Íslendingur - 20.03.1940, Síða 1
$
Ritstjóri og afgreiðslum.: Jakob O. Pétursson, Fjólugötu 1. Sími 375. Pósthólf 118.
XXVI. árgangur.
Akureyri,
20. marz 1940
12, tölubl.
Pingmenn Sjálfstæðisflokksins í
efri deild flytja á yfirstandandi þingi
frumvarp til laga um breytingu á
lögum um gjaldeyrisverzlun o. fl.
(lög nr. 73 31. des. 1937)
Aðalbreytingarnar eru fclgnar í
því. að í stað 5 manna, sem sæti
eiga í Gjaldeyris- og innflutnings-
nefnd samkv. núgildandi lögum,
skal hún skipvð 3 mönnurn. Sé
einn skipaður eftir tilnefningu
Verzlunarráðs íslands, annar eftir
tilnefningu S. í. S. og einn með
samkomulagi ráðherranna. Nefndar-
menn skiptast á um að gegna for-
mannsstörfum eftir samkomulagi.
Pá skulu og eiga sæti í nefndinni
tveir nienn, anr.ar skipaður af
Landsbanka fslands en hinn af
Útvegsbankanum, og taka þeir á-
kvörðun um upphæð þess gjald-
eyris, er nota skal til greiðslu á
vörum þeim, sem innflutningur er
takmarkaður á, og segja iil um,
hvenær bankarnir geta látið þann
gjaldeyti. Atkvæðisrétt um skipting
innflutnings og skrásetning innflytj-
enda hafa þeir ekki.
Til að standast kostnað við nefnd-
ina skulu allir þeir, sem inntlutnings-
leyfi fá, greiða 2% af upphæð
ieyfisins.
Ríkisstjórn getur ákveðið í sarn-
ráði við nefndina, hvaða vörur
skuli vera frjálsar, hvaða vörur megi
ekki flytja inn og hvaða vörur skuli
kaupa frá ákveðnum löndum. Nefnd-
in á aftur á móti ein að skipta inn-
flutningi milii vörutegunda, sern
takmarkaður er innilutningut á,
semja skrá urn innflytjendur og
skipta innflutningnum milli skrásett-
ra innflytjenda hverrar vörutegundar,
sem takmarkaður er innflutningur
á, og fari skiptingin milii verzlana í
landinu fram eftir sömu reglu.
Frekari starfsreglur setur ríkisstjórn-
in nefndinni.
í greinargerö benda flutnings-
menn á, að verzlunar- og gjaldeyris-
málin hafi verið þau mál, er ekki
hafi verið fengið samkomulag um
lausn á, er gengið var til myttdun-
ar þriggja flokka stjórnar sl. ár
Enn séu ágreiningsmál þessi óieyst,
og sé frumvarp þetta fram komið í
þeim tilgangi, að fá þar heppilega
Iausn, sem allir megi við una um
sinn. Aó vísu líti margir svo á,
að innflutningshöft séu ekkí nauð
synleg nú, þar sem engar vörur
fáist innfluttar nema gegn stað-
greiðslu og séu því gjaldeyrisráð-
stafanir nægilegar og hlutverk inn-
flutnings- og gjaldeyrisnefndar orðið
þýðingarlílíð En í frumvarpinu er
gert ráð fyrir að halda hvorutveggja:
Innflutningshöftunum og Gjaldeyris-
og innflutningsnefndinni. Með frum-
vaipinu sé aðeins reynt að stuðla
að því, að framkvæmd haftanna og
úthlulun gjaldeyrisins verði léltlát-
ari en verið hefir og meira í sam-
ræmi við það sem hún er hjá öðr-
um þjóðum. þar sem slfk höft hafa
verið upp tekin, t. d. hjá Dönum.
Sé því hér aðeins um málamiðlun-
argrundvöll að ræða og sé farið
svo langt sem fært sé til samkomu-
lags. Sé frumvarpið f þessu formi
aðeins tilraun til að vernda það
samstarf, sem þjóðinni sé nauðsyn-
legt á þessum tímum,
Frumvatp þetta hefir komið tíl
fyrstu umræðu í deiidinni og var
að henni lokinni vísað til 2. um-
ræðu. Er þess að vænta. að sam-
komulag geti náðst um afgteiðslu
þess, áður en þingi lýkur.
Nýtt mánaðarrit
Nýtt mánaðarrit er hlaupið af stokk-
unum í Reykjavík. Nefni9t það Jörö,
en ritstjóri er sr. Björn O. Björnsson.
