Íslendingur - 18.05.1946, Blaðsíða 5

Laugardaginn 18. maí 1946
ÍSLENDINGUR
5
Svar Eimskipafjelags
íslands við brjefi Verzl
unarmannafje). hjer.
í síðasta blaði „íslendings“ vai;
birt svar Eimskipafjelags íslands,
ds. 30. f.m., viS brjefi Verzlunar-
mannafjelagsins á Akureyri, ds. 29.
marz s.l., er birt Var hjer í blaðinu
< 5. f.m. — Allrækilega var um sam-
göngumálin skrifað í „Isl.“ 5. og 12.
f.m. og enn á málinu alið öðru hvoru
síðan.
Skal nú nokkrum orðum farið um
brjef framkvæmdarstjóra Eimskipa-
fjelagsins.
Það skal þegar í slað tekið fram,
að inar rökstuddu kvartanir Verzl-
unarmannafjelagsins og „íslend-
ings“ virðast hafa borið nokkurn
árangur, því að svo brá við, skjót-
lega, eftir það að in rjettmæta gagn-,
rýni var flutt, að hingað tókust
skipaferðir, miklu örara og óftar en
áður var. Nægir í því efni að benda
á, að skip frá Skipaútgerðinni og
Eimskipafjelaginu hafa komið hing-
að 10 sinnum í apríl og til þessa
dags (16. maí): Súðin 1. apríl,
Hrímfaxi 3., Fjallfoss 3„ Aldan 11.,
Ilrímfaxi 17„ Súðin 20. og Sæfari
23. apríl, Esja 6. maí, Lagarfoss 2.
og Brúarfoss 8. maí. Til viðbótar
má geta þess, að Lublin og Fjall-
foss eru væntanleg næstu daga.
Útaf kvörtunum um tregar sanr-
göngur fyrsta fjórðung þessa árs til
Norðurlandsins, afsakar Eimskip sig
með því, að aðgerð á „Selfoss“ hafi
tekið miklu lengri tíma en áætlað
hafi verið, og að „Fjallfoss“ hafi
einnig orðið að fara í viðgerð. En
þegar tillit er tekið til þess, að á
sama tíma, sem skip þessi þurftu að-
gerðar við, hafði Eimskip nær 20
skip í þjónustu sinni, virðist með
öllu ómögulegt, að taka þessa afsök-
un til greina. Það liggur svo í aug-
um uppi, að hægt hefði verið að
senda eitthvað af þessum skipuni
norður og austUr um land, í stað
hinna, ef vilji og skilningur á sam-
gönguþörfum þessara landsfjórð-
unga hefði verið fyrir hendi.
Það, sem sagt er um flutning til
Síldarverksmiðja ríkisins, er þessu
máli óviðkomandi. Er sjáanlegt, að
Eimskip hefir ekki hugkvæmst að
taka önnur skip til þeirra flutninga
en einmitt þau, sem ætluð voru til
venjulegra vöruflutninga til Norð-
urlandsins. Hjer kemur greinilega
fram hjá Eimskip, að ekki háfi get-
að komið til mála að skerða lilut
Reykjavíkur í, siglingunum — ekki
ið allra minnsta.
Þá kemur næst þátturinn af
„Reykj af ossi“ og siglingum hans.
Þetta skip er sent í marzmánuði til
Siglufjarðar, eingöngu með 350
smálestir af múrsteini. Engar aðrar
vörur eru sendar með því, og það er
ekki látið koma til Akureyrar nje
taka vörur hjeðan frá Norðurland-
inu, aðeins vegna þess að tilkynnt
hafði verið vörusendendum í Belgíu,
að skipið hlæði í Antwerpen í hyrj-
un aprílmánaðar! Svo mikið lá á að
ná í eitthvað af byggingavörum
handa Reykvíkingum! Einlivern-
tíma hefir skipum Eimskips seink-
að sem svarar 'þeim tíma, sem lekið
hefði að láta skipið koma til Akur-
eyrar með vörur og laka vörur það-
an til ísafjarðar og Reykjavíkur, en
mikið lá þá hjer af vörum lil þeirra
staða.
