Íslendingur - 13.03.1925, Blaðsíða 3

ÍSLENDlNGUR
3
................................................
f HÚSMÆÐUR!
f Notið eingöngu f
f IDEAL SÁPUDUFTIÐ, f
f f
1 því ekkert annað þvottaduft jafnast á við það að I
gæðum og verði. I
I Fæst í flestum verzlunum. I
■= ^
................................... »l||||i..-»'llllli1--»lllHi1«"lHIH"0
Uppog niður.
Ríkislögreglan.
Dagur í gær segir, að ritstjórnar-
greinin í síðasta ísl. — »Ríkisvald«
— sé ekki eftir ritstjórann. ísl. get-
ur fullvissað ritstj. Dags um, að þar
fer hann algerlega villur vegar, og
mun bókavörður Amtsbókasafnsins
geta staðfest, að svo er — og hon-
um ætti ritstj. Dags að geta trúað.
— Þá segir Dagur, að mikið ósam-
ræmi sé í skrifum ísl. um ríkislög-
regluna og nefnir sem dæmi, að
ísl. hafi í 8. tbl. sagt, að ríkislög-
reglan ætti beinlínis að vera vopn
gegn gerbreytingamönnum Alþyðu-
flokksins, en í 11. tbl. telji hann
það mestu endemis-fjarstæðu. fsl.
sagði það eitt í 8. tbl., að varalög-
reglan ætti að koma í veg fyrir,
að ofbeldisverk ójafnaðarmannanna
(sem blaðið mintist á) endurtækju
sig, og ekkert er það í ll.tbl., sem
ríður í bága við þessi orð. I báð-
um þessum blöðum — 8. og 11.
tbl. — er það skýrt og skilmerki-
lega tekið fram, að ríkislögreglan
eigi ekki að vera vopn á verkalýð-
inn eða heilbrigðan félagsskap verka-
manna, og að halda slíku fram sé
endemis-fjarstæða. — Hér er full-
komið samræmi í öllu, og þó að
Degi þyki það leitt, mun meira tekið
mark á því, sem ísl. segir um þetta
ríkislögreglumál, heldur en á þvf,
sem stendur um það í »slíku blaði«
ög Degi — jafnmikinn hringlanda-
hátt og hann hefir sýnt í málinu.
••
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu (slands.)
r Rvík 12. marz.
Utlend:
I stórblöðunum um heim allan er
skrifað geysimikið um þá uppá-
stungu Þjóðverja, að bandalag sé
stofrrað milli Þýzkalands, Frakklands,
Englands og Belgíu og verði vest-
ur landamæri Evrópu. Frakkar hika
við og eru studdir af Pólverjum og
Tékkóslövum vegna þess, að ekkert
er tiltekið um austur landamæri Ev-
rópu. Á fundi alþjóðabandalagsins,
sem er í þann veginn að koma
saman í Genf, verður ekkert rætt
um þessa uppástungu Pjóðverja.
Aftur kemur þar til umræðu upp-
tökubeiðni Þjóðverja í alþjóðabanda-
Iagið. Æskja þeir upptöku með
vissum skilyrðum. Búist við, að
Frakkar og Bretar heimti, að upp-
takan verði skilyrðislaus.
Ebert, forseti Þýzkalands, jarðsett-
ur í Heidelberg að viðstöddum 50
þús. manns.
Innlend.
Sæsíminn í ólagi. Búist við, að
hann komist í lag á hverri stundu.
Sorgarhátíðahöld í Reykjavík á
þriðjudaginn í tilefni af druknun
skipshafnanna af »Leif hepna« og
»Roberts«. Druknuðu þar 68 ís-
lendingar og 6 Englendingar. Sorg-
arathöfnin fór fram á áhrifamikinn
hátt í dómkirkjunni. Mætti Knútur
prins fyrir hönd konungs og sendi-
herrar og ræðismenn fyrir hönd ríkja
sinna. Þúsundir urðu að hverfa frá
kirkjunni. Um 60 þús. krónur söfn-
uðust um daginn til bágstaddra
ættingja hinna druknuðu sjómanna.
