Íslendingur - 20.02.1925, Blaðsíða 2

2
ISLENDINOUR
Hveiti
Hafragrjón
Rúgmjöl
Hrísgrjón
Sagógrjón
Kartöflumjöl
hafa fyrirliggjandi:
Maísmjöl
Kaffi
Sykur
Rúsinur
Sveskjur
Epli purkuð
Mjðlk
Suðusúkkulaði
Átsúkkulaði
Kakao
Export
Spil
lega fulltrúa vorrar kæm bræðtaþjóðar,
að.hann haldi eigi ti! streitu kröfu um
innflutning a'fengis hingað, þegar hann
veit, að hinu íslenzka bannríki er áhuga-
mál að nema heimildina úr gildi sam-
rœmis vegna.
2, Skipavínið. Ritstjórinn telur ó-
gerning að banna íslenzkum millilanda-
skipum að hafa önnur vín til neyzlu
hér við land eða í millilandaferðum
en þau, sem heimiluð eiu með Spán-
arundanþágunni. Vér krefjumst þess,
að íslerizk skip undir íslenzkum fána
hafi eigi þau vín á boðstólum, er
bannað er að flytja til landsins. Ritstj.
álítur, að af þessu mundi leiða fjár-
hagstjón fyrir Eimskipafélagið.
Telur hann, að skip Eintskípafélags-
ins yrðu eigi lengur samkepnisfær um
iarþegaflutning við skip sameinaða fé-
lagsins, ef vín væri eigi um hönd haft
á þeim. Hann bætir því við, að vín-
mennirnir mundu sneiða hjá íslenzku
skipunum og kjósa fremur að sigla
með útlendum skipum, því að þar
væri þó vætan fáanleg. — Aldrei
held eg, að íslerizkir vínmenn og and-
banningar hafi verið slegnir knýttari
knefa á nasir en ritstj. íslendings gerir
í þessari grein. Rað liggur við, að
eg vorkenni þeim, og telji þennan
dóm of harðan, og er eg þó sannar-
lega ekki kominn á vettvang til þess
að skjóta skildi fyrir þá.
Deltur -ritsfj. ísl. það í hug, að
nokkur íslendingur sé svo ræktarlaus
við land sift, að hann mundi sneiða
hjá íslenzkum skipum aðeins vegna
þess að þar er eigi að fá sterka drykki?
Hefir hann gert sér Ijóst, hvaða dóm
hann með þessu fellir um íslenzka vín-
menn og andbanninga? Eftir þessum
ummælum ættu að vera margir menn
hér meðal vor, sem mela meír áfengi
heldur en hagsmuni sinnar eigin þjóð-
ar, hagsmuni þess félags, sem er
eftirlæti þjóðarinnar. Eg vil benda
rilstj. á, að margar kvartanir hafa kom-
ið fram um drykkjuskap á íslenzkum
skipum frá friðsömuin og bindindis-
sömum farþegum, en eg hefi aldrei
heyrt kvarfanir í gagnstæða átt. En
hann minnist ekkert á þetta, og er það
skiljanlegt.
Eg þykist vita, að hann muni svara
mér eitthvað á þá leið, að útlend-
ingar muni þá sneiða hjá íslenzku
skipunum vínlausu, hvað sem íslend-
ingum líði. En þá spyr eg hann:
Eigum vér íslendingar að sníða lög
vor fyrst og fremst eftir geðþótta
nokkurra útlendinga? Rað er ekki
leiðin til þess að afla þjóð vorri trausts
og halds út á við, að kvika frá lög-
um og landsrétti, í hvert sinn sem
útlendingurinn lætur til sín heyra í
andúðartón. Vegurinn til þess að afla
oss virðingar annara þjóða og trausts
•'ggur gegnum sigurhlið festunnar og
einlægninuar við lög og landsrétt.
3. Lœknavinið. Ritstjórinn vill »tak-
marka« heimild lækna og lyfsala til að
selja áfengi eftir lyfseðlum og*»gera
eftirlitið fullkomnara en það nú er,«
en hann færist eigi í fang að skýra
lesendum sínum frá, hvernig þetta
tnegi verða, svo að bót verði ráðin á
núverandi ástandi. Eg skil því eigi,
hvað vakir fyrir ritstj. í þessu efni, en
i aðalatriðunum erum viðsammálaum
þenna lið. —
4. tSpánverfar og efíirliiið. Um
þenna lið er ritstjórinn mér samrnála,
og fær það mér auðviíað fagnaðar, að
þessi þjóðmálaleiðtogi skuli snúast á
sveifina með bannmönnum í þessu
efni.
Oreininni lýkur hann með orðinu
»þjóðarskömm«. Hann klifar á því,
sem hefir heyrst æði oft áður, að það
eigi að afnema bannlögin, af því að
þau séu brotin, og að þau séu þjóð-
arskömm, af því að þau séu brotin.
Retta hefir verið marghrakið, bæði
fyr og síðar. — Samkvæmt þessu ætti
að afnema tíu boðorð guðs. Allir vita,
að þau eru meira og minna brotin.
