Íslendingur - 20.12.1940, Side 1

Ritstjóri og afgreiðslum.: Jakob O. Pétursson, Fjólugötu 1. Sími 375. Pósthólf 118.
XXVI. árgangur.l Akureyri, 20. desember 1940 I 54. tölubl.
Logreglan héfir ekki van-
rækt bæinn, en bærinn
hefir vanrækt logregluna.
Draumur I ö g re
3 blöð bæjarins Dagur, Alþýðu-
maðurinn og Verkamaðurinn hafa
nýverið verið að finna að störfum
lögreglunnar. Pegar ég las að-
finnsluna datt mér í hug: Pví eru
þessi blöð að skrifa um það, sem
þau ekki hafa vit á, jafn erfitt og
þeim veitir að skrifa um það, sem
þau hafa vit á.
Áður en ég tala almennt um
lögreglumálin, tel ég skyldu mína
gegn borgurunum, að sýna hve
aðfinnslur þessar eru staðlausar.
Sorglegt slys varð hér í bænum
30. nóvember. — Bifreið ók á
mann, en hann beið bana af því.
Alþýðumaðurinn og Verkamaður-
inn hafa ráðist á mig fyrir aðgerðir
lögreglunnar í þessum málum.
-----— Hvað gerði lögreglan?
Magnús Jónasson lögreglumaður,
sem var á verði, fékk þegar f stað
að vita um slysið. Fór hann á
staðinn. Oerði ráðstafanir til að
farið var með hinn slasaða mann
f sjúkrahúsið. Náði því næst í
eftirlitsmann bifreiða. Fóru þeir
fram að Pverá, en þar var dans-
skemmtun. Hitti hún þar bílstjór-
ann, sern ekið hafði á manninn.
Var hann undir áhrifum víns.
Létu þeir hann aka með sér til
Akureyrar og upp f sjúkrahús.
Samkvæmt ráðstöfun eftirlitsmanns
bifreiða var tekin blóðprufa af
honum þar. 1, desember, sunnu*
daginn, tók yfirlögregluþjónninn
skýrslu af þeim, sem vitað gátu um
slysið. Bifreiðarstjórinn viðurkennir,
að maðurinn hafi orðið fyrir sinni
bifreið, og hann mundi hafa ekið á
manninn. Ökuskírteinið var tekið af
honum. 2. des. kom svo málið fyrir
lögreglurétt. Viðurkenndi bflstjór-
inn að hafa drukkið áfengi. —
Skýrslur þær tvær, sem ég minnt-
ist á, voru rnjög ýtarlegar, en ég
minnist aðeins á aðalatriðin til að
sýna gang málsins.
Pessi skýrsla hér að ofan sýnir
að málið var rekið með þeim
hraða, sem unnt var.
Svo kemur Alþýðumaðurinn 10.
desember og segir, að fólkíð krefj-
ist að vettlingatök séu eigi höfð á
málinu.
Hvar sýna vettlingatökin sig?
-----Hvað var vanrækt?
g I u s t j ó rans.
Er ekki hugsanlegt, að fólkið
krefjist þess, að Alþýðumaðurinn
biðji afsökunar á því, að hann er
að bera rangar sakir á lögregl-
una?
Svo spyr Verkamaðurinn 14.
desember, en hann virðist ætla að
taka forystu í málinu, hver er
vörn yðar, herra bæjarfógeti. —
Vörn mín er sú, að ég hefi ekki
gert neitt, sem ekki var rétt. —
Og þetta verður alltaf sterkasta
vörnin.
Verkamaðurinn fer hamförum yfir
þvf, að bílstjórinn skuli ganga laus.
Til hvers ætti að setja hann í
fangelsi, eftir að málið er upplýst.
— — Pá er það blóðprufan. Rétt
er það. að lögreglan hélt, að
sjúkrahúsið hefði sent blóðprufuna.
Pegar hún komst að því að
svo var ekki, sendi lögreglan hana
strax.. í einu tilfelli áður tók hér-
aðslæknir blóðprufu og sendi hana
suður, og var búist við að sjúkra-
húsið myndi gera hið sama. Vel
má vera að blóðprufan verði ónýt,
hafi orðið of gömul. En það
skiptir ekki máli í þessu tilfelli, af
þvf að það upplýstist, að bílstjór-
inn hafði drukkið eftir að slysið
varð, en áður en blóðprufan var
tekin. Blóðprufan sýndi því ekki
ástand bílstjórans, er slysið varð
og var því hvort sem er ónýt.
— Auk þess er nú sannað með
játningu bílstjórans og með vitna-
framburði, að hann hefir neytt
áfengis áður en slysið varð.
—• Blóðprufa er ekki alltaf
nauðsynleg. — — Pað þarf t. d.
enga blóðprufu til að sýna, að
erlent blóð rennur í æðum Verka-
mannsins.
Verkamaðurinn þjáist af því, að
bílstjórinn var ekki látinn f hegn-
ingarhúsið. Oetur Verkamaðurinn
ekki beðið eftir dómnum?
Það tekur alltaf nokkurn tíma,
áður en dómur er kveðinn upp.
Pað þarf að ná í ýms voltorð.
Ö!1 gögn til upplýsinga hvað smá-
vægileg sem þau eru, verða að vera
fyrir hendi.
