Fréttablaðið - 13.07.2011, Blaðsíða 14

14 13. júlí 2011 MIÐVIKUDAGUR
Fólk er í dag lagt inn á sjúkra-hús vegna þess að auk læknis-
meðferðar þarfnast það hjúkrun-
armeðferðar allan sólahringinn.
Því er eðlilegt að skýrsla Ríkis-
endurskoðunar sé rædd frá sjón-
arhóli hjúkrunar á FSA. Margt
athyglisvert kemur fram í skýrsl-
unni og hvet ég alla áhugasama að
lesa hana: www.rikisendurskod-
un.is. Skýrslan byggir á netkönn-
un meðal 40% starfsmanna og við-
tölum við 30 starfsmenn af þeim
600 sem hér starfa. Í niðurstöð-
unum vekur það athygli að svar-
ið „hvorki/né“ er ekki túlkað og
sleppa hefði átt þeim möguleika,
starfsfólkið hefði þá ekki getað
sýnt hlutleysi.
Vangaveltur Ríkisendurskoðunar
I fjölmiðlum hefur aðallega borið
á fyrirsögnum um öryggi sjúk-
linga. Í skýrslunni segir um skort
á læknum. „Að sögn viðmælenda
Ríkisendurskoðunar eykur það
mjög álag á starfandi lækna sem
og hjúkrunarfræðinga sem verða
jafnvel að ganga í störf þeirra. Á
sumum deildum starfa svo fáir
læknar að öryggi sjúklinga kann
að vera ógnað.“ (bls. 4)
Leyfi ég mér kalla þetta vanga-
veltur Ríkisendurskoðunar þar
sem nánari rökstuðning vantar.
Landlæknisembættið fær lög-
boðnar skýrslur um atvik á FSA og
hefði Ríkisendurskoðun verið í lófa
lagið að bera atvik á FSA saman
við aðrar heilbrigðisstofnanir. En
nú mun Landlæknisembættið gera
sérstaka úttekt á öryggi sjúklinga
á FSA og ber að fagna því. Augljóst
er að álag hefur aukist á hjúkrun-
arfræðinga FSA, einkum vegna
niðurskurðar á fjárframlögum og
læknaskortur getur enn frekar
valdið álagi, t.d. með lengri bið-
tíma eftir læknisþjónustu á legu-
deildum, bráðamóttöku og á inn-
ritunardeild. Þekkt staðreynd
er að samhengi er á milli álags á
fólk og fjölda mistaka. Þetta á við
alls staðar og hefur t.d. stuðlað að
miklu öryggi í flugsamgöngum.
Skráning í sjúkraskrá sjúklings
er lögbundin eins og fram kemur
í skýrslunni en þar segir: „Öllum
læknum ber að færa sjúkraskrá
og margoft hafi það verið áréttað
að þeir geri það jafnóðum.“ Fram
kemur að því sé ábótavant vegna
álags og það ógni öryggi. Í hjúkrun
á FSA er sú regla virt að hjúkrun-
arfræðingur eða ljósmóðir fer ekki
af vakt fyrr en skráningu er lokið.
Fjöldi starfseininga
og tvöföld yfirstjórn lækna
Starfseiningar FSA eru í heild 38
og millistjórnendur 50 talsins. Af
þeim eru 11 hjúkrunardeildastjór-
ar en yfir- og forstöðulæknar eru
21. Í skýrslunni kemur fram að auk
hjúkrunardeildarstjóra séu jafnvel
bæði forstöðu- og yfirlæknar yfir
deildum. Hér er 24 rúma deild sem
í daglegu tali er nefnd HO- deildin
en samkvæmt skipuriti FSA telst
hún fimm deildir: Einn hjúkrunar-
deildarstjóri stjórnar hjúkruninni
en fimm læknar, tveir forstöðu-
læknar og þrír yfirlæknar sjá um
að stjórna lækningum á deildinni.
Í skýrslunni segir „svo virðist því
sem læknar sækist eftir að vera í
stjórnunarstöðum en séu engu að
síður tregir til að takast á við þá
stjórnunarlegu ábyrgð“. Ríkisend-
urskoðun bendir á að þessu verði
framkvæmdastjórn FSA að breyta
og einnig að leggja af tvöfalda
stjórnun lækna og fækka starfs-
einingum.
Hjúkrun á FSA fær góða dóma
Í skýrslunni kemur fram að hjúkr-
unardeildarstjórar standa sig mjög
vel því 83% hjúkrunarfræðinga og
ljósmæðra telja sig fá nægar upp-
lýsingar til að geta sinnt starfi
sínu vel og hafa greiðan aðgang að
sínum yfirmanni. Hjúkrunarfræð-
ingar og ljósmæður eru einnig sá
hópur sem þekkir verksvið sitt
best (87%). Einnig er það ánægju-
legt að starfsfólk hefur almennt
greiðan aðgang að yfirmanni
sínum og starfsandi á einingum
er góður. Allar leyfðar stöður eru
fullsetnar og hjúkrunarfræðinga–
og ljósmæðrahópurinn með mikla
starfsreynslu og víðtæka þekk-
ingu. Hins vegar er vert að geta
þess að hjúkrunarfræðingum og
ljósmæðrum eru settir mjög tak-
markaðir möguleikar á öðru starfi,
vilji þeir búa á Akureyri og einnig
er hollusta mikil við sjúkrahúsið.
