Íslendingur - 22.05.1925, Blaðsíða 2

2
ISLENDINOUR
)) MaTHaw 1 Olsem ((
Rúgmjöl
Maismjöl
Hveiti 3 teg.
Hænsamaís
Baunir
Hafra
Haframjöl
hafa fyrirliggjandi:
Kartöflun’jöl
Sagogrjón
Libbys mjólk.
Kex, Lunch
Kex, skips
Súkkulaöi
Gerduft
Oiíufatnaður
öngla Mustads no.7 e.e.I.
Fiskilinur
Linutauma
Fiskihnifa
Smuriiingsolíur
Ollukönnur.
á gaddinn, heldur lofa þeim mest
þurfandi að hanga þar nokkrum
vikunum lengur, ef vera kynni að
þeir yrðu matvinnungar.
Og ekki er nú traustið meira hjá
Vm. á ríkisverzlun með olíu en það,
að hann telur hana ekki samkepnis-
fœra í frjálsri verzlun; hún verði
því að gera sér að góðu undan-
renninguna, þegar aðrir fái rjómann,
með öðrum orðum, beztu viðskiftin
fari framhjá henni. Ef ríkisverzlun
hefði betri kjör að bjóða en keppi-
nautar hennar, mundi rjóminn falla
í hennar hlut, en Vm. er vonlaus
um að hún geti boðið eins vel,
hvað þá betur, og þess vegna verði
undanrenningin hennar hlutskifti.
Vm. segir að steinolíueinkasalan
hafi verið blessunarrík fyrir sjávar-
útveginn. Petta kemur nú öfugt við
meginið af yfirlýsingum þeim, sem
komið hafa frá fiskimannastéttinni,
því þær sýna, að hún hefir frá upp-
hafi litið á einkasöluna sem fjand-
skaparmál gegn sér, knúð fram af
sömu mönnunum, sem sýndu hug-
arþel sitt til sjávarútvegsins bezt
í deilunum um Spánartollinn og
létu sér vel lynda, þó alt leriti í kalda
koli. Nei, sjávarútvegurinn harmar
vissulega ekki steinolíueinkasöluna
frekar en D. D. P. A. — steinolíu-
félagið danska — um árið, eða get-
ur Vm. með gögnum sýnt fram á,
að nú sé á annan veg?
Þá minnist Vm. á skýrslu þá, sem
ísl. flutti um olíuverðið eftir Pétur
A. Ólafsson konsúl, og kveður hana
vera þá »aumustu blekkingardulu,
sem nokkru sinni hefir verið hamp-
að.« Pessa skýrslu hefir hvorki
Landsverzlunarforstjórinn eða æðsta
ráð hans, Héðinn Valdemarsson,
treyst sér til að hrekja, en samt
leyfir þetta Verkamanns-grey sér að
segja, að hún sé aumasta blekking-
ardula og stórlýgi. Hvað langt get-
ur æði sumra ræfla gengið áður
en þeir eru Klepp-tækir?
Jú, rétt er að geta þess, að Vm.
segir að »gamall vinnumaður Björns
Líndals« hafi hrakið skýrslu P.
A. Ó. í Alþýðublaðinu 7. þ. m., og
að ritstj. ísl þegi yfir þessu og hafi
þó blaðið liggjandi fyrir framan sig
á borðinu, séu það því vísvitandi
ósannindi hjá ísl., að skýrslunni
hafi ekki verið mótmælt. Pessu er
því að svara, að Alþýðublaðið og
ísl. hafa ekki blaðaskifti og sér rit-
stjóri fsl. því ekki Alþbl. Þetta mun
afgreiðsla Alþbl. í Reykjavík geta
frætt Vm. um. Ritstj. ísl. hefir því
alls ekki séð skrif þessa fyrverandi
vinnumanns B. L. En látum nú svo
vera sem þessi maður, hver svo
sem hann kann að vera, hafi birt
einhverjar tölur í Alþbl. og segi
þær réttar vera, en skýrslu P. A. Ó.
ranga, hverjum ber frekar að trúa,
og hvor þessara manna er líklegri
til þess að vita, hvað hann fer með?
Pétur A. Ólafsson er einn af þekt-
ustu og mætustu kaupsýslumönn-
um þessa lands. Maður sem stjórn-
in hefir hvað eftir annað valið fyrir
erindreka sinn út um heim, einmitt
til þess að kynnast markaðshorfum
og mörkuðum. Hinum manninum
er það eitt fært til gildis, að hann
hafi verið vinnumaður hjá Birni
Líndal. Vitanlega eru það meðmæli
með manninum, því hann hefir sjálf-
sagt lært margt gagnlegt í vistinni,
en engu að síður er það mjög hæp-
ið að hann hafi náð þar mikilli verzl-
unarþekkingu. Og rúman mánuð
hefir það tekið hann að tína saman
töluliði er sýndu annað en skýrsla
konsúlsins. Pennan tölusamsetning
á svo að taka sem gögn í málinu.
