Íslendingur - 08.03.1946, Síða 1

XXXII. árg.
10. tbl.
Föstudagiim 8. marz 1946
Bæjarmál
Nl.
Mjer virðist, bæjarstjórnirmi íar-
ast líkt og bónda, sem fengið hefir
í arf bújörð með stóru og skilyrða-
ríku túni, lætur það falla í órækt og
sinu, en tekur að græða upp mela og
berar klappir utantúns til að afla
þar fóðurs. Akureyrarbær hefir feng-
ið sína stóru og afburðagóðú höfn
að gjöf, og hvernig býr hann að
henni? Langmestur hluti af ummáli
hafnarinnar er enn ónothæfur og
öllum arðlaus, m. ö. o. auðar fjörur,
þar sem úr sjer breiðir þang, ýmis-
konar sorp og framburður götu-hol-
ræsanna, en samtímis hefst bæjar-
stjórnin handa um að byggja geysi-
dýra öldubrjóta og grafa upp sjáv-
arbotninn úti í firði til þess að afla
hafnar fyrir Akureyrarbæ.
Jeg held, að varla geti orðið nokk-
ur ágreiningur um það, að það, sem
stefna beri að á sviði hafnarmál-
anna, sje að auka og tryggja not-
hæfi og þar með arðsemi þess svæð-
is, sem höfnin á eða henni tilheyrir,
og á jeg þá við allt hafnarsvæðið inn
an Oddeyrarinnar. Það, sem fyrst
blasir við í þessu sambandi, eru hin-
ar löngu, auðu og ónothæfu fjörur
með höfninni, sem jafnframt gera
hafnarsvæðið út frá þeim gagns-
laust og arðlaust. Þessum fjörum
þarf að breyta til eðlilegra afnota og
tekna fyrir höfnina, auk þess, sem
það er fullkomlega tímabært að fjar-
lægja þá ómenningu, sem þessar
fjörur bera bænum vitni um. En til
þess þarf að gera allmiklar uppfyll-
ingar, tiitölulega þó miklu meiri að
flatarmáli en þykkt, með traustum
hafnarbökkum. Mjer dettur í hug, að
éin þessara uppíyllinga yrði suður
af allri Strandgötunni, suður að
beinni línu sftir norðurbrún ytri
bryggjunnar ofan til og fram á móts
við olíugeymana. Önnur uppfylling-
in yrði milli syðri Torfunefsbryggj-
unnar og ytri bryggjunnar inn-
frá, fram að beinni línu frá efra
suðurhorni aðaibryggjunnar að
framenda minni bryggjunnar innra.
Nokkur hluti af þ essu svæði lægi
Ível fyrir skipakví, þ. e. fram af Sam-
komuhússbryggj unni, en hins vegar
öðrum stöðum miklu verr til ann-
arra nota. Þriðja uppfyllingin hugsa
jeg mjer, að yrði þvert og beint yfir
leirurnar skammt suður af Höepfn-
ersbryggjunni og austur þangað,
sem Eyjafjarðará yrði látin falla út
í höfnina, sem jeg geri ráð fyrir að
yrði svo austarlega, sem við yrði
komið. Annars yrði stærð þessara
, uppfyllinga að ráðast af því að
mestu, hversu mikinn uppmokstur
þyrfti til þess að fá alstaðar sem
þjenanlegast dýpi við hafnarbakk-
ana og á öllum skipaleiðum að þeim,
þannig að sem næst stæðist á upp-
mokstur og fullgerð uppfylling. Upp-
fyllingin austur leirurnar þyrfti strax
að vera svo breið, að svaraði til tví-
stefnuvegar og húslóðar. Að fylla
UPP þar inn af mætti fela tímanum
og Eyjafjarðará. Annars má vel
benda á, að þyrfti bæjarstjórn að
grípa til atvinnubótavinnu, þá hefir
að þessu engin vinna á vegum henn-
ar verið unnin úti undir því nafni
svo arðvænleg sem hækkun og þurrk
un leiranna, enda þá unnið með
hraðvirkari tækjum og uppfyllingin
flutt jafnt frá báðum löndum, eftir
því sem bezt hentaði.
