Fréttablaðið - 22.12.2010, Blaðsíða 36

36 22. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
Var það nokkuð pabbi sem mað-urinn í útvarpinu var að tala
um þegar ölvaður bílstjóri olli
slysi og báðir bílstjórarnir liggja
nú á spítalanum? Mamma hvenær
kemur hann heim?“
Nú þegar jólin nálgast
eykst verulega hætta á
ölvunarakstri í umferð-
inni. Tölur lögreglu
segja það mjög skýrt.
Nánast daglega heyrast
fregnir af því að öku-
menn hafi verið teknir
undir áhrifum.
Það hefur aukist að
fólk fari á jólahlað-
borð og fái sér bjór eða
annað áfengt með matn-
um og aki svo heim á
eftir. „Þetta var nú bara
kannski einn eða tveir,
það hlýtur að vera í lagi,
ég er örugglega undir
mörkunum,“ má heyra stundum.
Sá misskilningur hefur ríkt
meðal margra ökumanna að í lagi
sé að aka þó lítið magn áfengis sé í
blóði, bara ef það er undir 0,5 pró-
millum. Rétt er að refsimörkin
miðast við 0,5 prómill en ökumaður
sem stöðvaður er með 0,3 eða 0,4
prómill er engu að síður að brjóta
umferðarlögin sem segja að bann-
að sé að aka undir áhrifum. Lög-
reglan stöðvar slíkan akstur líka.
Við hvað miðum við, þegar við
teljum að við séum „edrú“? Marg-
ir miða við áfengisáhrifin og hafa
kannski lítið annað til að miða við.
Áfengisáhrifin eru hins vegar
mjög slæm leið til að miða við. Ein-
staklingur sem drekkur tvo bjóra
með mat, finnur e.t.v. ekki mikið á
sér, en ef lögreglan stöðvar hann
er ekki ólíklegt að það mælist 0,8
prómill eða meira í blóði. Ef sami
einstaklingur þambar þessa tvo
bjóra á fastandi maga finnur hann
vel á sér, en ef lögreglan stöðvar
hann mælist sama magn áfengis,
það er bara að hafa sterkari áhrif
á einstaklinginn. Sami einstakl-
ingur getur lagt sig í 2-3 tíma og
áfengisáhrifin hverfa. Hann telur
sig vera tilbúinn til að aka en hann
áttar sig ekki á því að lifrin, sem
sér um að vinna áfengið úr blóðinu
aftur, vinnur alltaf á sama hraða
og getur verið 6-8 klst. eftir atvik-
um að ná þessu áfengi
úr blóðinu. Viðkomandi
er því enn undir áhrif-
um þegar hann vaknar.
Ef drukkið er meira
en þessir tveir bjórar er
eina leiðin að bíða nógu
lengi. Gera má ráð fyrir
að meðalþung mann-
eskja sem innbyrt hefur
kippu af bjór geti verið
10-15 klst. að verða
edrú. Hafi viðkomandi
hætt að drekka um mið-
nætti er ekki öruggt að
fara að keyra fyrr en kl.
15 daginn eftir.
Þeir sem ætla að
neyta áfengis ættu að skipuleggja
fyrir fram hvernig þeir ætla að
komast heim, ekki fara á bílnum,
því dómgreindin hefur minnkað
verulega þegar veitingastaðurinn
er kvaddur og hættan á að setjast
undir stýri er enn meiri.
■ Skilja lyklana og bílinn eftir
heima.
■ Gefa sér nægan tíma áður en
farið er af stað aftur.
En fyrst og fremst þarf að taka
þá ákvörðun og stimpla hana vel
inn í minnið að aka aldrei undir
áhrifum áfengis eða annarra
fíkniefna. Ef undirmeðvitund-
in hefur verið forrituð með þeim
hætti er meiri möguleiki á að við
freistumst ekki til að aka undir
áhrifum.
Njótum jólanna og komum heil
heim.
Hvenær kemur
pabbi heim?
Ölvunarakstur
Guðmundur Karl
Einarsson
frkv.stj. Brautarinnar
– bindindisfélags
ökumanna
Í rekstri fyrirtækja skiptir miklu máli að hlúa vel að mannauðn-
um sínum svo sú fjárfesting sem
í honum felst sé sem arðsömust.
Eftir misseri erfiðleika í íslensku
atvinnulífi liggur framundan upp-
sveifla sem í felast mörg tækifæri.
Í þessum tækifærum mun stýring
mannauðsins skipta sköpum og í
þeirri stýringu munu réttu verk-
færin skipa stóran sess. Stjórn-
endur þurfa aðgang að réttum
upplýsingum um starfsfólk í sinni
ákvarðanatöku og mannauðsstjór-
ar þurfa að geta miðlað slíkum upp-
lýsingum hratt og vel. Lykillinn er
gott mannauðskerfi.