Sérstaða FSA
FSA er deildaskipt kennslusjúkra-
hús og varasjúkrahús LSH, sem
gerir kröfur um mjög víðtæka
ábyrgð og þekkingu starfsfólks. Á
sömu deildinni hér liggja sjúklingar
með mismunandi vandamál. Hjúkr-
unarfræðingur á lyflækningadeild-
inni þarf t.d. á sömu vakt að vera
viðbúinn að hjúkra sjúklingum
með hjartasjúkdóma/krabbamein/
lungnasjúkdóma/sykursýki/nýrna-
sjúkdóma/smitsjúkdóma auk sjúk-
linga í líknarmeðferð.
Af skýrslunni lærum við að allt-
af má gera betur og er m.a. hafið
starf við nýja stefnu sjúkrahúss-
ins. Í nýrri stefnu FSA er mikil-
vægt að efla hlut hjúkrunar innan
sjúkrahússins. Hjúkrunarfræð-
ingar á Íslandi hafa menntun sem
þeir hafa ekki að fullu nýtt einkum
vegna hefða í heilbrigðiskerfinu og
mjög margir hjúkrunarfræðingar
hafa sérfræðimenntun sem nýta má
mun frekar til að styrkja þjónusta
við sjúklinga. Með nýrri stefnu og
auknum samskiptum framkvæmda-
stjórnar við starfsfólk sjúkrahúss-
ins byggjum við saman enn þá öfl-
ugra sjúkrahús, sem er og verður
eina varasjúkrahús LSH.
Skýrsla Ríkisendurskoðunar
og starfsemi FSA
Mjög er þrýst á byggingu nýs fangelsis þessi misserin. Svo
virðist sem nota eigi hræðsluáróð-
ur til að ná því fram. Ekki efast nú
pistlahöfundur um þörfina á nýju
fangelsi en finnst aðferðin að nota
hræðsluáróður til þess óréttlát
gagnvart almenningi. Martin Lut-
her King Jr. ritaði eitt sinn: „Órétt-
læti hvar sem er er ógn við rétt-
læti alls staðar.“
Sagt er að hættulegar klíku-
myndanir séu í fangelsum lands-
ins „eins og gerist í fangelsum
erlendis“, hending sé ef fangar séu
ekki sprautufíklar og starfsfólk
fangelsa ítrekað í lífshættu. Sorg-
legt ef satt væri en svo er nú bara
einfaldlega ekki, allavega ekki á
Litla-Hrauni.
Framsetning þessi er þó fyrst og
fremst til þess fallin að vekja upp
ranghugmyndir hjá almenningi og
ótta hjá aðstandendum þeirra sem
í fangelsum eru. Menn sem vinna
innan fangelsisgeirans ættu nú
að hugsa sig um áður en þeir láta
svona út úr sér.
Ódýr lausn bíður Alþingis
Í dag eru fá úrræði í vistun þeirra
sem dæmdir hafa verið til fangels-
isvistar. Í umræðunni hefur verið
lögð áhersla á eina byggingu á höf-
uðborgarsvæðinu. Virðist reyndar
sem sú bygging eigi að hýsa margs
konar starfsemi; vera í senn gæslu-
varðhalds-, móttöku- og kvenna-
fangelsi.
Er í því efni rétt að benda á orð
Eiríks Tómassonar, nýskipaðs
hæstaréttardómara, sem telur
íslenska ríkið brjóta gegn sátt-
mála Sameinuðu þjóðanna um
borgaraleg réttindi með því að
vista dæmda menn og gæsluvarð-
haldsfanga á sama stað, líkt og
gert er í dag. Hvers vegna þá að
halda áfram á sömu braut?
Fyrir Alþingi liggur frumvarp
um rafrænt eftirlit sem samstaða
hefur verið um á þingi og brýnt
er að verði að veruleika. Þá væri
eðlilegt að kvennafangelsi yrði
fundinn nýr staður því aðbúnaði
í Kópavogsfangelsinu er klárlega
ábótavant. Sömuleiðis þyrfti að
huga að stað fyrir ungmenni.
Vonandi að ráðamenn þjóðar-
innar taki á þessu máli með það
að leiðarljósi að fangelsiskerfið
eigi að stuðla að betrun og fækk-
un endurkomu fanga í fangelsin.
Einnig væri ekki úr vegi að skoða
hvernig koma megi á einhvers
konar áfangaheimili fyrir fanga
sem eiga erfitt með að fóta sig í
samfélaginu að lokinni afplánun.