Blaðinu hefir borizt I. hefti þessa
tímarits, sem er einskonar reynslu-
hefti, 64 blaðsíður að stærð. Segir
svo í ávarpi til landsmanna, er ritið
hefst á, að það sé undir viötökum
þetrra sjálfra komiö, hvort framhald
verði á útgáfu þess. Verði kaup-
endafjöldinn mikill, t. d. 5000, geti
orðið um, 100 blaðsíðna hefti að
ræöa í hverjum mánuöi. Utoefandi
tímaritsins er h.f. Jörð, er stofnað var
fyrir skömmu síðan í þeim tilgangi,
að koma hér upp mánaðarriti í
>Magazín*-formi, eins og tíðkast er-
lendis, en hér hafa ekki veriö til. l'il
gangur ritsins er >að vera vettvang-
ur fyrir umræður um íslenzk menn-
ingarmál*, eins og segir í ávarpi
ritstjórans. Far á að ræða öll mál,
sem þjóðin yfirleitt hugsar um:
Listir, vísindi, heilsuvernd, líkams-
rækt, bókmenntir, heimilislífið, ásta-
líf o. s, frv.
í þetta nýútkomna hefti rita auk
NÝJA-BÍÓ
Annan í Páskum kl. 5 og 9 (tvær sýningar).
Hótel Imperial
Amerísk stórmynd tekin af Paramountíélaginu, Aðalhlutverkin leíka:
Isa Miranda og Ray Milland.
Ennfremur syngja Donkósakk-
arnir heimsfrœgu,
Myndin gerist áriö 1916 í litlum bæ 1 Austurríki, sem Rússar og
Austurrlkismenn berjast um. — Er þetta dýrasta og stórfengleg-
asta mynd Paramountfélagsins og átti Marlene Dietrich uppruna-
lega að leika aðalhlutverkið en hún fór frá Hollywod áður. Fá tók
Margaret Sullivan við hlutverkinu, en hún handleggsbrotnaði. Varð
þá fyrir valinu ftalska leikkonan Isa Miranda og lofa erlend blöð
hana mjög fyrir fegurð. Hún heíir verið mjög eftirsótt sem fyrir-
mynd listamanna sökum fegurðar og glæsileika á vöxt. Hefir
leikið í leikriti eftir ítalska skáldið Pirandello og hlotið mikið lof
m. a. frá Gabriele d’ Anunzio: Hinn glæsilegi Ray Milland er
mótleikari hennar — síðast í Frumskógastúlkan. — Myndin er
mjög spennandi og áhrifarík og ekki dregur það úr vinsælduui
hennar að Donkosakkakórinn heimsfiægi syngur þar.
Kl. 3.
Niðursett verð.
Faprt er á fjOIIiim
riGtjórans þessir þjóðkunnu menn:
Gunnar Gunnarsson, Sig. Nordal,
Guðbrandur Jónsson, Sigfús Halldórs,
Guðm. frá Miðdal, Tómas Guömunds-
son o. 11. Lag er þar eftir Karl O.
Runólfsson við Ijóð Páls G. V' Kolka;
Húnabyggð og nokkrar heilsíðu-
myndir af ísl. listaverkum og ísl,
náttúru. Far er og grein um Suomi
(Finnland) með mörgum, undurfögr-
um myndum.
Rúmið leyfir ekki frekari upptaln-
ingu efnisins, en allt er ritið hið
myndarlegasta að efni og útliti. Og
um ritstjórann er það kunnugt, að
hann er áhugasamur hugsjónamaður,
sem ekki kastar höndunum til þeirra
starfa. er hann velur sér, og til þessa
verks hefir hann fengið marga góða
samverkamenn.
Dánartregn. Oddur Sigurðsson
stöðvarstjóri í Hrísey lézt að heimili
sínu 15. þ. m. 65 ára að aldri.
Hans verður nánar getið síðar.
Gjöf til nýju kirkjunnar: Ky.
300,00 frá ónefndum. Fakkir. Á, R.
Messur um páskana
Á sklrdag kl 5 e. h. Akureýri
(altarisganga)
Á föstud. langa kl. 2 e. h. Akureyri
- páskadag kl. 11 f. h. Akureyri
— — 2 e h. Lögmannshl.
- 2. páskad, — 12 á hádegi Glerár-
þorpi — barnaguðsþjónusta —
Dánardægur. 12. þ. m. íézt hér
á sjúkrahúsinu frú Jakobína Magnús-
dóttir, kona Ólafs Tr. Ólafssonar
starfsmanns hjá kaffibætisgeröinni
>Freyja«, Hún var 58 ára gömul.
Naut hún vinsælda allra þeirra, er
henni kynntust.
15. þ. m lézt í RÍeykjavík ftú
Brfet Bjarnbéðinsdóttir, ekkja Valdi-
mars heit. Ásmundssonar ritstjóra,
84 ára að aldri. Hún var þjóðkunn
fyrir afskipti sfn aí opinberum mál-
um, einkura kvenréttindamálum, og
var um nokkurt skeið íulltrúi
kvenna í bæjarstjórn Reykjavík-
ur.
01- og GosdrykkjagerO Akureyrar 1
■Mimri ■llll U I I tirfU^n • —r-rnnwffmitmiiriini i’ *