Íslendingur - 15.03.1946, Side 1

XXXII. árg.
11. tbl.
Föstudaginn 15. marz 1946
Viðtal við Jön Bœring
ðttræðan.
„Pað fegursta, sem jeg sje undir sólunni er
vel ræktað land með miklu grasi/‘
„Pólitík\n er myrkranna makt.i(
Jeg labbaði til Bærings á mið-
vikudaginn, sat hjá honum góð'a
stund og spjallaSi viS hann. „Þú
ert fæddur út í SkíSadal/1 segi jeg.
„Já,“ segir Bæring, „þar bjuggu
foreldrar mínir, Anna Jónsdóttir og
Rögnvaldur Rögnvaldsson. Gljúfrár-
kot er fremst í dalnuni, sama megin
og Klængshóll, þar sem jeg er fædd-
ur, og Ilolárkot er á milli.“ „Nú“,
segi jeg, „við höfum fengiS góSa
menn þarna úr SkíSadalnum. Jeg
man ekki betur en Bjarni Iljaltalín
væri fæddur í Gljúfrárkoti, Snorri
Jónsson í Holárkoti og svo þú sjálf-
ur ó Klængshóli.“ Bæring brosir og
lætur sjer vel líka. Jeg spyr hann,
hvort hann hafi snemma fariS aS
heiman og hvert. Hann segir mjer,
aS hann hafi fariS í vinnumennsku
til ÞórSar á Hnjúki, en Hnjúkur er
næsli bær fyrir neSan Klængshól.
„Nú, þó hefir þú fengiS aS ,gugta“.
„Já, bæði til sjós og lands.“ „Lík-
aði ekki ÞórSi vel viS þig?“ „Jú,
ekki veit jeg annaS. Þar var jeg í tvö
ár, og á þeim árum var jeg duglégtar.
Svo var jeg á Hverhóli hjá 'systur
minni og síSan tvö ár í Arnárnesi
hjá Jóni ^\ntonssyni.“ „Þar hefir þu
líklega fengið aS sækja sjóinn.“
„Já, og mörg erfiS handtök voru
líka á landi. En nú vildi jeg fara
aS læra. Fór í Hólaskóla og var þar
í tvö ór hjá Jósef og lauk prófi, en
var dauðveikur af influenzu í próf-
inu. FróSur var Jósef! Kennari með
honurn var Jakob Bjarnason. Hann
var 3 ál. og 2 þuml. á hæð og eftir
því sterkur.“ „Þótti þjer ekki gott
aS vera á Hólum?“ „Jú, þar var
gott aS vera! Jeg var góSur í nátt-
úrufræðinni og landafræSinni,“ og
Bæring kvaS fast aS, „og plöntunöfn-
in kunni jeg öll á latínu.“ „Þú kannt
víst eitthvað af þeim enn.“ „Já, jeg
get þulið upp talsvert af þeim.“
„Hvert fórstu frá Hólum?“ „Heim
í sveitina mína og vann þar aS jarða-
bótum. Þó var jeg duglegur. Svo
fór jeg inn í Arnarneshrepp. Frændi
minn, Stefón kennari á Möðruvöll-
um, fjekk mig þangað, og vann je^
þar fyrir Framfarafjelag Arnarnes-
hrepps. Svo fór jeg til Akureyrar úr
aldamótunum, og fjekk mjer bráð-
lega land, ræktaði það og fjekk fræ
frá Svíaríki. ÞaS varð fallegt tun,
alveg eggsljett. Já, fræið frá Svía-
ríki! ÞaS var reyndar smárafræ.
HeyiS af túninu var svoddan fyrir-
tak, að það varS frægt um allt, því
að jeg seldi nokkuð af því vestur.
Það fegursta, sém jeg sje undir sól-
unni, er vel ræktað land með miklu
grasi.“
„Svo varstu ökumaður hjer lengi.“
„Já, jeg átti fallega hesta, en lítiS
var kaupið fyrst framan af, 50 aur-
ar á tímann fyrir manninn, hestinn
og vagninn.“
Jeg minntist eitthvaS á pólitík,
en Bæring sagðist einhverntíma hafa
sagt, að pólitík væri myrkranna
Ritstjóri íslendings hefir beðið
mig aS lóla blaðinu í tje upplýsing-
ar um heilsufarið í bænum nú og
undanfarandi máriuSi, og vil jeg
að sjálfsögðu verða viS þessari
beiðni ritstjórans.