Það, sem sagt er um að leiguskip
hafi ekki fengist til að sigla á hafnir
„út á land“, verður tæplega heldur
tekið til greina, þar eð vitanlegt er,
að útlend skip liafa komið hingað
á margar hafnir lijer norðanlands á
þessu tímabili, bæði með kol og
cement. 1—
Næsti þátturinn fjallar um áætl-
anir skipanna. Eimskip segir, að
skipalista þá, sem birtir sjeu i blöð-
um og útvarpi, megi skoða sem aug-
lýsingar um skipaferðirnar. Þar iil
er því að svara, að auglýsingar um
ferðir skipanna eru nær því aldrei
birtar í blöðum á Akureyri, en
Reykjavíkurblöðin koma ekki hing-
að daglega að vetrinum. Forráða-
menn Eimskips verða að skilja það,
að auglýsingar i Reykjavíkurblöð-
um, sjer í lagi að vetrinum, koma
oft ekki fyrir augu Norðlinga og
Austfirðinga fyrr en viku og hálf-
um mánuði eftir útkomu þeirra. Um
útvarpið er það að segja, að kaup-
sýslumenn og ýmsir áðrir haía oft
öðrum störfum að gegna en að hlusta
á útvarpsauglýsingar.
Vjer leyfurn oss enn að kalla það
ósi'ð, að nær öllum vörum skuli vera
skipað upp í Reykjavík og þær
geymdar þ'ar oft langan tíma, áður
en þær eru sendar til ákvörðunar-
staðar.
Um þennan umhleðslu-ósið skal
það tekið fram, að oft hefir verið al-
gerlega ástæðulaust að setja vörurn-
ar á land í Reykjavík, sjerstaklega
þegar um er að ræða vörur frá Eng-
landi eða Skandinaviu. Eða hvers
vegna hefir l. d. „Lagarfoss" ekki
verið látinn sigla til Austfjarða og
svo kringum land norður fyrir og lát-
inn flytja vörur á hafnir austan og
norðan á leið sinni til Reykjavíkur?
Aðalástæðan fyrir því, hve lítið af
vörum er sett á farmskrá til hafna ut-
an Reykjavíkur, er sú, að skipin
hafa ekki áætlun á aðra staði en
Reykjavík. Annars er skrá Eimskips
um umhleðsluvörurnar villandi, því
að við liana má bæta öllum vörum,
sem keyptar eru inn á vegum Inn-
flytjendasambandsins, svo sem mat-
vörum, nýjum ávöxtum og þurrkuð-
um o. s. frv„ sem vitanlega er marg-
falt magn við það, sem stendur í
skýrslu Eimskips. Við þetta bætist
svo allur matvöruinnflutningur kaup-
fjelaganna.
Þó að umhléðslukostnaðurinn sje
greiddur af Eimskip, þá kemur hann
vitanlega fram í hækkuðum flutn-
ingsgjöldum á öllum imíflutlum vör-
um. Þessi kostnaður er skaltur, sem
Reykjavík leggur á allar innfluttar
vörur landsmanna, þær sem þangað
koma, pg auðvitað eru það neytend-
ur varanna ,úti um land, sem verða
að horga brúsann. Við hjer nyrðra
og eystra verðum að greiða upp-
skipun á vörunum í Reykjavík og
vörugjald til liafnarinnar þar. Eim-
skip segir, að umhleðslukostnaður
sá, er það greiði, nemi mörgum
miljónum króna á ári hverju. Myndi
ekki hagkvæmara landsmönnum ut-
an Reykjavíkur, að þeim miljónum
væri heldur varið til að greiða sem
])ezL fyrir vörusendingum heint til
þeirra?
