Íslendingur - 17.04.1925, Blaðsíða 2

2
ISLENDINOUR
'iilllll MaTHaw a Olsbm ((
Fyrirliggjandi:
Gaddavír, þýzkur, í 25 kg. rúllum.
do. enskur, »Gauchada« í 25 kg. rúllum ca. 280 faðm.
Vírnet til girðinga.
er engirjn dans. Fið ættuð að sjá
þjóðdansana íslenzku, walzana, galopp-
aðið og polkann, það eru dansar sem
vert er um að tala og undur fallegir.
— Hjá ykkur eru það margir, sem
hafa það efst í huga að fá eitthvað
fyrir ekkert. Á íslandi verðum við að
heyja stöðuga baráttu við náttúruöflin
fyrir tilverunni. Og það er þessvegna
við elskum landið, því það sem mað-
ur þarf að berjast fyrir og er dýru
verði keypt, er það sem maður virðir
og metur.*
Hr. Jósefsson kvaðst mundu hverfa
heim tii ættjarðarinnar strax og fjárhag-
urinn leyfði það.
F’ví fóruð þér að heiman? spurðum
vér. Til þess að afla mér fjár og frania
að forfeðranna sið og til þess að aug-
lýsa ísland.*
OO
Bréf
til ritstj. Jónasar korbergssonar.
Pegar eg óskaði eftir, að þú sýndir
fram á, hvað hin svonefnda Kristnes-
alda hefði til sins ágætis sem sfaðu.r
fyrir Heilsuhæli Norðurlands, dattmér
sízl í hug að málið tæki þá stefnu,
sem raun ber vitni um. Nú er þó
svo komið, að eg neyðist til að verja
mig fyrir þínum árásum og sakargift-
um.
Ásakauir þínar eru þær, að eg hugsi
annað en eg tala, að eg þykist bera
umhyggju íyrir málinu, en vilji því illa.
Fú segir, að jeg hafi tekið á mig
»falska grímu umhyggjuseminnar*.
(Hvernig er fölsk gríma? hingeyskt
málskrúð?) F>ú segir, að enginn muni
trúa því, að mjer gangi góðar hvatir
til, segir, að eg leggi óheilindi til
málsins, og að þú viljir ekki ræða það
við mig, af því að mig vanti þroska,
djörfung og góðar hvatir. Þú þykist
vera hjartnanna og nýrnanna rannsak-
ari og dæmir svo þinn stóra sleggju-
dóm frá þeim sjónarhól. En í þessu
máli áfellir þú mig gegn betri vitund
— þú veist að eg hefi látið mig þetla
mál meira skifta en alment gerist. Hefi
líklega gefið eins mikið til þess ems
°g Þú. og þjer mátti vera það kunn-
ugt, að eg var einn af þeim, sem
barðist einna fastast fyrir því, að K. E.
gæfi hælinu þær 10 þúsundir króna,
sem það gaf hér á árunutn og nú
koma í góðar þarfir. Samt ert þú að
reyna að læða því inn í fólkið, að
eg vilji málinu illa, og að vondar
hvatir .stjórni gerðum mínum.
Nú vil eg spyrja þig að því í mesta
bróðerni, hvort þú skammist þín ekki
fyrir þessa framkomu. Þá vil eg spyrja
þig að því um leið, hvort það muni
ekki geta spilt fyrir þessu hælismáli,
að skamma og níða þá menn, sem
vilja því vel, þó að skoðanir þeirra
fari ekki saman við þínar í sumum
atriðum.
Þá áfellurðu mig fyrir að skrifa ekki
undir nafni, en eg gat eða get ekki
séð, að það skifti máli, hvort eg skrif-
aði smágrein, þar sem á engan var
deilt persónulega, undir nafni eða ekki,
enda get eg sannað, að þú hefir gert
slíkt hið sama, Annars heíði eg hclzl
viljað snúa mér til Dags með þessa
grein mína, en að jeg gat það ekki
liggja til þess þau drög, sem nú skal
greina.
Eftir Heilsuhælisfundinn á Akureyri,
fór eg að tala um það við þig, hvar
hælið ælti að standa, En eiris og þú
munt verða að kannast við, tókst þú
mér afarilla, svo illa, að eg gat
ekki fengið mig til að tala mcira um
málið við þig »privat*, og heldur
ekki til að biðja þig fyrir grein utn
það. En þar sem mér fanst að þjer
hefði mishepnast með staðarvalið, vildi
eg þegar í byrjun, að fólkið íengi
rétta hugmynd um staðinn og kaus
því heldur að fara til hinna blaðanna
en að þegja, enda hefir enginn, ekki
einu sinni þú, þorað að halda því
fram, að eg hafi gefið ranga lýsingu
af staðnum.
Eg neyðist til að gefa stutt
yfirlit yfir þetta deilumál okkar, til
þess að sýna þeim, sem mér er ekki
sama um, hvernig þeir líta á það, að
það ert þú, sem átt upplökin aðd eil-
unni.
