Íslendingur - 24.04.1925, Blaðsíða 2

2
ISLENDINGUR
íf/ • Kaffi”
i ^Sykur*
Súkkulaðij
i ITRúsínur
SEF Sveskjur
Fíkjur-
Döðlur.
Fyrirliggjandi|:'
Tr^Tlffi Kex, 34tegjj
Rlg Hveiti1^, "h “*
Rúgmjöl
Hrísgrjón
Baunir
Kartöflur
Kartöflumjöl
Gerduft.
Kaffibætir
Bárujárn
, Þaksaum
Rakpappa
Málningu
Fernis.
M

ÚTGERÐARMENN!
;Vér höfum ávalt fyrirliggjandi:
F i s k i I í n u r
úr ekta ítölskum hampi.
B i n d i g a r n
Símskeyti.
(Frá Fréttastoíu íslands.)
Rvík 23. apríl.
Utlend:
Frá Sofíu, höfuðborg Búlgaríu,
er símað, að uppreist sé hafin í rík-
inu, og hafa bændur og kommún-
istar sameinast móti hervaldinu, er
þar hefir farið með völdin. Fyrsta
stig uppreistarinnar var banatilræði
við Boris konung. Var hann að
aka í bifreið á götum höfuðborgar-
innar og var kastað sprengikúlu að
bifreiðinni; misti bílstjórinn og fylgd-
armaður konungs lífið, en hann
slapp sjálfur undan óskaddaður. —
Tveim dögum síðar fór jarðarför
eins þingmanns fram í dómkirkj-
unni og var þar margt stórmenna
saman komið; sprakk þá vítisvél í
miðri athöfninni og drap um 200
manns, þar á meðal voru 2 ráð-
herrar, 15 hershöfðingjar, 7 ofurst-
ar og 15 Iögregluembættismenn;
fjöldi manna særðust, þar á meðal
flestir ráðherranna og margir þing-
menn. — Uppreistarmenn krefjast
afnáms konungsdómsins og stofn-
un lýðveldis. — Síðustu fregnir
herma, að uppreistarmönnum veiti
betur og herinn sé allur í molum.
Frá Lissabon er símað, að upp-
reistartilraun hafi verið gerð þar, en
mistekist. Var ætlunin, að koma
herræðisvaldi á í Portúgal með sama
fyrirkomulagi og er á Spáni.
Innlend.
Leikfélag Rvíkur hefir leikið tví-
vegis »Einu sinni var« (Der var en
Gang) við mikla aðsókn. Leikur
Adam Poulsens, í hlutverki prins-
ins, þykir frábær, enda talið glans-
hlutverk hans. Anna Borg (dóttir
frú Stefaníu) Ieikur prinsessuna
glæsilega og með góðum skilningi.
Vafalaust ágætt leikkonuefni. Óskar
Borg og Friðfinnur Guðjónsson
leika og vel hlutverk sín. Leikurinn
skrautiegur og skemtilegur.
Togararnir afla vel, flestir 60—90
tunnur lifrar og sumir meira í túrn-
um. Á Hornafirði ágætur afli.
Færeysk fiskiskúta strandaði á
Grímsstaðafjöru á Meðaliandssandi
aðfaranótt þriðjudagsins. Skipshöfn-
in bjargaðist.
Góð tíð eystra, gróðrarbyrjun,
skepnuhöld góð, en litlar gæftir.
co
Horna-hljómsveitin.
Hún spilaði síðastl. laugardag og
í dag (sumardaginn fyrsta) hin nýja
hljómsveit Akureyrar. Það skal strax
tekið fram, að mikil er framförin frá
því, er áður var, og furða, hvað
hljómsveitin getur eftir svo stuttan
tíma. Hlutverkin voru að sönnu
eigi stórfeld, en sveitin fór vel með
flest af því, sem hún spilaði. Mest
var auðvitað varið í »Fantasi« úr
II Trovatore, og ætti hljómsveitin að
leggja rækt við »klassiska músik«,
en síður við nýtízku músik, sem á
sér hefir auðsæ hnignunarmerki.
Pað sem mér þykir að sveitinni
er, að bassinn er of veikur. í svona
flokk ætti að vera tvær tuba eða
tuba og helikon. Tréhljóðfærin
mýkja og skreyta hljómblæinn, en
þau eru þarna of fá. Væri eigi til-
tök að bæta við? Fá flautu og
fagot og eitthvað meira? Eg veit,
að þetta kostar fé og fyrirhöfn, en
eg vona, að bæjarstjórn og bæjar-
búar fari að sjá, að þeim peningum
er ekki varpað í forina, sem varið
er til þess að styrkja dálitla hljóm-
sveit.
