Íslendingur - 09.01.1925, Síða 1

XI. árgangur.
Akureyri, 9. janúar 1925.
3.
tölubl.
AKUREYRAR BIO
Laugardagskvöldið: kl. 8V, D°UgiaS Fairbanks 1
Sunnudagskvöldið: kl. 5 Mark Zorros
Pessi tími valinn svo ekki komi í bága við álfadansinn
um kvöldið.
Miðvikudagskvöldið kl. 8l/i SKIPBROTIÐ
afarspennandi mynd í 6 þáttum. Aðalhlutverkin leika
systurnar Norma og Nathalie Talmagde.
Kosningar.
Akureyri, ísafjörðurog Siglu-
fjörður kjósa bæjarfulltrúa.
Kosningarnar hér á Akureyri féllu
þannig, að A-lisfinn (milliflokka-
menn) fékk 233 atkvæði og kom
engum að, B-listinn (jafnaðarmenn
og kommúnistar) 306 atkvæði og
kom einum fulltrúa að og C-listinn
(íhaldsmenn) 516 atkvæði og kom
tveimur mönnum að. Alls greiddu
1117 kjósendur atkvæði af rúmum
1400, sem á kjörskrá eru,. og má
það kallast ágætlega sótt, enda var
veður hið ákjósanlegasta. Ógild
reyndust 60 atkvæði.
Kosningu hlutu:
Ragnar Ólafsson (C) með 504 atkv.
Sig. Ein. Hlíðar (C) — 350 -
Halld. Friðjónss. (B) — 305 —
Hlutföllin milli flokkanna í bæj-
arstjórninni haldast óbreytt, því þó
að bæjarfulltrúi sá, er nú hverfur úr
bæjarstjórninni, Porsteinn Porsteins-
son, og H. F. kemur í staðinn fyrir,
væri ekki jafnaðarmaður, þá var
hann í samvinnubandalagi við þá í
bæjarstjórninni og kosinn í bæjar-
stjórnina í samvinnu við þá.
ísiendingur hefir fulla ásfæðu til
þess að vera ánægður með úrslit
kosninganna. Sigur C-listans er
eins glæsilegur og frekast var að
vænta: tveir fulltrúar af þremur, er
velja átti, og atkvæðamagn ámófa
mikið og beggja hinna listanna til
samansr betra gat það namnast verið
frá sjónarhól C-lista-manna séð.
Raunar hefði ísl. frekar kosið, að
sjá efsta mann A-listans verða þriðja
fulltrúann en þann manninn, er
hnossið hrepti, en um það skal ei
fárast. H. F. og flokkur hans er
hvort sem er svo fáliðaður í bæj-
arstjórninni, að af honum getur lítil
hætta stafáð, þó viljinn kunni að
vaða uppi annað veifið. Annars vill
ísl. ekki spá H. F. hrakspám sem
bæjarfulltrúa, heldur óskar honum
þvert á móti góðs gengis og að úr
honum megi enn rætast, svo að hann
geti orðið góður og nýtur bæjar-
fulltrúi.
Flokkaskiftingin í bæjarstjórninni
er þannig, að í »borgaraflokknuni«,
sem svo er kallaður, eru: Steingrím-
ur Jónsson bæjarfógeti, Ragnar Ól-
afsson, Jakob Karlsson, Sig. Ein.
Hlíðar, Kristján Árnason, Óskar Sig-
urgeirsson og — nokkurskonar sam-
vinnubandalagi — Sveinn Sigurjóns-
son, seni tilheyrir hinum hægri arrni
Verkamannafélagsins. í jafnaðar-
mannaflokknum: Erlingur Friðjóns-
son, Halldór Friðjónsson, Hallgrím-
ur Jónsson og í samvinnubandalagi
Ingimar Eydal. Hlutföllin eru þá 7
á móti 4.
Bæjarstjórnin verður ekki gróðr-
arstöð fyrir byltingatilraunir meðan
hún er þannig skipuð.
Á fsafirði voru kosnír á laugar-
daginn var þrír fulltrúar sem hér.