Starfsfólkið er okkar dýrmæt-
asta eign. Þekking starfsmanna,
reynsla, líðan þeirra og velferð
skiptir því fyrirtæki miklu máli.
Utanumhald starfsmannaupplýs-
inga hjálpar fyrirtækjum að hafa
starfsmannamálin í lagi, tryggir
að nýliðar skrifi undir ráðningar-
samning, fari á nýliðanámskeið, sé
afhent aðgangskort og svo fram-
vegis. Einnig að þekking starfs-
manna sé á pari við þær kröfur
sem fyrirtækið gerir og að þróun
þekkingar sé í rétta átt. Að starfs-
menn sem láta af störfum séu látn-
ir skila búnaði eða fríðindum sem
eru í eigu fyrirtækisins, tölvum,
mælitækjum, símum, aðgangskort-
um, afsláttarkjörum og svo fram-
vegis.
Undanfarin misseri hefur
áherslan í mannauðskerfum verið
að færast frá mannauðssviðum
fyrirtækja yfir til stjórnendanna
sjálfra. Stjórnendur vilja og þurfa
að hafa greiðan aðgang að raun-
tímaupplýsingum um sitt fólk.
Með því ná þeir að bregðast hrað-
ar við uppákomum svosem skyndi-
legri aukningu yfirvinnu eða veik-
inda, útrunninna réttinda og fleira.
Starfsmannahald fyrirtækja hefur
oft á tíðum unnið og miðlað slíkum
upplýsingum en með nýrri tækni er
einfalt að veita stjórnendum beinan
aðgang að þeim upplýsingum sem
skipta þá máli. Upplýsingum sem
stjórnir fyrirtækja vilja að stjórn-
endur fylgist með, því á endanum
hefur það jákvæð áhrif á afkomu
fyrirtækisins.
Misjafnt er hvaða upplýsing-
ar skapa fyrirtækjum ávinning
þegar kemur að mannauðsupplýs-
ingum. Flest fyrirtæki vilja fylgj-
ast grannt með kostnaðarskapandi
þáttum, svo sem launum, yfir-
vinnu, veikindum og þess háttar.
Önnur fyrirtæki skiptir miklu máli
að réttindum, svo sem vinnuvéla-
réttindum eða einhvers konar vott-
unum, sé viðhaldið og þau renni
ekki út. Hverjar sem upplýsing-
arnar eru sem fylgjast skal með,
þá hjálpa mannauðskerfi við slík
eftirlit.
Aðgangur stjórnenda að upp-
lýsingum um mætingu, fjarvistir,
veikindi, réttindi, þekkingu og
fleira gerir stjórnendum auð-
veldara að stjórna sínu fólki á
hagkvæmari hátt.
Þá eru ráðningarmál, svo sem
móttaka umsókna, úrvinnsla
umsókna, samskipti við umsækj-
endur og sjálf ráðningin, orðin
fyrirferðarmeiri þáttur vegna
síaukins fjölda umsókna í núver-
andi ástandi á markaðnum. Í ráðn-
ingarferlinu hefur gott verkfæri
mikil áhrif á verkflæði, skipulag,
gæði ferlisins og síðast en ekki
síst minnkar kostnað þar sem ferl-
ið verður markvissara. Verkfærið
tryggir að öllum umsækjendum er
svarað, auðvelt er að halda utan
um hvern og einn umsækjanda,
aðgengi stjórnenda að umsókn-
um batnar og ímynd fyrirtæk-
isins verður jákvæðari í huga
umsækjenda.
Í mannauðskerfum er gjarn-
an að finna mikið af upplýsing-
um sem gagnast við rekstur fyrir-
tækisins eða stýringu starfsmanna
og stjórnenda. Mikilvægt er að
nýta þessar upplýsingar og gera
aðgengilegar þeim sem þær þurfa.
Að framan voru taldir upp nokkr-
ir kostir þess að gefa stjórnendum
aðgang. Aðgengi starfsmanna er
ekki síður mikilvægt. Starfsmenn
sjá til þess að upplýsingar þeirra
séu réttar og uppfærðar reglu-
lega, þeir geta fengið aðgang að
skjölum, starfsmannasamtölum,
launaupplýsingum o.fl. hafi þeir
réttindi til. Besti aðilinn til að við-
halda starfsmannaupplýsingum
er yfirleitt starfsmaðurinn sjálf-
ur. Þannig bætist sífellt við upp-
lýsingar sem stjórnendur geta
nýtt sér á einhvern hátt. Það er
ekki bara þannig að fyrirtæki velji
sér starfsfólk – starfsfólk velur sér
einnig vinnustað.