HeilbrigSi bæjarbua ó órinu 1945
hefir mátt teljast góð, þótt að vísu
hafi gengið yfir 2 útbreiddir og
nokkuð slæmir kveffaraldrar, annar
í febrúar- og marz-mánuSi, en hinn
í október og nóvember-mónuSi. í
sambandi viS þessa kveffaraldra bar
nokkuð mikið á lungnabólgu, eink-
um í febrúar-marz faraldrinum, en
í langflestum tilfellum tókst vel að
lækna þessa lungnabólgu meS sulfa-
lyfjum, og reyndust fæstar lífshættu-
legar. Þá má geta þess, að mænu-
sóttar varð vart hjer í júlí, ágúst og
september, og voru skráð 5 slík til-
felli, öll ljett, og aðeins í einu tilfelli
var um varanlegar lamanir að ræSa.
ÞaS má því segja, að bærinn, hafi
sloppið vel viS þann háskagrip.
Lítilsháttar hefir orðið vart iðra-
kvefs flesta mónuSi ársins, en aldrei
þó mikil brögð aS því.
ÞaS, seiii af er árinu 1946, má
segja þetta um heilsufarið:
í janúar var það í bezta lagi, en
í febrúar og það, sem af er marz-
mánuSi, hefir verið mikið um kvef-
sótt, sem í mörgum tilfellum hefir
borið keim af vægri influenzu, þótt
ekki hafi verið hægt að segja, að
þessi sjúkdómur hafi verið ' jafn-
sóttnæmur og inflúenzufaraldrar eru
vanir að vera. í þessu sambandi má
geta þess, aS inflúenza sú, sem nú
gengur í Danmörku, SvíþjóS og víð-
ar, er, að minnsta kosti ennþó, mjög
væg, og hefi jeg þetta frá beztu
heimildum, því að jeg átti símtal
fyrir nokkrum dögum viS SigurS
Samúelsson, lækni, sem nú dvelur í
Kaupmannahöfn, og tjáði hann mjer
þetta, enda er það mjög í samræmi
við þær fregnir, sem landlækni
hafa borist fró Svíþjóö um faraldur
makt, svo að jeg fór ekki lengra út
í þá sálma.
ÞaS kom fram i samtali okkar,
að þeir eru fleiri góðir í grasafræð-
inni en Bæring í ætt hans. Ingimar
grasafræðingur Óskarsson er bróS-
ursonur Bærings. — Jeg þakka af-
mælisbarninu fyrir góðar viStökur.
Hann er teinrjettur, skýrmæltur og
fastmæltur, en kraftar þessa heiðurs-
manns eru mjög teknir aS þverra
og sjónin að bila. Hann kveður mig
með beztu þökk fyrir komuna og
árnar mjer allrar blessunar. Svo
þylur hann plöntunöfnin á latínu
yfir mjer, þegár jeg er að fara út
úr dyrunum.
Bæring er einn þeirra manna, sem
hefir sett svip á Akureyrarbæ síðastl.
40 ár. Nýtur maður í þarfri stöðu
og einn þeirra, sem gleymist trauÖla
samferðamönnunum.
B. T.
þenna.
Þá má gela þess, aS í Reykjavík
og víðar lijer ó landi hefir gengið
mjög vægur kighóstafaraldur, og
barst só kíghósti hingaS með hinni
frægu ferð „Esju“, er hún ,kom
með sem flesta af löndum okkar frá
Danmörku ó s. 1. sumri. Ekki hefir
þessi kíghósti borist hingað ennþá,
og vonandi tekst að losna alveg við
hann að þessu sinni með þeim ráð-
stöfunum, sem gerðar hafa verið,
þ. e. aS dæla bóluefni inn í þau börn,
sem ekki hafa fengið kíghósta.
Um berklaveikina mó segja, að
ennþá eru of mörg tilfelli hennar,
og verður eflaust svo áfram, þang-
að til fundið er eitthvert gott lyf til
lækningar hemii, en urn það eru nú
margir fremur vongóðir, en ekki skal
fjölyrt um það hjer, heldur tíman-
um látið eftir að sanna, hvort sú von
rætist á næstu órum.