Það eru þessar hafnarbætur, sem
jeg tel, að bæjarstjórnin hefði átt að
snúa sjer að með röggsemi og festu og
verja til því fje, sem hún virðist hafa
ráð á að fleygja út í fjörðinn. Enda
liefðu þá, svo að segja af sjálfu sjer
og án ailra rándýrra öldugarða, skap
ast á fleirum en einum stað tilvalin
slippstæði og hafnarskilyrði fyrir
skipaiðnað.
Kostnað við þessar eðlilegu og
sjálfsögðu, og vegna yfirvofandi
eyðileggingar hafnarinnar, aðkall-
andi hafnarbætur mundi ríkissjóður
Fundur 5. marz. Fjarverandi Stgr.
Aðalsteinsson, Tryggvi Helgason og
Svafar Guðmundsson. Varamenn
mættir: Jón Ingimarsson, Tryggvi
Emilsson og Helgi Pálsson.
Gjöf til Rauða-Krossins. Samþ.
eftir tillögu bæjarráðs að gefa 6000
kr. fjársöfnun R. Kr. til hjálpar
nauðstöddum börnum í Mið-Evrópu.
(V æntanlega gleymir bæj arstj órn
ekki Þýzkalandssöfnuninni. Þörfin
sjerstaklega mikil, þar sem Unnra
gefur ekkert til Þýzkalands.)
Kranabíll. Bæjarstjóra var heimil-
að að kaupa kranabíl af eignum
setuliðsins. Getur hann lyft 4—5
smálestum.
Skipulag við Þórunnarstrœti. —
Lagðar fram tillögur og uppdráttur
frá skipulagsstj óru ríkisins, þar sem
sýnd er fyrirhuguð húsaskipun og
hæð húsa við Þórunnarstræti til
norðurs, svo og fyrirkomulag bygg-
inga næst Húsmæðraskólanum og
fyrirhugaðar götur vestan Þórunnar-
arstrætis. Ennfremur lagður fram
uppdráttur af galnagerð neðan Hafn
arstrætis (við ráðhúsið), svo og
uppdráttur af fyrirkomulagi olíu-
porta á Oddeyri. Skipulagstillögum
þessum vísað til 2. umræðu og til
bæjarráðs aftur.
Eiðsvöllur. Bæjarstjórn leggur til,
samkv. tillögu bæjarráðs, að leitað
^erði samþykkis skipulagsnefndar
um, að Eiðsvelli verði ráðstafað í
byggingarlóðir, en að þar verði
ekki opið svæði, sem áformað hefir
verið.
Norðurgata framlengd. Bjarka-
stígur og Þórunnarstrœti o. fl. —
Samþykkt eftir till. bæjarráðs að
Norðurgata verði framlengd frá
greiða að sínum viðtekna hluta, og
er það meira en sagt verður urn
hafnargerðina þar ytra. Að öðru
leyti myndu hinar mörgu og verð-
miklu lóðir, sem hafnarbætur sköp-
uðu tryggja og endurgreiða að fullu
það lán, er til þeirra þyrfti að taka.
Að lokum þetta: Það, sem jeg tel
næst liggja varðandi höfnina og sam
hliða því að auka afgreiðslu- og
geymslupláss við aðalbryggjuna, er
að mæla upp allt hafnarsvæðið inn-
an Oddeyrarinnar, gera takmarka-
línur fyrir uppfyllingum og kostn-
aðaráætlanir, svo og frumdrætti að
heildarskipulagi næsta umhverfis
hafnarinnar. Þessu næst að ná hag-
kvæmri leigu eða meðeign í full-
komnu dýpkunarskipi og| taka svo
til óspilltra málanna.
Er hafnarnefnd og bæjarstjórn
enn ekki Ijós sú staðreynd, að aðeins
eðlilega og lífsnauðsynlega þróun,
hvað þá stærri nýsköpun, þeirrar
framleiðslustarfsemi, er útheimtir
góð og varanleg starfs- og afgreiðslu
skilyrði við höfnina, er ekki orðið
um að ræða, nema hafist sje handa
um að gera upp alla höfnina i fram-
angreinda átt.
Eyrarvegi til norðurs, eftir því sem
nauðsyn krefur, vegna væntanlegra
bygginga í sumar. Ennfremur gat-
an norðan við byggingarreit þann,
er Byggingafjelag Akureyrar hefir
fengið til bygginga, svo og gatan
vestan þess reits.
Ennfr. samþ., að Bjarkastígur
verði framlengdur að Þórunnarstræti
og Þórunnarstræti milli Bjarkastígs
og Hamarstígs.
