Íslendingur - 01.03.1946, Blaðsíða 1

XXXILárg.
9. tbl.
Hljómleikar
Elsu Sigfúss
í Nýja-Bíó á þriðjudagskvöldið voru
vel sóttir, og söngkonunni og móður
hennar, frú Valborg Einarsson, sern
var við hljóðfærið, vel og innilega
fagnað. — Mun Elsa aðeins einu
sinni hafa sungið hjer áður, suinar-
ið 1933. En kunn er hún öllum þorra
útvarpshlustenda og þá' einkum fyrir
flutning dægurlaga.
Alt-rödd Elsu Sigfúss er eigi sjer-
staklega stórbrotin, og.tónsviðið virð
ist ekki mikið. Það stendur eigi af
henni stormur nje hávaði. — En
röddin virðist berast með næsturn
sama tónmagni um söngsal sem urn
venjulega stofu væri að ræða. Bend-
ir það til, að lega raddarinnar sje
hin prýðilegasta. — Bezt þótti mjer
röddin, þá er hún leið rólega og án
allra átaka. En það skal um leið fram
tekið, að um misbeitingu eða of-
reynslu var aldrei að ræða. Var því
tónninn oftast snurðulítill, fágaður
og með jöfnum blæ.
Á efra tónsviðinu þótti mér þó
tónar á e og i eilítið síðri um blæ og
tæplega jafn samfelldir og a- og o-
tónar. Samband tals og tóna var í
flestum tilfellum gott, og framburð-
ur sjerlega skýr og eðlilegur. —
Mátti nú heyra orðin bjartur og
hjarta, og önnur líks eðlis, rj.ett flutt,
en á því vill verða leiðinlegur mis-
brestur hjá mörgum nútíma söng-
mönnum.
Söngskráin hófst á söngvmn söng-
lagameistaranna: Schuberts, Brahms
og Schumanns. Var fyrsta lagið hin
dásamlega „Ave Maria“ Schuberts.
Einna jafn-fegurst þótti mjer rödd
söngkonunnar í lagi Schumanns:
„Wer machte dich so krank?“
I miðflokki voru danskir söngvar
— eftir Börresen, Toft, Fr. Rung og
Henriquies.
Að lokum voru íslenzku sönglög-
in, 6 að tölu, eftir Arna Thorsteins-
son, Pál ísólfsson, S. Kaldalóns og
föður söngkonunnar, Sigfús Einars-
son. Alls voru á söngskránni 17 lög,
og aukalög urðu fimm.
í mörgum laganna komu skýrt í
ljós ótvíræðir framsagnar- og flutn-
ingshæfileikar. Tónhæfni og fallandi
(Rythme) voru víðast í ákjósanlegu
lagi.
Sem dæmi um smekklegan og
prýðilegan flutning vildi jeg nefna:
„Feldeinsamkeit“ (Brahms), „Det
döende Barn“ (Henriquies), „Lille
röde Rönnebær“ (Rung) og lög Sig-
fúsar Einarssonar, og þá eigi sízl
aukalagið, „Um haust“ (Syngur lóa
suðr’ í mó).
Ef til vill mætti segja, að meira
mismunar hefði mátt gæta í hraða
laganna. — Virtist mjer „Allegretto“
óþarflega jafn-ríkjandi.
Vel fór á því, að söngskránni lauk
á „Nótt“, eftir Sigf. Sinarsson, við
hið Hugnæma ljóð Þorst. Erlingsson-
ar: „Nú jnáttu hægt um heiminn
líða“. Þetta lag Sigfúsar mætti oftar
heyrast af söngpalli.
Leikhúsið: t
Allt í lagi, lagsi
Leikfélag Akureyrar sýnir um
þessar mundir í fyrsta skipti íslenzk-
an skopleik (revy), er heitir „Allt í
lagi, lagsi“, og eru liöfundar hans
Reykvíkingar, enda gerist leikurinn
í höfuðstaðnum. Var hann fyrst sýnd
ur þar sl. ár og hlaut mikla aðsókn
og vinsældir. Leikur þessi er í þ þátt-
um og fer fram í lok hernámsáranna.
