Íslendingur - 16.02.1940, Síða 1

Ritstjóri og afgreiðslum.: Jakob O. Pétursson, Fjólugötu 1. Sími 375. Pósthólf 118.
XXVI. árgangur.í
Akureyri, 16. febrúar 1940
7. tölubl.
Kosningadraumar Tímamanna
Það hefir borið óvenju mikið á
því undanfainar vikur, að Jónas
Jónsson 0{j aðrir Tímamenn væru
að ympra á því, að kosningar
gætu orðið í vor. Þeir hafa þó
jafnan látið það fylgja, að ef svo
færi, væri það að kenna kröfum
frá Sjálfstæðisflokknum, sem ó-
mögulegt væri að verða við, og
yrðu því samvinnuslit í stjórninni
alls ekki Frarnsókn að kenna, ef
til hennar kæmi. Hafa þeir jafn-
framt lagt ríka áherzlu á það, að
þjóðstjórnarmyndunin væri Fram-
sókn að þakka, og væri mjög leitt
til þess að hugsa, ef Sjálfstæðis-
menn færu nú að eyðileggja þetta
samstarf, sem hún hefði lagt svo
mikið á sig til að bvggji upp!
Það er öllum kunnugt, að þegar
Sjálfstæðismenn tóku sæti í rfkis-
stjórninni, var það með þeim skil-
yrðum, að eitthvað yrði bæít úr
stærstu misfellunum, er verið höfðu
undanfarin ár á framkværnd nokk-
urra niála, þar á meðal gjaldeyris-
málunum, og unnið að því að
koma á meira léítlæti í meðferð
þeiira, Það var lika vitað, að
ekkert skilyrði rnundi . Framsóknar-
flokknum falla þyngra að uppfylla
en einmitt þetta, — að koma gjald-
eyrismáiunum í réttlátara horf, því
þar hafði óiéltlætið verið honum
flokkslegur styrkur,
En áður en þessu skilyrði væri
fullnægt skall Evrópustyijöidin yfir,
og verkefni ríkisstjórnarínnar jukust
og margfölduðust. Allir valdamenn
hinna ábyrgu fiokka stóðu þétt
saman um þær ófriðarráðstafanir,
er gerðar voru og lögðu áður ó-
þekktar kvaðir og hönilur á þegn-
ana, Var þessum ráðstöfunum tek-
ið af skilningi og þegnskap í öllum
flokkum og ölium stéttum, eins
og kunnugt er, En þessir viðsjár-
verðu tímar leiddu í ijós, að sam
starf flokkanna í ríkisstjórninni
hafði verið nauðsynlegt til að
koma fram ýmsurn nýmælum, er
leiddi af ófriðnum og til þess að
tryRgja það samstarf enn betur,
lagði Sjálfstæðisflokkurinn hin ó-
uppfylltu skilyrði á hiliuna og hefir
ekki hreyft við þeim enn.
Það væri því í hæsta máta óheið-
arlegur máltlutningur að saka Sjálf-
stæðisflokkinn um að gera sam-
starfið erfiðara í þjóðstjórninni.
Ýmsir hafa furðað sig á því,
hve heiftarlega hefir verið ráðist á
Sjál'stæðisftokkinn í Tímanum und-
anfarna dsga. Tilefni þessara á-
rása virðist vera það, að Sjálfstæð-
isblöðin í Reykjavík hafa fundið að
þvh aðjverðlagi á kjöti oz mjólk-
urvörum skyldi vera sleppt alger-
lega lausu á innlendum markaði
meðan kaupgjald neylenda þessara
vara er lögbundið, en í gengislög-
unum var gert ráð fyrir að hvort-
tveggja hækkaði í jöfnu hlutfalli.
