Íslendingur - 24.05.1940, Qupperneq 2

tSLÉNDINGUR
2
Það tilkynnist vinum og vandamönnum, að Marinó
Jónsson frá Uppsölum, andaðist á sjúkrahúsi Akureyrar,
aðfaranótt sunnudags 19. þ. m.
Jarðarförin er ákveðin, að Munkaþverá, mánudaginn 27.
maí næstkomandi, kl. 1 e. m.
Kveðjuathöfn fer fram frá heimili hins látna, Ránargötu 7,
Akureyri, sama dag, kl. 10 fyrir hádegi.
Aðsfandendur.
Þankabrot
Jóns í Grófinni.
ÞEGAR varðskipið »Ægir« kom
ineð olíuna á dögunum, haíði
frétzt, að meö skipinu væru brezkir
hermenn, er ætluðu hér í land. Er
skipið lagði að Shell bryggjunni
streymdi fólk f tuga- og hundraða-
tali ofan Strandgötuna, börn, ungl-
ingar og fullorðnir og fylltist bryggj
an á skammri stundu. Hverju var
fólkiö aö fagna? Var þ*ð að fagna
olfunni? Eða var það að fagna
brezku hermönnunum, sem komu til
aö hernema bæinn? Fannst því
kannske sérstök ástæða til að
»mæta« á bryggjunni, þegar verið
var að senda okkur »herverndina«,
og brjóta hlutleysi okkar á líkan
hátt og Þjóðverjar gerðu í Dan-
mörku? Ríkisstjórnin hafði þó mót-
mælt hlutfeysisbrotinu og alls ekki
beðiö um hervernd þjóðinni til
handa. En mannsöfnuðurinn á Shell-
bryggjunni bar ekki vott um, að
hann virti mikils fullveldi landsins
og frelsi þess, eða a. m k. væri af-
sakanlegt, þótt brezku hermönnunurn
kæmi það svo fyrir sjónir.
Og skyldi ekki seinni hersending-
unni hafa þótt skrítin skrúðgangan,
er elti hana af Torfuneísbryggjunni
hérna um morguninn, þegar hún
gekk fylktu liði upp að bækistöð
sinni? Börnunum er e. t. v, vor-
kunnarmál, en ekki meira og minna
menntuöum, ungurn mönnum og
rigíullorðnu fólki. Slíkur Eskimóa-
háttur er bænum til vansæmdar.
Og þegnar þess ríkis, sem að ný-
fengnu sjálfræði allra mála er her-
numið, lækka sjálfa sig f augum
samlanda sinna og annarra, er þeir
fórna metnaðinum til að geta satt
forvitnina og haft augnagaman um
stundarsakir.
AF tilviljun barst mér eitt eintak
af bla*inu Sunninörsposten frá
Aalesund, er út kom 9 þ. m.
Birtir það 2 tilkynningar frá von
Falkenborst, þýzkum yfirhershöíð
ingja, er gefa nokkra hugmynd um
þær ógnir, er frændþjóð okkar,
Norðmenn, á við að búa. Önnur
tilkynningin er aðvörun til Norö-
manna. Segir þar, að hver, sem
styðji norsku ríkisstjórnina á flótta
hennar, verði leiddur fyrir herrétt,
hver, sem finnist vopnaður, verði
skotinn og ef mótstaða sé sýnd og
»hendinni sem vinsamlega sé fram
rétt, sé vísaö frá* sjái hann sig til
neyddan aö brjóta mótstööuna á
bak aftur með hinum ströngustu
aöferöum,
Isama blaði er birt áskorun til
norsku þjóðarinnar um hjálp til
íbúanna í Molde og Kristiansund.
Segir þar, að fjöldi fólks hafi orðið
að flýja heimili sín, án þess að geta
haft nokkuð með sér. Skorti það
mat, sængurföt, skó og ýmsan
klæðnað.