Hljómlistin hefir ávalt göfgandi
áhrif og eykur á fegurðartilfinning
og menning mannsins. í engri sál
er sá kuldi, að eigi þiðni við yl tón-
anna; eg hefi fyrir satt, að annar
eins harðjaxl og Kitchener lávarður
hafi tárfelt, þegar hann heyrði Mdm.
Melba syngja »Home, sweet home«.
En fjörugt lag kemur mönnum til
að iða af fjöri.
J dag (sumard. fyrsta) var fjöidi
áheyrenda, og eg er viss um, að
áheyrendum fjölgaði stöðugt, ef
sveitinni verður fært að halda áfram
að starfa, og Akureyringar fara að
venjast hljóðfæramúsik; því menn
þurfa að venjast músik til þess að
geta metið hana til fulls. Fjöldi
bæja í útlöndum veitir ókeypis
hljómleika á strætum og torgum
tvisvar í viku á fleiri stöðum. Líta
svo á, að það sé nokkuð veiga-
mikill liður í uppeldismálum þjóð-
arinnar.
Vill bæjarstjórn nú ekki auka svo
styrkinn til hljómsveitarinnar, að bæj-
arbúar eigi kost á músik einu sinni
í viku á sumrin, að minsta kosti?
Hljómsveitin er þess virði, að hún
sé ríflega styrkt, og öll megum við
við því, að verða betri. V St.
Alþingi.
Tóbakseinkasalan.
Eftir allhvassar umræður var frumvarp-
ið um afnám Tóbakseinkasölunnar sam-
þykt í neðri deild á miðvikudagskvöld-
ið með 14 atkv. gegn 13; einn þing-
maður — Magnús Guðmundsson at-
vinnumálaráðherra — greiddi ekki atk.
Með frutnvarpinu voru: Jakob Möller,
Bjarni frá Vogi og 12 íhaldsmenn, en
móti: Ben Sveinsson, Magn. Torfason,
Jón Bald. og 10 Framsóknarmenn.
Frumvarpið kémst greiðlega í gegnum
efri deild.
Varalögreglan
Minni hluti allsherjarnefndar n. d.
gerir þær breytingar í frumvarpi stjórn-
arinnar að fastákveða tölu lögreglu-
manna: 100 í Reykjavík og 10 í
öðrum kaupstöðum iandsins. Búist
við að frumvarpið muni komast í gegn-
um þingið þannig breytt.
Fátækralöggjöfin.
Efri deild feldi á miðvikudaginn
þingsályktunartillögu um skipun milli-
þinganefndar ti) að athuga fátækralög-
gjöf landsins, með 10 atkv. gegn 3.
4-þætt, í rúllum á 465 Yards.
Trawl-garn
3 og 4 þætt. Bezta tegund.
SALTPOKA.
KOLAPOKA
og margt fl. tilheyrandi útgerð.
Utgerðarvörur frá oss eru mjög
mikið notaðar sunnanlands, enda
standast þær alla satnkepni.
Biðjið um filboð.
Hjalti Björnsson &Co.
Reykjavtk. Slmnefni „Activity“.
Erlingur Friðjónsson í ógöngura.
í 16. tölubl. Verkamannsins hefir
herra Erlingur Friðjónsson ritað langa
grein um Krossanesverksmiðjuna og
hreppstjórann á Moldhaugum.
Eg geri ráð fyrir, að lesendunum
þyki þessar deilur okkar E. F. fremur
leiðinlegar og vil eg því vera stutt
orður nú.
Pað' er svo að sjá, að E. F. hafi
gengið inn á mína skoðun um önnur
deiluatriði okkar en lýsisframleiðslu
verksmiðjunnar 1923, því að þessi
grein hans snýst eingöngu um það at
riði málsins. Hann vill með engu
móti falla frá þeirri heimskulegu fjar-
stæðu, að lýsismagn verksmiðjunnar
hafi verið 3 miljónir kg., þrátt fyrir
það þó skýrslur Hagstofunnar sanni,
að hann hafi á r ö n g u að standa.
Pað er ekki til neins fyrir hann að
ímynda sér, að öfgafullum ágiskunum
hans verði trúað betur en skýrslum
Hagstofunnar. Eg vil benda E. F. á,
að tala sem minst um rangar útflutn-
ingsskýrslur, því það gæti farið svo,
að hann yrði að sanna það, sem hann
segði. Annars er það mál viðkom-
andi verksmiðjustjórninni en ekki mér.
