Íslendingur

Tölublað

Íslendingur - 12.01.1940, Blaðsíða 1

Íslendingur - 12.01.1940, Blaðsíða 1
XXVI. árgangur.i Ritstjóri og afgreiðslum.: Jakob O. Pétursson, Fjólugötu 1. Sími 375. Pósthólf 118. Akureyri, 12. janúar 1940 2. tölubl. Hitaveitumál Akureyrar NYJA-BIO Þótt land vort beri kuldalegt nafn og veki hroll hjá mörgum útlendingi, sem ekki þekkir landið að öðru en nafninu, þá komast flestir að raun um það við nánari kynni, að það gæti með jafnmikl- um rétti heitið Eldland. Öld fram af öld hafa jarðeldarnir verið að sprengja klakaskelina hér og hvar og glóandi. eimyrjan runnið niður jökulbungur og fjallahlíðar, og sjóðandi vatn seitlað fram undan rótum snækrýndra fjallanna. ísland hefir þannig verið Iand hinna miklu andstæðna, og það eru fyrst og fremst þessar miklu andstæður þess, annarsvegar ísinn og jöklarn- ir en hinsvegar eldfjöllin og hver- irnir — Hekla og Geysir, — sem vakið hafa frægð þess á alþjóöa- vettvangi. Það er fyrst hina síðustu ára- tugi, að þjóðin hefir farið að skilja, hversu ómælanleg verðmæti eru fólgin í heitu uppsprettunum víðs- vegar um land. Hversu mikill hitagjafi þær eru fyrir híbýlin og hve geisilega mikið við getum sparað erlent eldsneyti, ef við tök um þær í okkar þjónustu. Hin síðari ár hafa suðræn aldin verið ræktuð hér á landi við hinar heitu uppsprettur, og æska lands- ins hefir numið sundíþróttina í glóðvolgu hveravatni, sem jafnframt er notað til upphitunar á búnings- klefum, og skólar og íbúðarhús hafa verið hituð á sama hátt, svo að þar festir aldrei frostrós á glugga í hörðustu miósvetrarveðr- áttu. — En það sem bezt sýnir, hvern auð við eigum í heita vatninu, er nýjasta æfintýrið: Hitaveita Reykja- víkur. þ. e. upphitun heils bæjar, þar sem nálega þriðjungur þjóðar- innar er samankominn. Þeíía æf- intýri er nú í þann veginn að verða að veruleika og vekur undr- un og öíund erlendis, þar sem slík æfintýri geta ekki gerzt, þótt öll auðæfi heimsins væru í boði. Um hitaveitu Reykjavíkur hefir mikið verið rætt og ritað, Það hefir verið ber.t á hinn mikla gjaldeyris- sparnað, þegar Reykjavík þyrfti ekki lengur að kaupa kol, og í því sambandi bent á hið gífurlega verð, sem þau hafa farið í á ófrið- artímum. Það hefir verið bent á hina auknu hollustu í andrúms- loftinu, þegar bærinn losnaði við sótmekki þúsund reykháfa. Það hefir verið bent á þægindin, hrein- lætið og vinnusparnaðinn, þegar ekki þarf lengur að handleika kol eða ösku o. s. frv, Gegn þessum rökum hefir eng- inn getað mælt, en þrátt fyrir það hafa oft orðið Ijón á veginum fyrir hitaveitumáli Reykvíkinga, og mun það hafa tafið svo fyrir málinu, að Reykvíkingar lenda nú í hinni miklu verðhækkun kolanna, áður en hitaveitunni er lokið. Sjálfstæðisflokkurinn hefir haft alla forystu í hitaveitumáli Reykja- víkur og, - þótt furðulegt megi teljast, átt fullri andúð að mæta í málinu frá hálfu annara sfjórnmála- flokka, einkum þó Framsóknar- flokksins, sem virðist með þeim ósköpum fæddur, að geta ekki veitf góðam málum fuila liðveizlu, séu þau borin fram af andstöðu- flokki. En hitaveitumálið var mál allra Reykvíkinga fyrst og fremst, en auk þess allra þeirra íslendinga, er sáu í því auk þægindanna fyrir höfuðstaðinn hinn mikla gjaldeyris- sparnað í allri framtíð, — og málið komst fram hjá öllum Ijónum, er sett voru í veg þess. í byrjun Evrópustríðsins nýja er hafist handa um framkvæmd þessa mikla æfintýr- is, — mesta æfintýrisins, sem gerzt hefir á landi hér frá öndverðu. Þetta reykvíska æfintýri og eins vissan um það, að hér \ nánd við Akureyri eru víða heitar uppsprett- ur, hefir vakið áhuga margra Akur- eyringa fyrir hitaveitu fyrir Akureyri. Og einmitt á slíkum tímum sem nú ganga yfir, þegar verð á kolum getur tvöfaldast á fám mánuðum, er eðlilegt að menn brjóti heilann um þann möguieika. Hitaveitumál Akureyrar er ekki komið langt á veg ennþá Hið fyrsta sem í því gerist er það, að nokkur undanfarin ár hefir dr. Trausti Einarsson fyrir tilmæli bæj- arstjórans gert nokkrar rannsóknir á jarðhitasvæðum í grennd við Akureyri með tilliti til möguíegrar hitaveitu. Að loknum þeim rann- sóknum ritaði dr. Trausti bæjar- stjóranum bréf um niðurstöðurnar. Taldi