Um tvo lista var að velja; var ann-
ar frá jafnaðarmönnum, hinn frá
íhaldsflokknuni. Fékk listi jafnað-
armanna 417 atkvæði ogkom tveim-
ur mönnum að: Viimundi Jónssyni
lækni og Eiríki Einarssyni skipstjóra.
Listi íhaldsmanna fékk 212 atkvæði
og kom að Stefáni Sigurðssyni verzl-
unarmanni frá Vigur. Hlutföl! hin
söinu og áður.
Bæjarstjórn ísafjarðar er nú skip-
uð 6 jafnaðarmönnum eða komniún-
istum og 3 íhaldsmönnum.
Siglfiiðingar gera Iftið með flokks-
liti í bæjarstjórnarkosningum. Hjá
þeim má sjá á sama Iistanum »rauð-
an bolsa« við hliðina á].»brodd-
borgara« og »auðvaldsþjón« og fer
vel á þeirri samreið. Það er um
leigusamninga á bryggjum og lóð-
um og þesskonar hagsmunamál,
sem skifta Siglfirðingum í flokka við
bæjarstjórnarkosningar. Venjulega
hefir áhuginn verið glæddur áður
með nokkrum borgarafundum, því
þeir eru helzta skemtun og yndi
Siglfirðinga, og eru þessir fundir
haldnir venjulegast í h/ert sinn, sem
bæjarstjórnin hefir tekið einhverja
ákvörðun, því altaf eru einhverjir
óánægðir með ákvörðunina og þá
boða þeir auðvitað strax til borg-
arafundar til þess að mótmæla. Skift-
ast menn þá í tvo flokka, með og
móti bæjarstjórninni, og þegar svo
kemur til kosninga, þá eru listarnir
venjulegast tveir; standa að öðrurn
fylgjendur bæjarstjórnarinnar, en að
hinum andstæðingar hennar, og fer
venjulegast svo, að andstæðingarnir
verða hlutskarpari, þvf að kjósend-
urnir trúa þeim venjulega betur, sem
koma moldviðrinu af stað.
Á miðvikudaginn fóru fram kosri-
ingar og snerust þær aðallega um
leigusamninga, sem bæjarstjórnin
hafði gert. Prjá menn skyldi kjósa
og listarnir voru tveir:
A-Iisti, eða andstöðulisti, og voru
á honum Guðni. Skarphéðinsson
skólastjóri, Jón Guðmundsson verzl-
unarstjóri og Sig. J. Fanndal kaup-
maður. — B-listi, eða bæjarsfjórn-
arlisti: Hinrik Thorarensen læknir,
Þorsteinn Pétursson kaupm. og
Skafti Stefánsson frá Nöf. Fóru
svo leikar, að A-listinn fékk helni-
ingi fleiri atkvæði en B-listinn.
Kosningu hlutu:
Guðm. Skarphéðinss. með 272 atkv.
Jón Guðmundsson —- 143 —
Hinrik Thorarensen — 137 —
Ekki hefir frézt, hvenær Siglfirð-
ingar ætla að halda borgarafund
næst.
oo
Gengi peninga hjá bönkum í dag.
Sterlingspund . . kr. 27,75
Dollar . . . . - 5,83
Svensk króna . . - 156 88
Norsk króna . . - 88,85
Dönsk króna . . - 103,31
<§><§>
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu Islands.)
Rvík 6. jan.
Öflug andstaða er risin upp gegn
fascistum og Mussolini-stjórninni
um gervalla Ítalíu, og hefir andstað-
an magnast mjög við það, að fyr-
verandi forstjóri fréttastofu stjórn-
arinnar, Rossi, er bendlaður hefir
verið við morðið á jafnaðarmanna-
foringjanum AAatteotti, hefir skrifað
greinar í blaðið »Ilmondo« og stað-
hæft í þeim, að öll ofbeldisverk
fascista hafi verið og séu gerð sam-
kvæmt fyrirskipunum frá Mussolini
sjálfum. »Ilmondo« og önnur helztu
blöðin, sem gert hafa árásir á
Mussolini, hefir hann nú bannað út-
komu. Frá París er símað, að óá-
nægju-æsingin meðal ítala sé að
ná hámarki, óeirðir brotist út víða
og í borginni Florenz hafi fascistar
algerlega farið halloka og séu gugn-
aðir. Á Norður-Ítalíu eru fascistar
nú sem óðast að safna liði og ætla
að láta hart mæta hörðu og því
búist við blóðugri borgarastyrjöld.
