Alþýðublaðið - 08.09.1923, Blaðsíða 2

1

Atvinnnlejsið.
Bæjarstjórn kýs nefnd til að
rannsaka atTÍnnnástandið og
safna skýrslum um
atviuimlcysi.
Á fundi bæjarstjórnarinnar í !
fyrra kvöid bar Jód iBaldvinsson
af hálfu jafnaðarmanna fram svo
hljóöaDdi tillögu til fundarálykt-
unar:
>Bæja'Stjórnin ályktar að skipa
þriggja manna nefnd til þesB að
rannsaka atvinnuástandið í Reykja-
vík og til þess að safna eða láta
safDa skýtslum um atvinnuleysi í
bænum.<
I framsögu sinni benti Jón Bald-
vinsson á það, hversu alvarlegt
væri atvinnuástandið nú hér í
bænum, er fjöldi manna hefir orð-
ið að ganga aðgeröarlaus um há-
sumarið, og ekki væri neitt útlit
fyiir breytingu til batnaðar fram
undan. Kvað diann nauðsynlegt,
að bæjarstjórn kynti sér það mál
rækilega, svo að afleiðingarnar
kæmu ekki að henni varbúinni og
að óvöiu. Væri réttast, að bæjar-
stjórnin léti sjálf framkvæma rann-
sókn á þessu, svo að ekki yrðu
brigður bornar á niðurstöðuna,
eins og gert hefði verið, er verk-
lýðsfélögin létu gera skýrslu um
atvinnuieysið í fyrra. Með rann-
sókn og skýrslusöfnun fengist þekk-
ing á ástandinu, og væii bæjar-
stjórn þá viðbúin og gæti gert
þær ráðstafanir til atvinnubóta, er
henni þætti nauðsynlegar, Héðinn
Valdimarsson beuli á, að erlendis
væru slíkar skýrslur gerðar að
staðaldri, enda væru verkamenn
þar styrktir í atvinnuleysi af opin-
beru fé. Hér væri ekkert um þetta
hirt, en beint lægi við, að Hag-
stofan safnaði og ynni úr slíkum
skýrslum, en þar sem hún gæti
það ekki, þótt hún hefði fimm
menn, og slíkar skýrslur væru ekki
til, væri sjálfsagt, að bæjarstjórn
léti safna þeim, enda þyrfti að
komast á skýrslugerð um hag
bæjar- og sveitarfélaga yfirleitt.
Pótur Halldórsson mælti gegn til-
lögunni. Kvað hann söínun at-
vinnuleysisskýrslna mundu vekja
tálvonir hjá mönnum, að eitthvað
yrði bætt úr atvinnulej'sinu, er
það kæmi í ijós, hve magnað það
væri, en bæiir\n mundi ekkert
slíkt geta. Var á honum að heyra,
að bezt væri að forðast þekkingu
á málinu. í’órður Bjarnason og
Gunnlaugur Claessen mæltu báðir
með samþykt tillögunnar, og var
hún að ioknum umræðum sam-
þykt að viðhöfðu nafnakalli með
] 2 atkvæðum gegn 1 (Póturs Hall-
! dórssonar). Fjarverandi voru borg-
arstjóri, Björn Ólafsson og Ólaíur
Friðriksson.
Kosningarréttnr á að Tera
almennar, jafn og beinn og
fyrir alla, jafnt konnr sem
karla, sem ern 21 árs að aldri.
Tii minnis.
V.
Er þá þýðingarlaust að hugsa
um þessi mál? Það vár nýtt að
sjá Morgunblaðið halda fram
stéttaskiftingu og stóttabaráttu,
en svo var þó nú á dögunum.
Eitthvert fífl, sem af fáfræði og
heimsku skrifar nú um alt milli
hlmins og jarðár þar, áleit stétta-
skiftingu sjálfsagða.
Tii þessa hefir það óspart
verið Iátið klingja við, að jafn-
aðarmenn æsi verkamenn til
stéttabaráttu, og talið höfuðsyud.
Ekki er því að néita, að stétta-
baráttan er aðalvopn jafnaðar-
mánna; munurinn er að eins sá,
að þeir nota stéttabaráttuna gegn
stéttáskiftingunni, gegn stétta-
ríkinu.
Stéttabaráttan er sameining
öreiganna gegn auðvaldsstefn-
unni. Með henni ætla þeir að
gera upp dánarbd auðvaldsins,
þegar það loks fyrir eigin syndir
hrynur um koll.
Jafnaðarmenn vilja fá hin-
um vinnandi lýð;,' í hendur
stjórn framleiðslunnar, breyta
henni þannig, að márkroið hennar
sé ekki peningahagnaður, heldur
fullnæging allra þarfa allra. Með-
an síldin rotnar og kornið
myglaf, er ekki hægt að segja,
að ekki sé nóg Ufsskilyrði handa
öllum. Skógarnir standa óhöggnlr,
og koiin ligeja í jörðinni. Jafn-
aðarmenn ætla að láta almenn-
ing njóta þessa.
Eina ráðfð er því að breyta
um stjórn framleiðslunnar. Ekki
reka hana þannig, að nokkrir fáir
rnenn geti átt margar hallir,
— fátið gosbrunna í görðum
sínum spúa kampavíni, hefdur á
þann hátt, að þarfir fjöidans
gangi fyrir öllu, að hver upp-
skeri það, sem hann sáir. Þatta
nefnum vér jafnaðarmenn byltingu.
Um það er kosið; um það er
barist. Vér munum sigra; til
þess höfum vér máftinn, — bíð-
um að eins eftir tækifærinu.
23. ágúst 1923.
E. J. S. 0.
Eyjaiundnr.
Andstæðingar jafnaðarmanna
héldu fund fimtudagskvöldið um
jafnaðarstefnuna með tilliti til
Vestmannaeyji. Var fundurinn í
Nýja Bíó, sem mun taká nokkru
meiri mánufjölda en Bárubúð,
og var húsið troðfult. Þeir Páll
Kolka og Gísli Johnsen hótu
umræðnrog töluðu sinn^/g-tímann
hvor, en Ólafur Friðriksson tal-
aði á eftir klukkutíma og fékk
bezta hljóð. Talaði þá séra Jes
Gísiason og fór mjög geyst. Kom
hann með tillögu um, að íund-
urinn skoraði á Ólaf að hverfa
sem fyrst af fundi og úr Eyjum
og bað þá, sem fylgdu, því, að
standa upp, og gerðu það nokk-
uð margir, og síðan stóðu aðrir
upp á móti, en færri, en mótat-
kvæða var illa leitað. Töluvert
meira en helmingur fuudarmanna
greiddi ekki atkvæði, enda bar
fundarstjóri ekki upp tillöguna,
heldur ræðumaður sjálfur. Á eftir
talaði Ólafur í annað sinn og
fékk bezta hijóð sem íyrr. Sýndi
það bezt, hvernig eyjarskeggjar
yfirleitt litu á hina kurteislegu
framkomu séra Jes gagnvart
gestinum. Síðar töluðu þeir
Gunnar Ólafsson og Magnús
Guðmnndsson í Vesturhúsum,
og hótaði hinn síðar nefndi Ohfi
því, áð harm yrði beittur per-
sónulegu ofbeldi, ef hann hyrfi