Fréttablaðið - 22.12.2010, Blaðsíða 30
30 22. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓRM
eð lögum um fjármál stjórnmálaflokka sem sett
voru árið 2006 er frambjóðendum sem taka þátt
í forvali eða prófkjöri gert skylt að skila upp-
lýsingum um kostnað vegna þess arna til Ríkis-
endurskoðunar. Í fljótu bragði virðist þetta ekki
eiga að vera sérlega flókið mál.
Það liggur í augum uppi að þessar upplýsingar eiga að vera
opinberar. Kjósendur eiga sjálfsagða heimtingu á því að fram-
bjóðendur, sem margir hverjir
verja greinilega talsverðu fé
til þess verkefnis að auka líkur
sínar á að hreppa sæti á fram-
boðslistum, geri grein fyrir
því hvaðan það fé kemur. Auk
þess er það svo sjálfsagt og
gott aðhald við þá stjórnmála-
menn sem í hlut eiga að þurfa
að standa opinberlega skil á því
hvaðan þeim kemur það fé sem þeir nota í prófkjörsbaráttu
sína.
Það eru því nokkur vonbrigði að liðlega helmingur þeirra sem
sóttust eftir sæti á framboðslistum með þátttöku í forvali eða
prófkjöri vegna borgar- og sveitarstjórnarkosninga í vor skuli
af einhverjum ástæðum enn ekki hafa séð sér fært að skila inn
upplýsingum um kostnað við framboð sitt nú þegar frestur er
runninn út.
Þeir frambjóðendur sem eiga eftir að gera grein fyrir kostn-
aði vegna framboða sinna mega skammast sín fyrir slóðaskap-
inn, og vonandi er um slóðaskap að ræða en ekki það að þessum
frambjóðendum finnist þeir hafa eitthvað að fela fyrir kjós-
endum sínum.
Það mátti út af fyrir sig búast við að það tæki einhvern tíma
að festa ný og betri vinnubrögð í sessi í kjölfar laganna frá
2006. Það sætir hins vegar nokkurri furðu að þátttakendur í
stjórnmálum skuli ekki átta sig á því tækifæri sem felst í þeim
einfalda gjörningi að fara að þessum lögum.
Traust íslensks almennings á stjórnvöldum og stjórnmála-
fólki er í algeru lágmarki eftir hrun efnahagskerfisins og kraf-
an um gegnsæi og upplýsingar um fjárhagsleg tengsl hefur
aldrei verið sterkari en nú. Það er þannig síst til að auka traust
almennings á stjórnmálamönnum að meira en helmingur þátt-
takenda í prófkjörum og forvali vegna sveitarstjórnarkosninga
í vor skuli ekki hafa séð sér fært að skila yfirliti yfir kostnað
sinn.
Með því eru þeir að missa af góðu tækifæri til að auka trú-
verðugleika sinn og styrkja ímyndina. Um leið myndi að líkind-
um tiltrú almennings á stjórnmálastéttina í heild sinni aukast
og þar með tiltrúin á stjórnvöld. Vonandi áttar stjórnmálafólkið
í landinu sig fljótt og vel á þessu tækifæri og lætur það sér ekki
úr greipum ganga.
Innan við helmingur frambjóðenda frá í vor
hefur gert grein fyrir kostnaði við prófkjör.
Tækifæri til að
bæta ímyndina
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
Það hefur vart farið framhjá mörgum að menntakerfið í landinu stendur frammi
fyrir gríðarlega miklum niðurskurði á
næstu misserum. Fjárhæð sú sem Háskóla
Íslands er gert að skera niður um er ugg-
vænleg og má með nokkurri vissu segja
að eftir standi menntastofnun á brauð-
fótum. Háskólaráð Háskóla Íslands sendi
á dögunum frá sér yfirlýsingu þar sem
nefndar voru þær aðgerðir sem háskóla-
yfirvöld telja sig knúin til að framkvæma
vegna þröngrar fjárhagsstöðu. Efst á blaði
eru fyrirhugaðar aðgangstakmarkanir og
hækkun á skrásetningargjöldum.
