Íslendingur - 22.03.1946, Blaðsíða 3

Föstudaginn 22. marz 1946
ÍSLENDINGUR
' N
3
ÍSLENDIN GUR
ÁbyrgSarmaður:
KARL JÓNASSON
Sími 24.
Útgefandi: BlaSaútgáfufél. Akureyrar,
Skrifstofa HafnarBtr. 101. Sími 354.
Auglýaingar og afgreiðala:
Svanberg Einarsson, Lœkjargötu 3
Pósthólf 118.
Prentsmiðja BjSrns Jónssonar h.f.
Stjórnarskrár -
máfið.
Blaðið átti lal við formann milli-
þinganeíndarinnar i stjórnarskrár-
málinu í fyrrakvöld, Gísla Sveins-
son, alþm., fyrrv. forsela sþ., og
spurðist íyrir um, livað málinu liði.
„Það sefur,“ sagði hann. Spurðum
vjer hann, hvort það myndi alls ekki
verða tekið til meðferðar á þessu
þingi, og fullyrti hann, að ekkert
myndi verða aðhafst í því fyrir
kosningar. — Sigurður sál. Eggerz
var formaður utanþingsmannanefnd-
arinnar, sem sett var í fyrra, milli-
þhtganefnd Alþingis til ráðuneytis,
°g hefir enginn verið kvaddur til að
taka sæti í nefndinni enn setn kom-
ið er í hans stað.
Það er því sjáanlegt, að engin
hreyting verður ger á stjórnar-
skránni á yfirstandandi Alþingi, og
er þetta því undarlegra, sem skýrt er
tekið fram í málefnasamningi stjórn-
arflokkanna frá haustinu 1944, að
„endnrskoðun stj órnarskrárinnar
verði lokið svo .fljótt, að frumvarp-
ið. verði lagt fyrir Alþingi, áður en
kosningar fara fram og eigi siðar en
síðari hluta næsta vetrar, og leggur
stjórnin og fiokkar þeir, er að henni
standa, kapp ó, að frumvarp þetta
velði endursamþykkt á Alþingi að
afloknum kosningum.“
í E-lið málefnasamningsins undir
4. tölulið er yfirlýsing flokkanna um
endurskoðun stj órnarskrárinnar.
En efndirnar ætla ekki að sam-
svara loforðunum í þessum grein-
um, og verður blaðið að.harma það,
og því meir, sem breytingar á stjórn-
arskránni eru aðkallandi í ýmsum
greinum.
En — hvað veldur því, að endur-
skoðun stjórnarskrárinnar er enn
frestað?
NÝJA BÍÓ
Föstudagskvöld kl. 9:
Tónaregn
Laugardagskvöld kl. 6:
Heimþrá
(Vegna áskorana)
Maðurinn frá Astralíu
(Böm innan 16 ára fá ekki aðgang)
Sunnudag kl. 3:
Heimþrá
(Allra síðasta sinn)
Sunnudag kl. 5:
Tónaregn
Sunnudagskvöld kl. 9:
Kvæntur í annað sinn
Samsæti og ræða á
Akureyri 1901
Indriði Einarsson, skrifstofustjóri í
stjórnarráðinu, er síðar varð, fór
norður á Akureyri vorið 1901 i
bindindiserindum, því að hann var
þá stórtemplar í Stórstúku íslands.
Segir hann frá heimsókn í slúkuna
„ísafold-Fjallkonan“, setn sje stað-
föst. Þar sje meðlimirnir grónir
saman.
Nú buðu Templarar Indriða til
kveldverðar og með honum Eiriari
Hjörleifssyni. Læt jeg nú Indriða
segja sjálfan frá: „Þar (5: í sam-
sætinu) voru ræðuhöld mikil og
öllu raðað niður með forsjá. Ræðu-
mennirnir hældu mjer allt of mikið
fyrir það, að jeg væri kominn, svo að
jegvissiekki,hverju jeg áttiaðsvara
og bað Einar Hjörleifsson að svara
fyrir mig, því að hann álti líka sinn
skerf af því, sem þeir sögðu. Einar
Hj örleifsson svaraði með ræðu, og
er þetta sluttur útdráttur úr henni:
Þegar jeg var lieima, kom kirkju-
fólkið inn eftir messu einu sinni
senr oflar og fjekk kaffi, áður en
það hjelt af stað. Nýlega hafði eitt-
hvert slys viljað til af völdurn brenni
vínsins, og margir töluðu um það,
hvernig þess háttar yrði fyrirbyggt.
