Íslendingur


Íslendingur - 13.03.1925, Blaðsíða 1

Íslendingur - 13.03.1925, Blaðsíða 1
Talsími 105. Ritstjóri: Gunnl. Tr. Jónsson. Strandgata 29. XI. árgangur. Akureyri, 13. inarz 1925 12. tölubl. AKUREYRAR BIO Laugardagskvöld kl. 8^/2. Sunnudagskvöld kl. 872. Sunnudag kl. 5 síðd. Miðvikudagskvöld kl. 872. 1 inaiMi eftir Loft Guðmundsson, í 6 löngúm þáttum með ísl. texta. • Mynd þessi, er eins og kunnugt er, tekin víðsvegar um alt land af fallegustu stöðum, einnig fiskiveiðar vorar á botnvörp- ungum og bátum, síldveiðin og stöðvarnar o. m. fl. Svo er landbúnaður fyr og nú. Þjóðbúningar. Fallegar stúlkur o. m. fl. Myndin er ljómandi falleg og sérlega fróðleg og skemtileg, og ættu helzt allir, sem vetlingi geta valdið, að sjá hana. I Líndal °9 Jónas. Fyrlrspurn Hriflumannsins. Nýlega gat Dagur þess, að Jónas frá Hriflu hefði skorað á B. Líndal í Tímanum, að færa sannanir á, að hann — Jónas — hafi verið á móti kjöttollssamningunum á síðasta þingi, en B. L. hafi þagað við á- skoruninni og sé það sönnun þess, að B. L. hafi farið með ósannindi. Er B. L. var spurður um þessa »áskorun« Jónasar og því hann svaraði henni ekki, svaraði hann því, að engin »áskorun« þess efnis, er Dagur segði frá, hefði birst í Tímanum, en þar hefði birst fyrir- spurn til sín, er hann hefði ekki virt þess að svara sökum þess, hvað hún hefði verið vitlaus og fjarlæg þeim orðum, er hann hefði látið falla á þingmálafundinum, og Dagur hefði gert mest veðrið útaf. Bað hann menn bíða rólega, þar til þetta blaðJTímans kænii norður, svo þeir gætu sannfærst um þetta af eigin sjón. Nú er þetta Tímablað komið hingað og gefst þar að lesa svo- hljóðandi: Fyrirspurn til B. Líndals. Á fundi á Akureyri hefir Björn Lindal dylgiað um, að eg og helzt tveir aðrir þingmenn úr Framsóknar- flokknum höfuni á siðasta þingi greitt afkvœði um kjöttollsmálið i samrœmi við óskir stldarmanna, en móti hags■ munum bœnda. Ef Björn hefir verið með fullum mjalla, er hann slepti þessum orðum, er hér með skorað á hann að skýra opinberlega, hvernig þessi hringavitleysa er komin i huga hans. Jónas Jónsson frá Hriflu. Hvernig lýst mönnum á? Er dómur B. L. á fyiirspurninni fjarri sanni? Eins og menn muna, voru orð B. L. á þingmálafundinum á þá leið, að Jónas frá Hriflu hefði verið móti kjöttollssamningnum eins og þingið samþykti hann, og er Dagur lýsti þetta ósatt, áréttaði B. L. orð sín í ísl. á þessa leið: »Jónas Jónsson og tveir aðrir af þingmönnum Framsóknarflokksins greiddu atkvæði móti kjöttollssamn- ingnum eins og hann lá fyrir þing- inu. Að sú framkoma hafi »stefnt til hagsmuna fyrir íslenzka kjötfram- leiðendur« læt eg dómgreind manna um.« Hér eru engar dylgjur á ferðinni og orðin virðast eins ótvíræð og þau frekast geta verið, en þó fær Hriflumaðurinn þá furðulegu merk- ingu út úr þeim, að þau séu dylgj- ur um að hann — og fjelagar hans tveir — hafi greitt atkvæði um mál- ið »í samræmi við óskir síldar- manna«. Vissulega hefði B. L. ekki vítt framkomu þeirra félaga, ef þeir hefðu gert það, því það voru ein- mitt óskir útgerðarmanna — síldar- manna, sem Hriflumaðurinn kallar — engu síður en helztu fulltrúa bændastéttarinnar — að samningar næðu fram að ganga. Pessi »fyrirspurn« Jónasar er nokkurnveginn óræk sönnun þess, að Líndal hefir sagt satt um fram- komu þeirra félaga; orðalag hennar, undanbrögðin og vífilengjurnar benda að því. Jónas mundi ekki hafa hagað sér þannig, ef hann hefði vitað sig saklausan. Þá mundi hann annaðhvort hafa hreinsað sig af sakargiftunum með