Eg he(i áður sagt E. F., að sönnunar-
skyldan hvildi á þeim, sem ber sakir
á annan. Pað hvílir því öllu fremur
sú skylda á E. F. sjálfum en á mér,
að »rétta upp sína þrjá fingur,* eða
»bera járn að fornum sið.«
E. F. heldur því fram, að úr síld-
ínni fáist jafnmörg föt af lýsi og sekk-
ir af mjöli. Pessi staðhæfing nær vit-
anlega engri átt, það vita allir kunn-
ugir menn. Eg geri ráð fyrir að hann
rugli saman fötum, sekkjum og kg.
Pað mun ekki fjarri sanni, að jafnmik-
ill þungi fáist af lýsi.og mjöliúrsíld-
inni, og af því að í fati eru 170 kg.
en í sekk 100 kg., þá fáist auðvitað
10 föt af lýsi á móti 17 sekkjum af
mjöli. Pað er af þessu augljóst, að á
móti 18 þús. sekkjum af mjöli gat
ekki fengist nema rúm 10 þús. föt af
lýsi í Krossanesi 1923, þegar þess líka
er gætt, að annar síldargeymirinn var
gamall og lak allmiklu af lýsi.
Pá verður E. F. mjög skrafdrjúgt
um, hvernig skattanefndin áætlar verk-
Alúðar þakkir fyrir auðsýnda
samúð og hluttekningu við fráfall
og jarðarför okkar elskulegu
Pálínu Hallgrímsdóttur.
Fjölskyldan.
smiðjunni skaú á þessu ári. Gerir
hann þar marga og allflókna útreikn-
inga, en við þá er það að athuga, að
þeir eru allir vitlausir, af því að þeir
eru gerðir á skökkum grundvelli.
í fyrsta lagi bræddi verksmiðjan 45
þús. mál, en ekki 40 þús., eins og E.
F. segir.
í öðru lagi varð skattanefndin, sam-
kvæmt lögum, að hækka áætlun sína
um að minsta kosti 10% frá fyrra árs
áætlun, og það hefði hún orðið að
gera, þó reksturinn hefði verið langt
um minni en hann var, en um það
virðist E. F. ekki hafa vitað.
t þriðja lagi taldi skattanefndin rétt
að hækka skaftinn dálítið meira en
lögboðið var, til þess að þvinga fram
löglegt skattframtal og svo ruðvitað
til þess að vera viss um, að áætla nógu
hátt, án þess þó að fara út í miklar
öfgar. Enn má geta þess, að verð á
framleiðslunni var til muna hærra en ár-
ið áður og að lýsisframleiðsla verksmiðj-
unnar var með langmesta móti síðastl.
sumar í hlutfalli við síldarmagnið, og
til þess liggja þær ástæður, að síldar-
þrærnar láku ekki lýsinu, af því þær
voru nýbygðar, og að síldin var að
mun lýsismeiri en árið áður. Fyrir
því hefi eg góða heimild.
Þó eg gæti sagt margt fleira um
þetla mál, læt eg hér staðar numið.
Eg vil heldur ekki verða til þess, að
E. F. þurfi að lengja mál sitt mjög úr
þessu, því eg lel hann að mun nýtari
mann þegar hann þegir, heldur en
þegar hann talar á þá leið, sem hann
hefir gert í þessu máli.
Benedikl Gudjónsson.
fflatvoru
Og
OýiiDiískóf alnað
sel eg lægra veröi en aðrir, þess
vegna ættu allir að kaupa þessar
vörur hjá mér.
Páll Skúlason.
Góðar vörur. ligt verð.
Z'nkhvíta margar teg., Rautt, Gult,
Grænt, Blátt, Svart, Menja (Mönnie),
Fernis, Purkefni, Terpentin, Copal-
lack, Ahornlack, Japanlack, svart,
Spirituslack, Tinktura, Brons.Botn-
farfi, Snikkaralím, Politur, Lagað
mál, Veggjapappi, Veggfóður, (bæt-
ræk) miklar birgðir, þar á meðal
sérlega fallegt Vaskaveggfóður,
Penslar af mörgum stærðum,
Fæst hjá
Hallgr. Kristjánssyni.
Nýkomið:
Döðlur Fíkjur
Epli Appelsínur.
M I L K - átsúkkulaði.
VerzL Geysír.