Fréttablaðið - 23.08.2011, Blaðsíða 14

14 23. ágúst 2011 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Það er þreytandi að hlusta sífellt á, hvernig íslenska krónan sé
rosa góð fyrir okkur á Íslandi.
„Krónan okkar hefur nefnilega
bjargað okkur út úr efnahags-
vandanum“, segja þeir sem halda
þessu fram. Hverjum hefur
hún bjargað? Jú, LÍÚ, Bænda-
samtökunum, þeim sem eiga fjár-
muni í skattaskjólum og öðrum
útflytjendum. Þetta er auðvitað á
kostnað almennings. Við viljum
sko ekki evru = €, því hún er svo
slæm. Sjáðu Íra eða Grikki.
Nú er spurningin hvaða tölur
eru notaðar til að færa rök fyrir
þessu. Niðurstaða: Aungvar tölur
liggja á bak við þessi rök.
Nú ætla ég að tíunda örfáar tölur, sem
innlegg í þessa umræðu. Staðan hjá launa-
manninum JJ, 18-08-2008 og þremur árum
síðar, 18-08-2011: Skoðum nú laun hans,
bílaeign og húsnæðislán. Hann hafði kr. 250
þúsund í laun og hefur enn, bílinn kostaði
kr. 2.780.000, en nýr kostar nú kr. 6.000.000
og húsnæðislánið var kr. 3.462.296, er nú kr.
5.347.270, með afborgunum.
Lítum nú á þetta með hliðsjón
af því, að ef hér hefði verið evra,
en ekki króna. Launin voru €
2.083, eru nú € 1.523, sem sagt
launalækkun um 36,75%. Bíllinn
kostaði € 23.145 = 11 mánaðarl.,
nýr bíll eins búinn kostar nú €
36.560 = 24 mánaðarl. Húsnæðis-
lánið var € 28.659 = 13,8 mánað-
arl., er nú € 32.586 = 21 mánað-
arlaun. Það er athyglivert, að ef
lánið hefði verið í € til 40 ára með
jafngreiðslum, myndi það lækka í
€ 26.510 = 12,7 mánaðarl. á evru-
svæðinu.
Hjá Grikkjum og Írum er kaup-
ið áfram í €, lánin áfram í € og bíl-
inn áfram í €. Sem sagt hvergi meiri kaup-
máttarrýrnun, en hjá okkur Íslendingum.
Hvað varðar hlutfallið milli € og US$, er það
nánast það sama nú og 2008, eða 1,4x allan
tímann. Og það þrátt fyrir spá nær dag-
lega um að € sé alveg búin. Niðurstaðan er
alveg ljós, hagsmunum almennings er aðeins
borgið með evru eða US$.
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
HALLDÓR
Niðurstaðan
er alveg ljós,
hagsmunum
almennings
er aðeins
borgið með
evru eða US$.
Sérkennilegt sölutrikk
Reglulega birtast nú fréttir af
fyrirhuguðum áætlunum stjórnenda
Orkuveitu Reykjavíkur um eignasölu.
Meðal þeirra eigna sem þannig eru
reglulega falboðnar er hið umdeilda
hús Perlan. Talsmenn OR hafa nú
komið nokkuð oft í fjölmiðla þar sem
þeir lýsa því hve reksturinn er erfiður
og nú síðast lýsti Eiríkur Hjálmarsson
upplýsingafulltrúi því yfir að tekjur
byggingarinnar dygðu ekki fyrir
fasteignagjöldum. Þetta hlýtur að
teljast furðulegasta sölutrikk
í bókinni; að tala eignina
reglulega
niður rétt
fyrir sölu.
Ímynd frekar en ásetningur?
Á Vísi í gær sagði Eiríkur að nánari
upplýsingar um tekjur og gjöld af
Perlunni lægju ekki fyrir. Það hlýtur
að teljast einkennilegt, ef spara á
slíkar fjárhæðir með sölu eignarinnar.
Er nema von að sá grunur læðist að
manni að þetta sé hluti af ímyndar-
herferð Orkuveitunnar? Nýir
stjórnendur að sópa út úr gamla
spillingarbælinu. Í það minnsta
fer fáum sögum af raunveru-
legum áhuga á kaupum á
Perlunni.
