Íslendingur - 16.01.1925, Blaðsíða 3

fSLENDlNGUR
3
^>-'>iiiiii-«><iiiiiip—'iiiii........................................
J BRÆÐURNIR ESPHOLIN J
í útvegum: 'g
k allskonar línuverk, manilla og annað tóverk, net |
1 o. s. frv., með mjög góðum kjörum frá beztu verksmiðj- j
| um. Ættu kaupendur að leita tilboða okkar áður en þeir J
| festa kaup annarstaðar. |
.............................................«111111.............
T i I k y n n i n g .
Yfirmenn í slökkviliði Akureyrar eru þessir:
Slökkviliðsstjóri: Eggert St. Melstað, Hafnarstræti 102.
Varaslökkviliðsstjóri: Gunnar Guðiaugsson, Lundargötu 10.
Flokksstjóri í innbænum: Pormóður Sveinsson, Hafnarstræti 35.
Flokksforingjar: Tómas Björnsson, Hafnarstræti 71.
---- Gísli R. Magnússon, Strandgötu 15.
---- ^ón E. Sigurðsson, Strandgötu 45.
—— Jón Einarsson, Hafnarstræti 100.
---- Aðalsteinn Jónatansson, Hafnarstræti 107 B.
—— Stefán Ólafsson, Hafnarstræti 88.
Brunaboðar: Rudolf L. Bruun, Hríseyjargötu 5.
---- Jóhann Sigvaldason, Hafnarstræti 96.
—— Vigfús Sigurgeirsson, Spítalaveg 15.
---- Agnar Guðlaugsson, Aðalstræti 21.
Menn ámintir um strax og elds verður vart, að tilkynna það tafarlaust
símstöðinni og slökkviliðinu.
Slökkviliðsstjórinn á Akureyri, 15. jan. 1925.
Eggert St Me/stað.
Sími 115.
eins og vér gerum á 20. öidinni og
eins og menn hafa geit á öllum ö!d-
um, en hugsunarháttur og aldarbragur
var annar þá en nú, þess vegna er
óhugsandi að galdratrú í sömu mynd
og á 17. öld grípi huga nútíma-kyn
slóðaa'nnar, og þaðan af síður galdra-
ofsóknir og galdrabrennur.
öllum þessum örðugleikum við
leiksýningu þessa, hefir Leikfél. Ak.
gert sér fulla grein fyrir. Sýnir það
djarfhug þess að hafa eigi að síður
ráðist í að sýna þenna stórfelda og til-
þrifamikla leik. Mun félagið hafa afl-
að sér leikkrafta þeirra hér í bæ, er
beztu vonir má á reisa. Leikur mér
mikil forvitni á að sjá hversu leikend-
ur Ieysa hlutverk sín af hendi og hygg
eg að svo muni mörgum öðrum farið,
sem lesið hafa »Dóma«.
Rað hefir verið fremur hljótt um
leikrit þettta í biöðum vorum og tíma-
ritum. Astæðurnar fyrir þeirri þögn
veit eg ekki. Ef til vill er hún af því
sprottin, að höfundurinn hafi ekki ver-
ið sér úti um þá hluti, er ritdómar
nefnast. Pó ber þess að geta, að í
einu dagblaðinu í höfuðstaðnum birtist
fyrir all-löngu langur og ítarlegur rit-
dómur um leikinn, eflir síra Gunnar
Benediktsson. Afþvíaðbúast má við
því, að margir hér um slóðir viti lítil
eða engin deili á leiknum, en ofan-
nefndur ritdómur varpar Ijósi yfir hann
og vekur til skilnings á honum, skulu
hér birtir nokkrir kaflar úr ritdómin-
um, rúmsins vegna verður miklu að
sleppa. — Þar segir svo:
»Það er »dómar guðs,« sem leikur-
inn er látinn sýna, »hinir einu réttlátu
í tilverur.ni,« Þeir »birtast gegnum
kærleikanr.« og »lyfta manninum upp
í iðrunina.«
Sá, sem hlítir þeim dómi, er Ólafur
Sigurðsson sýslumanns Skagfirðinga á
galdraöldinni. — Hann er stórbokki
og unir því illa, að hann fái ekki vilja
Sínum framgengt og hirðir líit, til
hvaða meðala þarf að giípa. Hann
ann dóttur stórbónda á Núpi í Skaga-
firði. Föður henuar er kappsmál að
sá ráðahagur takist. En dóttir hans
ann fátækum kotasveini og hefir bund-
ist honum eiginorði. Til að hefna sín
fær Ólafur unnusta hennar ákærðan
fyrir galdra og falsar með annara aðstoð
þau gögn í málinu, að vegurinn er
beinn að galdrabálinu fyrir andstæðing
hans. Og þá er Ólafi færður í leiks-
•lokin hinn téði dómur guðs. Regína,
konan sem hann elskar, og Þórólfur,
unnusti hennar birta honuni þann dóm
með fyrirgefandi og fórnandi kaerleika
sínum. Og sá dómur nær ætlunar-
verki sínu: Ólafur fellur á kné sér
og ákallar guð um fyrirgefningu.
