Íslendingur - 22.11.1940, Side 2
2
ÍSLENDINGUð
I,
Eins og áður er kunnugt orðið al
fréttura í blöðum og útvarpi, hefir
brezka herstjórnin tvívegis látið ilytja
íslenzka menn til Bretlands, án þess
að íslenzkum 6tjórnarvöldum hafi
gefist kostur á að fylgjast með mál
um þeirra, og án þess að uppi hafi
verið látið, að menn þessir haíi
gerst sekir um verknaði, er Bretum
stafaði hætta af. Hefir þessi brott-
flutningur mælzt illa fyrir, sem
vænta inátti, og þótt benda til þess,
að þrátt fyrir loforð Breta um að
blanda sér ekki í innanlandsmál
vor, muni lítið roega út af bera til
þess aö þeir grípi þar inn í, sem
vér íslendingar teljum oss eina eiga
um aö fjalla,
Blöðin hafa yfirleitt mótmælt
þessum utanstefnum Breta, en af
misjafnlega mikilli einurð. Og litlu
eftir að tveir hinir fyrstu íslending-
ar voru sendir í euskar fangabúðir,
án þess að á þá hefði sannast at-
hæfi, sem hættulegt gæti talist
brezka heimsveldinu eða setuliði
þess hér á landi, birtizt grein í
Tímanum eftir forroann Framsókn-
arflokksins, þar sem hann fer óvirð-
ingarorðum um þessa ungu sam-
landa sfna, sem sízt voru líkleg til
að bæta hlut þeirra hjá brezkum
yfirvöldum. En skylt er þó aö geta
þess, að Tíminn hafði áöur djarflega
mótmælt meðferð brezku hernaðar-
yfirvaldanna á málum þessara
manna,
n.
Þegar Esja kom heim frá Petsamo
meö íslendingana frá Norðurlöndum,
voru þrfr af farþegunum teknir og
fluttir til Englands. Ástæðar fyrir
flutningi tveggja þessara manna
mun hafa verið sú, aö þeir komu
um borð í Noregi, en fyrirraæli
munu hafa verið gefin um, að
skipið tæki enga farþega annars-
staðar en í Petsamo, og mun brezka
setuliösstjórnin hér ekki hafa tatið
sér heimilt að veita þeim land-
gönguleyfi af þessari ástæðu, og
lagt mál þeirra undir úrskurð hern-
aðaryfirvaldanna í Bretlandi, En
um ástæðuna fyrir brottflutningi
þriðja mannsins, Bjarna Jónssonar
læknis, er ekkert vitað með vissu,
En kunnugir herma, að fyrir 7 — 8
árum hafi Bjarni verið formaður í
félagi þjóðernissinnaðra stúdenta, en
sagt af sér formennsku nokkru
áður en hann fór utan til framhalds-
náms í læknisfræði, og haíi hann
síðan engin afskipti haft af stjórn-
málum, hvorki heima né erlendis.
Leikur þvf grunur á, að brottílutn-
ingur hans standi í sambandi við
»upplýsingar« sem einhver íslend-
ingur hafi fundið köllun hjá sér til
að gefa brezku setuliðsstjórninni um
fortíö þessa unga læknis, enda kvað
ekki vera óalgengt, að brezku setu-
liðsstjórninni berist nafnlaus bréf
með upplýsingum um einstaka menn,
sem eigi að sýna, að viðkomandi
maður geti verið »hættulegur«. Það
mun ekki hafa tekizt að hafa uppi
á þessum sjálfboðaliðum í þjónustu
Breta, en sennilega er tilgangur
þeirra sá einn, að ná sér niðri á
pólitískum andstæðingi eða öðrum,
sem bréfritara er í persónulegri
nöp við. En menn með svo »göf-
ugmannlegu« hugarfari í garö sam-
landa sinna gætu sjálfsagt komið
meiri mannflutningum héðan til leið-
ar en orðnir eru, ef brezka selu-
liðsstjórnin tæki slíkar upplýsingar
að jafnaði góðar og giJdar.
En út yfir tekur þó, þegar tvö
af stuðningsblöðum núverandi rlkis-
stjórnar og annað þeirra málgagn
utanríkismálaráðherrans, reyna aö
stimpla stærsta stjórnmálaflokk lands-
ins »nazistiskan« og telja blöð
flokksins standa opin fyrir »áróðurs-
iðju fimmtu herdeildarinnar«, eins
og Tímínn segir um Morgunblaðið
nýlega.
Ástæðan til þessara ummæla Tím-
ans er sú, að í Morgunblaðinu birt-
ist grein, þar sem bent var á, að
það gæti verið hlutleysi landsins
hættulegt ef blöðin og þá fyrst og
fremst blað utanríkismálaráðherrans
tæki eindregna afstöðu með öðrum
styrjaldaraðilanum, því hlutleysið
væri bezta vörn vorrar litlu þjóðar.
Út af þessu finnur Tíminn sig knúð-
an til að benda á, að þaö hafi
>verið mikilvægur þáttur í áróðurs-
iðju ,fimmtu herdeildarinnar að
. telja fólki f hlutlausum löndum trú
um, að það væri brot á hlutleysinu
að láta í ljós viðhorf sitt til styrj-
aldaraðilanna*.
Til skamms tíma hafa öll ábyrg
blöð og stjórnmálaflokkar hér á
landi lagt rfka áherzlu á, að oss
bæri aö halda fast við hið ævarandi
hlutleysi á styrjaldartímum, þar sem
það væri vort eina vopn og verja-
Ef slfk skoðun er nú sett fram í
blaði, kallar T.'minn það »áróðurs-
iðju fimmtu herdeildarinnar*. Lík-
lega er þaö hið »breytta ástand«,
sem komið hefir blaðinu til að breyta
um skoöun.
