Íslendingur - 29.03.1946, Qupperneq 1

XXXII. árg.
Föstudaginn 29. marz 1946
13. tbl.
Steingrímur Matthíasson
íerður sjötugur 31. þ.m.
Steingrímur Matthíasson, fyrr-
verandi hjeraðslæknir og spítalayfir-
læknir á Akureyri, sem nú á -heima í
bænum Nexö á Bornholm, verður
sjötugur að aldri næsta sunnudag,
31. þ. m.
Steingrímur er fæddur í Reykja-
vík. Var faðir hans, Matthías höfuð-
skáld, þá ritstjóri „Þjóðólfs“, en
hann fjekk Oddann 1880 og fluttist
þangað austur 1881 með konu sinni
og börnum. Þar dvaldist Steingrím-
ur með foreldrum sínum til vorsins
1887, en þá fluttist hann með þeim
til Akureyrar, og var þá 11 vetra.
Segir faðir hans í minningum sín-
utn, að inn ungi sveinn hafi á leið-
inni hjer vestan yfir riðið knáleg-
um fola og farið fyrstur út i hverja
sprænu.
Steingrímur fór í lærða skólann
og varð stúdent vorið 1896. Voru í
hans bekk miklir námsgarpar, og
var hann einn þeirra, 3. í röð við
stúdentsprófið af 17. Þeir, sem voru
fyrir ofan hann, fengu báðir ágæt-
iseinkunn, sr. Stefán Kristinsson á
Völlum og Guðmundur landsbóka-
vörður Finnbogason. Steingrímur
liafði mjög háa 1. einkunn. Af þess-
um árgangi lifa enn 11, og eiga þeir
50 ára stúdentsafmæli í vor, á hundr-
að ára afrnæli Reykjavíkurskóla.
Steingrímur livarf til háskólans
í Kaupmhöfn að aíloknu stúdents
prófi og hóf þar nám í læknisfræði.
Lauk hann embættisprófi í þeirri
glein í júní 1902 með hárri 1. eink-
unn. Þegar sr. Matthías kom til
K.hafnar liaustið 1898 og hitti son
sinn á brautarstöðinni með vagn
og bað hann að borga fyrir sig
ökukarlinum, kvaðst hann enga
smápeninga hafa — nje lieldur stóra!
Ljekk þá sr. Matthías honum 10 kr.
seðil (sem var stór peningur í þá
4aga) og bað liann eiga, en hann
Sagðist enga vasapeninga þurfa í
brájfina. „Var liann svo sparsamur
alla sína skólatíð, að eins dæmi
Ugg jeg hafi verið, en við og við
liet hann eftir sjer að heyra góða
músik og fara í leikhús. Nám sitt
sotti hann kappsamlega og yfirleitt
var hann snemma okkur til gleði
og sóma.“ Fallegur vitnisburður!
Steingrímur koin heim að loknu
kandidatsprófi og var aðstoðar-
k^knir hjeraðslæknis á Akureyri
f 902—1903. Því næst var hann
^Mr á skipi Austur-Asíufjelagsins
’• ti„s Valdemar“ frá því í oktbr.
903 til apr. 1904. Sigldi þá til
för
læknisins í Reykjavík og jafnframt
kennari í stað hans við Læknaskól-
ann. Var praktiserandi læknir í
Reykjavík sumarið 1906 og settur
hjeraðslæknir þar í okt. s. á. Hann
var settur hjeraðslæknir á Akureyri
vorið 1907 og skipaður vorið 1908.
Gegndi hann því embætti til árs-
loka 1936, er hann fjekk lausn frá
því. Jafnframt var hann öll þessi ár
yfirlæknir spítalans hjer í bæ og
nokkrum 'sinnum gegndi hann, jafn-
framt embætti sínu, störfum • sem
hjeraðslækriir í Höfðahverfis- og
Svarfdælahjeruðum. — Eftir það, að
hann fjekk lausn frá embætti. flutt-
ist hann til Danmerkur og fjekkst
fyrst ]iar við læknisstörf hingað og
þangað sem staðgöngumaður hjer-
aðslækna. 1 nóvember 1937 settist
hann að í Nexö á Borgundarhólmi
og hefir átt þar lieima síðan. Er
hann bæði praktiserandi læknir þar
og spítalalæknir. — Hann kom hing-
að lil Islands s. 1. sumar, en liafði
aðeins stutta viðdvöl í Reykjavik.
Sá jeg hann þá, og undraðist, hve
hress og kálur hann er enn, ljettur
í hreyfingmn og rösklegur, svo gam-
all maður. Steingrímur Matlhíasson
er afkastamikill rithöfundur. Hann
var og er enn síviimandi', les mikið
og hefir margt merkilegt og skennnti
legt á lakteinum. Málamaður er
... u,,.. ...