Byrjunin er þá sú, að eg skrifaði
stutta grein í Verkamanninn með fyrir-
sögninni: »Hvar á hælið að standa?«
Fór eg þar frarn á við þig, að þú
skýrðir frá því, hvað sá staður, sem
þú fyrir þitt leyti hafðir ákveðið að
hælið yrði reist á, hefði til sins ágætis.
Lýsti nokkuð staðnum og gat um, hvað
emn merkur læknir hefði sagt um þá
staði, sem þá höfðu heyrst tilnefndir.
Að öðru leyti lagði eg ekkert til mál-
anna. Eg er viss um, að þeir, sem
vilclu hafa fyrir því að lesa þessa smá-
grein mína, verða að kannast við, að
hún gaf ekki hið allra minsta tilefni
til illinda.
En hvað skeður? 1 staðinn fyrir að
svara mér blátt áfram eins og beinast
lá við, og mér fanst eg eiga heimting
á, eyst þú yfir mig óbótaskömmum,
sem þú lætur það blað flytja, sem eg
hefi líklega stutt einna mest, af ein-
stökum mönnum, og þú ert ritstjóri
fyrir. Eg ákvað þegar, að fyrir þetta
frumhlaup þitt og óhemjuskap, skyldir
þú þó fá sæmilega vel útilátinn sel-
bita, og hann fékst þú með grein í
14. tölubl. íslendings með fyrirsögn-
inni »Kvittun«, og eftir að hafa lesið
opna bréfið þitt til mín, sé eg að hann
hefir hitt — þar sem til var ætlast.
Þú hefir í bréfi þínu mælst til þess,
að eg gætti þess »að halda ágreiningn-
um innan vébanda málsins« og 'hefi
eg orðið við þessum tilmælum þínum,
eins og þú getur séð.
Þá vil eg benda þér á, sem þó ekki
ætti að þurfa, að það er ekkert hé-
gómamál, hvar hælið verði reist, þótt
þú látir það í veðri vaka. Þú ættir
að vita, að það eru ekki til neinir sér-
fræðingar í því, hvar heppilegast sá að
setja niður heilsuhæli, »þegar alt er
skoðað«. Það er ekki til neins fyrir
heilsuhælisnefndina að ætla sér að
láta ábyrgðina skella á húsameistara
ríkisins, meðal annars af því, að hann
lítur eðlilega ekki á aðra staði en þá,
sem nefndin bendir honum á — það
verður því heilsuhælisnefndin sem mestu
ræður um þetta staðar val, ef ekki
verður því harðari árekstur, en sá á-
rekstur þarf að koma og mun koma,
ef valið tekst illa. Nefndin verðu.r
því að gef i sér tíma og hafa tírna til
að rannsaka málið frá öllum hliðum,
áður en hún ákveður hvar hælið verð-
ur reist. - Flas gerir engan flýtir.
Ekki eykur það álit mitt á þér.sem
nefndarrnanni, að þú skulir vera undi-
andi yfir því, að nokkrum væri »það
aðal áhyggjúefnið í þessu máli hvar
hælið yrði reist.«
Þú mútt trúa því, að fólkið spyr ó-
aflátanlega: »Hvar á hælið að standa?«
og |oessar raddir eru háværastar fyrir
það, að það er hrætt um, að því verði
klest niður á Kristnesölduna, þar sem
svo er þröngt, að það þarf að fylla
upp um 10 faðma fram í Eyjafjarðará
og taka þjóðveginn undir bygginguna,
og eru þetta þó minstu ókostirnir.
Eini kosturinn við þetta hússtæði, sem
er að vísu stór, að talið er, að á þess-
um stað mætti hita hælið upp með
laugavatni. En sterkar líkur eru nú
fengnar fyrir því, að til séu hér í
Eyjafirði fleiri staðir, þar sem hælið
væri margfalt betur selt, og einnig
væri hægt að nota laugarvatn til upp-
hítunar og hefir arkitekt Halldór Hall-
dórsson frá Garðsvík, sem athugað
hefir þá staði sem líklegastir þykja
fyrir heilsuhælið og rannsakað þá bet-
ur en áður hefir verið geit, komist afi
þeirri niðursföðu. En þar sem heilsu-
hælisnefndin hefir tekið tillögur Hall-.
dórs til greina, er ekki, að svo stöddu,
ástæða til að örvænta um að heilsu-
hælið verði reist á bezta staðnum,
sem völ er á.
Nú vil eg vona, ritstjóri góður, að
eg sé teúinn að sannfæra þig um, að
þú hafir komið í meira hgLógætilega
fram í þessu máli okkar, og framkorna
þín við mig sé ekki sæmileg og það
sé þín sök, að uppá hef r slest.
Bergsteinn Kolbeinsson.
Hér með tilkynnist vinum og
vandamönnum. að jarðarför okk-
ar ástríku móður og tengdamóður,
Kristjönu Guðmundsdóttur, sem
andaðist 11. þ. m., er ákveðin að
forfallalausu laugardaginn 25. þ.
m. og hefst kl. 1 e. h með hús-
kveðju frá heimili hinnar látnu,
Oddeyrargötu 6. Paðan verður
farið í kirkjugarð.