Skólastræti skal lagt að Hrafna-
gilsstræti, svo og Fagrastræti (á
Barðstúni) og Gilsbakkavegur.
Grænagata skal og lögð á næsta
sumri, svo að liægt verði að koma
upp húsum við hana.
Holrœsi skal leggja ið fyrsta í
Þórunnarstræti, milli Hamarstígs og
Þingvallastrætis, í nýjar götur á
Oddeyrii frá Ægisgötu að Norður-
götu og í ónefndar götur, svo og í
Grófargil.
Byggingalóðir. Fyrir lágu frá
byggingarnefnd umsóknir um bygg-
ingarlóðir og byggingaleyfi, alls 29.
Jón Sveinsson sækir um fyrir hönd
Samvinnubyggingafjelagsins „Garð-
ur“ allar óleigðar lóðir fyrir norðan
Grænugötu. Samþ. eftir tillögu nefnd
arinnar að gefa fjelaginu kost á þess-
um lóðum, samkv. nánari útmæl-
ingu, þegar vitað er um bygginga-
framkvæmdir fjelagsins á þessu ári.
Höfnin. Nýja bílastöðin fer fram
á að fá leigða lóðina Strandg. 6
fyrir starfrækslu stöðvarinnar og
bifreiðastæði vestan hafnarbakkans
og sunnan lóðarinnar Strandg. 6,
sú lóð er eign bæjarins, en þar fyrir
sunnan tekur við lóð hafnarinnar.
Hafnarnefnd afgreiddi eftirfarandi
tillögu: „Nefndin leggur til, að
Nýju bílastöðinni verði gefinn kost-
ur á að fá þessa umræddu lóð hafn-
arinnar á bráðabirgðaleigu. Upp-
sagnarfrestur sje 4 mánuðir. Leigan
sje kr. 40.00 á mánuði, og leigjend-
ur sjái sjálfir um viðhald á lóðinni.
Ennfr. er það skilyrði, að Steindór
Helgason físksali fái óhindraðan
aðgang með bifreiðar yfir lóðina
að verzlun sinni. Þessa till. sam-
þykkti bæjarstjórn.
II. f. Síld vill fá keypta eða leigða
til 10 ára söltunarstöð þá, er þeir
liafa haft á Oddeyrartanga. Er ætl-
un þeirra að auka mjög Niðursuðu-
verksmiðjuna Síld h. f. Bæjarstjórn
vísaði til bæjarráðs og hafnarnefnd-
ar eftirfarandi till. hafnarnefndar.
„Nefndin er því meðmælt, að
bæjarstjórn stuðli að því, að hjer
geti starfað niðursuðiíverksmiðja,
og getur mælt með því, að fjelagi,
sem ræki síldarsöltun á Höepfners-
bryggjunni og auk þess niðursuðu-
verksmiðju, yrði seld mannvirki
hafnarinnar þar og leigð Höpfners-
lóðin austan Sjávargötu, ef það gæti
sýnt fram á, að það kæini til með
að hafa verulegan rekstur.“
Spítalijin. Sjúkrasamlagið býðst
til að greiða kr. 9,50 í daggjald fyr-
ir sjúklinga samlagsins árið 1946,
að viðbættri varðlagsuppbót. Spít-
alanefndin fellst á þetta. Ennfremur
ákveður hún að leita samþykkis
landlæknis á því, að daggjöld verði
ákveðin kr. 10.00, í geðveikraskýl-
inu, að viðbættri verðlagsuppbót.
Þessar ráðstafanir spitalanefndar
samþykkti bæjarstjórn.
Tilkynnt var frá landlækni, að
spítalanum hefði verið úthlutaður
27000 kr. styrkur upp í rekstrarhalla
hans fyrir árið 1944.
Erindi Verkam.fjel. Akureyrar
um það að láta nú þegar hefja út-
gröft á melnum bak við „Caroline
Rest“ vegna fyrirhugaðrar bygging-
ar almenningssalernis þar var vísað
til bæjarráðs.
Sömul. erindi frá sama fjelagi um
lunnuverksmiðju vísað til bæjar-
ráðs.
Þorsteinn M. Jónsson, bæjarftr.
var kosinn í stjórn Húsmæðraskóla
Akureyrar í stað Friðriks Magnús-
sonar lögfr., er gekk úr nefndinni.