Kjarni leiksins er trúíræðileg heim-
speki. Hann svarar því, hver rök
fylgi iðruninni, einni dýpstu reynslu
trúaðrar mannssá'ar. »Iðrunin er misk-
unsemi guðs,« er kenning leiksins bor-
in fram af líkþráum förumanni. Iðrun-
in er þyngsta byrðin, sem lögð er á
herðar syndaranum, en um leið mesta
blessunin, sem honum getur veizt. —
Hún er þýðingarmesta trappan í þró-
unarstiga matinsaudans. Með þeirri
tröppu birtist manninum nýtt, áður
ókunnugt sjónarsvið.
Sá, sem gert hefir það að lifshugsjóti
sinni að Iáta gott af sér leiða og iyfta
mönnunum til æðra lífs, leggur þvi
alt kapp á það að leiða almenning til
iðrunar. — Það er hlutverk Regínu í
leiknum. Og hennar skoðun er sú,
að með kærleikanum verði iðrunin
vakin og breytir samkvæmt því við
Ólaf, þann, sem mesta bölvunina leiðir
yfir hana. Reiðihug á hún ekki til í
hans garð, en hugur hennar er gagn-
te’<inn af því, hvernig hún fái vakið
iðrun hans, til að leiða hann úr hinu
niyrkva ástandi. Hún kappkostar að
uppræta víkingseðlið úr sál Þórólfs
unnusta síns og ir.nræta honum fyrir-
gefninguna til þess manns, er mestau
fjandskap hafði sýnt honum og mesta
bölvun fært yfir hann. Hann tekur í
hönd henni að leikslokum, til þeirrar
fórnarathafnar, er hún áleit eina nauð-
synlega til að frelsa sál Ólafs.
Slíkt yrkisefni er ekkert smáræði.
Og þær eru miklar kröfurnar, sem
verður að gera til meðferðar á því.
Og stórhuga sýnir það hjá ungu skálcii
að taka slíkt efni til meðferðar. — —
Þersónurnar eru allar sæmtlega gerð-
ar og sumar mjög vel. Jón er sístur.
Það er eins og höf. hafi að öðrum
þætti loknutn gleymt Jóni gamla ogsér-
einkennum hans, og ekki munað eftir
honuni öðruvísi en sem verkfæri, sem
nota -þarf til að knýja fram ákveðna
atburði. — Skýrstar eru þær systurnar,
Regína og Eria.. Þær eru mjög ólík-
ar, en systureinkennin þó augljós. Erla
er áköf og hefnigjöm. Hún getur ekki
sætt s:g við, að »óþokkinn hefji s:g
upp á herðar fjöldans*. Eu Regína
álítur, að maðurinn hafi ekki rétt til að
steypa öðrum í eymd, hversu verð-
skulduð, sem hún virðist vera. Erla
er hamingjubarnið á almeunan mæli-
kvarða. Við henni brosir lífið. Hún
er heitmey biskupssonarins og hefir
með því veitt heitustu ósk föður síns
uppfyllingu. En Regína er olnboga-
barn lífshamingjunnar. — Hún ann
manni, sem ekkert hefir af þeirri glæsi-
mensku, sem þeirra öld metur. Hún
færir heimili sínu hrygð að höndum.