Samkvæmt þessu ætti að afnema kristna
kirkju, af því að kenningum þeim,
er hún fylgir og boðar, er eigi fram-
fylgt, nema í mjög ófullkomnum stíl.
Og svona mætti lengi halda áfram.
Nei, ritstjóri góður! Bannhreyfingin er
að hefja sigurför um veröldina. Alþjóða-
fundir, einn eftir annan, eru haldnir
um málið. Og öllum kemur saman um,
að baráttan fyrir útrýmingu áfengis úr
heiminum sé merkilegasti þátturinn í
viðreisnarbaráttu mannkynsins á vorum
tímum.
Akureyri, 5. febr. 1925.
Brynleifur Tobicisson.
Aths. ritstj.
Rað er misskilningur hjá hr. Bryn-
leifi Tobiassyni að ritstj. ísl. álíti hann
slíkan áhrifamann, að hann þurfi ekki
annað en sýna s!g og bera fram til-
lögu til þess að hún verði samþykt;
ekkert er fjarlægara skoðun ritstj. en
einm!tt það, enda hefir það svo mörg-
um sinnum sýnt sig áður, að hr. B.
T. hefir ekki sigrað, þó hans göfuga
persóna hafi blasað við sjónum áheyr-
endanna frá ræðupallinum. En að bera
frarn tillögu í bannmálinu á bann-
manriahlið hér á Akureyri og fá
hana samþykta, er álíka vandamikið
og að fá 6 ára gamlan krakka til að
eta sætindi og vita allir, hversu örðugt
það er. Og að heilbrigð skynsemi
fái ætíð notið sín í jafnmiklu tilfinn-
inga- og hitamáli sem bannmálið er, —
hvað svo sem hr. B. T. segir um það,
munu fleiri verða til að véfengja en
ritstj. ísl.
Rá fær hinn virðulegi Stórtemplar
Brynleifur Tobiasson ekki skilið, að
það geti gert þing og þjóð hlægilega
að afnema víninnflutningsheimild er-
lendra ræðismanna. Ritstj. ísl. fær ekki
að því gert, þó hr. B. T. sé skilnings-
sljór á þessu sviði, en fyrir augum
flestra mun það sýnast hlægilegt, að
kotríkið íslenzka fari að setja sig upp
á móti alþjóðalögum og rétti. Og
ekki myndi ritstj. ísl. öfunda hr. B.
T. af, að verja það tiltæki frammi fyrir
alþjóðafundi, t. d. fundi Alþjóðabanda-
lagsins í Genf.
Ritstj, ísl. leyfir sér að fræða hr.
B. T., um það, að sendiræðismennirnir,
sem hér á landi eru nú, eru þrír tals-
ins, en ekki fyeir, eins og hann segir;
gleymir Stórtemplarinn franska ræðis- 1
manninum og mun hann þó sá þeirra,
er mest flytur inn af vínum og hefði
því átt að vera hr. Stórtemplaranum
kunnastur, og þá sem sá er sízt mundi
una því, að réttur væri á sér brotinn.
Hvað skipavininu viðvíkur, þá vill
ritstj. ísl. benda á, að framkvæmd r-
stjóri Eimskipafélagsins hefir tdið nauð
syn á því, að skip félagsins héfðu
átenga drykki til neyzlu í millilanda-
ferðum, því annars væru þau ekki
samkepnisfær um farþegaflutning við
skip Sameinaða félagsins. Og hvernig
svo sem hr. Stórtemplaranum þóknast
að líta á málið og túlka það, munu
orð framkvæmdarstjórans vega meira
hjá ölium þeim, sem bera hag Eim-
skipafélagsins fyrir brjósti, og í þeirra
augum hlýtur sú tillaga að vera var-
hugaverð, sem miðar að því að skaða
félagið.
ísl. sagði um daginn, að lög, sem
værn fótum troðin og ríkið væri van-
máttugt að halda uppi, væru verri en
engin lög, þau væru (ajóðarsköinm.
Hr. B. T. heimfærir þetta uppá bann-
lögin, látum svo vera; hann ætti að
vera framkvæmdum þeirra kunnugur;
en samanburður hans á kristinni kirkju
og bannlögunum er ekki sem heppi-
iegastur fyrir málstað hans. Hann
segir, að ef afneina ætti bann-
lögin vegna þess að þau séu brotin,
þá ætti samkvænt því að afnema kristna
kirkju, af því að kenningum hennar
sé eigi framfylgt nerna í mjög ófull-
komnum stíl. Hér á landi er t:úar-
bragðafrelsi eins og hr. B. T. ætti að
vera kunnugt, og prestar og aðrir kenni-
menn mega teygja trúarbragðalopann
eftir vild sinni, og almeuningur má
trúa því sem honum sýnist; hcr er
þvi frelsið i fylsia skiiningi orðsins,
en innan ramma bannlaganna verður
það ekki séð, þó leitað væri með
logandi Ijósi. Sjálfsákvörðunarréltur
einstaklinganua, sem trúarbragðafrelsið
viðuikennir í fylsta máta, er algerlega
úthýst í bannlögunum. Röksemdafærsla
virðulegs Stórtemplars er því alger
meinloka.
