Íslendingur - 26.07.1940, Blaðsíða 4

4
ÍSLENDÍNGUR
BÆKUR OG RIT
Elinborg Lárusdótiir:
Förumenn II. Eíra-
Ás-Ættin, Rvík 1940.
Ég hefi lesið bæöi bindin, sem út
eru komin af bók frú Elinborgar
Lárut-dóttur, meö ánægju. Von er
á þriðja og síðasta bindinu af Föru-
mönnum á hausti komanda, og er
þetta þá orðið mikið og fyrir marga
hluta sakir merkilegt ritverk.
í stað þess að ýmsir af skáld-
sagnariturum vorum hafa á síöustu
tímum kappkostað, aö búa til úr
okkur íslendingum eitthvað, sem
þeir halda að líkist Rússum eða
Grænlendingum, og hafa reynt að
teygja eða kremja þjóðarsálina svo
að hún mætti með sem ljúíustum
hsetti falla í Prókrústesarrekkju
tízkubundinna lífsskoðana, hefir frú
Elinborg af mestu alúö aflað sét
víðtækrar þekkingar og skilnings á
venjum og háttum íslenzkrar þjóðar
á liðnum tímum og öllum hugsunar-
hætti hennar, svo að þessi langa
skáldsaga hennar verður, auk þess
að vera gott skáldverk, all yfir-
gripsmikil þjóðlífslýsing, einkum að
þvf, er tekur til nttjándu aldarinnar.
Jafnframt heíir húti lagt stund á
að þreifa eítir hjartslætti norrænna
tilfinninga og lundarlags — þeirrar
skapgerðar, sem gegnum aldirnar
hefir öðlast festu og styrk af því,
að sveigja ekki úr vegi fyrir örðug-
leikunum og hopa ekki undan
skyldunni, heldur hlýðir örlagavald-
inu, hir.ni hinnstu ályktun vitundar
sinnar, hvað sem yfir dynur.
Efra-Ás-konurnar eru sér meövit-
andi þeitrar köllunar, ;ið þær séu
skapaðar til að þjóna lífinu í heild,
fremur en aö njóta skammvinnrar
gleði og hlaupa eftir stundarlöngun-
um. Þær skilja, að þær eru aðeins
hlekkir í langri ættarkeðju, sem
hefir hlutverk að inna af höndum
fyrir land og þjóð. í*ær hafa skyld-
um að gegna og bcra ábyrgð gagn-
vart framtíðinni. Þess vegna ber
þeim fyrst og fremst að hugsa um
það, að hver hlekkur sé traustur
og heilste.yptur,hvað sem líðurstund-
arhag þeirra sjálíra.
Hér verður oft, svo sem við er
að búast, stríð milli holdsins og
andans, en það sem gæfumuninu
gerir er einmitt það, aö hin lang-
drægu mið gefa sálinni dýpsta
fullnægju áður en iýkur.
Á þessari skáldsögu er einhver
þróttmikill og hressandi manndóms-
bragur, þegar hún er borin saman
við þær kveiíartegu bókmenntir,
þar sem tilfinningaslepjan flýtur of-
an á og þar sem enginn þolir að
láta neitt á móti sér.
í fyrra bindinu: Dimmuborgir,
hefir hún lýst förumönnunum, kyn-
slóð, sem heita má að nú sé með
öllu liðin undir lok, af hinni mestu
samúð og skiJningi. Éetta eru að,
vísu ógæfumenn, sem brotið hafa
með ýmsu móti skip sín á fjöru
steinum þessarar tilveru. En þó
eru þetta mannlegar verur, sem
stundum ná óvenjulegum þroska
á vissum sviðum sálarlífsins. Ósjálf-
rátt dettur lesandanum í hug gamalt
orðtak af munni meistarans: Sælir
eru volaöir, því að þeirra er himna
ríkiö. Einmitt af því að þessir
er nauðsynleg hverju atvinnu-
fyrirtæki. Hafið þér efni á, ef
brennur, að hafa fyrirtæki yðar
óstarfhæft í nokkra mánuði.
Iðgjöldin eru mjög lág. Spyrjist
fyrir hjá umboðsmönnum. —
Nokknr afriði
úr samningí „Bilsijóraféiags Akurcyrar" (frá 1. jan
1938 með breytingum samkvæmt gengislögunum 1. júlí 1940).
LÁGMARKSKAUP BIFREIÐASTJÓRA
Mánaðarlaun samkvæmt a lið 1. gr. kr. 306,25.
—»— —»— b — - — - 385,88.
Samkvæmt elið 1. gr. (dagvinna) kr. 1,84 á klst.
—»— ---- - (eftirvinna) - 2,57 - —
-»- flið - - - 2,02 - —
Stjórnin.
menn hafa sagt skilið við alla eftir-
sókn eftir mammoni ranglætisins, ná
stundum bjartari geislar himneskrar
náðar að snerta hjörti} þeirra, en
t(tt er um aðra menn, Peir eru að
vísu »kynlegir kvistir4, markaðir af
öndveröum og óblíðum kjörum.
