Íslendingur - 02.08.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri og afgreiðslum.: Jakob O. Pétursson, Fjólugötu 1. Sími 375. Pósthólf 118.
XXVI. árgangur.l
Akurcyrí, 2. ágúst 1940
32, tölubl.
Hættulegir menn
í Verkamanninum síðasta eru
svohljóðandi ummæli höfð um
kúgun Eystrasaltsríkjanna: »Sovét-
lýðveldin hafa áorkað þvf með vit-
urlegri pólitík sinni, að frá því í
haust hafa 22 miljónir manna
losnað undan oki fasistanna og
annara auðvaldssinna, þar á meðal
3 Eystrasaltsríkin, sem hafa nú
loksins öðlast algert sjálfstæði fyr-
ir fullt og allt«.
Ætli nokkru blaði hafi betur
tekist að hafa endaskipti á santi-
leikanum ?
Pegar styrjöldin milli Vesturveld-
anna og Þýzkalands var hafin s. I.
haust, fór rússneska harðstjórnin að
hugsa til hreyfings. Næst Rúss-
landi að vestan og rélt norðan
við Pólland, hina sameiginlegu
bráð kommúnismans og nazismans,
lágu 3 sjálfstæð smáríki: Eistland,
Lettland og Lithauen. Rússneska
stjórnin gerir nú ýmsar kröfur til
þessara n'kja, svo sem að mega
hafa setulið innan landamæra þeirra
til öiyggis Sovét Rússlandi, og að
ríkin gerðu hernaðaibandalag við
Sovét-Rússland. Hin litlu ríki höfðu
ekki bolmagn til virkrar mótstöðu
og féllust því á kiöfur Rússa,
enda héiu þeir að virða sjálfstæði
ríkjanna og láta stjórn þeirra af-
skiptalausa. Þá snýr rússneska
stjótnin sér til finnsku stjórnarinn-
ar og vill öðlast lfk fríðindi í
Finnlandi. En Finnar voru ekki
jafn auðsveipir, svo að Rússar
hugsa sér að taka það, sem þeir
vilja fá, og gera innrás f Finnland,
En Finnar grípa til vopna og verja
land sitt með þeirri karlmennsku
og þvf þreki, sem aldrei mun
gleymast, en árás Rússa á landið
mun jafnan verða talin hin lítil-
mannlegasfa, sern sagan þekkir.
Kommúnistar hér á landi drógu
taum kúgunarinnar og ofbeldisins,
og reyndi Verkamaðurinn að telja
lesendum sínum trú um, að finnska
alþýðan væri að brjóta af sér
hlekki með hjálp Rússa(l). En
þegar friðarsamningarnir voru gerð-
ir milii þessara ríkja, fengu Rússar
nokkrar sneiðar af Finnlandi, En
finnska alþýðan f þessum lands-
hlutum vildi bara ekkert með
Sovét-sæluna hafa og flutti burt úr
héruðunum, Síðan hefir aðalvanda-
mál finnsku stjórnarinnar verið að
koma upp nægilegum húsakosti
fyrir þetta fólk.
Næsta skref rússnesku stjórnar-
innar liggur til Rúmeníu. Hún
kúgar rúmönsku stjórnina til að
láta af hendi stór landsvæði, og
íslenzku kommúnistamir segja, að
Rúmenar hafi skilað Rússum lönd-
um, er þeir hafi átt með réttu.
Því næst er fullkomin hertaka
Eystrasaltsríkjanna látin fara fram
og leppstjórnir myndaðar þar. Lof-
orðið um virðinguna fyrir sjálfstæði
þessara smáríkja er gleymt, en
tylliástæða fundin til hertökunnar.
Kosningar eru síðan látoar fara
fram um frambjóðendur, sem lepp-
stjórnin hefir tilnefnt eða sarnþykkt.
Aðrir eru ekki í kjöri. Þetta er
svo nefnd »Alþýðufylking«, sem
kosin er, og þegar hún kemur
saman á þing, er hún látin sækja
um upptöku í Sovétríkjasambandið.
En áróðurstæki Rússa úti um
heim, þar á meðal Verkamaðurinn
á Akureyri, eru látin birta tölur um
»glæsilegan sigur Alþýðufylkingar-
innar*.
Víst hefir Sovét Rússland unnið
sigur á þessum smáríkjurn, en það
er enginn glæsibragur yfir honum.
Allar aðgerðir rússnesku stjórnar-
innar, síðan hún gerði bandalagið
við nazismann í fyrra, hafa miðað
að því að færa út veldi Rússlands
og tryggja landamæri þess, og
hafa engin meðöl verið til þess
spöruð Sjálfstæði smáríkjanna hef-
ir hún blásið burtu eins og dún-
fjöður, en leigutól hennar í öðtum
löndum reynt að fela þær stað-
reyndir með fjasi um auðvalds-
Ræktun grænmetis hefir farið
mjög vaxandi hér á landi hin síð-
ustu ár, þar á meðal rabaibarans,
sem heita má að ræktaður sé á
hverju heimili í landinu og notað-
ur almennt í daglegri fæðu manna.
Þetta er harðgerð ætjurt, sem
þarfnast lítillar umhirðu, en er hin
ágætasta til matar. Fjöldi heimila
hefir getað haft rabarbaragrauta og
rabarbarasúpur jafnt vetur sem
sumar með þvf að »sulta« rabar-
barann að sumrinu og geyma í til-
luktum ílátum til vetrar, en til þess
hefir þurft allmikinn sykur.
