Fréttablaðið - 28.12.2010, Blaðsíða 2

2 28. desember 2010 ÞRIÐJUDAGUR
SJÁVARÚTVEGUR Norðmenn verða
af verulegum verðmætum fyrir
sjávarafurðir sínar og gætu lært
af Íslendingum hvernig á að hlusta
eftir þörfum markaðarins. Þetta
segir Yannick Forget-Dugaret,
forstjóri stærsta framleiðanda og
dreifingaraðila ferskra sjávaraf-
urða í Frakklandi. Fyrirtæki hans
Pomona, sem er með höfuðstöðv-
ar í Boulogne, rekur 18 dreifing-
arstöðvar þar í landi.
Haft er eftir Forget-Dugaret á
heimasíðu LÍÚ að Norðmenn verði
af verulegum verðmætum þar sem
þeir veiða nánast allan sinn þorsk
á fyrri hluta ársins. „Við borgum
sex evrur á kíló fyrri hluta ársins
en verðið fer allt upp í tólf evrur á
kíló frá september og fram til árs-
loka,“ segir hann í viðtali við vef-
miðilinn IntraFish.
Lykilatriði er að Norðmenn miða
við almanaksárið í fiskveiðistjórn
en á Íslandi hefst fiskveiðiárið 1.
september. Síðustu mánuði ársins
eru Íslendingar og Færeyingar því
í góðri stöðu á markaði. Í ofanálag
segir Forget-Dugaret Íslendinga
sveigjanlegri þegar kemur að því
að uppfylla kröfur kaupenda. Það
komi vel í ljós í viðskiptum með
saltfiskafurðir, þar sem Norðmenn
haldi fast í eigin hefðir og hlusti
ekki nægilega eftir þörfum mark-
aðarins. - shá
Sitjum að verðmætum mörkuðum með fiskafurðir á kostnað Norðmanna:
Fiskveiðiárið gefur forskot
SALTFISKVERKUN Íslendingar eru sveigj-
anlegri við að uppfylla kröfur kaupenda.
SKATTAMÁL Fleiri en tólf þúsund
fyrirtæki, eða um þriðjungur
allra lögaðila, skila ekki skatt-
framtali á réttum tíma. Þá höfðu
40 prósent lög-
aðila ekki skil-
að ársreikning-
um hálfu ári
eftir lok síðasta
reikningsárs.
Þetta kemur
fram í nýjasta
tölublaði Tíund-
ar, fréttablaðs
Ríkisskattstjóra.
Ríkisskatt-
stjóri birti auglýsingu í fjölmiðl-
um og skoraði á stjórnir félaga
að skila ársreikningum fyrir árið
2009 til ársreikningaskrár. Ríkis-
skattstjóri segir embættið ætla að
taka stöðuna á næstu dögum og
beita sektum eða öðrum slíkum
úrræðum. Hann sagði einnig í við-
tali við Ríkisútvarpið að fyrirtæki
sem ekki skili inn reikningum
óttist líklega mörg að fjölmiðlar
komist í upplýsingar sem í þeim
leynist. - þeb
Ríkisskattstjóri í herferð:
40 prósent skila
ekki ársreikningi
SVÍÞJÓÐ Kirkjuræknir íbúar borg-
arinnar Luleå í Norður-Svíþjóð
fengu að heyra jólaguðspjall-
ið með heldur öðru sniði en þeir
áttu von á þegar þeir flykktust
til kirkju klukkan sex að morgni
jóladags. Í kirkjuna vantaði lykil-
manninn þar sem presturinn
hafði sofið yfir sig.
Prestleysið olli ekki messufalli
því meðhjálparinn las jólaguð-
spjallið af innlifun og orgelleik-
arinn hélt kirkjugestum við efnið.
Presturinn syfjaði mætti í kaffi
eftir messuna og bað söfnuðinn
afsökunar. Kirkjugestir fyrirgáfu
honum þessa yfirsjón, enda bara
mannlegt að sofa yfir sig. - bj
Prestur svaf af sér messuna:
Meðhjálparinn
las guðspjallið
Baldvin, ertu rándýr?
Nei, alls ekki. Ég fer hægt um og er
því sennilega frekar lamadýr.
Kvikmyndagerðamaðurinn Baldvin
Z er að framleiða sjónvarpsþætti um
fjármálalæsi. Í þáttunum „verðmetur“
hann nokkra Íslendinga, en reynist sjálfur
„dýrastur“ þegar upp er staðið.
Annað tilfelli svínaflensu
Svínaflensan var greind sjúklingi
hér á landi í gær og er það annað
tilfelli flensunnar sem kemur upp á
skömmum tíma. Fyrra tilfellið kom
upp skömmu fyrir jólin. Frá þessu var
greint í fréttum Stöðvar 2 í gærkvöld.