»Bannhreyfingin er að hefja sigur-
för sína um verö!dina« — segir hr.
B. T.; má vera að salt sé, en skyldi
það þá ekki einmitt vera af þeim or-
sökuni að nú bergmála land úr' landi,
í blöðum og frá ræðupöllum þessi
alvöruþrungnu ásökunarorð:
Heimur versnandi fer!
OO
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu Islands.)
Rvík 18. febr.
Útlend:
Nýtt fjársvikamál komið upp í
Pýzkalandi, nokkurskonar eftirhreyta
frá stríðsárunum. Páverandi póst-
málaráðherra lánaði 15 miljónir gull-
marka af póstfé, gegn ónýtri trygg-
ingu, manni, sem socialdemokratar
studdu. Póstmálaráðherrann, Höfler,
handtekinn, einnig Richter lögreglu-'
• stjóri í Berlín, einn helzti social-
demokrati.
Socialdemokratar í Frakklandi heita
Herriot stuðningi, á meðan hann
fylgi stefnu og gæti hagsmuna
flokksins.
Blaðið »Lokalanzeiger« segir, að
Rússar og Japanar ákveði í nýgerð-
um samningi, að þeir heiti Kína
200 þús. manna her, verði ráðist á
þá af Evrópustórveldi eða Banda-
ríkjunum.
Kaupdeilur í Stokkhólmi. Um 130
Hjartans þökk fyrir auðsýnda
samúð við fráfall og jarðartör
föður okkar og tengdaföður
Davíðs Ketilssonar.
Hallgr, Davíðsson.
Sigríður Davíðsson.
Jtús. verkamenn í ýmsum iðngrein-
um eiga í deilum við vinnukaup-
endur.
banni.
rríálum
Vinnukaupendur hóta verk-
Stjórnin reynir að miðla
Rvík 19. febr.
Hræðilegt námuslys varð nýlega
í bænum Dortmund á Pýzkalandi,
köfnuðu 130 manns í námunni.
Frá Lundúnum er símað, að
Ratnsey MacDonald hafi flutt frurn-
varp í enska þinginu til Jaess að
koina tollverndunarfrumvarpi Bald-
wins-stjórnarinnar fyrir kattarnef, en
að fruinvarp hans hafi verið felt
með miklum atkvæðamun. — Georg
Bretakonungur veikur.
Snælduskip Flettners hins þýzka
hefir farið á 4 dögum frá Kiel til
Firth of Forth á Skotlandi; áður
hafði Joað farið reynsluferð um Aust-
ursjóinn. Dómar manna misjafnir
um framtíð slíkra skípa, þó kerfið
í sjálfu sér sé sannað.
Frá París er símað, að Herriot
forsætisráðherra Frakka og Chamber-
lain utamíkisráðherra Breta geri upp-
kast að öryggissamþykt, sem á að
vera einskonar millispor milli venju-
legs hernaðarbandalags og Genf-
afvopnunarsamþyktarinnar. Aáá bú-
ast við, að allir aðiljar skrifi ekki
undir samþykt þessa. Tilgangurinn
er, að fá öll nágrannalönd Þýzka-
lands til að standa sameinuð gegn
árás frá því.
Frá Helsingfors er símað: Re-
Iander landshöfðingi er gerður rík-
isforseti.
Innlend.
Konan í Skyttudal í Húnavatnss.
Rósa Helgadóttir, varð úti í sunnu-
dags-stórhríðinni. Hafði verið ein
heima í bænum og farið að ná í fé,
er úti var, er hríðin skall yfir. (Rósa
var ættuð héðan úr Eyjafirði, systir
Kristjáns Helgasonar verzlunarmanns
við Kaupfél. Eyf.).
Nánari atvik að slysunum á Flesju-
stöðum kunn. Börnin voru send
að sækja hesta, rétt fyrir utan tún-
garð. Óveðrið skall yfir. Faðir
barnatina fór að leita þeirra og fann
þau, en viltist í hrfðinni og hraktist
í 9 tíma. Börnin dóu bæði í hönd-
um hans. Um miðnætti náði hann
nágrannabæ. Konan ein í bænum
í sólarhring. Veðrið var svo mikið
á þessum slóðum, að 19ferðamenn
í hóp treystust ekki að halda áfram
eftir þjóðveginum. Hestum þeirra
skelti niður margsinnis.
Að tilhlutun Listavinafélagsins
verður að líkindum haldin mikil sýn-
ing í Reykjavík í vor, á 300 dönsk-
um listaverkum, aðallega málverkum.
Búist við, að síðar verði sýning
haldin í Danmörku á íslenzkum
listaverkum.
M u n i ð!
að
T Ó B A K
Og
S Æ L G Æ T I
er ávalt bezt að kaupa í
Verzl. Geysir.