í brjefi Verzlunarmannafjelags-
ins 29. marz er minnst á það, að
jafnframt örðugleikumnn á því að
fá vörurnar frá Reykjavík, komi
svo lil viðbótar erfiðleikarnir um
flutning á vörum hjeðan, sjerstak-
lega til annarra hafna hjer innan-
lands. Er þar nefnt dæmi, að í nær
því 2 mánuði liafi engin ferð fallið
til Auslfjarða. Eimskip gengur al-
veg fram hjá þessari staðreynd í
svari sínu. Það er alveg eins og það
loki augunum fyrir, því, að hjer
norðanlands, sjerstaklega á Akur-
eyri, er allmikill verksmiðjurekstur,
en til þess að hann geti þróast, er
brýn þörf greiðra siglinga til þess að
hægt sje að koma framleiðsluvörun-
um hjeðan á aðrar hafnir.
Þar sem Eimskip segir í niðurlagi
brjefs sins, að menn megi ekki halda,
að það vilji „sýna landsmönnum
misrjetti“, heldur stafi það „ein-
göngu af óviðráðanlegum ástæðum,
að ekki sje unnt að fullnægja ósk-
um allra um tilhögun siglinganna“,
þá fáurn vjer eigi nicð hezta vilja
sjeð, að Eimskip geti svo eindregið,
sem það gerir, afsakað inar gersarn-
lega óviðunandi siglingar til Norð-
urlands og Austfjarða með því að
skjóta sjer lindir múr . „óviðráðan-
legra ástæða.“ Þykjumst vjer í grcin
þessari hafa bent á, að ýmsar afsak-
anir Eimskips sje næsta haldlitlar;
sumar þeirra hafa hinsvegar við
nokkur rök að styðjast, að því er
varðar samgöngurnar á styrjaldar-
tímanum, en í brjefi, Verzl.manna-
fjelagsins beindust kvartanirnar sjer-
staklega að ástandinu eftir styrjöld-
ina, en ekki að siglingunum, meðan
á ófriðnum stóð.
Framkvæmdarstjóri og stjórn
Eimskips mega ekki 'halda, að aðal-
atriðið sje að illskast við þá, það er
öðru nær. Nauðsyn knúði oss til
gagnrýni. Ef hún ber þann árangur,
að betur lakist lil í framtíðinni en
undanfarið, og Eimskip stendur við
heit sín um hættar samgöngur, svo
að allir megi vel við una, hefir hún
orðið til gagns, og ef þá tilgangi vor-
urn náð. — En það má Eimskipafje-
lagið vita, að ekki verður látið. af
þeirri rjettmætu kröfu af hendi
Norðlinga og Austfirðinga, að kom-
íþróttafjelagið ,ÞÓIT
Kvenna- og karlaflokkur úr lþrótta-
fjelaginu „Þór“ á Akureyri sýndu
leikfimi hjer í gærkvöld, 9 manns i
hvorum flokki, undir stjórn þeirra
frú Steinunnar Sigurbjörnsdóttur og
Tryggva Þorsteinssonar íþr.kennara.
Sýning þessi var mjög ánægjuleg.
Slúlkurnar gerðu mjög smekklegar
æfingar á gólfi og jafnvægisæfingar
ú F.árri N.’, hvorttveggja, all-vanda-
samt, en vcl útfært. Það sem ein-
kenndi stúlkurnar var mýkt og ör-
yggi. Þær hefðu aðeins mátt vera
heldur líflegri. Nokkrar æfinganna
gerðu þær eftir musík, en það tíðk-
ast nú rneir og meir í leikfimi, til
mikillar ánægju. Það stillir betur
saman hug og hönd við æfingarnar,
gefur þeim líf og meira gildi, verð-
ur jaftivel tvöföld list. Undirleikinn
annaðist hr. Áskell Jónsson söng-
stjóri, sem virtist ekki vera neinn
viðvaningur í þeim sykum.
Karlmennirnir sýndu sig í hug-
miklum æfingum á gólfi, b.æði kraft-
gefandi og mýkjandi, unnu vel.
Stökkin gerðu þeir óhikandi og
hressilega og mörg í ógætum stíl.
Þeir voru yfirleitt ljettir í viðbrögð-
um, allvel slæltir og fjaðurmagnað-
ir og báru á sjer hraustleikans merki,
eins og , íslenzkum mönnum sæmir.