VERKAM. síðasti heldur þvl fram,
að Kuusinen sé enn lifandi og
eigi nú að fá jarlsdæmi í landspíld-
unni, er Rússar rændu af Finnum,
sem einskonar verðlaun fyrir íöður-
landssvikin. Gissur Þorvaldssou var
gerður að jarli, Vidkun Quisling aö
forsætisráðherra, og sennilega hefir
Holland átt sína föðurlandssvikara,
sem hjálpaö hafa þýzka innrásar-
hernum í von eða vissu um veg-
tyllur. En þó maður reyni sem
lengst að forðast þi hugsun, að
manns eigin þjóö ali við bijóst sér
slíkar mannskepnur, þá gefur dálæti
Verkamannsins á hinum margum-
talaða svikara Kuusinen ástæðu til
að ætla að þær fyrirfinnist. En
hvaöan það þrælsblóö er, sem renn-
ur um æðai slíkra manna, er umhugs-
unarefni og ráðgáta
mannfjöldinn á félagssvæðinu sem
hér segir:
Eyjafjarðarsýsla 5390
Akureyrarkaupstaður 4674
Alls 10064
Útkoman verður því sú, að þótt
gert sé ráð fyrir, að hver einasta
sál í Eyjafjarðarsýslu og Akureyrar-
kaupstað sé í kaupfélagi, þá eiga
þessi tvö nefndu félög samt heimt-
ingu á innflutningi handa 2524
manns fram yfir alla íbúatöluna á
félagssvœðinu.
Þessi fáu dæmi, sem ég hefi hér
nefnt, nægja til að sýna, hvernig
þessi dásamaða höfðatöluregla er,
þegar farið er að leita ofan í kjöl.
Tímamenn trúa því, að þessi
regla sé svo ginnhelg, að ekki
þurfi nema að nefna hana til þess
að Sjálfstæðismenn standi og verði
að gjalti. Ég er ekki viss um, að
það reynist rétt, ef á hólminn kemur.
FYRIR skömmu gerði íslendingur
að umtalsefni það furðulega fyr-
irbrigði, er Eysteinn ráðherra var
kjörinn í milliþinganefnd t'l að end-
urskoða gjaldeyrislögin og fram-
kvæmd þeirra. Dagur segir, að ísl.
sé hneykslaður yfir að Framsókn
skuli skipa í nefndina þann manninn,
sem bezt vit hafi á þessum málum
og sé þeim kunnugastur. En vill
Dagur gera svo vel og nefna dæmi
þess, að gjaldkeri einhvers fyrirtæk-
is sé kjöiinn endurskoðandi á reikn-
ingum þess, en það er mjög hlið-
stætt því, er Eysteinn á að endur-
skoða 3Ín eigin verk í gjaldeyris-
málunum.
DAGUR í gær segir frá stofnun
Eyfirðingafélags, er fraru hafi
farið á eftir kaupfélagsfundinum. Á
félagiö að vinna að því, að skrifuð
sé og út gefin saga Eyjafja>-ðarhér-
aðs frá upphafi og safna ýmsum
fróöleik utn merka og sérkennilega
Eyfirðinga 0. s. frv. Er þetta tví-
mælalaust hið þarfasta verk. En
svo illa hefir til tekist, að við
stjórnarkosningu hefir pólitískt lit-
arral ráðið og það svo, að kosinn
hefir verið framsóknarmaöur aust-
firzkur að ætt og uppruna í stjórn
félagsins. En í slíkum félagsskap
sem þessum á ekki að skipa stjórn
úr einum pólitískum flokki, enda á
það sér ekki fot dæmi f hliðstæðum
félögum annarsstaðar.
UM síðustu mánaðamót skýröi út-
varpið frá ávarpi, er norski
rithöfundurinn Knut Hamsun, hafði
gefið út til norskra hermanna þar
sem hann hvetur þá til að leggja
niður vopnin og endar mál sitt á
því, að •E’jóðverjar muni leysa þá
undan haröstjórninni*.
Danski rithöíundurinn M. Ander-
sen Nexö var sagður hafa sent
rússnesku stjórninni samhygöarskeyti
um þær mundir, er hún lét her
sinn ráöast á Finna, og einn þekkt-
asti rithöfundur íslendinga ver meg-
inhluta af bleki sínu til áróðurs fyrir
kommúnismann. Er ekki alvarleg
hætta vofandi yfir frelsi norrænu
þjóðanna, er þekktustu iithöfundar
hennar reka þannig erindi erlends
valds heima fyrir?