Bóndi einn var í stofunni, sem var
álitinn heimskur maður, og hann
kom með ráðið: „Það er ekki annað
en að banna að flytja það“. Af
kirkjufólkinu var þetta tekið sem
ný sönnun fyrir því, hve heimskur
maður hann væri. Það þótti ólíklegt
ráð. Ræðumaður minntist á kafla í
„Manni og konu“ Jóns Thoroddsen.
Gestur að sunnan er kominn á sveita
bæ og er spurður tíðinda. 1 fyrstu
man hann ekkert, en allt í eimi rank-
ar hann við því, að fyrir sumian
hafi farist skip nýlega, og skiplap-
inn orsakast svo, að þeir komu mjög
hlaðnir úr kaupstað, svo fór að gefa
á. Ti) þess að ljetta skipið, stinga
þeir upp ó því, að kasta út stórum,
fullum brennivínskút. Formaðurinn
vildi ekki kasta út kútnum. Skipinu
hvolfdi, og nokkrir merinirnir drukkn
uðu. — Við Góðtcmparar viljurn
kasta út kútnum af skipii^u, en hinir
vilja það ekki og hirða ekki um,
þólt einhverjir drukkni, af því að
hann er innanborðs.
Þólt sá maður væri talinn flestum
öðrum heimskari fyrir 30 árum (um
1870), sem vildi hanna aðflulning-
áfengra drykkja, þá væri nú svo
langt komið, að embættismenn úr
Reykjavík, og það ekki þeir heiinsk-
ustu, laki sjer langar ferðir á hend-
ur til þess að stuðla að því, að á-
fengisflptningur til landsins verði
bannaður, og til að fá menn á þá
skoðun, að við íslendingar ættum
að kasta út kútnum, svo að fólk hœtti
að drukkna af hans völdum.“
TIL SÖLU:
Harmonikurúm, eldhús og
barnastólar o. fl.
JÓNAS GUNNARSSON.
Tilboð óskast
í Kombineraða trésmíðavél,
áfastur mótor, einnig bandsög
Agreiðslan vísar ó.
Látin
Nýtt efni til
hreingerninga
Perlulím
Kalt trélím
Veggfóð'urlím
Veggfóður
kemur með næstu ferð
BEN. J. ÓLAFSSON
Sími 523.
er í Rvík 16. þ. m. Björg Einarsdótt-
ir, ekkjufrú fró'Undirfelli, hjó dótt-
ur sinni og tengdasyni, háöldruð.
Frú Björg var f. 13. sept. 1851,
dóttir Einars Hannessonar, bónda
að Mælifellsá í Skagafirði. Ilún gift-
ist Iljörleifi Einarssyni, prófasti á
Undirfelli, 23. apr. 1885. Bjuggu
þau, sem kunnugt er, inu mesta
rausnarbúi á Undirfelli, þangað til
sr. Iljörleifur Ijet af prestsskap og
prófastsstörfum árið 1906. Flutlust<
þau hjón til Rvíkur, en þar dó sr.
Hjörleifur 13. okt. 1910. Eftir það
hjelt frú Björg hús fyrir börn sín í
Rvík, Guðlaugu og Tryggva. Þá er
dótlir hennar var gifl Sigurði fram-
kvslj. Kristinssyni og sonur hennar
var orðinn prestur á Mælifelli,
dvaldist frú Björg hjá börnum sín-
um til skiptis. Það var þung raun
fyrir hana að missa son sinn, sr.
Tryggva, á bezta aldri, en það var
‘eina bótin, að húri átti góða dóttur.
Hjó henni og lengdasyninum var
frú Björg síðustu árin í inu he;zta yf-
irlæti, við furðanlega góða lieilsu,
svo gömul kona, skýr og minnug.
Frú Björgu má telja meðal merk-
ustu kvenna lands vors.
Heilbriyt líl
tímarit Rauða Kross íslands, VI.
árg., 1.—2. hefti 1946, hefir borist
blaðinu nýlega. Ritið er fjölbreytt
og fróðlegt. Flytur það ritgerð urn
sjúkrahúsmál Reykjavíkur eftir Pál
lækni Sigurðsson, ungbarnadauða á
íslandi eftir Júlíus prófessor Sig-
urðsson, ritstj óraspj all (dr. Gunnl.
Claessen er ritstjórinri), farsóttir og
sóttvarnir eftir Vilmund landlækni
Jónsson, læknisferð eftir Ingólf
lækni Gíslason, mold og ni)rgla eftir
ritstjórann, mynd áf A. Fleming,
prófessor, sína ögnina af hverju,
hjúkrunarmynd, á víð og dreif, al-
mannatryggingar á íslandi eftir Jó-
hann lækni Sæmundsson og loks rit-
dóma eftir Guðm. prófessor Hann-
esson og Benedikt lækni Tómasson,
skólastjóra í Flensborg.