En tilvera þeirra er samt á engan
veg þýðingarlaus, hvorki íyrir þá
sjálfa né mannfélagið. Einnig þeir
hafa hlutverk að vinna í hinum
margþætta sjónleik lífsins.
Bak við skáldsögu frú Elinborgar
Lárusdóttir er óvenju djúpur og
vfðfaðma skilningur og margir kafl-
ar hennar eru ljómandi vel skrifað-
ir. Hún hefir valið sér það góða
hlutskipti, að skyggnast inr. í sögu
og sál sinnar eigin þjóðar, eins og
t, d. Sigrid Undset hefir gert meðal
Norðmanna, enda virðist hún hafa
lært af henni í frásagnarháttum,
En það færi vel, ef vér mættum
eignast einhvern rithöfund á borö
við Undset, sem skrifaði fyrir okkur
aðra Kristínu Lavransdóttur, Nóg
eru sögueínin úr fortíð vorri að
fornu og nýju. Hver vill t. d. skrifa
sögu Margrétar Vigfúsdóltur Hólms,
svo að eitthvað sé nefnt?
Frú Elinborg ætti ekki að leggia
pennann á hilluna, þegar Förumönn-
um er lokið, heldur halda áfram í
sömu átt. Hún hefir mikla rithöf-
undarhæfileika, og sögum hennar
mun vera vel tekið meðan íslend-
ingar eru íslendingar.
Benjamín Kristjánsson.
Eimreibin
2. hefti þessa árs er nýkomin út
Efni hennar er sem hér segir: Við
þjóðveginn eftir ritstjórann, Útilegu-
mennirnir og þjóðin eftir Gunnar
Benediktsson, Öskuhaugarnir urðu
æfintýraborg eftir Hauk Snorrason
Ný tilgáta um uppruna lífsins eftir
Björn L Jónsson. Endurminningar
fr$ Noregsför eftir ritstjórann og
nokkrar þýddar ritgerðir. Saga er
þar eltir Guðm. G. Hagalfn, Ijóð
eftir Guðm. Böðvarsson, Guömund
Frímann og Kolbrúnu, raddir, ritsjá
og fleira.
Til templara Akureyrar! Allir
þeir templarar á Akureyri, sem
vilja leggja fram gjafavinnu við
að laga og prýða brekkuna fyrir
ofan Skjaldborg, eru beðnir að
mæta þar næstk. þriðjudagskvöld
kl. 8.30. Þeir, sem geta, hafi með
sér skóflu og gaffal.
FerSajélag Akureyrar óskar
þess getið, að sú breyting verði á
ferðaáætluninni, að Hafrárdals-
ferð til vegagerðar 3.—4. ágúst
falli niður, en aftur á móti verði
farið í Hafrárdal nú um næstu
helgi 27.—28. júlí.
Lítil íbúð
óskast til leigu í
góðu húsi f útbæn-
im 1, september eða síðar í haust.
LEIFUR KRISTJÁNSSON.
Nýjustu bækurnar:
Á bökkum Bolatijóts
I. II. — skáldsaga eftir
Guðm. Daníelsson.
Síöustu Ijóð e Sig. Sig-
urðsson frá Arnarholti.
Sandtok, Ijóðmæli eftir
Sigurð frá Brún.
Brét trá látnum sem
lifir.
Berjabókin, «
Qríma XV. árg.
Hótelrottur, ögur,
Faliegi hviti púkinn.
Qulieyjan.
Phroso.
Óveður í Suðurhötum
Vasasöngbókin.
Bókaverzl.
Gunnl. Tr.Jónssonar
5 manna
fólksbifreið
í góðu standi til sölu.
Uppl. hjá
Richardt Ryel.
Akureyrarkaupstaöur.
^EGNA hreinsunar á kait-
öflugeymslu bæjarins, verða
allir þeir, sem enn eiga þar
óteknar kartöflur, að hafa tek-
ið þær fyrir 1. dgúst næstk.
Akureyri, 24. júlí 1910.
Bæjarstjúri.
Allskonar
saumur
nýkominn. —
Verz/. Eyjalförður.
íbúð
2ja—3ja herbergja óskast
frá 1. okt. n. k. R. v. á.
Dansleik
heldur kvenfélagið Hjálpin
að Saurbæ annað kvöld
kl. 10. Björgvin spilar
brotagull og gullpeninga
Guðfón, gullsiniður.
Islensk frímerki kaupir hæsta
verði J. S. KVARAN.
Umboðsmenn óskast út um land.
OPINBER AR SAMKOMUR
í Verzlunarmannahúsinu alla sunnu-
daga kl. 5 e. h, og fimmlud. kl.
8,30 e. h, —