í Hafnarfirði fór fram minningarhá-
tíð næsta dag og söfnuðust þar
5000 kr. til ættmenna hinna druknuðu.
Mokafli í Vestmannaeyjum, þeg-
ar gæftir eru.
Mænusóttin farin að stinga sér
niður að nýju. 3 tilfelli í Blöndu-
ósshéraði. Mislingar og inflúenza
í Reykjavík; hvortveggja veikin væg.
Vélbáturinn »Oddur« frá Reyðar-
firði fórst á leið til Hornafjarðar að-
faranótt 4. þ. m. Sjö menn drukn-
uðu, þar af þrír giftir barnamenn.
Nöfn mannanna: Jón Árnason, Bó-
as Malmquist, Sigurður Magnússon,
Ágúst Gíslason, Guðni Jónssoti,
Gunnar Malmquist, Emil Beck.
Sömu nótt strandaði togarinn »Vera«
frá Hull á Kerlingadalsfjöru. Skips-
höfnin, 15 manns, bjargaðist.
Kolaskipið »Jónstein« talið af. 17
dagar síðan það fór frá Englandi
og hefir ekki komið fram.
Líflátsdómi lngólfs lngólfssonar
hefir verið breytt f æfilangt fangelsi
að því er nýkomin vestanblöð herma.
<§><§>
Alþingi.
Tóbakseinkasalan.
Frv. um afnám tóbakseinkasölunnar
er borið fram í neðri deild af 6 þing-
mönnum íhaldsOokksins: Birni Líndat,
Ágúst Flygenring, Jóni Auðunn, Magn.
Jónssyni og Sigurjóni Jónrsyni. —
Frumvarpið fer fram á, að hækka að
nokkru toll á öllum tóbaksvörum,
nema óunnu tóbaki, þannig að tollur-
inn verði af nef-, munn- og reyktóbaki
kr. 4,80 af kg., en af vindlum og
vindlingum kr. 12.80 af hverju kg. —
Til þess að forðast tollsvik, skal merkja
umbúðir allra tóbakstegunda, hverju
nafni sem nefnast, með álínidum mið-
um, með áletran þess efnis, að tollur
hafi verið af þeitn greiddur. Finnist
hjá seljendum ómerktar tóbaksvörur,
án þess að talin verði tollsvik, skal
það skoðast svo, sem tollur sé ógreiddur
nema annað verði sannað, en þó
varðar þessi vanræksla sektum, alt að
þreföldum tolli. Lög nr. 40, frá
27. júní 1921, um einkasölu á
tóbaki skulu úr gildi numin frá
l.sept.1925, svo og önnur lög er kunna
að koma í bága við lög þessi, er koma
eiga til framkvæmda 1. júlí 1925. —
Björn Líndal hafði frámsögu í málinu.
Kvað hann það engum efa bundið, að
með tollauka þeim, sem frv. færi fram
á fengi ríkissjóður engu rninni tekjur,
en hann haft nú með einkasölufyrir-
kotnulaginu, og að tóbakið muni verða
neytendunum ódýrara, og vörugæðin
meiri. Af einkasölunni leiddi það ó-
beinlínis að innflutningur og neyzla
þverraði og þar af leiðandi geti og
ltafi ríkissjóður eigi geta fengið jafn-
miklar tekjur af einkasölunni og búist
hafi verið við. Eftir allsnarpar um-
ræður var frumvarpinu vísað til 2.
umræðu o=>, fjárhagsnefudar. Nefndin
befir klofnað, leggja 4 af nefndarmönn-
um (B. L., Jón Auðunn, Jak. Möller
og Magn. J.) það til, að frumvarpið
verði samþykt, en 3 (Kl. J., Sv. Ól.
og Halld. Steí.) að það verði felt. —
Frv. kemur til 2. urnræðu næstu daga.