Það er ekki óeðlilegt miðað við
framsetningu málsins undanfarna
daga að vera fylgjandi víggirtri
byggingu með vopnaðan vörð í
varðturni, sama hvað það kostar.
Hræðsluáróðurinn er hrópandi, en
reyndin er önnur.
Í dag eru fjölmargir sem nýta
sér það meðferðarstarf sem í boði
er. Þá eru margir sem stunda nám
og aldrei hafa til að mynda eins
margir skráð sig í háskólanám.
Lausnin er enda ekki sú að loka
sem flesta, sem lengst inni á ein-
hvers konar biðstofu. Fyrst þá yrði
hræðsluáróðurinn að veruleika.
Þegar tilgangurinn
helgar meðalið
Heilbrigðismál
Sigríður Sía
Jónsdóttir
ljósmóðir og formaður
hjúkrunarráðs FSA
Þekkt staðreynd er að samhengi er á milli
álags á fólk og fjölda mistaka. Þetta á við
alls staðar og hefur t.d. stuðlað að miklu
öryggi í flugsamgöngum.
Fangelsismál
Árni Hrafn
Ásbjörnsson
formaður Afstöðu –
félags fanga
Auðlind í örum vexti
Undanfarin ár hefur Skóg-ræktarfélag Íslands stað-
ið fyrir atvinnuátaksverkefni
í samstarfi við samgönguráðu-
neytið (nú innanríkisráðuneyt-
ið), staðbundin skógræktar-
félög og sveitarfélög. Ráðist
var í verkefnið í kjöl-
far efnahagshruns-
ins 2008 þegar ljóst
var að stórfel lt
atvinnuleysi blasti
við íslensku þjóðinni.
Með því vildu skóg-
ræktarfélögin leggja
sitt af mörkum til
atvinnusköpunar jafn-
framt því að stuðla að
umhirðu og ræktun
útivistarsvæða fyrir
almenning.
Ávinningur fyrir alla
Atvinnuátakið hefur
gefið góða raun og í
krafti þess hefur tek-
ist að skapa fjölda
atvinnulausra og
námsmanna vel þegna
vinnu á einhverjum
mestu atvinnuleys-
istímum sem þjóðin
hefur upplifað. Um
leið hefur verið unnið
að mörgum brýnum
verkefnum á skóg-
ræktarsvæðum víða um land,
allt frá gróðursetningu til grisj-
unar. Skógarnir liggja flest-
ir í nágrenni byggðar og eru
vinsæl útivistarsvæði, bæði
meðal heimamanna og gesta.
Það njóta því allir góðs af auk-
inni umhirðu skóganna og betri
aðstöðu.
Annar ávinningur af verk-
efninu er einmitt sá að fyrir
tilstilli þess uppgötva marg-
ir skemmtilega skógarreiti í
nágrenni við heimabyggð sína.
Þeir sem ráðast til starfa kynn-
ast ekki aðeins hefðbundnum
skógræktarstörfum heldur læra
þeir að meta skóginn sem úti-
vistarsvæði og náttúruvin. Þetta
fólk sem er upp til hópa ungt að
árum binst þannig
skógarreitunum sterk-
um böndum og kemur
til með að njóta þeirra
um ókomna framtíð
ásamt börnum sínum
og barnabörnum. Það
er mikils virði fyrir
alla sem vinna að því
að efla og bæta skóg-
armenningu á Íslandi.
Átak sem borgar sig
Síðast en ekki síst er
með átakinu lögð rækt
við þá miklu og marg-
þættu auðlind sem
felst í skógum lands-
ins. Skógar gegna
mikilvægu hlutverki
í vistkerfinu, hamla
geg n g róðureyð -
ingu, stuðla að bætt-
um vatnsbúskap og
binda koltvísýring úr
andrúmslofti svo fátt
eitt sé nefnt. Af þeim
má jafnframt hafa
umtalsverðar nytjar
í formi matsveppa, berja, jóla-
trjáa, viðar og viðarafurða. Það
margborgar sig því að hugsa vel
um þessa auðlind okkar. Hún á
aðeins eftir að vaxa.
Atvinnumál
Einar Örn
Jónsson
verkefnisstjóri
Skógar gegna
mikilvægu
hlutverki í
vistkerfinu,
hamla gegn
gróðureyð-
ingu, stuðla
að bættum
vatnsbúskap
og binda kol-
tvísýring úr
andrúmslofti
svo fátt eitt sé
nefnt.
Menn sem vinna
innan fangelsis-
geirans ættu nú að hugsa
sig um áður en þeir láta
svona út úr sér.
Stilling hf. | Sími 520 8000
www.stilling.is | stilling@stilling.is
Sjá nánar á: stil l ing.is/hjolafestingar
ÞÚ SPARAR
2.595
TILBOÐ
11.400
VERÐ ÁÐUR
13.995
AFMÆLISTILB
OÐ
TAKMARKAÐ MAGN
Hjólafestingar