Mæðradagurinn
Sunnudagurinn kemur, sá 26. þ. m,
er* þetta ár dagur mæðranna, og
ætti hann því aö vera mesti hátíöis-
dagur ársins. Allir eiga' eöa hafa
átt móöur, og flestir elska móður
sína eða minningu hennar meira en
allt annaö í lífinu og viöurkenna, að
mæðurnar leggi alla sína krafta ó-
skipta fram, til þess að efla mann-
gildi og velferð barna stnna.
Nú hefir þessi dagur verið valinn
sem fjáröflunardagur, í því augna-
miði, að á þann hátt sé hægt að
gleöja og styrkja þreyttarogumkomu-
litlar mæður, sem hart hafa orðið úti
í baráttunni viö ýmsa örðugleika lífs-
ins, t, d. með þvf að veita þeim lítið
sumarfrí eða annað slíkt. Ætti nú
hver sá maður eöa kona, sem vill
heiðra móður sínna, að sína lit á þvf
um leiö og hann hlýjar sitt eigiö
heimili eða gleður sína eigin móöur,
að láta lítið fé af her.di til hinna, og
kaupa merki, sem seld verða hér í
bænum á mæðradaginn, og sækja
skemmtisamkomu, sem haldin verður
f Samkomunúsi bæjarins að kvöldi
dagsins,
Forstöðu þessarar fjáröflunar hefir
»Mæðrastyrksnefndin«, sem er skip
uð fulltrúum frá fimm kvenfélögum
í bænum,
Styrkið málefni mæðranna,
MϚrastyrksnefndin.
Setuliðið aukið.
Bretar hafa nýlega aukið allmikið
setulið sitt í Reykjavík og nágrenni.
Hefir það tekiö til afnota flestar
stórbyggingar bæjarins, skóla- og
íþróttahús, gistihús o, fl. Bátar og
bifreiðar hafa verið í þjónustu þess
við hergagnaflutninga og auk þess
fjöldi verkamanna. í Hvalfirði hafa
siglingar verið auglýstar hættulegar
á vissu svæði og er brezkt skip á
þeim slóöum til leiðbeiuingar.
Setuliðsdeildin, sem kom hingað
til Akureyrar s. I. föstudag, settist
aö í Hafnarstræti 102. Á mánu-
daginn kom brezkur tundurspillir
H M S »Fox'nound« með hóp her-
manna, er varð hér eftir, en þeir,
sem fyrir voru, fóru aftur með
skipinu. Einn Þjóðverji var hand-
tekinn hér og fór hann einnig með
sama skipi. Ekki er blaðinu kunn-
ugt um, hvort meira lið er væntan-
legt hingað.
Kvenfél. Fraintíðin
heldur skemmtisamkomu í Sam-
komuhúsinu annað kvöld kl. 9 til
ágóða fyrir nýja sjúkraÉúsið. Veröa
þar flutt erindi, sungnir einsöngvar
og tvfsöngvar og leikinn einleikur
á slaghörpu (s. b. götuauglýsingar).
Að lokum verður dansað fram eftir
nóttu.
Bæjarbúum er það að sjálfsögðu
fullkunnugt, aö þörfin fyrir hið nýja
sjúkrahús er orðin brýn og eins
hitt, að fjárskorti- er eingöngu um
að kenna, hve seint bygging þess
gengur. Með næstu ferö Esju er
von á mönnum hingað til að koma
fyrir Röntgentækjunuru í hinum
nýju húsakynnum, og ætti því ekki
aö iíða á löngu, áður en Röntgen-
deildin tekur • til starfa. En það
þarf meira til, Kvenfél. Framtíðin
vinnur ótrautt aö framgangi þessa
nauðsynjamáls, og er bæjarbúum
skylt aö styðja það á hvern þann
hátt, sem þeir mega. Áð sjálfsögðu
fylla þeir Samkomuhúsiö annað
kvöld. —
Sparið kaffið!
Notid
Ludvig^David
Kaffibæti.
—
Undirritaður annast margskonar tryggingar, fyrir:
Válrygoingarsltriíslaíu Siglósar Siglivatssonar
í Reykjavík, svo sem bruna- og líftryggingar Q. fl.
Akureyri, 23. maí 1940.
EGGERT STEFÁNSSON.