Nokkur stjórnarfrumvörp.
Frv. til loga um breyting á bann-
lögunum. Með frv. þessu er reynt
að bæta úr ýmsum göllum bannlag-
anna, og þyngt mjög á öllum þeim,
er gera sér að atvinnu að brjóta þau.
Sá, sem flytur áfengi inn fyrir land-
helgi í því skyni, að selja eða veita
fyrir borgun, sæti selctum, í fyrsta sinn
500-5000 kr., 2. brot er 1000-10000
krónur og brjóti saini maður f þriðja
s nn eða altur, skal hann sektaður um
2000 — 20000 krónur. Auk þess skal
sökunautur sæta fangelsi, eða ef brot
er margítrekað, eða miklar sakir eru
að öðru leyti, hegningarvinnu alt að
2 árum. Ef skip flytur svo rr\iktð ó-
löglegt áfengi að telja megi verulegan
hluta af farmi þess, skal það gert upp-
tækt. Gera skal aðför til lúkningar
sektinni, en hrökkvi ekki fé þeirra
seku, skal afplána sektirnar í fangelsi.
Það er og eitt nýmæli fiv. þessa, að
hluideildarmönnum í bannlagabrotum
skuli refsað.
Frv. um fjölda kenslusiunda fastra
kennara við rikisskólana. Við Menta-
skóíann 27 stundir á viku, við Gagn-
fræðaskólann á Akureyri, Kennara-
Vélstjóra- og Stýrimannaskólana 30
stundir. — Stjórnin getur fært niður
í 24 stundir stundafjölda kennara, er
komnir eru yfir sextugt og enufremur
ívilna þeim, er rniklar stílaleiðréttingar
hafa.
Frv. um skráning skipa kveður á
uml að engir erlendir menn eða félög
megi hér eít'r skrá skip sín hér á
landi og girðir fyrir að innlendir menn
gerist »leppar« erlendra manna eða
útgerðaríélaga í því efni. Oll lögin
um skipaskráningar frá 1919 hafa verið
endurskoðuð, en sérstaklega hefir verið
lögð áherzla á þessu í frv., að girða
fyrir, að aðrir en íslenzkir rikisborg-
arar eða al-innlend fé ög geti skráð
skip sín hér eða »leppað« þau. Brot
á lögunum t. d. ef skip eru ólöglega
skráð, eiga að varða 100 — 200 kr. á
hverja brútló smálest hlutaðeigandi
sk;pa, en tilraun til þess að sniðganga
lög þessi, þó hún mistakist, 50 — 100
kr. sektar á lest. Skip er að veði fyrir
sektarfé og má gera upptækt. í fram-
söguræðu sinni sagði fjármálaráðherra
(J. Þ.), »að frv. væri framborið til að
tryggja innlendum mönnum afnot fiski-
miðanna við strendur landsins og halda
þeim handa landsmönnum sjálfum,
eftir því sem lög stæðu til.«
Einkasala á saltfiski.
Fiumv. Jóns Baldvinssonar um einka-
sölu á saltfiski felt í neðri deild við
1. umræðu með 23 atkv. gegn 2 —
flutningsmanns og Sveins í Firði.
I t
Hérmeð tilkynnist vinum og
| vandamönnum, að jarðarför
ra Sigtryggs Sigurðssonar, er
H andaðist 5. þ. m., er ákveðin
| finitudaginn 19. marz næstk.
ji að Möðruvöllum t Hörgárdal.
I Húskveðja hefst kl. 12 á hád.
ÍK á Laugalandi á Relamörk.
IAðstandendurnir.
"
Cr heimahögum.
Kirkjan. Messað kl. 2 á sunnudaginn.