Þau úrræði sem fram koma í yfirlýsingu
Háskólaráðs verður að líta á sem sérstök
neyðarúrræði til þess að bregðast við gríð-
arlega hárri niðurskurðarkröfu stjórn-
valda. Óljóst er með hvaða hætti aðgengi
einstaklinga til ástundunar náms við
Háskóla Íslands yrði takmarkað. Það er þó
enn fremur ljóst að sama hver útfærslan
yrði í þeim efnum gengi hún þvert á stefnu
stjórnvalda um opinn og aðgengilegan
ríkisháskóla. Það er jafnframt mat Stúd-
entaráðs að hækkun skrásetningargjalda
muni einungis leiða til háskólamenntun-
ar hliðhollari hinum efnameiri. Skertum
fjárframlögum ríkisins til Háskóla Íslands
yrði þannig mætt með því að seilast dýpra
ofan í vasa stúdenta. Stúdentaráð fagnar
því að heimild til hækkunar skrásetning-
argjalda hafi ekki enn verið veitt af hálfu
stjórnvalda og leggst eindregið gegn því að
slíkar hugmyndir hljóti brautargengi þrátt
fyrir ítrekun Háskólaráðs þar að lútandi.
Róður stúdenta og yfirvalda Háskóla
Íslands gegn niðurskurðinum hefur
verið þungur. Með hliðsjón af yfirlýs-
ingu Háskólaráðs er augljóst að niður-
skurðarkrafa stjórnvalda er einfaldlega
alltof há og gengur nærri grunnstoð-
um Háskóla Íslands. Í núverandi árferði
kann niðurskurður að vera óhjákvæmi-
legur upp að vissu marki en stjórnvöld
verða að horfast í augu við afleiðingarnar
ef fram skal ganga án nokkurrar íhlutun-
ar þeirra. Stúdentaráð hefur meðal annars
bent á aðra hagræðingarmöguleika innan
menntakerfisins sem dregið gæti verulega
úr niðurskurði í fjárframlögum til Háskóla
Íslands. Vísast í þeim efnum til skýrslu
sem Stúdentaráð gaf frá sér fyrr í haust
og má nálgast á vefsíðunni verjummennt-
un.is.
Stúdentaráð Háskóla Íslands skorar nú
á stjórnvöld að skarast í leikinn og tryggja
áframhaldandi stöðu Háskóla Íslands sem
burðug menntastofnun í íslensku samfé-
lagi.
Háskóli Íslands í neyð
Menntamál
Jens Fjalar
Skaptason
formaður
Stúdentaráðs
Háskóla Íslands
Hneykslast á hneykslunar-
gjörnum
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir, ritstjóri
Smugunnar, gerði
hneykslunargirni
náungans að
umtalsefni í pistli
í gær. Tók hún
dæmi af frétt
Stöðvar tvö í síð-
ustu viku þar
sem rætt
var við
konu
sem
leitaði
eftir
aðstoð hjá Fjölskylduhjálpinni, þrátt
fyrir að hafa um 400 þúsund krónur í
bætur frá hinu opinbera.
„Netverjar köstuðu sér yfir konuna
með öllum þeim djöfulmóð og
munnsöfnuði sem aðeins aðventan
og andi jólanna nær að kalla fram
hjá annars vammlausu fólki,“ skrifar
Þóra. Hún játar þó að hafa sjálf
„undrast“ yfir að viðkomandi öryrki
hefði sagt sögu sína í sjónvarpinu.
Undrunin
Þóra Kristín lýsti þeirri undrun
einmitt í pistli á Smugunni í síðustu
viku undir yfirskriftinni „Kreppan og
heimskan“. Þar skrifaði hún meðal
annars um sömu manneskju, sem
hún tók upp hanskann fyrir í gær:
„Finnst henni virkilega viðeigandi að
rekja þessar búmannsraunir sínar
undir nafni og mynd. Hvað með þá
sem líða raunverulegan skort?
Við erum fjórða feitasta þjóð í Evr-
ópu og örugglega ein sú gráðugasta.
En ætli við séum líka fjórða vitlaus-
asta þjóð í Evrópu.“
Hvað þarf að ganga á?
Ef þessi framsetning er dæmi um
einfalda undrun, en ekki hneykslun-
argjarnan netverja sem kastar sér á
fólk „með djöfulmóði og munnsöfn-
uði,“ hvað þurfa menn þá að ganga
langt til að falla í þann flokk?
bergsteinn@frettabladid.is