Á Eistlandi hafa 135 kommúnist-
ar verið handteknir fyrir þátttöku í
uppreistinni í vetur.
Uppreist hefir brotist út í Alban-
íu, sprottin af innanlandsdeilum.
Uppreistarmenn hafa tekið höfuð-
borgina herskildi og stjórnin hefir
flúið. Hafði hún aðeins setið stutta
stund við völd og náð þeim með
uppreist.
Flóð valda miklurn skemdum víða
í Norður-Evrópu og einnig á bökk-
um Thames-árinnar á Englandi. Alt
flóir í vatni í sumum útborgum
Lundúna.
Frá Berlín er síinað, að allar sam-
komulagstilraunir um stjórnarmynd-
un hafi reynst árangurslausar.
Frá Osló — höfuðborg Noregs
— er símað, að stjórnin hafi látið
höfða mál gegn þremur kommún-
istum fyrir landráð, er hafi falist í
áskorun til kjósenda við síðustu
kosningar um að kollvarpa núver-
andi þjóðskipulagi. — Þrjú skip hafa
strandað við Noregsstrendur.
Eimskipafélag íslands hefir náð
hagkvæmum samninguin við erlend
eimskipafélög um áframhaldandi
flutningagjöld. Nú er hægt að fá
vörur frá Ameríku og Þýzkalandi
hingað og senda fisk til Spánar,
Portúgals og ítalfu með skipum fé-
lagsins. Ennfremur samskonarsamn-
ingur ger við Canadian-Pacific —
járnbrauta- og gufuskipafélagið kana-
diska — um farþegaflutning milli
íslands og Ameríku.
Forsætisráðherrann siglir ekki að
þessu sinni með stjórnarfrumvörpin
á konungsfund. Sendiherrafulltrú-
anum í Höfn falið að leggja þau
fyrir konung.
Fjármálaráðherra telur sennilegt,
að í ár verði höggvið 20 miljóna
skarð í 60 milj. króna skuld lands-
ins við útlönd. Hefir Morgunblaðið
flutt ítarlegt viðtal við hann um fjár-
hagshorfurnar, þar sem segir, að
þær fari stöðugt batnandi, og þessi
ágizkun er gerð.
Jón Skúlason Thoroddsen cand.
jur. nýlátinn af slysförum í Kaup-
mannahöfn. Mesti efnismaður.
Við áramótaguðsþjónustu Fríkirkj-
unnar var skotið saman til fsfirzku
ekknanna 1890 krónum við messu
séra Árna Sigurðssonar og 839
krónurn við messu Haraldar pró-
fessors Níelssonar. Við jólaguðs-
þjónustur dómkirkjunnar söfnuðust
1400 krónur.
Mikil ofviðri og hafrót urðu á
Suðurnesjum fyrir helgina. í Njarð-
víkum brotnuðu bátar og bryggjur.
»ísland í lifandi niyndum« er sex
langra þátta kvikniynd, sem Loftur
Guðmundsson hefir tekið og látið
fullgera til sýningar. Þykir hún ágæt
og vekur vafalaust mikla eftirtekt á
landinu erlendis.
Rvík 9. jan.
Mussolini heldur þrumandi ræðu
í þinginu og vísar öllum ákærum á
bug. Kveður þær sprotnar af ill-
girni, lygi og valdafýkn. Kvaðst
taka á sig pólitis.ka, siðferðislega
og sögulega ábyrgð gerða sinna.
Krafðist vinnunæðis; innan 48 tíma
yrði að vera komin ró í landinu.
Hann hefir fyrirskipað, að járnbraut-
arherdeildirnar vígbyggjust tafarlaust
og gert ýmsar aðrar ráðstafanir til
þess að bæla niður allan mótþróa
nieð harðri hendi. Grunsamlegir
landsmálafundir bannaðir og öll
blöð gerð upptæk, sem sýnt hafa