vottorðum samþingismanna sinna, eða skýrt og skilmerkilega krafist, að Líndal sannaði orð sín eins ogi þau voru töluð, en ekki farið að leggja hon- um orð í munn, er höfðu alt aðra merkingu. — Undanbrögð, rang- færslur og ósvífnis aðdróttanir — en alt þetta er í fyrirspurninni — Iýsir vondum málstað og mórauðri samvizku. oc Eins og marga mun reka minni til, höfðaði Guðm. Hannesson bæjar- fógeti á Siglufirði meiðyrðamál — ekki eitt, heldur tvö — gegn ritstj. ísl. á áliðnu sumri 1923, fyrir grein- ar, er staðið höfðu í blaðinu nokkru áður, um framkvæmd fiskiveiðalag- anna — á Siglufirði. Pótti bæjar- fógeta sem höggvið væri svo nærri embættisfærslu sinni í greinum þess- uin, að eigi gæti liðist bótalaust. Eftir heils árs málavafstur falla svo dómar í málunum — þann 20. okt. 1924 — í aukarétti Eyjafjarðar- sýslu og Akureyrarkaupstaðar. Af hlífð við Siglufjarðar-yfirvaldið ætlaði ísl. sér ekki að birta dóm- ana, en nú, 4 mánuðum eftir að þeir voru uppkveðnir, kemur krafa frá því um birtingu þeirra. Við þeirri kröfu er sjálfsagt að verða og birt- ast því báðir dómarnir hér — með forsendum: ÚTSKRIFT úrdómabók Eyjafjarðarsýslu og Akureyrar. Ár 1924, niánudaginn 20. okt., var auka- rcttur Eyjafjarðarsýslu og Akureyrarkaup- staðar settur og haldinn á skrifstofu sýslu og kaupstaðar á Akureyri af sýslumanni og bæjarfógeta Steingrími Jónssyni, með undirrituðum réttarvottum. Var þar og jni fyrir lekið I. A4eiðyrðamálið Bæjarfógeti Guðmundur Hannesson gegn ritstjóra Gunnlaugi Tr. Jónssyni og í jrvi uppkveðinn svofeldur D ó m u r : Meiðyrðamál jretta, sem er hafið með sáttakæru 14. sept. f. á. og stefnu 8. nóv- ember s. á., er risið útaf blaðagrein nieð fyrirsögninni „Slæm löggæzla" í 33. tölubl. blaðsins íslendingur, er kom út 10. ágúst 1923, en stefndur er ritstjóri jiess blaðs, og var greinin ritstjórnargrein. Stefnandinn telur alla greinina móðg- andi og ærumeiðandi fyrir sig, en sér- staklega átelur hann: Fyrirsögn grein- arinnar: „Slæleg löggæzla" og orðin: „En eftir pvi, setn orð fóraf, var pessuin „embættisnianni starfið um megn, og lög- „in eru brotin daglega i ýmsuin eða flest- * „um atriðum, að pví er nákunnugur mað- „ur staðhæfir við ísleiiding". „Útlend sildveiðiskip liggja á Siglufjarð- „arhöfn döguni saman, práttfyrir skýlaust „bann laganna, pau gera par að veiði „sinni, pau umskipa i önnur skip, taka „salt og tunnur úr geymsluskipum sinum, „seiia veiðina og brjóta í einu og öðru „flest pau ákvæði, er lögin setja". „Og lagagætirinn hefst ekki að. Hann „situr á skrifstofu sinni og Ieggur saman „tölur í tollreikninguin íslenzkra rikis- „borgara". „Svona var ísl. sögð pessi saga“. Krefst hann, að öll greinin verði dæmd dauð og ómerk, að stefndur verði dæmd- ur í refsingu fyrir hin meiðandi ummæli, og að hann verði dæmdur til að greiða sér inálskostnað eftir reikningi eða eflir mati dómararts. Leggur stefnandinn 'sér- staka áherzlu á, að hinum ærumeiðandi unimælum sé beint gegn embættismanni, og varði pau pví pyngri hegningu en ella. Stefndur krefst hinsvegar, að hann verði alsýknaður í máli pessu, að stefnandinn verði sektaður fyrir óparfa málsýfingu, og fyrir ósæinilegan rithátt i sóknarskjalt hans, og til að greiða sér málskostnað eftir mati réttarins. Stefndur byggir sýknukröfur sinar á pvl, að í grein pcirri, sem stefnt er útaf, sé aðeins um réttmæta „kritik" að ræða á framkvæmd fiskiveiðalaganna frá 1922, að pvi er síldveiöi snertir á Siglufirði, og séu ununæli greinarinnar bygð á göðum hciinilduin, par sem