Sýnir hann í skoplegu ljósi þau á-
hrif, er fljóttekinn gróði þeirra ára
hafði á sumt fólk, er áður liafði lítil
auraráð, og hversu umgengnin við
setuliðið gruggaði málfarið og ýmsa
heimilissiðu og samkvæmisháttu.
Fyrsti þáttur skopleiks þessa ger-
ist í aðalskrifstofu hlutafélagsins Hí-
bó, en félagið hefir verið sett undir
opinbera rannsókn vegna verzlunar-
svika. Hrepptsjóri norðan úr landi
hefir verið skikkaður til að fram-
kvæma rannsóknina, en miðstöðvar-
kyndari fyrirtækisins er dubbaður
upp sem skrifstofustjóri til þess að
forða „hinum rétta“ undan hegn-
ingu.
Forstöðumenn og gervi-skrifstofu-
stjóri Híbó-félagsins, kona hans og
dóttir ásamt hreppstjóranum eru
stærstu hlutverk leiksins. Forstjór-
ann, Jón Span, leikur Jón Kristins-
son. Iiefir hann áður leikið nokkur
gamanhlutverk svipaðrar tegundar
og gert þeim góð skil. Fer hann og
vel með þetta hlutverk að öðru leyti
en því, að hann er of hraðmáll í
fyrsta þætti, svo að áheyrendur nema
eigi allt, er hann segir. Sigmundur
Björnsson leikur skrifstofustjórann,
ungan spjátrung, og gerir honum
' víða sómasamleg skil. Kyndarann,
sem gerður var að skrifstofustjóra,
leikur Þórir Guðjónsson. Er þetta
skemmtilegasta hlutverk leiksins, og
fellur Þórir einkar vel í það. „Brand-
ararnir“ njóta sín vel í meðförum
hans, og svipbrigði hans og viðbrell-
ur vekja margan hlátur. Konu hans,
Kálínu, leikur frú Jónína Þorsteins-
dóttir. Tekst henni vel að sýna fas
hinnar móðursjúku og hégóma-
gjörnu konu, sem fyrir óvænta rás
viðburðanna er hrifin úr umkomu-
leysi og fátækt og gerð að „skrif-
stofustjórafrú“ í nýtízku-húsi með
stofuþernu og eldhússtúlku og öðr-
um stríðsgróðaþægindlim. Af hjart-
ans lítillæti veitir-hún gestum sínum
„lunch“ og „dinner“ og slær þeim
gullhamra á enskri tungu. Svönu,
dóttur þeirra hjóna, sem er einkarit-
ari og unnusta forstjórans, leikur frú
Það má óliætt fullyrða, að Elsa
Sigfúss á traust ítök í hugum allra
þeirra, er á tóna vilja hlýða. Mun
henni því hvarvetna fagnað.
Jeg óska þeim mæðgum hvers kon-
ar hamingju og þakka ánægjulega
hljómleika.
/. Ó. H.
Björg Baldvinsdótlir af nærfærni og
smekkvísi.
Hólmgeir Pálmason fer með hlut-
verk Isaks hreppstjóra. Er það ann-
að skemmtilegasta hlutverk leiksins
frá höfundanna hendi, og orkar það
varla tvímælis, að þar sýni Hólrn-
geir óvenjulega góða meðferð á lilut-
verki. Rósemi hans og jafnaðargeð
innan um þetta meira og minna
taugaveiklaða „business“-fólk er eins
og vera ber og gervið vel valið.
Af hinum minni hlutverkum, sem
flest eru vel, — eða a. m. k. mjög
sæmilega innt af hendi, — vekur eitt
sérstaka eftirtekt, en það er hlutverk
Ýsu Ýsaks, er ungfrú Jenný Jóns-
dóttir leikur. Svo sönn og einlæg er
meðferð herfnar á hlutverkinu, að
ókunnugir myndu setla, að hún væri
all-vön á leiksviðinu. En svo mun þó
ekki vera, heldur hef ég heyrt, að
hún hafi tekið við hlutverki þessu af
annarri, eftir að æfingar voru hafn-
ar. Hygg ég, að þarna sé um nýliða
að ræða, sem mikils megi vænta af.
