Íslendingur - 12.06.1925, Blaðsíða 2

2
ISLENDINQUR
Með síðustu skipum höfum við fengið:
Hveiti
Rúgmjöl
Haframjöl
Baunir
Hrísgrjón
Sagogrjón
Kaffi
Sykur
Export
Súkkulaði
Mjólk
Flesk
Fiskilínur
Línutaumar
önglar Mustads e. e. I.
Fiskburstar
Fiskilínur
í dósum. Pakjárn Galv.
endurminning vitfirrings, sem setið
hefir á vitlausrahæli árum saman«.
Nokkrar perlur.
»Bréf til Láru«, sem kallað hefir
verið meistaraverk Þórbergs, hefir
margar bókmentaperiur inni að halda,
eru hér nokkur sýnishorn:
»Eg er gagnsýrður af heilögum
innbiæstri, eins og blóðmörskeppur
í blásteinslegi«.
»Eg er uppspretta allrar sæiu, veg-
urinn sannleikurinn og lífið«.,
»KIerkar eru leiguliðar auðvalds-
ins undir yfirskyni falskra trúar-
bragða«.
»Passíusálmarnir hjara aðeins á
trúarhræsni og bókmentalýgi« . . ..
»Ef andinn blési mér í brjóst að
yrkja sálma á borð við Passíusálma
Hallgríms, mundu allir ritskýrendur
kalla mig leirskáld«.
»Allir auðmenn eru ræningjar«.
»Á setum sínum kemst maður í
andlegt samfélag við náttúruna«.
»Bændurnir eru orðnir lúsunum
svo vanir, að þá er hætt að klæja.«
Slíkum perlum og hér hafa verið
tilfærðar mætti safna í hundraðatali
úr þessari einu bók Pórbergs. En
spegilmyndin af manninum er nægi-
lega greinileg af þessum fáu sýn-
ishornum.
Marðareðlið.
Ritstj. Vm. getur þess, að þing-
maður bæjarins hafi verið hér í bæn-
um undanfarna daga, — og að mælt
sé, »að fámenn klíka úr »Verðandá«
hafi setið að drykkju með honum
um helgina, og þar liafi verið lögð
ráðin á um, hvað kjósendum skyldi
sagt á væntanlegu' Ieiðarþingi«.
Marðareðlið lýsir sér hér í hverju
orði ritstjórans. — »Verðandi« hafði
boðið þingmanninum á fund álaug-
ardagskvöldið og voru þar saman-
komnir um 100 manns, þar á meðal
nokkrir utanfélagsinenn, er boðnir
höfðu verið. Sagði þingmaðurinn
þar fréttir af þinginu og svaraði
nokkrum fyrirspurnum. Að því búnu
fór kaffidrykkja fram. Annað gerð-
ist ekki á þessum fundi. En rit-
stjórinn reynir að læða því inn í
menn, að þar hafi fram farið drykkja,
en með drykkju er í daglegu tali
aldrei átt við kaffidrykkju, heldur
neyzlu áfengra drykkja, og ráð lögð
á, hvað segja skyldi kjósendum, en
í þeim orðum liggur, livað ljúga
skyldi að kjósendum, því að ef
segja ætti hreinar og beinar þing-
fréttir, eins og venja er á leiðar-
þingum, þarf engar bollaleggingar
eða ráðabrugg um það, hvað segja
skal. — Dylgjur ritstjórans eru af
hinni lúalegustu rógburðartegund,
og blaðamenska af því taginu hlýt-
ur að vekja andstygð hvarvetna,
ekki sízt meðal þeirra manna, sem
talið hafa Verkamanninn flokksblað
sitt og enn þá hafa óskemda vel-
sæmistilfinningu.
C.C
Símskeyti.
(Frá Fréttastoíu fslands.)
Rvík 11. júni.
Utlend:
Frá Berlín er símað, að orðsend-
ing frá Bretum og Frökkum hafi
verið birt þýzku stjórninni og sé
þar krafist fækkunar öryggislögregl-
unnar, að gamla herforingjaráðið
sé uppleyst og niðurrifning vopna-
verksmiðja. Uppfylli Pjóðverjar kröf-
urnar, bjóðast bandamenn að fara
burt með setulið sitt úr Köln.
Frá New York er símað, að af-
skapleg hitabylgja gangi þar yfir.
350 manns dánir og fjöldi á sjúkra-
húsum.
Frá Osló er símað, að leiðangur
sé Iagður af stað að leita Amundsen.
Grettir Algarsson hættur við pól-
flugið.
Frá Kaupmannahöfn. Atvinnu-
deilunum lokið. Vinna hafin að
nýju.