HEILBRIGÐISMÁL
VÍSINDI Mataræði Neanderdals-
manna virðist hafa verið fjöl-
breyttara en hingað til hefur
verið talið.
Vísindamenn í Bandaríkjunum
hafa fundið steingerðar leifar af
soðnu grænmeti í tönnum Neand-
erdalsmanna en þetta er í fyrsta
sinn sem staðfest er að þeir hafi
neytt annars en kjöts.
Þykir það kollvarpa kenningum
um að skortur á veiðidýrum hafi
valdið því að þeir dóu út og bend-
ir til þess að þeir hafi verið líkari
nútímafólki en áður var talið. - þj
Mataræði Neanderdalsmanna:
Ekki svo ólíkir
nútímafólki
SPURNING DAGSINS
Læknastö›in, Kringlunni • Sími 568 7777 • heyrnarstodin.is
Ókeypis
heyrnarmæling
úrvals
heyrnartæki
og afbragðs þjónusta!
UMHVERFISMÁL Mengun frá sorp-
brennslustöðinni Funa á Ísafirði
varð til þess að mjólk frá lögbýli í
nágrenni stöðvarinnar var innköll-
uð og framleiðsla stöðvuð að kröfu
Matvælastofnunar (MAST). Bæj-
aryfirvöld á Ísafirði hafa ákveð-
ið að sorpbrennslu í stöðinni verði
hætt en mengaðan reyk hefur lagt
frá sorpbrennslunni árum saman.
Fyrir rúmri viku greindust þrá-
virk aðskotaefni yfir leyfilegum
mörkum í mjólkursýni frá bæ í
Engidal í Skutulsfirði, sem er í
næsta nágrenni við sorpbrennslu-
stöðina Funa. Af öryggisástæð-
um var vinnsla mjólkur á bænum
og dreifing afurða sem rekja
mátti þangað stöðvuð. Mjólkin frá
bænum nemur þremur prósentum
hjá MS á Ísafirði og því talið nær
útilokað að efnin hafi verið yfir
leyfilegum mörkum í framleiðslu-
vörum stöðvarinnar sem allar eru
seldar vestra. Aðskotaefni í mjólk
eru talin einskorðast við þennan
eina bæ.
Sigurður Örn Hansson, for-
stöðumaður matvælaöryggis- og
neytendamála hjá MAST, segir
að framleiðsla mjólkur á bænum
geti ekki hafist að nýju fyrr en
líða tekur á janúar, eða þegar nið-
urstöður sýnatöku berast að utan.
Efnin sem mældust í mjólkinni
voru meðal annars díoxín sem
myndast við bruna. „Það er þekkt
að ef bruni við sorpbrennslu er
ekki við nægilega hátt hitastig
myndast þessi efni. Væntanlega er
þetta loftborin mengun. Hún gæti
hafa farið í drykkjarvatn en lík-
legra er að hún hafi borist í fóður,“
segir Sigurður.
Sorpbrennslustöðin hefur lengi
verið til óþurftar og í bréfi Vern-
harðs Jósefssonar, stöðvarstjóra
Funa, til bæjaryfirvalda sumarið
2009 kemur fram að þá hafi mæli-
tæki verið úr sér gengin, engu
nauðsynlegu viðhaldi hafi verið
sinnt og vinnuaðstæður orðnar
starfsmönnum hættulegar.
Í sumar sendi Umhverfisstofn-
un Ísafjarðarbæ áminningu vegna
starfsemi sorpbrennslustöðvarinn-
ar. Þá sýndu mælingar að í reykn-
um voru efni hátt yfir viðmiðun-
armörkum. Sínk mældist rúmlega
24 sinnum meira en starfsleyfi
stöðvarinnar heimilaði, díoxín sex-
tán sinnum meira og þungmálmar
fimmfalt meiri.
Bæjaryfirvöld á Ísafirði hafa
haft sorpmál til skoðunar á árinu.
Flutningur sorps og förgun var
boðinn út í haust og viðræður við
lægstbjóðanda standa yfir.
svavar@frettabladid.is
Eitur mælist í mjólk
vegna sorpbrennslu
Matvælastofnun hefur stöðvað sölu búfjárafurða frá býli í Skutulsfirði vegna
mengunar frá sorpbrennslustöðinni Funa. Magn eiturefna í reyk hefur mælst
margfalt yfir leyfilegum mörkum. Ísafjarðarbær mun loka stöðinni hið fyrsta.
