Íslendingur - 18.10.1940, Blaðsíða 3
ISLENDINGUR
S
Nefndahrokinn.
Þaö hefir mikið gengiö á út af
síðustu sumarþáttum Einars Magn-
ússonar kennara. Hann minntist
þar á hina gífurlegu hækkun á
kjötveröinu. Paö er nokkuð vafa-
samt, hvort rétt er að hreyfa svo
viðkvæmum málum í útvarpi, enda
fór allt á annan endann út af téöu
erindi.
Tíminn, sem þykist vera blað
bændanna, ærðist og réöst með of
forsi, ekki aðeins að E. M., heldur
og á blöð, sem ekki höfðu minnst á
málið. Lézt hann tala fyrir munn
ýmissa bænda, (sem auðvitað voru
búnir til) og var nú hellt úr reiöi-
skálum yfir þá menn, sem kveink-
uöu sér undan hinni gífurlegu hækk-
un á innlendum vörum. Tíminn
átti engin nógu sterk orð til að
vfta þessa »árás« á bændastéttina
fyrir að ákveöa þetta verð á kjöt-
inu (sem bændur koma ekki nærri
að verðleggja) og telur það ekki til
að kvarta undan fyrir hátekjumenn
eins og Einar Magnússon. Svo
uppgötvar þá Tíminn um leiö, að
yíirleitt séu erindi þessa manns
»léttmeti og leiðinlega flutt«, en
það hefir ekki svo lítið aö segja í
þessu sambandi! (Annars hefir
þessi maður flutt fjölda fróðlegra
erinda á undanförnum árum í út-
varpið og þótt flytja þau mjög
vel).
En Einar var nú ekki alveg bú-
inn að »súpa úr nálinni*. Kjöt-
verðlagsnefnd »steig í pontuna* á
eltir honum og lét útvarpið hafa
eftir sér, »að engum óbrjáluðum
manni< hafi þótt kjötverðið f fyria
»nógu hátt«, og hver sá, sem segi,
að kjötið hafi þótt »nógu dyrt«,
viti ekki hvað hann sé að tala um!
Þess skal getið, að þessi yfirlætis-
lega og hrokakennda yfirlýsing var
aðeins borin fram í nafni meirihlut-
ans, þeirra Páls Zopli., Jóns Árna-
sonar og Helga Bergs. Minnihlut-
inn gaf stutta yfirlýsingu um álit
sitt á þessum málum, sem var
hvorttveggja í senn: laus við hroka
og viturlega samin,
Það getur vel verið, að Einar
Magnússon, meirihluti kjötverðlags-
nefndar og þeir sem skrifa Tímann
Nýkomnar bækur:
Elinborg Lárusdóttir;
Förumenn III. Síðasta bindi
Förumanna, Sólon Sókrates. --
Helga F\ Smári:
Hlióðlátir hugir o. fl. sögur.
de Fontenay; Uppruni Og
áhrif Múhameðstrúar.
Einar B Guðmundss.: S/óréttur
Adam Rutherford:
Pýramidinn mikli
Bókaverzlun Þorst. Thorlacius.
eigi auðvelt með að kaupa kjötið
fyrir þetta verð. En mér er ekki
grunlaust um, að hinn hópurinn sé
stærri, sem ekki getur það. Ég
t. d. fór í kaupavinnu í sumar af
þvf illa leit út með atvinnu á möl-
inni. Kaupið mitt var hiö sama og
í fyrra, en þá var ég líka í kaupa-
vinnu. Að vísu hefir fæöið mitt
kostaö meira nú. En ég kom með
jafn mikla peninga úr sveitinni nú
og þá, og mig minnir að mér þætti
kjötið nógu dýrt í fyrra, enda fór
rétt um helmingurinn af sumarkaup-
inu fyrir kjöt og slátur f fyrrahaust.
Éað getur verið, að ég sé »brjálað-
urc og viti ekki, hvað ég er aö
tala um, en ég hef heyrt svo marga
hafa sama álit á þessuin hlutum og
ég hef, að ég held »brjálsemin« sé
afar almenn meðal fátæklinganna
og láglaunafólks bæjanna.