Hvenær á loddarahátturinn að enda?
Skemtilega vitlaust má kalla það
hjá Vm., er hann telur það »hástig
stjórnmálaóheilinda« hjá íhalds-
flokknum að vera með afnámi stein-
olíueinkasölunnar. Nú er það vitan-
legt, að eitt helzta stefnuskráratriði
íhaldsflokksins er frjáls verzlun, og
það að fylgja stefnuskrá sinni á að
vera »hástig stjórnmálaóheilinda.«
Eru þá heilindin falin í því að svíkja
stefnur og sigla undir fölsku flaggi?
Dýpra og dýpra sekkurðu í forað
heimskunnar — vesalings Verka-
manns-grey.
Símskeyti.
(Frá Fréttastofu (slands.)
Rvík 21. maí
Utlend:
Frá Berlín er símað, að Strese-
mann hafi haldið ræðu í ríkisþing-
inu um utanríkismál. Kvað hann
tillögur Dawes-nefndarinnar góða
byrjun til samkomulags, en fram-
lengingu núverandi setuliðs hörmu-
legan afturkipp. Pá fyrst rofi veru-
lega, er það fer.
Frá Khöfn er símað, að hafnar-
verkfallið haldi áfram, en útflutning-
ur landbúnaðarafurða og innflutn-
ingur matvæla teppist ekki af því.
Frá París er símað, að uppreistin
í Marokkó haldi áfram. Berjast
margir Evrópumenn undir merkjum
uppreistarforingjans Abdelkrim.
Frá Osló er símað að búist sé
við, að þjóðaratkvæði fari fram í
Noregi um bannmálið á næsta ári.
Frá Berlín er símað, að Hinden-
burg forseti hafi verið hyltur jafnt
af hægri sem vinstri mönnum, er
hann tók við embætti.
Innlend.
Ólafur Briem frá ÁlfgeirsvöIIum,
fyrrum alþingismaður og núverandi
formaður S. í. S., andaðist í Reykja-
vík 19. þ. m.
Hæstaréttardómur nýuppkveðinn
í hinu svonefnda áfengismáli. Til-
drög þess þau, að í desembermán-
uði síðastl. rannsakaði lyfsölustjór-
inn að ósk dómsmálaráðherra af-
greidda lyfseðla frá lyfjabúðunum
hér, og kom þá í Ijós, að margir
lyfseðlar höfðu verið gefnir út á
önnur eyðublöð en tilskipað var.
Fyrirskipaði þá dómsmálaráðherra
málsókn á hendur læknum þeim, er
, .ekki höfðu uppfylt skilyrði reglu-
gerðar nr. 67 frá 1922, og einnig
gegn lyfsölunum fyrir að hafa af-
greitt eftir þessum lyfseðlum. Málið
var höfðað gegn Pórði J. Thorodd-
sen, en á dómi hans valt, hvort
málshöíðun gegn hinum læknunum
yrði haldið áfram eða hún félli nið-
ur. Undirréttur sýknaði Pórð á þeim
grundvelli, að fyrir reglugerðinni
væri ekki lagaheimild og staðfesti
hæstiréttur þann dóm. Málskostn-
að greiði hið opinbera.
Samskötin til ekkna og aðstand-
enda þeirra, er druknuðu á togur-
unum, nema nú kr. 106,820,65.
oo
Alþingi.
Þingslit fór fram á laugardaginn og
var síðasta verk þess ýmsar kosningar,
í bankaráð íslandsbanka um 12 ára
tímabil voru kosnir:
Klemens Jónsson fyrv. ráðherra og
Guðm. Björnsson, landlæknir,
báðir endurkosnir.
í milliþinganefnd til þess að athuga
seðlaúlgáfumálið voru kosnir:
Sveinn Björnsson,
Magnús Jónsson,
Jónas Jónsson
Benedikt Sveinsson
Ásgeir Ásgeirsson.
í Grænlandsnefnd:
Benedikt Sveinsson,
Tryggvi Pórhallsson,
Magnús Jónsson.
Yfirskoðendur landsreikninganna voru
endurkosnir, þeir Magnús Jónsson,
Jörundur Brynjólfsson og Hjörtur
Snorrason.
Endurskoðandi Landsbankans kosinn
Guðjón Guðlaugsson.
Gæzlusljóri Söfnunarsjóðs íslands
kosinn Vilhjálmur Briem.
Fjárlögin voru afgreidd eftir eina
umræðu í neðri deild, eins og þau
komu frá efri deild; fóru því ekki í
sameinað þing.
O'i
Bróðir Ingimar.
(Framh.).