Mikið hefir verið gert að því að
hvetja landslýð til að hagnýta
rabarbarann á þenna hátt og auka
þannig neyzlu þessarar hollu, inn-
lendu fæðu, en auk þess var í
fyrrasumar mjög lagt að fólki að
tína ber og »sulfa« þau til vetrar-
geymslu. Birtist í Tírnanum 19.
ágúst 1939 áskorun frá Búnaðarfé
lagi íslands til landsmanna um að
hagnýta berin. Er upphaf þeirrar
áskorunar á þessa leið:
skipulagið í lýðræðisrfkjunum, og
má glögglega finna, að það er
ekki fasisminn, heldur lýðfrelsis-
stefnan, sem þau hatast við.
Verkamaðurinn telur, að með
hertöku Eyslrasaltsríkjanna hafi þau
»loksins öðlast algert sjálfstæði
fyrir fullt og allt« í samræmi við
þá fullyrðingu hefði fsland átt að
fá sitt fulla sjálfstæði með hertök-
unni 10 maí. Hvernig mundum
við íslendingar líta á þanu mann,
er bæri slíkt á borð fyrir okkur?
Mundum við telja hann halda uppi
málstað smáþjóðanna og rétti þeirra
til sjálfsforræðis?
Þeir menr>, sem í einu og öllu
verja gerðir rússnesku stjórnarinn-
ar undanfarna 12 mánuði og ger-
ast málpípur hennar á opinberum
vettvangi, eru lítilli þjóð, sem vorri,
hættulegir. Þeir hafa með ráðnum
huga gengið ofbeldinu á hönd og
gerst formælendur kúgunar og
yfirgangs hins sterkasta yfir hinum
veikustu og smæstu. Þessi mann-
tegund hefir grafið sundur líkami
margra lýðræðisþjóða og veikt þá
svo, að þeir hafa hver eftir annan
hrunið saman fyrir átökum, sem
þeir heilbrigðir mundu hafa staðist.
Dæmin eru þegar orðin svo mö g,
að hver þjóð, sem metur frelsi sitt
nokkurs, hlýtur að gera sínar ráð-
stafanir gegn þeirri moldvöipu-
starfsemi. Því lengur sem það
dregst, því hættara verður frelsi
hennar og sjálfstæði.
»Landbúnaðarráðherra hefir rætt
um það við Búnaðarfélag íslands,
hvort ekki mætti með einhverju
móti auka áhuga almennings fyrir
því aó hagnýta sér bláber og
krækiber, sem gnægð er af í flest-
um árum hér á landi, en í sumar
mun þó vera eitt hið beztd beijr-
ár, —
Búnaðarfélagið veit, að mikil
verðmæti fara árlega forgörðum
vegna þess, hversu lítið er hirt af
berjurt. og mætti óefað nota þau
til stórra muna- meira en gert er.
Ber eru tatin ágætis fæða. Telja
ýmsir þekktir læknar, að það sé
einhver hollasta og bezta fæðuteg-
und, sem kostur er á. Geta þau
áreiðanlega komið í stað ýmissa
þeirra ávaxta, er margir telja nauð-
synlegt, að fluttir séu til lands-
ins.
í sumum löndum eru ber út-
flutningsvara og kann vel að veia,
að við getum síðar meir flutt þau
á erlendan markað.
Mest nauðsyn er þó að gera
Tíminn og sykur-
skammturinn.
NÝ JA BIÓI
Föstudagskvöld kl. 9:
Yeiðimenn í
Norðurhöfum
Laugardags- og sunnudags-
kvöld kl. 9.
Ný mynd
Sunnudaginn kl. 5 l
Tvíbura-
systurnar
Niðursett verð! Síðasta sinn !
berin að almennari neyzluvöru inn-
anlands, en þau enn eru. í góð-
um berjaárum, eins og nú, ætti
hvert heimiii á landinu að eiga á
haustnóttum forða af berjum, eða
vörur gerðar úr berjum sem nægði
til ársins. Mundi það spara inn-
kaup,'en jaínframt gera fæðið betra
og hol!ara«.
Að þessum inngangi Ioknum er
skorað á alla landsmenn að safna
svo miklu af berjum sem unnt er,
og því beint til verksmiðja, er búa
til sultur og saftir, að nota til
þess ber, eítir því sem framast er
unnt.
Svo líða nokkrar vikur. Styrjöld-
in skellur yfir og matvælaskömmt-
un er fyrirsklpuð. Kornvara, kaffi
og sykur er aðeins látið út á þar
til gerða reiti og er mánaðar-
skammtur hvers einstaklings af
sykti 2 kg. Þetta reyndist vera
nægilegt og ef til vill ríflegt, því
um það levti sem rabarbarinn fer
að teygja blöð sín upp úr vetrar-
hamnum 6r sykurskammtuiinn
minnkaður í 1,7 kg. á mann. Þeg-
ar svo var komið, vai ekki sýnilegt
að miklu yrði firnt til sultunar á
rabarbara og berjum í sumar, og
komu þá fram raddir í blöðunum
í þá átt, að veita yrði aukaskammt
af sykri til þeirra hluta á sama
hátt og veittur er aukaskammtur
af rúgmjöli til sláturgerðar að
hausti. Og þeir sem skömmtuninni
ráða, taka tillit til þessara radda
(Framhald á 4. síðu).