Ég stakk upp á að fá eitthvað
af sumarkaupinu greitt í kjöti, en
bóndinn þorði það ekki. Ég bauðst
til að greiða það sama veröi og
hann fengi fyrir það hjá Kaupfélag-
inu, en hann sagðist verða sektað-
ur, ef hann léti ekki »skipulagið<
hafa sinn part af verðinu. Ég
haföi orð á þvf, að mér finndist
þetta ósanngjarnt, Ég heföi í mörg
ár verið að borga hallann á því
kjöti, er hann hefði selt erlendis,
meö því að borga miklu hærra
verð en þar væri greitt, og vildi
gjarna fá að njóta þess 1 ein-
hverju. En það verður vfst ekki í
þessu lffi. Ég má bara láta mér
lynda að teljast geöbilaður, ef ég
kveinka mér undan kjötverðinu.
Meiri hluti kjötverðlagsnefndar
segir, að E. M. haú >vandlega þag-
aöc um hækkun á erlenda korn-
matnum i erindi sínu. Mér finnst
það eðlilegt, þar sem kornvaran
lækkaöi allmjög um þær mundir.
Sykur lækkaði, kol lækkuðu, síldar-
mjöl lækkaöi, benzín lækkaöi. En
kjötið hækkaði í mínu plássi um 75
af hundraði.
Ég veit vel, að framleiösla kjöts
ins er dýr, og má vel vera, að
bændum veiti ekki af því verði,
sem þeir kunna aö fá'í sinn hlut
fj-rir kjötið í haust, En hitt veit ég,
að láglaunafólkið í bæjunum verður
að fara á mis við margan kjötbit-
ann fyrir hið háa verð. Ef þetta
fólk mætti kaupa kjötið beint af
bændum, mundi verðið geta orðið
aö mun lægra og bændur þó feng-
iö fullkomlega eins mikið og þeir
fá með núverandi sölufyrirkomu-
lagi-
Ég þekki ekkert til Einars Magn-
ússonar, en fann, að hann talaði
fyrir munn minn og margra annarra
alþýðumanna. Ég þykist vita, að
hann sé ekki Framsóknarmaður,
því þá mundi hann hafa þagað um
kjötverðiö, eða látið sem það væii
ekki »nógu dýrt<.
En hið hrokafulla ávarp meiri-'
hluta kjötverðlagsnefndar mætti
gjarna geymast og vera lengi í
minnum hnft. Alþýða þessa lands
á margt undir högg að sækja lil
þessara r.ýju nefnda. En vonandi
þarf meira en nefndahrokann einan
til aö sannfæra hana um, að álit
nefndanna sé ætíð óskeikult og
gjörðir þeirra ætíð hinar einú réttu.
Einn á mölinni.
Auglýsið í Isl
Þankabrot
Jóns í Grófinní.
Á' FENGISBÆKURNAR erunú kom-
nar til bæjarins. í Reykjavík er
sagt, að þær gangi undir nafninu
Guðbrandarbiblíur. Hér veröa þær
líklega nefndar Jónsbók. Heföu þær
komið ári fyrr, mundu þær e. t. v.
hafa verið nefndar Snorra-Eddur,
TÆPLEGA verður á móti því
mælt, aö málvöndun blaöa vorra
og tímarita og alls fjölda manna
hafi hrakað til muna og iari enn
versnandi. Varla lít eg svo í blöðin
í sumar, að ég falli þar ekki um
málskrípi, rangar beygingar, slettur
úr erlendum málum eöa þ. u. 1.
Einkum ber mikið á röngum beyg-
inguin, þar sem sagnir, sem stjórna
eiga þolfalli eru látnar stjórna þágu-
falli. Dæmi: Festa einhverju f. festa
eitthvað, pakka e-u f, pakka eitt-
hvað. Fréttaþulur Ríkisútvarpsins
sagði eitt sinn í sumar: Var öörum
enda kaðalsins ramlega fest , . .
og í annað skipti » . . . . bakað
Rússum mikilla erfiðleika. Éá eru
hér til sýnis noklcrar glefsur úr
blöðum og tímaritum nýlega: » . . ,
látinn pakka inn vorum —
»nefið ofan í öllu....«, —
»sem hún sjálf varð að blæöa fyrirc
. . . »sem peim langar í«, , »þá
hlakkaði starfsbræður mina til«.