í grein Júl. prófessors er m. a.
skrá um ungbarnadauðann í ýmsum
löridum síðustu 5 árin.áður en styrj-
öldin komst í algleyming, og enh
fremur næstu 5 ár þar á undan. Ára-
bilið 1935—1939 incl. er minnstur
barnadauði í þeim Evrópulöndum,
sem talin eru (Rússland er t. d. ekki
talið með), í Hollandi. Þar liafa dá-
ið 37,6/c, þ. e. 37,6 börn af þús-
undi hverju. Næst er Noregur 40,4).
Þriðja í röðinni er ísland (42,8),
fjórða Svíþjóð (43,2), þá Sviss
(45,6), England og Wales (55,2),
Þýzkaland (63,8), Danmörk (64,2),
Frakjkland (66). Alls eru talin 24
Evrópuríki. Hæstur barnadauði er
í Rúmeníu: 180,8%t.
Það land, sem stendur llollandi
framar á þessu sviði, utan Evrópu,
er Nýja-Sjáland. Ungbarnadauðinn
þar aðeins 32,2%c.
„Það verður tæplega annað sagt
en við megum una vel við þennan
samanburð, ekki sízt þegar »tillit er
tekið til þess, hversu ástatt var í
þessum efnum á síðustu öld“, segir
greinarhöfundur.
TVEIR af skíðaköppun-
um frá Siglufirði, er ætl-
Ltðu að taka þátt í skíða-
mótinu hjer, enr tepptir í
Rvík, þeir Jónas Ásgeirs-
son og Haraldur Pálsson,
rúfia
Jarðarför móður okkar,
DÓMHILDAR JÓHANNESDÓTTUR,
fer fram miðvikudaginn 27. þessa mána^ar.
Athöfnin liefst með bæn á heimili hinnar
látnu, Aðalstræti 15, kl. 1 síðdegis.
Akureyri, 19. marz 1946
Fyrir höna harna hinnar látnu
Friðrik Magnússon.
INNILEGUSTU ÞAKKIR til allra þeirra, sem glöddu mié með
blómum, gjöfum o£ heillaskeytum á 80 ára afmæli mínu 15. marz sl.
ARNÞRÚÐUR SIGURÐARDÓTTIR.
Tilboð óskasf
í háli't húsið við Spítalaveg 19 ásamt eignarlóðinni
Spítalavegur 8 B og svonefndu reykhúsi. íbúðin er
laus nú þegar eða 14. maí. — Tilboðum sé skilað til
undirritaðs fyrir, n. k. mánaðarmót. Venjulegur réttur
áskilinn.
Þorvaldur Jónsson,
Spítalaveg 19.
- s
Tímaritið
LITTERATUR, Odense
Blaðinu hefir verið sent þetta
norræna tímarit um bókmenntir.
Ritstjóri þess er C. II. Andersen í
Öðinsvjeum á Fjóni. Valdemar
Nielsen cand. mag. ritar um Jörgen
Bukdahl og starf hans i þágu norr-
ænnar samvinnu. Harry Blomberg
ritar um sænsku línuna í norrænni
starfsemi. tiðtal er við Eyvind
Johnson uin Norðurlönd eftir ófrið-
inn. Kvæði kemur því næst eftir
norska skáldið Tore Örjasæter:
Den dyre Fred, grein eftir Johan
Falkbergel um ,-,Iluset Norden“ og
viðtal við norsku skáldkonuna Sig-
rid Undset. Povl Engberg skrifar
um Ingeborg Möller. C. P. O. Christ-
iansen ritar grein um Finnland og
Norðurlönd. Leif Nedergaard á þar
grein um færeyskar bókmenntir, og
er Djurhuus þar höfuðsmaðurinn.
Loks skrifar Bjarni M. Gíslason um
skáldið Laxnes.
Ennfremur eru ritdómar um nýj-
ar, norrænar bækur.
Hefti það, sem blaðinu barst, er
32 bls. (2 arkir). Ritið kemur út
10 sinnum á ári, og kostar 7,50
danskar krónur (15 kr. íslenzkar).
Augíýsið í
„Islendingi“
Tímarit
Þ j óðræknisf j ela gsins
kemm' út einu sinni á ári um
150 bls., prentað á vandaðan
pappír, prýtt fjölda mynda.
Verðið er kr. 10,00.
Umboðsmaður á Norðurlandi er
r
Árni Bjarnarson
BÓKAVERZL. EDDA
Akureyri — Síini 334.
Munið, að búð-
ir eru iokaðar
kl. 4 í dag og
kl, 2 á morgun.