Japan o. fl. Austurlanda. Reit
nn bráðskemmtilega þætti um þá
1 „Gj allarhorn“ á Akureyri.
.•lumarið 1904 var Steingrímur í
'ensjúkdóma- og fæðingadeild
1 idi iksb.spítala í K.höfn. Því næst
var hann aðstoðarlæknir þar frá
°kt 1904 til sept. 1905. í okt. 1905
Varð hann staðgöngumaður hjeraðs-
hann góður, fyrirtaks fjelagi og
hrókur alls fagnaðar löngum. Manna
víðförlastur er hann meðal Islend-
inga. Meðan hann var búsettur hjer
í bæriurn, fór hanu mörgum sinnum
utan til að kynnast nýjungum í
læknisfræði, líklega 10 sinnum á 30
árum (til Edinborgar, London,
Parísar, Berlínar, Oslóar, Lundar,
Rómaborgar, Varsjár, Rochester,
Battle Creek og Chicagó). Það var
venja Steingríms, þegar liann kom
heim úr utanför, að flytja erindi
í bænum og segja ferðasöguna,' og
voru þau að jafnaði fjölsótt. Einnig
skrifaði hann rnikið í blöð og tíma-
rit. Hann þótti mikill skurðlæknir.
Jeg man, hve ágætur fjelagi hann
var í Stúdentafjelaginu. Ilann lífg-
aði allt upp, þar sem hann kom.
Var einn inna fáu manna, sem alltaf
hafði nógan tíma, en hann var líka
mikill starfsmaður. Mörg sporin á
Steingrímur lijer í bæ og um gervallt
Akureyrar-læknishj erað. Alls staðar
var í fylgd ineð honum gleði og
fjör. Góðvilji hans var óyggjandi.
Hann var maður fjölfróður og
skemmtinn, vekjandi og hressandi.
Akureyri og hjerað slanda í þakk-
arskuld við Steingrím Matthíasson
fyrir þrjátíu ára þjónustu. „íslend-
ingur“ árnar Steingrími lækni langra
og farsælla lífdaga og þakkar hon-
um liðin ár. Vænst myndi vinum
hans þykja um, ef hann flyttist
heim til dvalar hjer.
B. T.
Frú Dómhildur Jöhannesdóttir.
VINAR-KVEÐJA
Eins og fyrr hefir verið um getið,
andaðisl frú Dómhildur, ekkja
Magnúsar Krislj ánssonar fyrrv. ráð-
herra og alþingismanns, að heimili
sínu hjer í bæ 14 ]). m., hátt komin
á þriðja ár hins níunda tugar.
Þótt „falls sje von af fornu tré“,
kom andlátsfregn frú Dómhildar á
óvart. Ilún var enn, þrátt fyrir há-
an aldur, svo glöð og reif og glæsi-
leg, að vinir hennar og vandamenn
vonuðu, að enn væri henni ællað að
dvelja meðal þeirra nokkra stund.
En dauðinn kom fyrirvaralítið og
snart hana mildri hendi. Beiskur
bikar erfiðs dauðastríðs var frá
henni tekinn. Gæfukona var hún
til hinnsta andartaks.
Með frú Dómhildi er í val fallín
hin merkasta kona. Sakir marg-
þættra mannkosta og glæsimennsku
verður hún öllum minnisstæð, er
hana þeklctu. Hún var höfðingi í
sjón og reynd. Sá var ekki -,ber að
baki“, sem hún lijelt verndarhendi
yfir. Hún'var mikil liúsmóðir, stjórn
söm og hagsýn. A heimili hennar var
rausn og myndarbragur með ágæt-
um. Og alllaf var hún að miðla öðr-
um af gnægðum, sem aldrei þurru:
heilbrigðri lifsgleði, drenglund og
fölskvalausri vináttu. Hreinskilnin
var sterkur þáttur í skapgerð henn-
ar. Enda var hún bersögul og ómyrk
í máli, bver sem í hlut átti. Ekkert
var fjær skapi liennar eu undir-
hyggja og yfirborðsmennska.
„Sá er bezt til ferða búin,
ef bilar liann ei voniri eða trúin“.
I þeim efnum var frú Dómhildi
ekkert að vanbúnaði.
Jeg kynntist frú Dómhildi í æsku
minní og naut vináttu hennar æ
síðan. Bjuggu þau hjónin þá í litlu
húsi í Fjörunni. Golt var að koma
þar og dvelja lengri eða skemmri
tíiria. Allt var þar svo fágað og
fallegt, og góðvilji og rausn hús-
bamdanna frábær. Jeg horfði oft
með aðdáun á húsmóðurina, sem ])á
stóð í blóma lífsins, og óskaði í
hljóði. að jeg væri jafnfalleg og
hún. Sjö börn eignuðust þau hjón.
l'jögur þeirra dóu í bernsku. Lítill,
yndislegur drengur háði langt og
þungt dauðastríð. Annan lítinn dreng
skírði móðirin sjálf, svo að ekki
dæi liann óskírður; og þriðji var
enn frá henni hrifinn. Og lítilli dótt-
ur varð hún að veita nábjargir.