» — — ekki getur honum öðlast
santi árangur", Þá er ekki óal
gengt að sjá dönsku slettuna »des
mere — des mindre —« notað að
öllu leyti eða bálfu, s, b. *Þess
meiri aíköst, pess meiti framleiðilrc
(fyrir: því meiri afköst, því meiri
framleiösla) og »því lengur sem
hanner atvinnulaus,/>ess veikari verð-
ur trú hans«, o. s. írv.
Þau dæmi, sem eg hef tilfært
eru öll nýleg, og vil eg taka það
fram, aö hér er ekki um sparða-
tíning að ræða, þvf örsjaldan hef
eg nennt eða hirt um að skrifa
niður slík málblóm, er eg hef
rekist á þau í prentuðu máli, eða
þau borizt mér að eyrum. En þeir,
sem unna tungunni, ættu að vera
vel vakandi í þessu efni og leiðrétta
þau bögumæli og rangar bejrgingar,
er þeir heyra og sjá. Ef mál vort
spillist, er menning vor í hættu,
Basar hefir Kristniboðsfélag
kvenna í Zíon föstudaginn 18. okt.
næstk. — Kaffi fæst á staðnum. —
Basarinn verður opnaður kl. 3 e.
h. Komið, skoðið útsöluna og fáið
ykkur síðdegiskaffið í Zíon.
Barnastúkan Samúð heldur
fund næstkomandi sunnudag kl. 1
e. h. Allir embœttismenn mæti og
sem allra flestir félagar. — Rætt
verður um vetrarstarfið.
Hfálpræðisherinn Heigunar-
samkoma kl. 11 í. m. á sunnudag.
Kl. 6 opinber samkoma, kl 830
Hjálpræðissamkoma. Á þriðjttd. kl.
7,30 opinber samkoma Um aðra
helgi byrjar Sunnudagaskólinn, Heim-
ilasambandið og den Norske forening.
Adjudant Svafa Glsladóttir deildarstj.
stjórnar samkomunum.
ENSK
FATAEFNI
N Ý K O M I N
BRAUNS-VERZLUN
PÁLL SIGURGEIRSSON.
Mðtorbátur
5 tonn (í viðgerð) með
nýviðgerðri vél, 12 hest-
afla »Bolinder« til sölu.
Upplýsingar gefur
Jón Sveinsson
málaflutningsmaður.
Sænsk stúlka
óskar eítir snotru her-
bergi sem fyrst. —
Uppl. hjá Nils Ramselius Hafn-
arstræti 77 (3ja hæð).
Landnáma.
Askrifendum
veitt móttaka í
Biaveizli P. íloflseius.
Barntjtstúkan Sakleysið heldur
fund næstk. sunnudag í Skjald-
borg kl. 2.30 e. h. — Rætt um
vetrarstarfið. — Embættismenn og
sem flestir félagar beðnir að
mæta.
*Tengdapabbi< verður leikinn
annað kvöld og sunnudagskvöld. —
Aðgöngumiðar seldir í Samkomu-
húsinu frá kl. 4-7 í dag og dagana
sem leikið er frá kl, 1.
St. *Brynja< heldur fund n. k.
miðvikudagskvöld kl. 8,30 í Skjald-
borg. - Kosning embættismanna,
Tekin ákvörðun um vetrarstaríið.
Hatnarbryggjan skemmist.
lö.þ. m. þegar pólska skipið »Chor-
zow« var að leggja að Torfunefs-
bryggjunni, vildi svo til, að stefni
skipsins renndi beint á bryggjnna og
braut i hana skarð allmikið Er ó-
happ þetta því verra, að örðugt er
að fá efni til viðgerðar. Skipstjór-
inn viðurkenndi að vera ábyrgur
fyrir skemmdunum og gekk inn á
að greiða þær eftir mati.