Díoxín, fúran og díoxínlík PCB-efni eru þrjú af tólf þrávirkum lífrænum
mengunarefnum sem eru sérstakt áhyggjuefni vegna áhrifa þeirra á
umhverfið og heilsu almennings. Efnin geta borist í matvæli úr umhverfinu.
Þau hafa ekki áhrif á heilsu okkar samstundis, en geta valdið vandamál-
um ef þau berast í líkamann í talsverðu magni yfir langt tímabil. Þau eru
fituleysanleg með langan helmingunartíma sem þýðir að þau brotna hægt
niður í náttúrunni og safnast þar af leiðandi upp í fituvefjum manna og dýra.
Díoxín og fúran hafa aldrei verið framleidd viljandi. Efnin myndast sem
aukaafurð við málmiðnað, ýmsan iðnað sem notar klór, bleikingu í pappírs-
iðnaði, framleiðslu varnarefna og brennslu, meðal annars sorpbrennslu.
Heimild: Matvælastofnun
Þrávirk lífræn mengunarefni
REYKMENGUN FRÁ FUNA Á sumrin hefur fjörðurinn ítrekað fyllst af illþefjandi
reyk. MYND/HALLDÓR SVEINBJÖRNSSON
KÓREA, AP Norður-Kórea gæti
beitt eldflaugaárásum gegn skot-
mörkum í Suður-Kóreu á næsta
ári. Sérfræðingar reikna með að
stjórnvöld í Norður-Kóreu herði á
hernaðarlegum ögrunum í aðdrag-
anda valdaskipta í landinu.
Augljós merki eru um að Kim
Jong Il, leiðtogi Norður-Kóreu,
ætli að láta son sinn, hinn óreynda
Kim Jong Un, taka við völdum á
næsta ári. Sérfræðingar í málefn-
um Kóreuskagans segja líklegt
að hernaðarumsvif norðan landa-
mæranna muni aukast enn á nýju
ári til að þjappa hernum saman að
baki arftaka Kim Jong Il.
Stjórnvöld í Suður-Kóreu svör-
uðu ógnunum norðanmanna með
heræfingu og hótunum um tafar-
laus og harkaleg viðbrögð við frek-
ari árásum eftir að norður-kóreski
herinn gerði stórskotaliðsárás á
eyju sunnan landamæranna nýver-
ið. Fyrir vikið dró heldur úr ögrun-
um stjórnvalda í Norður-Kóreu,
en sérfræðingar telja það logn-
ið á undan storminum. Búast má
við stórskotaliðsárásum, eldflauga-
árásum og jafnvel að norðanmenn
geri þriðju kjarnorkutilraunina á
nýju ári. - bj
Sérfræðingar óttast að Norður-Kórea herði á ögrunum í aðdraganda valdaskipta:
Gæti beitt eldflaugaárásum
Á VERÐI Spennan á Kóreuskaganum mun enn aukast á næsta ári að mati sérfræð-
inga. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
HEILBRIGÐISMÁL Niðurskurður
í fjárveitingum til Heilbrigð-
isstofnunar Suðurlands (HSu)
hefur mikil áhrif á rekstur og
starfsemi stofnunarinnar. Fram-
lög til hennar hafa skerst um
20 prósent á þremur árum og
þrátt fyrir að verulega hafi verið
dregið úr fyrirhugaðri lækkun
útgjalda er um verulegan vanda
að ræða á næsta ári.
Þetta segir Magnús Skúlason
forstjóri í pistli á síðu HSu.
Ekki hefur tekist að ljúka gerð
rekstraráætlunar vegna óviss-
unnar sem ríkti í haust og vetur,
að sögn Magnúsar. Hennar er að
vænta á nýju ári. - bþs
Heilbrigðisstofnun Suðurlands:
Niðurskurður
hefur rík áhrif
DANMÖRK Neyðarástand ríkti á
dönsku eyjunni Borgundarhólma í
gær sökum gríðarlegs fannfergis
sem lamaði þar allar samgöngur.
Skortur var á snjóruðnings-
tækjum og vörubílum en einnig
var vöruskortur farinn að gera
vart við sig þar sem lyf, barna-
matur og dýrafóður var orðið af
skornum skammti.
Snjóað hafði í fimm sólarhringa
og var snjórinn víða orðinn sex
metrar að dýpt. Yfirvöld áætla
að þau tæki sem þó eru á eyjunni
geti rutt vegi að nokkru leyti, en
herlið verður mögulega kallað út
til að ryðja frá húsum með hand-
afli. - þj
Veðurofsi á Borgundarhólmi:
Neyðarástand
vegna hríðar
SKÚLI EGGERT
ÞÓRÐARSON