Frá París. Flammarion, skáldið
og stjörnufræðingurinn, látinn.
Frá Kario er símað, að 8 menn,
er ákærðir voru um morðið á Stack
yfirhershöfðingja í fyrra sumar, hafi
verið fundnir sekir og dæmdir til
dauða.
Frá Brussel er símað, að jafnað-
armenn og kaþólski flokkurinn hafi
myndað stjórn í Belgíu.
Frá Stavanger. Mikil hátíðahöld
síðastl. sunnudag í tilefni af 800
ára afmæli borgarinnar og endur-
reisn biskupsstólsins.
Frá Lundúnum er símað: Stór-
veldin hafa sent herskip til Kína
sainkvæmt óskum sendiherra sinna,
er segja Kínverja láta ófriðlega í
garð útlendinga. Jafnvel búist við
engu minni óeirðum en Boxara-
uppreistinni frægu.
Afvopnunarfundurinn í Genf hefir
samþykt, að hanna notkun eiturgas-
tegunda í styrjöldum.
Innlend.
Tekju- og eignaskattur í Hafnar-
firði er í ár kr. 223,628,34, en var í
fyrra rúm 9 þús. krónur. Hæstur
Geir H. Zoéga, fyrir enska togara,
kr. 99,848,00.
Mál Sambands ísl. samvinnufélaga
gegn Birni Kristjánssyni út af ritum
hans »Verzlunarólagið« og »Svar til
Tímarits samvinnufélaganna« verð-
ur dæmt í hæstarétti á laugardag-
inn. Fyrir undirrétti var Björn sýkn-
aður af öllum aðalatriðum kærunn-
ar. Satnbandið áfrýjaði.
Aðalfundi Sambandsins lauk í
gær. Ingólfur Bjarnarson alþm. í
Fjósatungu kosinn formaður. Sam-
þykt að halda útgáfu samvinnublað-
anna áfram.
Jón Porláksson fjármálaráðherra
hefir haldið þrjá landsmálafundi á
Austfjörðum, á Eskifirði, Egilsstöð-
um og Seyðisfirði, flutti hann fjár-
málaerindi og tók einnig þátt í um-
ræðum. Var alstaðar vel tekið.
Heldur fund að Breiðumýri í Suður-
Pingeyjarsýslu á laugardaginn.
Útflutningur íslenzkra afurða í maí
talinn kr. 3,730,522,00. Alls frá ára-
mótum kr. 22,080,340,00.
Vegamá! bæjarins.
Eg vil með línum þessum minnait
fáeinum orðum á vegamál þessa bæjar,
þó það liggi ef til vill nær veganefnd-
inni að gera það. Ef mál þetta er
athugað vandlega virðist manni það
kotnið í það öngþveiti að full þörf
sé á, að gerðar verði rótiækar breyting-
ar til bóta.
Allir vegir, sem bærinn þarf að við
halda, eru sem næst22'/:i kílóm. Gef-
ur að skilja, að til þess að vegir þessir
séu í góðu lagi, þarf geisimikið fé til
þeirra í árlegt viðhald.
Nú mun flestum Ijóst, úr hvaða efni
vegir bæjarins eru gerðir. Undirlagið
leirmold, en ofaníburðurinn malarkend
móhella hjerna úr-»Brekkunnu. En
eðli beggja þessara efna er, að þau
drekka fljótt í sig vatn og sleppa því
fljótt aftur, en samloðun í efnunum
sjálfum vanlar með öilu. Eðlileg af-
leiðing þess er auðvitað sú, að regnið
leysir tnóhelluna upp, og gerir hana
að þessari alkunnu forarleðju, sem við
Akureyríngar fáum svo að bera á fót-
unum inn í húsin okkar.
Eða þá þegar þurkar gauga, rýkur
móhellan sem mjöll og fær maður þá
óspart að taka hana í nefið, með öll-
um þeim óþokka, er henni fylgir í því
ásigkomulagi.
Ýmsar bollaleggingar hefi eg heyit í
þá átt, hvernig bezt mundi vera að
losna við rykið, eins og t. d. þá, að
lá áhald, sem sogar rykið af götunum.