er vitnisburður meg- inporra helztu útgerðarnianna á Siglufirði. Hefir hann lagt fram vottorð og bréf frá ýmsum pessum niönnum til sönnunar sin- um málstað, sjá réttarskjal 8—17. Telur hanii, að pað hafi verið skylda sín seni blaðamanns, að finna að pví, sem niiður fór í framkvæmd laganna. Hafi hann auð- vitað, par sem hann var sjálfur ókunnug- ur, farið að mestu eftir uinsögn og sög- um ýmsra útgerðarmanna. En hann tel- ur, að hann hafi haft fullgildar ástæður til að trúa frámburði þeirra, og fullyrðir, að peir eigi að bera ábyrgð á honum, enda séu peir fúsir til pess, eins og hin framlögðu bréf og vottorð sýna. Það er rctt hermt lijá stefnda, að aðaU innihald blaðagreinar þcirrar, sem mál þetta er risið útaf, er „kritik“ á fram- kvœmd fiskiveiðalaganna frá 1922, er verður að teljast réttmæt, eða að minsta kosti ósakmem.*) En fyrirsögn grein- arinnar og orðalag er óþarflega áreitnis- legt og jafnframt nióðgandi og særandi fyrir stefnandann sem enibættismann. Orðln: „Slæleg löggæzla“. „En eftir pví sem orð fer af, var pessuin embættis- manni starfið um inegn“, „lögin eru brot- *) Leturbreytingar mínar. Ritstj. in og s. frv......og lagagætirinn hefst ekki að“, hlaut stefnandinn að taka til sín, og finna að í þeim lá særandi litils- virðing. Og par sem pessi orð ekki hafa verið réttlætt, verður rétturinn að líta svo á, að pau séu saknæm, samkvænit 219. gr. almennra hegningarlaga frá 25. júní 1869. Ber pvi að dæma stefnda til sekta fyrir pau, og 'til að greiða stefnandanum málskostnað, sem eftir atvikum virðist hæfilega ákveðinn 80 krónur. Ennfreinur ber að dæma hin sérstaklega átöldu sak- næinu uminæli dauð og ómerk. Pess skal getið, að sökum sérstaklega mikils annríkis dómarans, fyrst i yfir- skattanefnd og við manntalsping og sið- an uin aðalútgerðartímann 1. júli til sept- ember, hefir dregist svo Iengi, að leggja dóm á mál þetta. Pví dæmist rétt vera: Hin framangreindu saknæinu ummæli skulu vera dauð og ómerk. Stefndi, rit- stjóri Guniilaugur Tr. Jónsson, Akureyri, greiði 80 — áttatíu — króna sekt í ríkis- sjóð, eða sæti einföldu fangelsi i 18 — átján — daga, ef sektin eigi greiðist inn- an ákveðins tima. Svo greiði hann og stefnandanuni, bæjarfógeta Guðmundi Hannessyni á Siglufirði, 80 — áttatíu — krónur í niálskostnað. Dóminum að fullnægja innan 15 daga frá löglegri birtingu hans, að viðlagðri að- för að lögum. Steingrimur Jónsson. Dómurinn var í réttinum upplesinn og undirritaður og var hvorugur málspart- anna viðstaddur. Rétti slitið. Steingrímur Jónsson. Réttarvottar: Jón Steingrímsson. Friðbjörn Bjarnarson. Rétta útskrift staðfestir. Skrifstofu Eyjafjarðarsýslu og Akureyrar, 5. nóvember 1924. Steingríniur Jónsson. Var . . . . pá tekið fyrir: II. Meiðyrðamálið Bæjarfógeti Guðmundur Hannesson gegn ritstjóra Gunnlaugi Tr. Jónssyni og i þvi uppkveðinn svohljóðandi D ó m u r : I 33. tölubl. blaðsins íslendingur, er lcom út 10. ágúst 1923, ritaði ritstjóri blaðsins grein með fyrirsögninni: „Slæ- leg löggæzla". Var grein þessi allharðorð „kritik" á framkvæmd fiskiveiðalaganna frá 1922 á Siglufirði, að pví er síldveiðar snerti, og taldi bæjarfógetinn par, að greinin væri ærumeiðandi fyrir sig. Svaraði haiin henni pví með grein í 35. tölubl. blaðs- ins, og höfðaði siðan meiðyrðamál. En um leið og grein bæjarfógetans var birt i blaðinu, tengdi ritstjórinn við hana at- hugasemdir, er bæjarfógetinn telur æru- meiðandi og varða við Iög. Hefir hann

x

Íslendingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.