Það getur verið stór kostur að
halda starfsmannaupplýsingum í
einu kerfi. Með því móti sparast
innsláttur, villuhætta minnkar
og flækjustig við að tengja saman
mörg kerfi. Upplýsingar sem
umsækjandi fyllir út á umsókn-
areyðublaði ættu að flytjast yfir
í launa- og mannauðskerfi, þaðan
yfir til stjórnenda, yfir á innri og
ytri vefi og svo framvegis. Þannig
haldast upplýsingarnar réttar, ekki
er verið að halda við starfsmanna-
listum á mörgum stöðum heldur
eru upplýsingarnar alltaf lesnar
beint úr mannauðskerfinu. Starfs-
maður sem hættir hverfur þá sjálf-
krafa af vefjum og nýr starfsmað-
ur bætist sjálfkrafa við um leið og
hann er stofnaður í launakerfinu.
Í vændum er uppsveifla. Hvern-
ig fyrirtæki búa í haginn fyrir
komandi uppsveiflu mun hafa
afgerandi áhrif á gengi þeirra í
samkeppninni á næstu misserum.
Tæknin leikur þar stóran þátt og
þau verkfæri sem hún býður upp
á.
Grípum tækifærið og látum
tæknina styðja við mannauðinn
okkar á tímum uppgangs og vel-
gengni. Fortíðinni getum við ekki
breytt en framtíðin er í okkar
höndum. Gott mannauðskerfi er
fjárfesting sem borgar sig.
Skynsamleg fjárfesting í uppsveiflu?
Mannauðskerfi
Sigurjón Atli
Sigurðsson
mannauðsráðgjafi hjá
Tölvumiðlun hf.
AF NETINU
Höft og efnahagsreikn-
ingar bankanna
Það er algjörlega óraunhæft að
afnema höftin við núverandi
aðstæður. Ýmislegt kemur þar til
sem erfitt er að setja fram í stuttu
máli, en máli mínu til stuðnings
þarf ekki annað en að horfa á
fjármögnun íslenska bankakerfis-
ins. Þar sem efnahagsreikningar
bankanna eru ekki tilbúnir er
borin von fyrir þá að fjármagna sig
með öðrum hætti en með söfnun
innlána, en þau eru meirihluti fjár-
mögnunar bankanna í dag. Innlán-
in eru tryggð af ríkinu, en nokkur
óvissa ríkir um getu ríkisins til að
tryggja öll innlán án gjaldeyrishaft-
anna. Án haftanna er því næsta
öruggt að stór hluti innlánanna
myndi verða tekinn úr bönkunum
og þau færð úr landi, bæði vegna
óvissu um efnahagsreikninga
bankanna sem og óvissu um getu
ríkisins til að tryggja innlánin. Til að
hægt sé að afnema höftin þurfa
efnahagsreikningar bankanna því
að liggja fyrir og bankarnir þurfa að
vera búnir að tryggja fjármögnun
sína án ábyrgðar ríkisins. Ef höftin
yrðu afnumin strax myndu bank-
arnir falla aftur, væntanlega fyrir
hádegi á fyrsta degi án hafta.
Pressan.is
Jón Eggert Hallsson
Dýr skóli
Hraðbraut reyndist dýr framhalds-
skóli. Enginn skólastjórnandi
í ríkisskóla hefði komist upp
með þær brellur sem tíðkuðust
í Hraðbraut – en vegna þess að
skólinn var dekurdýr ráðherra
Sjálfstæðis flokksins fengu þær að
malla áfram.
kaninka.net/stefan
Stefán Pálsson
Ef drukkið
er meira en
þessir tveir
bjórar, þá er
eina leiðin
að bíða nógu
lengi.
Undanfarin misseri hefur áherslan í
mannauðskerfum verið að færast frá
mannauðssviðum fyrirtækja yfir til
stjórnendanna sjálfra.
Sniðugasta
möndlugjöfin
GJAFAKORT | landsbankinn.is | 410 4000
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
4
4
18
8
N
B
I
h
f.
(
L
a
n
d
s
b
a
n
k
in
n
),
k
t
.
4
7
1
0
0
8
-
0
2
8
0
.
Ein gjöf sem hentar öllum
Gjafakort Landsbankans er greiðslukort sem býður upp á að gefandinn ákveði upphæðina
og viðtakandinn velji gjöfina. Gjafakortið er viðskiptavinum að kostnaðarlausu til áramóta.
Þú færð gjafakortið í næsta útibúi Landsbankans.