Eitthvað er Ingimar að tala um, að
eg hreyti ónotum að Bólu-Hjálmari o.
s. frv., af því að eg drep á það, að
hann hafi gert það, sem hann játar
sjálfur um sig. Pað sem eg sagði um
Hjálmar, er samkvæmt ummælum
Hannesar Hafsteins um hann. Hafstein
var svo sem kunnugt er einhver göf-
uglyndasti maður í orðum og fram-
komu. Meðan eg fer ekki fram úr
þeim rökum í umtali um þjóðkunnan
mann, sem Hannes Hafstein lét sér
sæma, þykist eg haga niér svo, að
vítalaust megi telja og full-drengilegt.
Pá hefi eg drepið á flest, sem Ingi-
mar nefnir — nema Dettifosskvæði
Kristjáns.*) Svo sem nærri má geta,
er mér það ekki kappsmál að gera
lítið úr því. Annað mál er það, að
lngimar hefir ekki enn varið það mál
tii hlítar. Svo hefir tiltekist, að haun
misskilur orð mín, og er þáeWx von,
að eg taki vörnina gilda. Eg á ef
til vill sök á þeim misskilningi, hefi ef
*) Eg get nanmast verið að eltast við
útúrdúra Ingimars, eins og t. d. að eg
endurtaki í fyrirlestrum sömu hugmynd
fyrir fordildarsakir o. s. frv. Mér er af
öðrum og flestum fundið hitt til foráttu,
að eg stikli á mörgu, en útlisti lítið. Sitt
sýnist hverjum jafnan og er órétt að taka
sér slíkt nærri. —
i SÖLUTURNINN i
} hefir ávalt fyrirliggjandi allsk. «
^ tóbaks og sælgæti svörur. /r
í Verð og vörugæði þola allan *
samanburð.
i
i

til viII komist ó-vel að orði. Eg mælti
á þá leið, að einkenni á góðum skáld-
skap væri það, að skáldið lýsii þvi
sem er. Eg átti við það, að lýsingin
væri, það sem kallað er jákvœð (.pósitív'),
ekki ,negatív‘. Þegar nú Kristján segir:
Par sem aldrei á grjóti gráu
gullin mót sólu hlægja blóm,
þá segja þessi orð frá því, sem ekki
er til við fossinn, og að því fann eg
m. a. Til samanburðar set eg hér
upphaf á kvæði H. H. um Gullfoss:
Verður lítt úr Ijóði,
lamast rómur veikur,
þar sem undra óði
öflgi fossinn leikur.
Petta er jákvæð lýsing og frádráttarlaus.
Hér er ekki verið að kveða um það,
sem ekki er til að dreifa. Hitt datt
mér ekki í hug, að halda því fram,
að ekki mætti yrkja um, nokkurntíma,
annað en það, sem sannanlega væri til.
— ÖU ummæli Ingimars í þá átteru
bogaskot, sem fara utan við markið,
aftan við og þó einkum neðan við.
— Allmörg ár eru síðan liðin, að bóka-
útgefendur sögðu í mín eyru, að varla
svaraði kostnaði að gefa út aðrar bæk-
ur en skólabækur. Ýmsir bókasmiðir
hafa komið auga á þá tjörn, sem er
framan við fordyri skólanna, og séð,
að í henni var gott að fiska — mikil
aflavon þar. Eg skírskota því til for-
eldra og forsjármanna skólalýðsins í
landinu, hvort þeim sé eigi gert dýrt
og harðleikið með því athæfi, sem
viðgengst og fer ævaxandi: að sparka
á dyr hinum eldri skólabókum og
koma nýjum og nýjum — og þó ekki
nýjum — í staðinn. Það var þetta,
sem eg vítti.
Bróðir Ingimar, sem eflaust þekkir
örðugan fjárhag skólabarna og skóla-
lýðs, hefði haft brýnni áslæðu til að
rita um þetta, en hitt, sem hann gerir:
að taka upp vetling og og stein L
fyrir óskyldan náunga til að kasta í
mig hvorutveggja. (Niðurl.)
Guðm. Friðjónsson.
oo
Tvær stökur.
Máttur lífsins.
Lítt er kunnugt lífsins tafl,
en lífið sig ei dylur.j
Hið skapandi alheims-afl
enginn gerla skilur
Giftingin.
Mækja-stafur mens- við -gná
mátti hafa fögnuð,
batt þau klafa eðlis á
ástin rafurmögnuð.
Jónas fónsson,
Hróarsdal.
Gengi peninga hjá bönkum í dag.
Sterlingspund . . kr. 26,25
Dollar .... — 5,42
Sveusk króna . . — 144,61
Norsk króna . . — 90,52
Dönsk króna . . — 101,20
Carmen
Advokat
Matador
og fieiri alþektar vindlategundir fást í
Verzl. Geysir.