Sjálf reyndi hún heilsuleysi umskeið.
Frú Dómhildur gekk því ekki alltaf
á rósum. En gegnum allt var hún
hetja. sem treysti Guði og þeim
mætti, sem hann gaf herini.
Vinkona mín! Haf hjartans þökk
fyrir vináttu og tryggð langrar ævi.
Kærleikshugur og þakklæti sam-
ferðamanna fylgja þjer til nýrra
heimkynna.
Guðrún, ]óhannesd'óttir
frá Asláksstöðum.
Frú Dómhildur Jóhannesdóttir var
fædd í Yztuvík við Eyjafjörð 25.
f raraliald á 4. síðu.
GEFUR KOST A SJER AÐ NYJU
Sig. Ein. Hlíðar, alþingismaður
Blaðið liefir það frá áreiðanlegum heimildum, að núverandi þingmaður
Akureyrarkaúpstáðar, Sig. Ein. Hlíðar, muni gefa kost á sér til þing-
mennsku fyrir kjördæmið fyrir næsta kjörtímabil, ef þag sje almennur
vilji Sjálfstæðiskjósenda í bænum.
Stúdentar andvígir herstöðva-
' málinu.
m

BoSa til útiíaudar í Rvík n.k. sunnudag
Eins og mönnum er kunnugt,
boðaði Jónas Jónsson, alþingismað-
ur, lil fundar í Gamla Bió i Reykja-
\ík nýlega og ræddi þar um her-
slöðvarmálið svokallaða. Hjelt hann
þar fram ])eirri skoðun sinni, að
uin 80—90% af íslenzku þjóðinni
væri því eindregið fylgjandi, að
Isleridingar ljelu af hendi við Banda-
ríki Norður-Ameríku herbækistöðv-
ar á íslandi gegn ákveðnu gjaldi.
Ileíir þetla vakið all-miklar um-
var hann boðaður á fund stúdenta,
og gaf hann þar þá yfirlýsingu, að
Framsóknarflokkurinn væri málinu
öndverður.
Styrk
ræður manna á meða), og hafa níu
stúdentar í Reykjavík lekið málið
upp opinbyrlega og snúisl því önd-
verðir. Hafa þei.r boðað til úti-
fundar í Reykjavík n. k. sunnudag
og einnig stofnað til blaðaútgáfu
þennan dag. Að útifundinum standa
Stúdentafjelag Reykjavíkur og
Stúdentaráð óskipt, en að blaðaút-
gáfunni standa stúdentar Háskólans.
í blaðinu munu fjórir háskólapró-
fessorar kveða sjer hljóðs um inál-
ið. Eru það þeir Sigurður Nordal,
Ásmundur Guðmundsson, Einar
Ólafur Sveinsson og Gunnar Thor-
oddsen.
Ennfremur gerðist það á Alþingi
í fyrradag, að Hermann Jónasson
bar fram þingsályktunartillögu um
að skora á ríkisstjórnina að leggja
fram öll brjef og skeyti, er farið
liafa frarn milli íslenzku ríkisstjórn-
arinnar og stjórnarvaldanna í Was-
hington um þetta mál. Eftir þetta
til skálda, rithöfunda og listamanna
hefir nýlega verið úthlutað. Llthlut-
unarupphæðin er 164 þús. kr. Alls
er grunnstyrkur til þessara manna,
samkv. fjárlögum (15. gr., VIII.
lið), 175 þús. kr„ en „af fje þessu
skal Gunnar skáld Gunnarsson njóta
6000 kr. heiðurslaunu að viðbættri
verðlagsuppbót og Steingrímur
Matthíasson, fyrrum hjeraðslæknir,
5000 kr. heiðurslauna að viðbættri
verðlagsuppbót,“ segir í fjárlögum.
— Verðlagsuppbót á liðinn (175
þús.) er áætluð 306 þús. 250 kr.,
svo að allir þeir, er styrks njóta,
samkvæmt þessum lið, fá verðlags-
uppbót á hann. 115 fá styrk alls.
Fjögurra manna nefnd, kosin af Al-
þingi, skiptir fjárhæð þessari. Nefnd
þessa skipa nú Þorsteinn sýslum.
Þorsteinsson, þm. Dal., Þorkell
prófessor Jóhannesson, Stefán Jóh.
Stefánsson, forstjóri og alþm., og
Kristinn E. Andrjesson, ritstj. og
alþm., og skrifar hann undir út-
hlutina með fyrirvara.
Sjö rithöfundar og einn listmál-
ari lýsa yfir því, að þeir taki ekki
við styrknum. Flestir þeirra, ef ekki
allir, Kommúnistar.
I