I þriðja þætti eru tvö atriði, sem
rétt þykir, að eigi sé gengið fram
hjá. Annað er söngur gestsins á
grímuballinu og Bíbíar skrifstofu-
stúlku (Jóhanns Ogmundssonar og
Ingibjargar Ólafsdóttur). Það er að
vísu ekkert „revyubragð“ að honum,
en þó mundi enginn kjósa að missa
hans úr leiknum. Hitt atriðið er
syrpa Óla í Fitjakoti (Eggerts Ól-
afgsonar), þar sem skipt er um lög
og stemmur í miðri vísu, og er að
henni hin bezta skemmtan. Annars
er þriðji þátturinn nokkuð laus í
reipunum , frá höfundanna hendi.
Sviðið er oft autt, en þess á milli
koma karlmaður og kvenmaður fram
á sriðið, — segja nokkur gamanyrði
og hverfa síðan á brott.
í. leikskránni er gelið um „Leik-
ara frá Akureyri“ nieðkl leikend-
anna og prentaður þar bragur, seni
liann á að syngja. A frumsýning-
urini varð hans aldrei vart, hvað sem
valdið hefir.
. Leiktjöldin í 2. þætti eru mjög
glæsileg. Hefir Haukur Stefánsson
málað þau. Dansana hefir frú Þór-
hildur Steingrímfedóttir samið og æft,
og setja þeir góðan svip á leikinn,
JARÐARFÖR
Árna Þorvaldssonar fv. yfirkennara
fór frarn 21. f. m. að viðstöddu fjöl-
menni. Nemendur Menntaskólans
fylgdu undir fána og stóðu heiðurs-
vörð um kistuna í kirkju. Stúdenta-
fjelagar báru líkið í kirkju, kennarar
Mennt^skólans úr kirkju, skólapilt-
ar í kirkjugarð og síðasta spölinn
nokkrir vinir ins látna. Sóknarprest-
urinn flutti bæn heima og ræðu í
kirkjunni. Kristinn Þorsteinsson
söng einsöng.
einkunt dans Esekiels og Ysu og
lokadansinn. Textarnir í iöngvunum
eru hins vegar lélegur skáldskapur,
einkum Akureyrarbragirnir, og
bregður þar tæplega fyrir nokkurri
fyndni.
Stjórn leiksins annast þeir Hólm-
geir Pálmason og Júlíus Oddsson.
Hefir þeim tekizt vel um allan undir-
búning, og eiga þeir og aðrir, sem
unnið hafa að því að koma leiknum
upp, þakkir skildar. Allir hafa gott
af því að lilæja eina kvöldstund, og
varla komast þeir hjá því, sem fara
í leikhúsið, meðan sýningar þessa
skopleiks standa yfir.
/•
Frá
bæjarstjdrn
Fundur 19. febr. Fjarverandi:
Jakob Frímannsson, Stgr. Aðalsteins
son, Indriði Helgason. Varamenn
mættir: Guðm. Guðlaugss., Tryggvi
Emilsson og Helgi Pálsson.
Húsameistari
Fyrir lágu tilmæli frá skipulags-
stjóra ríkisins uin .þáð, að Akureyri,
Siglufjörður og nærliggjandi þorp
ráði húsameistara, í fjelagi við skipu-
lagsnefnd ríkisins. Skal hann hafa á
hendi skipulagningarstarf á þessum
stöðum og vera í ráðum með bygg-
ingarnefndum, bæjarstjórnum og
hreppsnefndum urn leyfisveitiligar
fyrir byggingum o. fl. — Bæjarráði
var heimilað að gera samninga um
ráðningu húsameistara við skipu-
lagsnefnd ríkisins, ef hann fengist
ineð aðgengilegum kjörurn.
Nvr togari
Guðmundur útgerðarmaður J ör-
undsson sækir um ábyrgð bæjarins
fyrir um 15% af kaupverði togara,
sem hann hefir ákveðið að láta smíðá
í Bretlandi.