III.
Alþýðublaðið hefir undanfarnar
vikur skrifað marga »leiðara« um
»nazismann« í Sjálfstæðisflokknum
og borið blákalt fram, að fJokkurinn
hefði »innan sinna vébanda svo að
segja alla . aazista Jandsins«, Hlut-
leysisstefnu Sjálfstæðismanna neínir
þaö »heimspeki ragmennskunnar*,
og fund Heimdallar, féJags ungra
Sjálfstæðismanna nefnir blaðið »hálf-
gildings nazistafund«, og virtist
byggja þá ályktun á því, að fundur
þessi vítti harðlega skrif Snæbjarn-
ar Jónssonar bóksala í enska blað-
inu Spectator, sem vakiö hefir al-
menna gremju um allt land. f*aö
hefir verið sýnt fram á það í blöð-
um tveggja stærstu stjórnmálaflokka
landsins, að grein Snæbjarnar sé í
íullkominni óþökk fslendinga og
geti verið sjálfstæði landsins hættu-
leg. Sé það nazismi, að víta slík
skrif íslenzkra manna í erlend blöð,
þá er hætt við að »nazistaruir« hér
séu fleiri en Alþýðublaðið grunar.
Því hvergi hefir þess orðiö vart í
ræðu eða riti, að tekið hafi verið í
streng með Snæb. Jónssyni.
Hjartans þakkir til allra, er sýndu okkur samúð og
hluttekningu við fráfall og jarðarför mannsins míns, föð-
ur og tengdaföður, Sigþórs fóhannssonar vélavarðar.
Guðrún fónsdóttir, börn og iengdabörn.
IV.
Þegar norska þingið varð að
flýja upp að Hamri 9. apríl s, 1.
undan innrás Þjóðverja, spurðist
Hambro þingforseti fyrir um þaö,
hvort flokkarnir vildu skjóta á fundi
til að ræða kröfur Þjóðverja, áður
en þær væru lagðar fyrir þingið,
Þá stóð upp gamall þingmaður og
sagöi, að á þeirri stundu væru
engir flokkar í þinginu, — ekkert
annaö en Norðmenn f einum og
sama flokki.
Mánuði síðar taka Bretar ísland
herskildi, Ríkisstjórnin mótmælir
hertökunni einróma. Það hefði
mátt ætla, að allir fslendingar gætu
verið í einum og sama flokki út á
við og tekið eindregna afstöðu
gegn hernáminu, hvaða augum sem
þeir annars litu hver um sig á
málstaði ófriðaraðilanna. En hér fer
á annan veg. Lftilsigldir, íslenzkir
menn gerast sjálfboðaliðar í því að
benda Bretum é einstaka menn
sem »hættulega« hinum brezka
málstað, og opinber málgögn leika
sama Jeikinn í stærri stíl og benda
á stærsta ílokk landsins sem hættu
legan flokk, sem ekki mundi skirrast
við að veita óvinum Breta þjónustu
sína, ef flokkurinn aðeins þyrði.
Og íslenzkur maöur laumar ritsmíð
inn f brezkt blaö, þar sem íyllilega
er gefið í skyn, að hinum »raun-
hyggnari* Islendingum sé lítil þökk
f þv/, aö Bretar hverfi héöan aö
stríðinu loknu, eins og þeir höfðu
þó lofað, er þeir komu hingað í
vor.
Það er leitt til þess að vita, að
vér skyldum ekki geta verið íslend-
ingar í einum og sama flokki í af-
stöðu vorri til hernámsins, og að
sá flokkurinn, sem eindregnast hefir
tekið undir mótmæli ríkisstjórnar-
innar gegn því, skuli fyrir það vera
borinn svívirðilegum sökum af flokki
utamíkismálaráðherrans og aðalmál-
gagni hans. En vonandi verða
slíkar sakargiftir ekki til þess að
lama sjálístæðisþrá þeirra mörgu á
roeðal vor, sem ennþá nalda fast
við kröfuna um fullkomið sjálfstæöi
þjóðar vorrar í framtíöinni. Og
Bændanámskeið.
Formaður JarðræktarféJ. Akureyrar
hefir gefiö blaðinu þær upplýiingar,
að fjórir af ráðunautum Búnaðarfél
íslands komi til Akureyrar með
Brúarfossi til að mæta á búnaðar-
námskeiðum í héraðinu. Er ákveðið
að hafa tvö fyrirlestrarkvöld hér í
bænum og verður hiö fyrra í
Bæjarstjórnarsalnum sunnud. 24. þ,m.
Öllum verður heimill aðgangur að
fyrirlestrum þessum meðan húsrúm
leyfir. Svo einstakt tækifæri sem
þetta ættu menn ekki aö láta ó-
notaö.
enda þótt Alþýðublaðinu þóknist að
kalla stefnu hins ævarandi hlutleysis
»heimspeki 1 agmennskunnar*, þá
munu Sjálfstæðismenn ekki hvika
frá þeirri stefnu.
Heilbaunir þær, sem nú etu hér í búð
um, er ptýðileg vara, ef þær eru mat-
reiddar rétt. Hella skal á þær sjóðandi
vatni og selja í þær lítið eitt af sóda
púlveti og þær látnar liggja í því sól-
arhring, þá eru baunitnar soðrtar í
sama vatninu í röska tvo V.lukkutíma.
Þetfa er nú allur galdutirm.