Hafa Sjáifstæðisblöðin sýnt fram á,
að með því að sleppa öllum tök-
um á verðlagi innlendra framleiðslu-
vara hafi ríkisvaldið gefist upp við
að halda í við dýitíðina. Því
meira, sem innlend neyzluvara
hækkar í verði, því meira hækkar
kaupið, þ. e. því hærri verður
verðvísitalan, sem lögð er til grund-
vallar fyrir kaupinu.
Tíminn hefir tekið þessum at-
hugasemdum eins og hans er von
og vísa. Hann hefir engu öðru
svarað en þvl, að Sjálfstæðismenn
sjái ofsjónum yfir því, að bænd-
urnir fái bætt kjör. Hdt hefir
Tíminn ekki enn sýnt með tölum,
að hve miklu Ieyti verðhækkun
kjölsins, sein nema mun 30 aurum
á hvert kg. í Reykjavík, kemur
bændum til góða. Aftur á móti
hefir það upplýstst, að af 4 aura
hækkun á hverjum mjólkurlítra þar
hafa framleiðendurnir fengið 1 eyri.
Meðan því Tíminn nefnir ekki töl-
ur, sem sýna, hve mikið framleið-
endur fá af þessari miklu verðhækk-
uu kjötsins, hljóta menn að líta
svo á, að verulegur hluti hækkun-
arinnar komi öðrum til góða.
Alþýðublaðið hefir borið fram
samskonar athugasemdir víð verð-
hækkun þessa og Sjálfstæðisblöðin,
Timinn víkur vaila oiði að því.
Þar mun ekki vera um að ræða
ofsjónir yfir hlut bændanna! En
þegar siíkar athugasemdir koma
fram í Sjálfstæðisbíöðunum, þá fer
kvörnin í gang. Og nú er Þórar-
inn Þórarinsson ritstj látinn maia
gamla róginn og níðið um Sjáif-
stæðisflokkinn, sem nokkurn und-
anfarinn tíma hefir aðeins sézt í
rússnesku blöðunum, sem gefin
eru út hér á landi. I grein hans :
»Sjálfstæðisflokkurinn kru?inn», sem
birtist í Tírranum 3. þ. m. eru hin
gömlu stóryrði um SjáHstæðismenn
tínd saman með þeim hætt;, að
eigi þarf um að villast, hvað »til-
stendur* fyrit Framsókn. Sjálfstæð-
isilokknum er þannig lýst, að hann
sé borinn uppi af mönnum, sem
græði á dýrtíðinni, en það séu
knupmenn, húsaleigubraskarar og
peningamenn, sem láni fé sitt
út með okurvöxturn. Aukin dýr-
tíð þýði aukinn gróði fyrir þá.
Mukmið þessara manna »sé að
tryggj1 sem bezt efnahagslega af-
stöðu sína og gróðamöguleika* á
kostnað vinnandi stéttanna. Flokk-
urinn lofar einni stéttinni því, sem
annari kemur illa. Málflutningur-
inn er blekkingar og lýðskrum, en
aldrei yrði hirt um að efna annað
af lofotðum hans en það, sem
gróðamönnunum kemur ve! o, s.
frv. Og »b!ekkingaskva!dur Sjálf-
stæðisflokksins* hafði »nýlega bor-
ið þann árangur*, að flokkurinn
fékk »meirihluta I stjórnum tveggja
stærstu verklýðsfélaga landsins« (!)
Eftir þessu er öll greinin. Þann-
ig er Sjáifstæðisflokkurinn krufinn.
Þórarinn ritstjóri brettir upp fyrir
olnboga, »fer innan í« Sjálfstæðis-
flokkinn og kemur út með þessar
niðurstöður, sem flestar eru gamal-
tuggnar, — nema ein, — sú, að
vegna »b!ekkingaskvaidurs Sjálfstæð-
ismanna* hafa kommúnistar tapað
yfirráðunum í Dagsbrún, slærsta
verklýðsféiaginu á landinu! Von
að manninum sárni! En Þjóðviljinn
verður svo hrifinn af hinum óvænfa
liðsmanni, að hann endurprentar
mikið af greininni.