Sá ákærði fær skipaðan tals-
mann ef hann óskar, og hann
semur varnarskjal fyrir hann. Fyrr
en allt þetta er fyrir hendi, er ekki
hægt að kveða dóminn upp, —
Öll grimmd í svona málum er
andstyggileg. Allar Hlraunir til að
nota þau f pólitísku augnamiði er
fyrirlitleg. Ailir góðir menn finna
til með föðurnum, sem á að sjá á
bak ástfólgnum syni sínum. — —
En það eru líka margir í þessum
bæ, sem finna til með gömlu for-
eldrunum, sem ógæfan hefir svo
oft skollið á. Oóðir menn skilja
og ógæfu bílstjórans. Allir vita,
að hann var ekki viljandi orsök í
hinu hörmulega slysi.
í Degi er drengjaleg grein, sem
heitir »Hugleiðingar um Klondyke*.
í þessari grein og annari í Verka-
manninum eru tilfærð ummæli úr
ræðu minni 1. desember, er var
þannig: »Minnist þess að þér
eruð börn ættjarðarinnar, þá mun
framkoma yðar jafnan vera virðu-
leg*. Öfundar greinarhöfundur mig
af að hafa sagt þessi orð? Öíund-
ar hann mig af ræðunni ?
Ég ré ekki sambandið rnilli ræð-
unnar og ástands þess, er hann
lýsir á sveitasamkomunni. — Hitt
er mér ljóst, að illgirni stýrði
pennanum, og höfundur vill reyna
að koma ábyrgðinni á mig fyrir
ástand það, sem hann er að lýsa.
-----— Sannleikurinn er sá, að
ég mælti fast með því við dóms-
málaráðuneytið á sínum tfma, að
annað hvort yrði stofnuð sérstök
sveitalögregla eða lögreglan hér á
Akureyri yrði aukin svo, að hægt
væri að senda lögreglu í sveitina
er á lægi. í núgildandi löggjöf er
heimild til þess að setja á stofn
lögreglu í sveitunum og nú þegar er
hér á Akureyri einn maður, sem
hefir þetta starf á hendi.
Verkamaðurinn skorar á mig að
fara sem fyrst úr embættinu. —
Verkamaðurinn freistar mfn. —
Sjálfan langar mig til að fara úr
embættinu, því ég á svo mörg á-
hugamál, sem mér eru hjartfólgnari
en embættið, en það er nú svona,
mér er hálf illa við að fara úr
embættinu, meðan starfskraftar mín-
ir eru óskertir — — og fara á eft-
irlaum — — — Auk þess er það
mín trú, að þegar Verkamaðurinn
þráir svo mjög að ég fari, að þá
muni vera eftirsjá í mér,
Svo vík ég að þvf málefni, sem
ég ætlaði að tala um »Iögreglumálun-
um« eða fyrirkomulagi þeirra.
Ég kem fyrst með þá tillögu,
að bæjarfélögin verði leyst alger-
lega frá því að hafa kostnað af
lögreglumálunum eða afskipti af
þeim. Petta hefir að vísu aukinn
kostnað í för með sér fyrir ríkis-
sjóð, en það léttir þá aftur byrð-
inni af bæjarfélögunum. Og allir
eru sammála um það, að full nauð-
syn sé á því að létta undir með
bæjarfélögunum, En það er fleira,
sem skiptir máli en fjárhagsástæður
f þessu.
/
Ef bæjarfélögin hafa þessi mál í
sinni hendi, þá má gera ráð fyrir,
að mjög misjafnlega verði séð
fyrir lögreglu í þeim ýmsu bæjar-
félögum.
Pá fer mikið eftir því hvaða
flokkar hafa ráðin, hvort þeir
flokkar hafa ráðin, sem vilja vernda
öryggi borgaranna eða hinir, sem
trúa á uppliusnina.
Hinsvegar eiga borgararnir alls
staðar f landinu jafna kröfu til
þess, að séð verði fyrir öryggi
þeirra. Petta hygg ég. að verði,
bezt gert með því að láta lögregl-
una alls staðar vera í höndum rík-
isstjórnarinnar.
Fyrir þessari tillögu vildi ég slá
til hljóðs — og í raun og veru hef
ég ekki meira að segja um hana
að svo stöddu.
Annars vildi ég segja þetta um
lögregluna á Akureyri:
Mér finnst ekki að Iögreglan
hafi vanrækt bæinn, en mér finnst
bærinn hafa vanrækt lögregluna.
Lögreglan of fámenn og illa
Iaunuð.
Fyrst er ég kom hér, var ónothæft
fangahús. — Og fyrst nýlega er
búið að byggja sæmilegt fanga-
hús.
Allir sjá nú, hve miklir örðug-
leikar voru þá í svona stórum
bæ, að hafa ekkert fangahús.
Stundum varð að hafa gælzufanga
á veitingahúsunum.
Vinnuskilyrðin voru því ákaflega
erfið fyrir lögregluna. — Hvað átti
að gera við fulla menn? o. s. frv.
En þrátt fyrir þetta liggja fyrir
ýmsar umbætur eftir lögregluna.
Pannig hafa á síðustu árum verið
teknir hér og í sýslunni um 20
bruggarar og bruggun útrýmt —
líklega alveg — eða þá að mestu.
Sanngjarnir menn mundu telja
að þetta skipti all-miklu,
Yfirhöfuð hefir lögreglan alltaf
verið fljót til, þegar leitað hefir
verið til hennar.
Eitt atriði vil ég minnast á hér,
því að ég veit að það hefir valdið
miklu umtali, — Ég hef f seinni
tíð aðeins veitt félögum og gest-
um þeirra leyfi til dansskemmtana.
- Petta hefir orðið til þess að nú