Marteinn Sigurðsson, bæjarftr.
kosinní stjórn Eftirlaunasjóðs bæjar
ins. Snorri Sigfússon hafði áður
verið kosinn, en þess þá eigi gætt,
að bæjarfulltrúa átti að kjósa.
MERKISKONA LÁTIN.
Frú Hallfríður Árdal á Siglufirði
andaðist þar í sjúkrahúsinu 3. f. m.
eftir langa vanheilsu. gift Steinþóri
Árdal, verzlunarmanni. Giftust þau
hjer í bænum árið 1922 og áttu hjer
heima í 10 ár, en síðan á Siglufirði.
Eignuðust þau þrjá sonu, og er nú
elzti sonurinn, Páll stúdent, við nám
í háskólanum í Edinborg í Skotlandi.
Frú Hallfríður Árdal var dóttir hjón-
anna Hannesar bóksala Jónassonar á
Siglufirði og konu hans Kristínar
Þorsteinsdóttur, er látin er fyrir
nokkrum árum.
Frú Árdal var gáfuð, gervileg og
góð kona, Hún varð aðeins 44 ára.
— Jarðarför hennar fór fram 11.
f. m.
Sr. Valdimar Eylands
í Winnipeg var á nýafstöðnu þingi
' Þjóðræknisfjelags íslendinga í Vest-
urheimi kjörinn forseti fjelagsins, í
stað Richards Beck prófessors. Sr.
Valdimar er Vestur-Húnvetningur að
ætt. Ilann stundaði nóm í Gagn-
fræðaskólanum ó Akureyri og lauk
þaðan prófi vorið 1919, en lijelt á-
fram námi í Reykjavík og síðan
vestan liafs. Hann er einnig vara-
forseti Kirkjufjelagsins.
PRESSEMEDDELELSE
FRA
DANMÁRKS repræ-
SENTATION I ISLAND
Reykjavík d. 21. Februar 1946.
Ifölge dansk Lov af 22. Juli 1945
skal enhver, der den 23. s.M. i danske
Banker, Sparekasser, eller Andels-
kasser havde et kontant Indestaa-
ende, incl. tilskrevne Renter, paa over
500 Kr., saavel som enhver, der för-
nævnte Dag ejede Ihændehaverpapi-
rer paa danske Obligationer, Aktier
eller lignende indgive en skriftlig An-
meldelse derom til Danmarks Na-
tionalbank.
Anmeldelsen, hvortil Blanket ud-
leveres det danske Gesandtskab,
Hverfisgata 29, skulde ifl. Loven
være Danmarks Nationalbank i Kö-
benhavn í Hænde inden Udgangen
af Aaret 1945.
Imidlertid er Anmeldelsesfristen
for Ihœndehaverpapirernes Vedkom-
mende af de danske Myndigheder nu
blevet forlængt til 30. Marts 1946,
Oversiddelse af denne sidste Frist
kan ifölge Paragraf 46 medföre Böde-
ansvar.
Saafremt Anmeldelse grundet van-
skelige Postforbindelser eller lig-
nende först modtages eftir nævnte
Tidspunkt vil Skattedepartementet
undlade at göre Bödeansvar gældende
. ___________________ •
Nýstárleg skemmtun
á Þórsvelli á sunnud.
Flestamannafélagið Léttir efn-
ir til skemmtunar á Þórsvelli á
sunnudaginn kemur. Þar fer
fram leikur, sem ekki hefir sézt
hér í mörg ár: „Kötturinn sleg-
inn úr tunnunni“ af hestbaki. —
20-30 riddarar í skrautklæðum
taka þátt í leiknum. Safnast
verður saman við Höepfner kl.
2.30, en síðan haldið upp
Spítalaveg, Þórunnarstræti, Þing-
vallastræti, Kaupvangsstræti og
síðan um miðbæinn út á Þórs-
völl. Þar fer sjálfur leikurinn
fram. — Aðgangur verður seldur
að vellinum og rennur allur
ágóðinn til sjúkrahússins nýja.
Gerir hestamannafélagið sér von
um, að bæjarbúar fjölmenni til
þess að sjá þessa gömlu, góðu
bæjarskemmtun og styrkja gott
og nauðsynlegt málefni.
Sveinn Bjarnason.
Frá bæjarstjón
.e