Fréttablaðið - 08.09.2011, Blaðsíða 22

22 8. september 2011 FIMMTUDAGUR
Verslun & viðskipti · Öruggar greiðslur á ferðinni · Vefverslun 101 · Rafrænir vinnustaðir · Microsoft Dynamics
NAV · Microsoft ERP · Microsoft Dynamics AX Retail · LS Retail og CRM · Webmethods · Samskiptalausnir ·
Stjórnun viðskiptatengsla · Aðgengi að þekkingu, upplýsingum og skjölum · Tíma-og árangursstjórnun með
Microsoft Office · SharePoint · Lync · Farsímavefir · Vefþjónustulag · Apps fyrir snjallsíma · Stjórnendalína ·
Mótun tæknistefnu · EMC · SAP Business Objects · Targit og CALM · Oracle GRC · Alcoa og viðskiptagreind ·
Mannauðsvöruhús LSH · Gögn og grafík · Bland í poka · Góðkunningjar lögreglunnar · Viðhorf starfsfólks til
vinnuveitenda · Decision Theory · Kafbáturinn Freyja · Skrifstofan í skýinu · Office 365 · Öruggar töflur ·
iPad- og Android þróun · Upplýsingaleki · Hönnun · Opinn hugbúnaður · Rafræn stjórnsýsla · Rafrænar
undirritanir skjala · Sparað með Ísland.is · Markvisst ráðningarferli · Umsókna- og ráðningakerfi · Rafrænir
innkaupasamningar · Rafrænar kosningar · Samvirkni í
þjónustu · Rafrænt viðskiptaumhverfi LSH · Afstemming í
ORRA · Oracle verkefnastjórnun og verkbókhald · Rekstur
& öryggi · Microsoft System Center · Websense · Örugg
auðkenning · Útvistun · Gagnageymslur · Tölvuský · VMware
Cloud Infrastructure · Örugg skjöl · Dulritun skjala · Með
höfuðið í skýjunum
Einn heimur, einn leikur:
EVE Online + Dust 514
Besta ráðstefnan
er á morgun!!!
Vinnuferlar, gildi og
starfsandi hjá Facebook
Skráðu
þig strrrax á
skyrr.is
Föstudaginn 9. september 2011 á Hótel Hilton
H
V
ÍT
A
H
Ú
SI
Ð
/1
0-
14
07
Nú þegar fyrir liggur að Lands-bankinn á væntanlega fyrir
kröfunum vegna Icesave-málsins er
mikilvægt að hafa það í huga hvern-
ig það kom til að eignir Landsbank-
ans eru teknar upp í Icesave.
Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins
og Samfylkingarinnar hafði gert
samning við Hollendinga um að
Icesave-kröfurnar yrðu greiddar
beint af ríkissjóði á 10 árum með
6,7 % vöxtum. Þessi samningur
var gerður án þess að Bretar hefðu
fallist á að taka Ísland af lista yfir
hryðjuverkasamtök. Ríkisstjórnin
reyndi jafnframt að fá Breta til að
taka eignir Landsbankans upp í Ice-
save-kröfurnar. Því höfnuðu Bretar.
Þannig stóðu mál þegar ríkis-
stjórn Samfylkingarinnar og
Vinstri grænna tók við í ársbyrj-
un 2009. Hún gerði samning sem
byggðist á þessu:
a. Að Bretar tækju Ísland tafarlaust
af hryðjuverkalistanum.
b. Að kröfurnar yrðu endurgreiddar
með eignum Landsbankans.
c. Að Tryggingasjóður innistæðu-
eigenda og fjárfesta stæði ábyrg-
ur gagnvart Bretum og Hollend-
ingum.
d. Að upphæðirnar yrðu greiddar á
15 árum, og að ekkert yrði greitt
nema vextirnir á 7 ára tímabili og
að íslenska hagkerfinu yrði þann-
ig komið í skjól.
e. Að vextir yrðu 5,5 % eða mikið
lægri en skuldatryggingarálag-
ið á Ísland á þeim tíma gerði ráð
fyrir.
Þessum samningi var svo eins
og alltaf var gert ráð fyrir breytt
nokkuð í meðförum Alþingis, það er
umgjörð samningsins breyttist, en
Alþingi samþykkti hann í lok árs-
ins 2009. Nýr samningur var svo
gerður. Þeim samningi var hafnað
eins og fyrri samningnum. Þegar
þessir samningar eru bornir saman
kemur í ljós að þeir eru svipaðir að
núvirði. Í öðrum var gert ráð fyrir
að borga ekkert fyrr en eftir sjö ár
nema það sem kæmi út úr þrotabúi
Landsbankans og að vextir væru 5,7
%. Í hinum átti að byrja að borga
strax en með lægri vöxtum. Jafn-
framt áttu Bretar og Hollendingar
að fá aukinn hlut í aukinni endur-
heimtu úr búi Landsbankans ef end-
urheimtur yrðu umfram 86%. Það
er Þórólfur Matthíasson prófessor
sem hefur metið báða samningana
svipaða að núvirði.