Samþ. var að verða við þessurn
tilmælum, gegn því að skipið verði
gert út hjeðan úr bænum, meðan á-
byrgðin varir og viðunandi lánskjör
fáist, að dómi bæjarráðs.
Tunnusmíði
Fyrir bæjarstjórn lá greinargerð
frá Haraldi Loftssyni, þar sem hann
. ræðtir frá því, að bærinn hefji tunnu-
smíði á þessum vetri. Telur hann
efni það, sem til er (í um 16—17000
tn.), svo ljelegt og vjelar tunnuverk-
smiðjunnar "svo ófullkonmar, að ó-
ráðlegt sje að hu^sa til starfrækslu
á þessum vetri. Býðst Haraldur til
að láta bæjarstjórn í tje upplýsing-
ar uín kaup á nýjum vjelum og efni,
er hann hafi kynnt sjer það mál er-
lendis, en hann er nú á förum til út-
landa. — Samþ. var að skora á rík-
isstjórnina og Alþingi að samþykkja
framkomið frumvarp um að ríkið
komi upp og reki tunnuverksmiðju á
Akureyri.
Forseti íslands,
herra Sveinn Björnsson,
varð hálfsjölugur 27. f. m. Heirn-
sóttu liann að BessaStöðum við það
tækifæri ráðherrarnir, biskupinn yf-
ir íslandi, sendiherrar og aðrir full-
trúar erlendra ríkja, hjer á landi, og
fluttu honum árnaðaróskir sínar.
Margir aðrir gestir heimsóttu ríkis-
forsetann lil þess að árna honum
heilla, og einnig barst mikið af
blómum og fjöldi heilluskeyta.
Saiiiþykkt um stjórn
bæjarmálefna
l.agt fram uppkast að samþykkt
um stjórn bæjarmálefna í Akureyr-
arkaupstað, sem bæjarstjóri hafði
samið. Vísað til bæjarráðs til at-
hugunar.
Kolagevmsla á
hafnarbakkanum
Heilbrigðisneínd mælir fastlega
með því, að bæjarstjórn hlutist til
um, að kolageymslan verði flutt sem
fyrst af hafnarbakkanum. Tilmælum
þessuin visað til aðgerða bæjarráðs.
Nýsköpun í iðnaði
Samþ. var svohljóðandi frá bæjar-
ráði:
Með tilvísun til 4. og 5. liðar mál-
efnasamnings stjórnmálaflokkanna í
bæjarstjórn, leggur bæjarráð til, að
bæjarsljórnin geri svofellda ályktun:
„Bæjarstjórn skorar á ríkisstjórn og
Nýbyggingarráð að taka sem allra
fyrst ákvörðun urn, á hvern hátt Ak-
ureyri verði veitt sem bezt aðstoð til
að koma upp nýsköpun í iðnaði.
Sjerstaklega skorar bæjarstjórnin á
ríkisstjórnina og Nýbyggingarráð að
velja niðursuðuverksmiðju, lýsis-
herzlustöð, skipa- og bátasmíðum,
tunnuverksmiðju og áburðarverk-
smiðju stað á Akureyri.“
Togari
Ákveðið samkvæmt ráðstöfun bæj
arstjórnarfundar 5. febr. að senda
Nýbyggingarráði svohljóðandi sím-
skey ti:
„Bæjarstjórn Akureyrar ákvað á
fundi sínum 5. þ.m. að óska eftir.
öðrum togara til viðbótar við þann,
er beðið var um í símskeyti bæjar-
stjórnar 11. des. 1945. Óskum að
þjer takið þessa pöntun vora til
greina og símið oss staðfestingu yð-
ar, ásamt upplýsingum um nauðsyn-
legar tryggingar.“
Vinnustofusjóði Kristneshœlis hafa
borist þessar gjafir: Fjelagið „Vær-
ingj ar“, Öngulsstaðahreppi kr. 500,
eyfirzkur bóndi kr. 500, Björn Gríms
son og frú, Ak. kr. 70, Árni Árna-
son, Akureyri, til minningar um
Unni Haraldsdóttur frá Þorvalds-
stöðum kr. 50. — Beztu þakkir.
Jónas Rafnar>
/