Þeir eru margir, sem furða sig á
þessu óvænta áhlaupi I Tímati-
um eítir hin mörgu skrif J. J.
um nauðsyn flokkasamvinnunnar.
F.n aðrir skilja, hvað fyiir þeim
vakir.
Þegar Rússar gerðu bandalag
við nazista og réðust skömmu síð-
ar á Finna, var vitað, að ílokkur
kommúnista hér á landi mundi
gjalda hið hesta afliroð. Alþýðu-
flokkurinn hafði góða von um að
geta innbyrt eitthvað af flótta-
rr!Önnunum úr Komnuinistafiokkn-
um og náð sfnu gamla gengi.
Framsóknarliokkurinn hefir öðiast
samskonar von, og báða þessa
flokka farið að dreyma s!óra
drauma um að geta endurnýjað
samvistir sínar ftá árunuin 1934 —
1938, að atstöðnum nýjum kom
ingum. í sambandi við umræður
um bækkun kjötverösins væri á-
gætt tækifæri til að sýna bændum
fram á, hveinig Sjálfstæð'smenn
brygðust við öllum *kjarabótum«
þeim til handa. Og með því að
hafa orðbragðið eitthvað líkt því,
sem kommúnistar nota venjulega.
væii ekki ósennilegt að kommar
myr.du hjáipa Framsókn eitthvað
til í tvísýnum kjöídæmum, eins og
1937. Og ekki dygði að svara
Alþýðublaðinu, þótt það héldi fram
sömu kenningum og Sjálfstæðis-
b öðin, því að það gæti gert örð
ugra fyrir með málefnasamnínga
síðar. Og ef unnt væii að hella
svo miklum svívirðingum yfit Sjálf-
stæðismenr, að þeir fengju r,óg af
og biysti þoiinmæðin, þá vai bara
eftir að finna út líklega skýringu á
því, að Sjálfstæðismenn hefðu rof-
ið stjórnarsamvinnuna!
Þannig iiggja spilin, nú þegar
NÝJA-BÍÓ
Föstudags- Iaugardags- og
sunnudagskvöld kl. 9:
Áttunda eifl-
iukona Biá-
skeflfls
Tal- og hljómmynd í 10 þátl-
um. Aðalhlutverkin leika af
frábærri snilld:
Claudette Colbert og
Gary Cooper ásamt
skopleikaranum Edward
Ever&tt Horion. —
Myndin gerist að meslu í París
og segir frá viðskiptum ittundu
konu í hjónabandi við mann
sem á sjö konur fráskilcíar,
allar á 50000 dolíara 'eítirlaun-
um«. — Myrtl n er atburöa
skeir.mtiieg og tmdufyndin og
af öllum útlendum blaðaum-
mælum talin bezta skemmti-
mynd ársins.
Sunnudaginn kl. 5:
Ast oif neyð
arlending
I.O.O.F, — 1212169 =
Aiþingi kemur saman. Ritstjóii
Tímans hefir lagt sinn skerf fram
til að tryggja samsfarf flokkanna í
rfkisstjórninni. Kannske hann eigi
eftir að fá friðarverðlaun Nobels?
Leikfélag Akureyrar sýnir leik-
ina „Apaloppan“ og „Hin hvíta
skelfing“ n. k. laugardag og
sunnudag með lækkuðu verði. Að-
göngumiðar verða seldir í leik-
húsinu á föstudaginn kl. 4—7 e.
h. og báða dagana sem leikið er
frá kl. 1 e. h. og kosta þeir kr.
1.00, 1.50 og 2.00 fyrir fullorðna,
en kr. 0.75 f. börn. Þetta verður
síðasta tækifæri til að sjá þessa
ágætu leiksýningu.
Spar/ð kolin! Ríkisstjórnin
hefir gefið ót bækling.’sem hefir að
geyma leiðbeiningar um kolasparnað.
Geta menn fengið hann ókeypis á
úthlutunarskrifstolunni.