En þjóðin hafnaði báðum samn-
ingunum og þar stöndum við.
Reyndar hafnaði meirihluti þjóðar-
innar því að borga – en samt verð-
ur borgað. En það ánægjulega er að
eignir Landsbankans eru að skila
sér og það sýnir að sú ákvörðun að
tengja saman þrotabú Landsbank-
ans og samningsniðurstöðuna var
skynsamleg leið.
Forseti Íslands reynir nú sem
jafnan fyrr að þakka sér allt sem
vel er gert hér á landi. Það kemur
ekki á óvart; hann þakkaði sér fyrir
útrásina fram að hruni. En það
verða menn samt – einnig hann –
að hafa í huga að Icesave málinu
er því miður ekki alveg lokið. Sá
dráttur sem hann stuðlaði að hefur
skaðað þjóðina. Ríkisstjórnin hefur
unnið að því að lágmarka skaðann.
Vonandi verður hann ekki meiri
en bjartsýnustu menn spá. En við
verðum enn að búa okkur undir
það besta og það versta líka eins og
Jóhannes Karl Sveinsson lögmaður
hefur bent á.
En hvað sem því líður: Lands-
bankaleiðin sem var knúin fram
með samningunum vorið 2009 var
skynsamleg.
Forsetinn mætti gjarnan velta
því fyrir sér hvort það er skynsam-
legt að velja jafnan stríð fremur en
sátt þegar ófriðarblikur eru á lofti
með þjóðinni.
Landsbankaleiðin
var skynsamleg leið
Þegar árangur þróunarsam-vinnu og hjálparstarfs er met-
inn er eðlilegt að rýnt sé í tölur.
Þær segja okkur m.a. að börnum
sem sækja skóla í þróunarríkjum
hefur fjölgað um 40 milljónir á átta
árum. Á bak við slíkar tölur eru þó
einstaklingar sem eiga sínar fjöl-
skyldur og heyja sína lífsbaráttu í
gleði og sorg, líkt og við öll. Tveir
slíkir einstaklingar og „ávextir“
þróunarsamvinnu eru okkur ofar-
lega í huga.
Sá fyrri heitir Omsula og er
18 ára drengur frá Kenýa. Móðir
hans dó af barnsförum þegar hann
var 5 ára gamall og nokkrum árum
síðar lést faðir hans. Omsula fór þá
með eldri bróður sínum til Nairobí.
Bróðir hans fékk vinnu en þénaði
aðeins 3 dollara á viku. Það dugði
ekki fyrir mat, skólagjöldum og
húsaleigu og varð fátæktin til þess
að Omsula flutti alveg á götuna
þegar hann var 12 ára. Hann sam-
einaðist gengi götustráka og leit-
aði í vímuefni til að afbera þján-
ingarnar. Eftir ár á götunni frétti
hann af heimili ABC barnahjálp-
ar og komst þangað. Hann er nú í
góðum framhaldsskóla og dreym-
ir um að verða dómari. Hann er
afar þakklátur Þórunni, starfs-
fólki ABC í Kenýa og stuðnings-
aðila sínum á Íslandi fyrir að gefa
sér tækifæri.
Hinn „ávöxturinn“ heitir Refilwe
Motlhanka og er frá Botsvana.
Heimsæki maður Disney World í
Flórída á maður líklega ekki von
á því að starfsmaðurinn sem tekur
á móti manni sé uppvaxið mun-
aðarlaust barn frá Afríku sem á
þróunar samvinnu allt að þakka.
Refilwe og fjögur systkini hennar
lentu ung á götunni en fengu svo
móður og heimili í SOS barnaþorpi.
Með hjálp styrktarforeldra gekk
hún menntaveginn og bauðst síðan
að fara til Flórída og vinna þar sem
starfsnemi. Í dag starfar hún hjá
Stanbic bankanum í Botsvana og
lifir góðu lífi.
Yfir hundrað þúsund fyrrver-
andi styrktarbörn starfa nú sem
kennarar, flugstjórar, kokkar,
endur skoðendur, þingmenn, félags-
ráðgjafar o.fl. um allan heim.
Þróunarsamvinna ber ávöxt.
Tveir ávextir
Daglega heyrast fréttir af því að Íslendingar ákveði að
flytja utan í leit að atvinnu og
betri lífskjörum. Opinber gögn
sýna að á árunum 2009-2010
var fjöldi brottfluttra einstak-
linga umfram aðfluttra 7.000
manns. Við erum því að upplifa
mestu brottflutninga sem orðið
hafa síðast liðin 120 ár eða frá
því 15.000 Íslendingar fluttu til
Vestur heims í lok 19. aldar.