Kranzar eru afbeðnir.
Aðstandendur.
03
Al þi ng i
Lærðaskóla frumvarpi Bjarna frá
Vogi var eftir mergjaðar ræður á mið-
vikudaginn vísað til stjórnarinnar til
frekari undirbúnings, með 14 atkv.
gegn 13, samkv. tillögu frá Hákoni 1
Haga. - Aðflutningsbannsmálinu vísað
til 3. umræðu í neðri deild eftir að
feldar höfðu verið tillögur um að af-
nema heimild lækna og lyfsala til að
selja mönnum áfenga drykki eftir lyf-
seðlum, um að nema úr gildi heimild
erlendra ræðismanna til að flytja inn
áfengi til heimanotkunar og utn að
leyfa húsrannsókn án dómsúrskurðar.
Fjárlögin komin í nefnd i efr’ ðeild.
Tryggvi Þórhallsson ber fram þings-
ályktun að skora á stjórnina að veita
ekki ýms embætti, er kunna að losna,
fyr en Alþingi hefir álcveðið hvort
skuli lögð niður eða sameinuð öðrum.
Blaðadeilur í Reykjavík um hækkun
á útgjöldum fjárlaganna. Eitt blaðið
heldur því fram, að flokkarnir hafi
staðið að hækkuninni, þannig, að 114
þús. kr. komi á Sjálfstæðismenn, þar
af landspítalasjóðsveiting, 104 þús. kr.
á íhaldsmenn, þar af 75 þús. kr. til
heilsuhælis nyrðra, 80 þús. kr. átFram-
sóknarmenn, þar af 56 þús. kr. til
Eiðabyggingar. Vísir lcveður þessa
hækkunnrliði þannig vaxna, að þinginu
verði ekki borin á brýn fjármálaléttúð.
Fjárhagur rikisins er ekki eins slæin-
ur og margir álitu, allar líkur eru til,
að tekjuafgangur verði 2 miljónir á
þessu ári.
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu (slands.)
Rvík 16. apríl.
Út/end:
Frá Khöfn er símað, að samning-
ar liafi tekist milli Sameinaða gufu-
skipafélagsins og Gufuskipafélags
Færeyinga að tilstuðlun ríkisstjórn-
arinnar. Á stip Sameinaða félags-
ins, »Sleipnir«, að ganga frá Khöfn
via- Leith til Færeyja, en skip Fær-
eyiuga, »Tjaldur«, halda uppi bein-
um ferðum milli Danrnerkur og
Færeyja, og njóta tii þess 50 þús.
króna styrks af ríkisfé. Takist fé-
laginu ekki að halda uppi viðun-
andi beinum ferðum, hefir ríkis
stjórnin óbundnar hendur í nrálinu.
— Atvinnudeilurnar halda enn áfram
í Danmörku. Hafnarverkamenn vinna
þó áfram með þeim skilmálum, að
geta lagt niður vinnu með hálfs-
mánaðar fyrirvara.
Frá París er símað: Öldunga-
deilditi samþykti á laugardaginn van-
traust á Herriot fyrir skattafrumvörp
stjórnarinnar og 'oaðst hann þegar
lausnar. Lýðveldisforsetiun hefir
skorað á vinstri tnenn að mynda
stjórn, en þeir færast undan. Aftur
hefir Briand að tilmælum hans gert
tilraun til stjórnarmyndunar, en
orðið lítið ágengt, þar sem jafnað-
armenn vilja ekki styðja stjórn, sem
hann veitir forstöðu. — Hægri
flokkarnir ekki tnegnugir að mynda
stjórn. Nú búist við, að þingið
verði uppleyst og nýjar kosningar
látnar fara frarn og hafi bráðabirgða-
stjórn völdin á meðan. — Þá hefir
Herriot hlotið harðvítugar árásir
fyrir að hafa látið Þjóðbankatm gefa
úf 2 miljarða franka án heimildar
þingsins.
Frá Brussel er símað, að Albert
konungur hafi falið Vandervelde for-
ingja jafnaðarmanna að mynda stjórn
í Belgíu.
Frá Jerúsalem er símaö, að Arabar
séu mjög fjandsamlegir t garð Gyð-
inga-háskólans nývígða. Réðist ný-
verið flokkur þeirra á yistihús það,
sent Balfour lávarður bjó í og komst
hann nauðuglega undan í bifreið.
Hermenn halda vörð utn háskólann.
Frá Stavanger er símað, að allir
pólfararnir séu komnir til Spitzbergen
og sé alt efni í góðu standi.
Frá Berlín er símað, að Hinden-
burg verði sameiginlegur frambjóð-
andi hægri flokkanna við í hönd
farandi forsetakosningar á Þýzka-
landi, en Dr. Marx forsetaefni lýð-
veldisflokkanna.
Nýkomið:
Karamellur
Átsúkkulaði
Brjóstsykur.
Verzl. Geysir.