Af kynsjúkdómum er og hefir
veriS undanfarin ár mjög lítiÖ hjer
í þessum bæ, og má það gott telj-
ast, sjerstaklega þegar tekið er til-
lit til þess, að þessir sjúkdómar hafa
aukist gífurlega víðast hvar erlendis
nú síSustu árin, og einnig munu
nokkur brögð þeirra í Reykjavík.
/. Þorkelsson.
F rj ettatilkynn ing
frá ríkisstjórninni
Ingólfur Gíslason, læknir, mætti
sem fulltrúi íslendinga á Þjóðrækn-
isþirigi Vestur-íslendinga og flutti
meSal annars kveðjur frá ríkisstjórn
íslands. í skeyti frá hinum nýkjörna
forseta ÞjóSræknisfjelags Vestur-ís-
lendinga. síra Valdimari Eylands,
segir, aÖ ávarpi Ingólfs læknis hafi
verið með miklum ógætum tekið, og
þakkar forsetinn kveðjurnar að
heiman.
Reykj'/vík, 7. marz 1946.
Heilsufariö á Akureyri.
Skíðamót Akureyrar
1946
M. A. vann stökkbikarinn
Magnús Brynjólfsson varð
svigmeistari
Á skíðamóti Akureyrar var
sl. sunnudag keppt í svigi og
stökki. Fór keppnin fram í Reit-
hólum í nánd við skíðaskála
Gagnfræða- og Iðnskóla Akur-
eyrar. Veður var mjög ákjósan-
legt fyrst í stað, sólskin og bjart-
viðri, en er leið á daginn
dimmdi og gerði nokkra snjó-
komu, sem háði stökkmönnun-
um. Færið var mjög mjúkt,
enda nýfallinn snjór þar efra.
Úrslit urðu sem hér segir:
í svigi karla, A-fl., voru keppendur
5. — 1. Magnús Brynjólfsson K. A.
98,8 sek. 2. Guðm. Guðmundsson K.
A. 100,4 sek. 3. Björgvin Júníusson
K. A. 112,7 sek. — Er Magnús Bryn-
jólfsson K. A. því Svigmeistari Akur-
eyrar 1946 og er það í þriðja sinn í
röð, sem hann er það og vinnur hann
þar með Svigmeistarabikar Akureyr-
ar til eignar.
í B-fl. voru kependur 8. —
Voru þeir ræstir með A-fl. —
1. Júlíus B. Jóhannesson M. A. 120,3
sek. 2. Mikael Jóhannesson M. A.
121.1 sek. 3. Sigurður Þórðarson K.
A. 121,2 sek. — í A- og B-fl. saman
var sveitakeppni fjögurra manna
sveita um Svigbikar Akureyrar. Þó
keppni vann sveit Knattspymufé-
lags Akureyrar. í sveitinni voru:
Magnús Brynjólfsson 98,8 sek. Guð-
mundur Guðmundsson 100,4 sek.
Björgvin Júníusson 112,7 sek. Sigurð-
ur Þórðarson 121,2 sek. Samtals
433.1 sek. — 2.: Sveit Menntaskólans
á Akureyri: 528,6 sek. — í C-fl. uoru
keppendur 26. — 1. Ari Guðmunds-
son M. A. 72,6 sek. 2. Jón Kr. Vil-
hjálmsson Þór 76,8 sek. 3. Guðm.
Arason M. A. 79,9 sek. 4. Jón Sigurðs-
son Þór 83,9. Sig. Steindórsson K. A.
84.4 sek. — í svigi kvenna voru allir
flokkar í sömu braut. I A- og B-fl.
varð 1. Helga R. Júníusdóttir K. A.
27,7 sek. 2. Björg Frjðriksdóttir K. A.
31,0 sek. í C-fl. 1. Hólmfríður Péturs-
dóttir M. A. 36,4 sek. 2. Hólmfríður
Gestsdóttir M. A. 38,0 sek. 3. Ólöf
Stefánsdóttir M. A. 48,2 sek. — í
kvennasviginu var sveitakeppni
þriggja kvenna sveita í öllum flokk-
um. Þá sveitakeppni vann sveit
Menntaskólans á Akureyri. 1. Hólm-
fríður Pétursdóttir 36,4 sek. 2. Hólm-
fríður Gestsdóttir 38,0 sek. 3. Ólöf
Stefánsdóttir 48,2 sek. Alls 112,6 sek.