hann aðeins þrjú hitasvæði koma til greina: Glerárgil, L3Uga- land á Þelamörk og Reykhús í Eyjafirði. Hið síðasttalda leizt honum bezt á, m. a, var hitastig hæst þar, og því álitlegast að bora þar eftir heitu vatni. Þá fól bæjarstjóri verkfræðingum frá firmanu Höjgaard og Schultz, er nú starfa að hitaveitu Reykja- víkur, að gera í vetur áætlun um kostnað við að hita Akureyratbæ upp með 70° og 90° heitu vatni, miðað við að það sé fáanlegt við Reykhús. Jafnframt gerir Rafmagns- eftirlit ríkisins til samanburðar á- ætlun um. upphitun bæjarins með rafmagni. Og nú fyrir skömmu hefir bæjarstjórn kosið nefnd til að annast athuganir og undirbúning hitaveitumálsins. Leiði rannsóknir í þessum hitunarmálum það í Ijós, að hitaveita verði bænum hagkvæm- ari en önnur upphitun (t. d. raf- magn), er áríðandi, að póiitískur flokkadráttur verði ekki til að tefja það eins og í Reykjavík. Og ekki virðist að svo komnu ástæða til að kvíða því. Auk þess sem Sjálf- stæðisfélag Akureyrar hefir rætt málið á fundi, þar sem það átti ó- skipt fylgi, hefir Framsóknarfélag Akureyrar haft það til umræðu á féiagsfundi, og má af undirtektum þar ráða, að eigi þurfi að óttast andróður Framsóknarmanna hér í bæ, þótt flokksbræður þeirra í Reykjavík ynnu hitaveitumáli Reyk- vikinga lítið gagn. Verður ekki annað séð, en að málið eigi öruggt fylgi meðal tveggja stærstu lýðræð- isflokkanna hér í bænum. Ennþá er Hitaveita Akureyrar ekki annað en stór draumur. E. f. v. er það undir einingu bæjarbúa komið, meira en nokkru öðru, hvort sá draumur rætist í náinni framtíð. Frá Leikfél. Akureyrar. Hér í bænura er það jafnan talið til góðra tíðinda, er von er á leik- sýningu frá hendi Leikfélags Akur- eyrar, því sýningar þess bera mjög af flestu því, sem hér er venjulega haft á boðstólum til skemmtunar. Einn af stjórnendum Leikfélagsins, Hallgr. Valdimarsson, kom nú í vikunni inn á skrifstofu blaðsins, Notaði blaðið það tækifæri til aö* spyrja hann um leikstarfsemi félags- ins í vetur, og fer irásögn hans hér á eftir: Eftir að Leikfél. hafði lokið sýn- ingum á Forláki þreytta með Har. Á. Sigurðssym sem gesti í aðal- hlutverkinu undir leikstjórn Ágústar Kvaran og sem bar þann árangur, að engin leiksýning hér á Akureyri hefir verið nándar nærri svo vel sþtt um mjög langt skeið sem For- lákur þreytti, og sem má að lang- mestu leyti þakka hinum skemmti- lega og frábæra leik Har. Á. Sig- urðssonar, kom stjórn fél, sér saman um, að heppilegast væri að geta næst boðiö bæjarbúum íslenzkan leik. Fór því stjórnin að svipast um eítir þannig hentugu verkefni fyrir félagið, en þó að nokkrir rit- höíundar hali á siðari árum fengist við að semja leikrit, þá er eftirtekj- an minni en búast mætti við. Mörg þessara leikrita eru lítt leiksviðshæf, Föstudags- Iaugardags- og sunnudagskvöld kl. 9: Olympíuleik' arnir 1036 # Síðari hlutinn: Hátíð fegarðarinnar Far er synt meðal annars: Borg íþróttamanna, Tugþraut, Pololeikur, Hnefaleikar. Fimmtarþraut Skilmingar, Knattspyrna, Hockey, Kappsigling, Sund, Dyfiingar Leni Riefenstahl voru veitt verðlaun fyrir myndina frá Þjóö- verjum, sem bezta mynd árs- ins 1938. Sunnudaginn kl. 5: Fyrri hlutinn: Hátíð jjjöðaima. I.O.O.F, — 1211129 — J Rún 59401177 — Frl y Atkv jafnvel þótt þau ekki skorti listræn- an búning. Að vísu barst stjórninni í héndur leikrit eftir mann hér í bænum, sem virðist mjög vel til syningar f.illið, en af sérstökum á- stæðum sá hún sér ekki fært að taka það til syningar nú, En hún hafði komist að því, að Árni Jónsson stúdent og bæjar- stjóraskrifari hefði eitthvað af þessu tagi í fórum sínum og átti því tal við hann um þau efni. Samdist svo um, að félagið tæki til sýningar leikrit, er hann hefir samið. Heitir það Hin hvíta skelfing. Er það í raun og veru í einum þætti, en þó er því skipt í fimm atriði, með mjög htöðum leiksviðsbieytingum í hvert sinn og »brúað< með músik milli atriðanna. Verður ekki nánar skýrt frá efni þess hér, en stjórn félags- ins leizt óðar mjög vel á leik- ritið. Því miður sá okkar ágæti aðal- leikstjóri, Ágúst Kvaran, sér ekki fært aö taka að sér leiksyningu

x

Íslendingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.