Unnusti liennar er ofsóltur á hinn
svfvirðilegasta hátt. En hún heldur
jafnvægi í gegnum þetta alt, Hún
fiiinur nautn í því aO fyrirgefa, hugsa
fagurt og líða í kyrþey og vill eng-
an dæma. Eila er ótrauð til varnar,
þegar hún sér tilfinningum systur sinni
misboðið. Og hún er líka reiðubúin
til að fórna. Hún afsalar sérást unn-
usta síns til að reyna að knýja fram
hjálp handa Þórólfi og Regínu. Sú
fórn kemur fram í fagurri Og mjög
eðlilegri inynd. — — — _
í engu riti sem Dómurn hefi eg
nú í seinni tíð komið auga á skáld,
sem eg vænti mikils af, verði það ekki
látið deyja úr afskiflaleysi. Andrés
Þormar leitar djúpt eftir viðfangsefnum
sínum. Hanu gefur sig inn á það
svið, þar sem þroski og vizka með
vaxandi iíísreynslu fær notið sín. Eg
efa það ekki, að hann eigi eftir að vekja
hjá þjóð sinni tnarga f3gra hugsun,
og bera eitthvað það fram, er geri
bjartara í kring um hana, geri hana
heilbrigðari og hraustari, listelskari og
göfugri, ef honum endist iíf og heilsa
og verður einhver sómi sýndur af þeim,
sem við völdin sitja á bstasviðinu.
Honum treysti eg betur en nokkru
öðru ungu skáldanna til að gefa þjóð
sinni eitthvað það, sem hefir gildi
fyrir andlegt líf hennar.«
Stúlka
óskast í vist nú þegar. Gott
kaup í boði.
Sæmundur Pálsson
klæðskeri.
■■iihimwií ■m«nu»rnra—imii iBnnnrnni—ri—n
Grábotnuðu
Gummístígvélin komin aftur.
Verðið lægra en áður.
Verzl. Braitahlíð.
Úr heimahögum.
Kirkjun. Messað kl. 2 á sunnudaginn.
Góö lánskjör. Nýlega gat Ragnar Ól-
afsson útvegað bænum 150 þús. króna
lánstilboð í Kaupmannahöfn, lánið til 20
ára affallalaust og með aðeins 6'/í°/o vöxt-
um. Lánsins þurfti með til þess að geta
greitt Ián það, sem fengið var til rafveit-
unnar, hjá Fredriksbergsbanka, fyrir 3 ár-
um síðan og borgast á 1. febr. nk. En
eins og fyrir gamla láninu þurfti ríkis-
ábyrgð fyrir þessu láni, en er tekist haíði
að fá hana og leggja skyldi málið fyrir
bæjarstjórn, hafði komið tilkynning frá
lánveitendum, að sökum dráttarins. er orð-
ið hafði á samþykki lánstilboðsins, hefðu
þeir haldið að bærinn ætlaði ekki að sinna
því, og höfðu ráðstafað á annan hátt
helming upphæðarinnar. Hinn helmingur-
inn stóð bænutn til boða með sömu kjör-
um, og var samþykt á bæjarstjórnarfundi
á þriðjudaginn að taka boðinu, og R. Ó.
jafnframt gefið umboð til þess að semja
fyrir bæjarins hönd um iántöku nieð sömu
kjörum; var liann vongóður um, að sér
mundi takast það gegnum satnbönd sín í
Kaupmannahöfn. Þess er vert að geta, að
bankarnir íslenzku þóttust ekki geta Iánað
bænum þessar 150 þús. krónur, og virðist
það all einkennilegt, þegar þess er gætt,
að bezt stæði kaupstaðurinn á hlut að
máli.
Sildarcifli er nú nokkur á Pollinum.
Mest er það stnásíld og millisild, sem
veiðist.
Dr. phil. Jón Stefánsson kom i.ingað
til bæjarins með Díönu síðast. Er hann
nú búsettur á eyjunni Mauritius og hér
aðeins í kynnisför til frændfólks og vina.
Dr. Jón hefir lengstaf verið búsettur í
Lundúuum og fengist þar við kenslu og
ritstörf. Hér í bænum dvelur hann þar til
Goðafoss fer suður.