Að vísu er til þessháttar áhöld, sem
farið er með yfir steinlagðar götur f:l
þess að taka steindustið, sem smánt-
saman vinst úr síeinunum og er það
hverfandi lítið, sem þannig safnast fyrir
viku og mánaðarlega í vel stein- og
malbikuðum vegum. Aftur á móti
munu ekki þekkjast svo stórar ryksug-
ur, að þær gætu lekið á móli öllu
því móhelludusti, sem daglega molnar
hjerna upp úr Akureyrargötum; cnda
þólt þær væru til og þeim beilt, mundi
fljólt ekki verða annað eftir af götun-
utn en staksteinar. Að losna við rykið
á þann hátt að bleyta göturnar, þegar
þurkar ganga, mundi lílið þýða, því
vatnið tnundi þorna svo fljótt og leysa
jafnframt móhelluna upp úr götunum,
svo það mundi gera vont verra.
Sú leið, sem taka þarf í þessu vega-
máli, er auðvitað sú, að »púkka« og
malbika allar fjölförnustu göturnar, alt
atinað er kák.
Pess leið yrði vafalaust dýr og hvað
kosta mundi á hvern fermeter er mér
ekki vel Ijóst, en mun reyna að fá ábyggi-
legar upplýsingar um það, og geta
þess þá hér í blaðinu. Verði þessi
leið tekin, yrði Hafnarstræti sjálfsagt
fyrst tekið fyrir, en það er að lengd
1420 m. Pá Strandgatan, en hún er
884 metrar.
Annars mætti mikið minka forina
með því, að gera vegina betur upp
og sérstaklega dýpka ræsin meðfram
þeitn, og setja fleiri rennur en nú eru.
Kemur forin víða í bænum mikið til
af ónógri framfærslu frá vegunum og
mætti úr því bæta að miklum mun
frá því, sem gert hefir verið undanfar-
in ár.
Vegamál bæjarins er stórmál, þar
sem ekki stærri bær en Akureyrarbær
er, þarf að halda við vegum, sem eru
að lengd yfir 22 kílómetrar. Ber
eg það traust til bæjarstjórnarinnar og
bæjarsfjóra að taka föstum tökum á
Heyrðu kunr.ingi! >
Ferðanestií
fjölbreytt og gott, er bezt að
kaupa i
Söluturninum.

*
þessu máli. Snúa sér aðallega að var-
anlegu umbótunum, sem er malbik-
unin, en losi bæjarsjóð hinsvegar við
að fleygja fé sínu í jafn fánýtt verk og
það, að auka forina og rykið í bæn-
um með þvi að dreifa um hana mó-
hellunni hjerna úr »Brekkunni.«
Borgari.
co
Leikfélagið.
»Leikfélag Akureyrar« hélt aðalfund
s:nn 2. þ. m. Var það sá fjölmenn-
asti og fjörugasti aðalfundur, sem hald-
inn hefir verið í félaginu. Enda hef r
það staríað með laugmesta móti í vet-
ur, Reikningarnir sýndu, að hagur fé-
lagsins er þröngur, og að það berst í
bökkurn. Sótti stjórnin um styrk til
síðasta þings, en fór svo, að styrkveit-
ingin gekk greiðlega í gegn í efri
deild, en var feld með aðeins eins at-
kvæðis mun í neðri deild.
í stjórn félagsins til næsta árs voru
kosnir: Hallgrímur Valdemarsson,
Freymóður Jóhannsson og frú Póra
Hsvsteen, í stað Haraldar Björnssonar,
sem innan skamms er á förum af landi
burt. Ætlar hann til náms og starfs
um 2 ára skeið við kottunglega leik-
htísið í Kaupmannahöfn. Er þetta
merkilegur og gleðilegur viðburður í
sögu íslenzkrar leiklistar, þvt Haraldur
mun þá verða fyrsti íslendingurinn, sem
áræðir svo stórt spor á þessari braut
listariunar. En Leikfélagið hér missir
aíarmikið, þar sem Haraldur fer, því
að síðustu árin hefir hann verið aðal
máltarstoðin, sem starfsemi félagsins
hefir bygst á. Htfir hann á allan hátt
unnið leiklistinni hér í bænum mikið
gagn, og verðskuldar því einlæga þökk
bæjarbúa.
Vonandi, okkar vegna, tekur útlend
leiklist eða kvikmyndirnar hann ekki
svo föstum tökum, að árin verði altof
mörg, þangað til hann kemur aftur á
íslenzkt leiksvið og getur í framtíðinni
hafið hátt nierki góðrar íslenzkrar
leiklistar, eins og hann undanfarið, hér
á Akureyri, hefir sýnt að hann er fær um.
X.
Nesti
til Hleiðargarðsfararinnar er bezt að
kaupa í
Verz/. Geysir.
6 faldur bómullartvinni, »Sterling«-
tegundin alkunna, 200 yards rúllan.
— verður framvegis seldur á
35 aura rúllan,
áður 65 aura.
Býður nokkur betur?
Verzlun Eiríks Kristjánssonar.