Skattvik Hannesar
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
prófessor skrifaði grein í Fréttablaðið
árið 2006. Þar fullyrðir hann að ekkert
sé að því að víkja sér undan skatti,
stunda svokölluð skattvik, og harmar
að fyrirtækjaskattar á Íslandi séu ekki
þeir sömu og á Guernsey. Eðlilegt
sé að félög skráð þar greiði
skatta þar, en þar voru aðallega
fjármálafyrirtæki útrásarvíkinga
skráð. Þá telur prófessorinn
mikilvægt að „tryggja trúnað
fjármálafyrirtækja við viðskipta-
vini sína“. Ætli sérstakur
saksóknari sé sam-
mála því?
kolbeinn@frettabladid.is
Evran og hin sterka góða
íslenska króna
Fjármál
Hreggviður
Jónsson
fv. þingmaður
Sjálfstæðisflokks
S
igur uppreisnarmanna í Líbíu á einræðisherranum
Gaddafí og sveitum hans virðist nú nokkuð öruggur. Inn-
reið uppreisnarherjanna í Trípólí hefur verið fagnað víða
um heim. Sá fögnuður er þó blandaður óvissu um hvað
tekur við í landinu.
Eins og málin standa nú í Líbíu leikur varla vafi á að það var
rétt ákvörðun hjá aðildarríkjum Atlantshafsbandalagsins (NATO)
að beita lofthernaði gegn sveitum Gaddafís. Annars er nokkuð
víst að einræðisherrann hefði
barið uppreisnina í landinu
niður af mikilli grimmd og
með miklu meira mannfalli en
orðið hefur til þessa. Loftárásir
NATO gerðu að verkum að her
Gaddafís gat ekki beitt sér sem
skyldi og auðvelduðu þannig
uppreisnarmönnum hernaðinn.
Hlutverki NATO í Líbíu er hins vegar áreiðanlega ekki lokið.
Aðstæður í Líbíu eru að mörgu leyti svipaðar og í Írak og
Afganistan, þar sem Vesturlönd hafa stuðlað að því að fella ein-
ræðisstjórnir úr sessi á undanförnum árum. Þjóðin skiptist í ótal
ættbálka sem stundum hafa eldað grátt silfur saman. Á 42 ára
valdatíð kom Gaddafí markvisst í veg fyrir að til yrðu í landinu
stofnanir eða hreyfingar sem gætu tekið við því hlutverki að
stjórna landinu. Þótt uppreisnarmenn hafi getað sameinazt um
að koma einræðisherranum frá völdum og lýsi yfir vilja sínum
til að koma á lýðræði og réttarríki í Líbíu er ekki víst að sam-
staðan haldi þegar hinn sameiginlegi óvinur er fallinn. Hættan
á að upp úr sjóði með tilheyrandi innbyrðis átökum er vissulega
fyrir hendi.
Vesturlönd þurfa að nýta lærdómana frá Afganistan og Írak
til að aðstoða Líbíumenn við endurreisn landsins. Draga þarf
Gaddafí og samstarfsmenn hans fyrir alþjóðlegan dómstól og
láta þá svara fyrir þá glæpi sem framdir hafa verið í valdatíð
hans. Hins vegar þarf að leitast við af fremsta megni að koma í
veg fyrir hefndir og hjaðningavíg í landinu.
Líbíumenn munu þurfa aðstoð og ráðgjöf við að byggja upp
lýðræðislegar stofnanir, sem þeir hafa enga reynslu af, svo og að
reisa efnahagslíf landsins úr rústum. Þá þarf að leysa úr vanda
hundraða þúsunda flóttamanna og hjálpa þeim að snúa aftur til
heimkynna sinna.
Vesturlönd þurfa nú að ljúka verkinu sem þau byrjuðu á og
koma Líbíu hratt og örugglega til aðstoðar. Evrópusambandið
verður að líta upp úr eigin vandamálum og skipuleggja stuðning
við landið. NATO mun áfram þurfa að leggja sitt af mörkum og
ekki er hægt að útiloka að starfrækja þurfi friðargæzlusveitir í
Líbíu næstu árin.
Með aðgerðunum gegn Gaddafí sendu Vesturlönd öðrum ein-
ræðisherrum í arabaheiminum þau skilaboð að þeir gætu ekki
farið sínu fram gegn þegnum sínum. Þau verða líka að sýna
lýðræðishreyfingunum í öðrum arabalöndum að þær geti vænzt
stuðnings ef þeim tekst að hrekja harðstjórana af höndum sér.
Hlutverki Vesturlanda í Líbíu er ekki lokið.
Óvissa í bland
við sigurgleði