Beinn kostnaður við þessa nei-
kvæðu þróun er gríðarlegur.
Þarna er um að ræða mikið af
fólki sem hefur verið byggt upp
á kostnað samfélagsins og er að
byrja að skila tekjum til sam-
neyslunnar og halda uppi hag-
vexti.
Flóttinn kostar samfélagið
milljarða
Í skýrslu sem OECD gaf út á síð-
asta ári kemur fram að íslenskt
samfélag eyðir að meðaltali einni
milljón í hvern nemanda á hverju
námsári. Samkvæmt þessari
skýrslu kostar hver grunnskóla-
genginn námsmaður um 15 millj-
ónir og háskólamenntaður ein-
staklingur kostar um 23 milljónir
króna. Þrátt fyrir þennan kostn-
að þá sýna allar rannsóknir að
fjárfesting í menntun þjóðarinn-
ar skilar sér margfalt til baka í
auknum skatttekjum.
Sé fjöldi brottfluttra settur í
samhengi við beinan menntunar-
kostnað, kostnað við heilbrigðis-
þjónustu o.fl. þá má sjá að tap
samfélagsins hleypur á tugum ef
ekki hundruðum milljarða króna.
Þá er ekki horft til þess að við-
komandi hefði, að loknu námi,
skapað aukin umsvif í íslensku
hagkerfi, borgað skatta og drif-
ið áfram hagvöxt. Það er einnig
áhyggjuefni að svo virðist vera
sem meira af fjölskyldufólki sé
nú að flytja af landi brott.
Ekki er óalgengt að annar hvor
makinn fari í fyrstu utan og í
framhaldinu fylgi fjölskyldan á
eftir. Þeim mun lengur sem þetta
ástand varir aukast líkurnar á að
fjölskyldurnar flytji einnig og að
fólk setjist varanlega að erlendis.
Stefna ríkisstjórnarinnar dýpkar
kreppuna!
Fyrir ári síðan ræddi forsætis-
ráðherra um þennan vanda í
umræðum á Alþingi. Þá sagði hún
reyndar að full ástæða væri til
að hafa áhyggjur af þróun mála.
Forsætisráðherra sagði einnig að
ríkisstjórnin hefði nýverið kynnt
áætlun um aukna atvinnuupp-
byggingu sem unnið væri eftir
og að hún væri sannfærð um að
það tækist að snúa þessari þróun
við. Frá því þessi ummæli féllu
eru liðnir 18 mánuðir. Þvert á
spár forsætisráðherra þá heldur
fólksflóttinn áfram og lausn ríkis-
stjórnarinnar virðist felast í því
að biðla til stjórnvalda í Noregi
að bjóða Íslendingum ekki vinnu
samkvæmt norskum launakjör-
um.
Staðreyndin er sú að ríkis-
stjórninni hefur gengið mjög illa
að auka samkeppnishæfni lands-
ins eftir bankahrunið og í dag
erum við á svipuðum slóðum og
Eistland, Pólland og Kasakstan.
Atvinnuleysið er í hæstu hæðum
og væri raunar enn hærra ef
ekki væri fyrir þennan gríðar-
lega brottflutning. Fjárfesting í
landinu er mjög lítil og fréttum
af ungu fólki sem hyggst flytja af
landi brott fjölgar. Atgervisflótt-
inn er að verða bláköld staðreynd.
Tækni- og iðnaðarmenn flytjast
af landi brott, aðeins þriðjungur
læknanema er tilbúinn að koma
aftur heim að loknu námi o.s.frv.
Hið jákvæða er þó að sóknar-
færi okkar liggja mjög víða. Eftir
hrun áttum við Íslendingar mikil
tækifæri að vinna okkur hratt
upp úr efnahagslægðinni og koma
þannig í veg fyrir þessa þróun. Nú
má ekki meiri tími glatast og við
þessar aðstæður er mikilvægt að
ríkisstjórnin sýni forystu í verki.
Það þarf að finna raunhæfa lausn
á skuldavanda heimilanna, efla
innlenda framleiðslu á öllum
sviðum, auka hagvöxt og draga
úr atvinnuleysi. Ég er þess full-
viss að hægt er að ná sátt bæði
á Alþingi og meðal þjóðarinnar
um að skapa umgjörð fyrir þess-
ar áherslur. Reynslan sýnir því
miður að það getur ekki orðið
undir forystu núverandi ríkis-
stjórnar.
Ekkert gert við
atgervisflótta
Þróunarsamvinna ber ávöxt
Guðrún Margrét
Pálsdóttir
ABC Barnahjálp
Ragnar Schram
SOS Barnaþorpin
Samfélagsmál
Ásmundur Einar
Daðason
þingmaður
Framsóknarflokksins
Icesave
Svavar Gestsson
fv. ráðherra og
sendiherra