Kappskák milli Akureyringa og Reyk-
víkinga fór fram símleiðis á sunnudags-
nóttina. Ellefu keptu af hvorum, og höfðu
Akureyringar 7'/a vinning en Reykvíkingar
3'/a. — í fyrra sigruðu Akureyringar líka.
Bœjarstjórnarkosning á 3 fulltrúum fór
nýlega fram á Seyðisfirði. Fékk borgara-
flokkurinn 2 kosua, þá Jón Jónsson í Firði
og Eyjólf Jónsson bankastjóra, en verka-
menn komu einum að, Gesti Jóhannssyui
verzlunarmanni. Verkameun töpuðu sæti.
Þingmálajund heldur þingmaður kaup-
staðarins í Samkomuhúsinu n. k. inánu-
dagskvöld. Byrjar fundurinn kl. 8.
„Cliarles Tante", gamanleikinn góðkunna,
ætlar gamalmennahælisnefnd kvenfélagsins
»Framtíðin« að sýna næstkomandi laugar-
dags- og sunnudagskvöld. Öllu því sem
inn kemur verður varið til hins fyrirhug-
aða gamalmenuahælis, og er nú talsverður
sjóður safnaður í þvi skyni. Er þess að
vænta, að fólk sæki vel þessa skemtun,
þegar þess er gætt í livaða tilgangi er til
hennar/stofnað.
Sunnlendingamót er í ráði að halda, ef
tiægileg þátttaka fæst, næstk. miðvikudag
21. jan. í Samkomuhúsinu. Til skemtunar:
ræðuhöld, söngur og dans. Áætlaður kostn-
aður ; kr. 3 fyrir manninn, þar í innifalið
kaffi. Þeir sem vilja taka þátt í mótinu
og fæddir eru á Suðutlandi eða verið
þar latigdvölum, gefi sig fram við ein-
hvern þessara inanna: Bjarna Jónssoti
bankastjóra, Karl Nikulásson konsúl, Sig.
Ein. Hlíðar dýralæknir og Gunnar Schram
símstjóra.
Dótnar, leikrit Andrésar G. Þormars,
sem Leikfélag Akureyrar er að æfa, verð-
ur leikið að forfallalausu um aðra helgi
hér frá. Verður ágætlega til leiksins vand-
að, og meðal annars er Freymóður málari
að mála ný tjöld. Leikendur eru_: Sigtr.
i'orsteinsson (Kristján bónda á Núpi), frú
Þóra Hallgrímsdóttir (i-órhildur húsfreyja
á Núpi), frú Svafa Jónsdóttir (Erla), frú
póra Havsteen (Regína), Haraldur Björns-
son (Pórólfur Loftsson), Gísli R. Magnús-
son (v>lafur Sigurðsson), Gunnar Magnús-
sou (Hilmar), frú Álfheiður Einarsdóttir
(Agla), Björn Sigmundsson (jón), Páll
Vatnsdal (Hinn líkþrái).
Akureyrar-bló sýnir »Skipbrotið« á laug-
ardags- og sunnudagskvöldið kl. 8'/» »Mark
Zorros« á sunnudaginn kl. 5 síðdegis.
»Gildran« heitir afarspennandi mynd frá
Alaska, sem sýnd verður á miðvikudags-
kvöldið kemur.
Mannalát. Nýlega er látin í Litla-Dun-
haga í Möðruvallasókn húsfreyjan Rósa
Jónsdóttir, kona Jóns Arnfinnssonar bónda
þar, greind og góð kona á sjötugs aldri.
Hér í bænum andaðist á miðvikudags-
nótíiua Helga Einarsdóttir, kona Stein-
gríms Pálssonar, beykis, 54 ára gömul.
11. þ. m. urðu þau hjón Sæmundur Páls-
son klæðskeri og kona hans fyrir þeirri
sorg að missa sveinbarn, tæpra tveggja
ára gamalt, úr lífhimnubólgu. Þá er og
nýlátinn hér á bænum, Ólafur Þorsteins-
son ökumaður, er fyr bjó á Hrappstöðum,
atorkumaður hinn mesti og vel látinn.
Tcngdamamma verður leikin í Sam-
komulnisi Svalbarðstrandarhrepps um næstu
helgar. Byrjar kl. 5 alla dagana, nema á
sunnudaginn kemur kl. 3. e. m.