Sjúkrasamlag Akureyrar hélt aðalfund
sinn S. þ. m. eins og getið var um í síð-
asta ísl. Varasjóður þess er nú orðinn
unt 6,300 kr. Síðastl. ár greiddi samlagið
tæp 3000 kr. í sjúkrakostnað. Samlagið
hefir nýlega fengið 2000 kr. að gjöf frá
Ragnari konsúl Olafssyni.
Séra Gunnar Benediktsson flutti erindi
í Samkomuhúsinu sl. sunnudag, er hann
nefndi »Adam og Eva rekin úr Paradís.«
Var erindið flutt að tilhlutun Stúdentafé-
lagsins og þótti fyrirtak.
„Goðafoss" er væntanlegur í kvöld eða
snemma í fyrramálið. Hlektist honum á
úti fyrir Austfjörðum, gekk brotsjór yfir
skipiðog braut yfirbygging framlestarinnar.
Fór sjór í lestina og skemdi vörur til
rnuna. Voru vörurnar hingað til Norður-
landsins.
Mannalát. í fyrrinótt lézt hér í bænum
úr afleiðingum lífhimnubólgu, Gunnar
Antonsson, unglingspiltur 18 ára gamall,
sonur Antons Tómassonar sjómanns og
konu hans, hinn mannvænlegasti piltur. —
í gær andaðist á sjúkrahúsinu, Viktor
Magnússon stýrimaður, úr berklaveiki, hinn
mesti efnismaður, tæplega þrítugur. — Pá
er og nýlátinn Kristján Guðmundsson,
fyrv. sótari, rúmlega fimtugur, mesti dugn-
aðar- og eljumaður.
„Island í lifandi myndum". Akureyrar-
Bíó sýnir nú uni helgina og næsta mið-
vikudagskvöld fyrstu íslenzku kvikmyndina
sem tekin hefir verið hér á landi. >lsland
i lifandi myndum« — tekin af Lofti Guð-
mundssyni í Reykjavík. — Mynd þessi
hefir verið sýnd 30 sinnum í Reykjavík
og er það inörgum sinnum oftar en nokk-
ur önnur kvikmynd hefir þar verin sýnd
áður. Blöðin ljúka einróma lofsorði á
myndina og telja Loft hafa unnið mikið
og þarft verk með töku hennar. Morgunbl.
segir m. a.:
»Margir þættir myndarinnar eru prýði-
lega gerðir, vel fyrir komið og tilkomu-
miklir í alla staði.«— Akureyrarbúum mun
sjálfsagt forvitni á að sjá myndina.
Embœttisprófi í guðfræði við Háskólann
hafa nýlega lokið Gunnar Árnason frá
Skútustöðum og ÓIi Ketilsson, báðir með
I. eink.
Aflabrögð. Reitingur af fiski og síld
hefir fengist hér á Poliinum, þegar gæftir
hafa verið.
Heilsuhcelissjóðurinn. Leikféi. Ak. hefir
afhent gjaldkera sjóðsins kr. 1764,49. Arð-
ur af leiksýningutn Dóma.
Tengdapabbi var leikinn í allra síðasta
sinn á sunnudagskvöldið fyrir troðfullu
húsi áhorfenda. Haraldur Björnsson, sem
að langmestu leyti hefir annast framkvæmd
leikjanna í vetur, er nú á förum til Reykja-
víkur og býst því Leikfélagið við að hætta
hér með starfsemi sinni á þessum vetri.
Er það leitt, þar sem Leikfélagið hefir
ávalt á boðstólum beztu skemtanirnar í
bænum.
OO
> f
Gengl peninga hjá bönkum í dag.
Sterlingspund . . kr. 27,30
Dollar . . . - 5,73
Svensk króna . . - 154,26
Norsk króna . . - 87,65
Dönsk króna . . - 102,94
OO
Verzlunarstúlka
getur fengið atvinnu á Austfjörðum.
Upplýsingar gefur
Karl Nikulásson.