2.1 íþróttafélagið Þór: 171,0 sek. —
Stökkin hófust kl. 4 og var þó eins og
áður segir nokkur snjókoma, sem háði
stökkmönnunum. Rennsli var frekar
stamt og dró það einnig úr stökk-
lengdinni. í A- og B-fl. karla varð 1.
Sigurður Þórðarson K. A., sem stökk
29.5 metra og hlaut 143 stig. 2. Guð-
mundur Guðmundsson K. A. 121,6
stig. — í karla flokki 17—19 ára
varð 1. Ari Guðmundsson M. A. 27,5
metrar 143,9 stig. 2. Vignir Guð-
mundsson M. A. 139,9 stig. 3. Magn-
ús Ágústsson M. A. 118,3 stig. — í
sveitakepprii um Stökkbikar Akureyr-
ar, sem Morgunblaðið gaf 1943 og
keppt er um í þriggja manna sveitum
í bóðum flokkum saman, sigraði sveit
Menntaskólans á Akureyri og er það
í annað sinn, sem íþróttafélag M. A.
vinnur bikarinn. 1 sveitinni voru: Ari
Guðmundsson 141,7 stig. Vignir Guð-
mundsson .135,7 stig. Magnús Ágústs-
son 116,5 stig. Alls 393,7 stig. 2.:
Knattspymufélag Akureyrar 369,6
stig. Keppendur voru alls um 50 en
óhorfendur um 100.
Keppnin fór vel fram, og þótti að
henni hin bezta skemmtun.
Fjárframlög til hafnar-
mannvirkja á Norðurlandi.
Á fjárlögum fyrir árið 1946 er
veitt til hafnarmannvirkja og lend-
ingarbóta á NorSurlandi sem hjer
segir:
Á Hvammstanga kr. 70,000
— Blönduósi — 25.000
— Skagaströnd — 200.000
— SauSárkróki — 75.000
í Hofsós — 25.000
Á SiglufirSi — 200.000
— ÓlafsfirSi — 200.000
í Dalvík — 150.000
— Hrísey — 75.000
— Hauganesi — 1.000
Á Akureyri — 100.000
í Flatey á Skjálfanda — 25.000
— Grímsey — 25.000
— Húsavík — 200.000
Á Kópaskeri — 20.000
— Raufarhöfn — 40.000
Hæsta framlag í þessu skyni á
fjárlögum til einstakra bæja í land-
inu er 300 þús. kr. (til HafnarfjarS-
ar og Akraness).
Frjettatilkynning
i —*. *• í —
1 síSastliSinni viku var í Praha
undirskrifaSur viSskiptasamningur
milli íslands og Tjekkóslóvakíu.
Samkvæmt þessuni samningi fá
Tjekkar ýmsar íslenzkar afurSir og
framleiSsluvörur, svo sem saltsíld,
hraSfrystan fisk, síldarmjöl, síldar-
lýsi, ull, gærur og niSursuSuvörur,
en íslendingar munu hinsvegar fá
frá Tjekkóslóvakíu sykur, kemiskar
vörur, leirsmíSamuni, gler og gler-
vörur, járn- og stálvörur, hljóSfæri,
pappírsvörur og sprengiefni.
Samningaumleitanirnar byrjuSu
síSastliSiS haust, og hófu þeir Pjet-
ur Benediktsson, sendiherra, og Ein-
ar Olgeirsson, alþingismaSur, und-
irbúning þeirra, en Pjetur Benedikts-
son lauk þeim í síSastliSinni viku,
eins og fyrr segir, og undirskrifaSi
samninginn fyrir hönd íslenzku rík-
isstjórnarinnar.
RáSunautur sendiherra var Ólaf-
ur Jónsson, framkt'æmdastjóri h.f.
MiSness í SandgerSi.
Mokafli
hefir veriS undanfariS fyrir NorSur-
landi á báta þá, er ganga úr ver-
stöSvunum á Skagaströnd og Siglu-
firSi. Þrír bátar ganga jafnt og þjett
til veiSa frá hvorum staSnum.
Asberg Sigurðsson
cand. juris hefir verið ráðinn bæjar-
stjóri í ísafjarðarkaupstað. Hann er
sonur Sig. sál. Þórólfssonar, fyrr-
um skólostjóra á Hvítárbakka,
v