Það var auðsjeð, að báðir kennar-
arnir höfðu lagt mikla rækt við að
kenna þessum flokkum; slíkt sjá
þeir hezt, sem kunnugir eru þessum
málum. Nemendurnir hafa líka
sýnilega fórnað mörgum frístundum
í þessar æfingar, en allar frístundir,
sem eru notaðar í ólíka heilsusam-
legum og mannbætandi tilgangi,
borga sig margfaldlega.
Með þökk fyrir komuna.
Dalvík, 12. maí 1946.
Gísli Kristjánsso/i, íþr.kennari.
Gagnfræðaskóla Akureyrar
var slitið í gær kl. 2. Skólastjórinn,
Þorsteinn M. Jónsson, flutti skýrslu
um skólann og afhenli gagnfræðing-
um skíreini þeirra. Flutli hann síð-
an til þeirra ágæta ræðu, og lagði
hann út af þessum ljóðlínum eftir
dr. Sveinbjörn Egilsson:
„Hægt í logni hreyfir sig
sú hin kalda undiralda.
Ver því jafnan var um þig.“
Gagnfræðingar útskrifáðir voru
46. Hæsta einkunn hafði Sigrún
Brynjólfsdóttir í Krossanesi í Glæsi-
•bæjarhreppi, I. 8.97.
Gestir skoðuðu handavinnu nem-
enda, og er hún með ágætum.
Fjöldi aðstandenda nemenda og
annarra gesta var viðstaddur skóla-
uppsögnina.
Skólastj órinn fór í morgun í
ferðalag með inurn nýútskrifuðu
gagnfræðingum suður á land.
Síðbúinn
varð „íslendingur“ að þessu sinni,
vegna flutnings prentsmiðj unnar,
sem enn er ekki að fullu lokið. Eru
kaupendur blaðsins beðnir að af-
saka þennan drátt.
ið verði í kring heinum samgöng-
um a.m.k. milli einnar hafnar í hvor-
um þessara fjórðunga og útlanda.
Jakob skáld Thorarensen
sextugur í dag
Jakob skáld Thorarensen er fædd-
ur á Fossi í Staðarhreppi, í Húna-
vatnssýslu vestri, 18. maí 1886. Var
faðir hans Jakob Jens Jakobsson
Thorarensen, er síðar var lengi vita-
vörður á Gjögri norður. Faðir
Jakobs í Gjögri var Jakoh kaupmað-
ur í Kúvíkum, en hann var sonur
Þórarins kaupm. í Kúvíkum, síðast
í Skjaldarvík, Stefónssonar amt-
manns Thorarensen. Er Jakob skáld
þannig 4. maður frá Stefáni amt-
inanni. Móðir skáldsins var Vil-
helmína Augustína Gísladóttir bmida
á Hamri og Fossi, Sigurðssonar.
Jakol) skáld nam trjesmíði árin 1905
—1909 og stundaði þá iðn lengi í
Reykjavík. Hann er kvæntur Borg-
hildi Benediktsdóttur, Guðbrands-
sonar á Broddanesi Jónssonar. —
Ut hafa komið eftir Jakoh þessi ljóð:
Snæljós 1914, Sprettir 1919, Kyljur
1922, Stillur 1927, Heiðvindar 1933
og Hagkveðlingar og hugdettur
1943. Sögur: Fleygar stundir 1929,
Sæld og syndir 1937 og Svalt og
bjart 1939. —
Heill skáldi karhnennskunnar og
norðanáttarinnar sextugu!
Fiskifloti
Islendinga er í þann veginn að tvö-
faldast, miðað við flotann 1944. Þá
nam hann 24 þúsundum lesta. Fyr-
ir atbeina ríkisstjórnarinnar bætast
30 togarar við og um 140 vjelbátar
ó árunum 1945—1947. Stærð þess-
ara skipa er samtals 24 þús. lesta, þ.
e. fiskiflotinn tvöfaldast á þremur
árum.
Flutningask'ipaflotinn
var fyrir stríðið um 15 þúsundir
lesta að stærð, en hann beið svo mik-
ið tjón í stríðinu, að hann var kom-
inn niður í 6.5 þús. lestir. Nú hefir
verið samið um kaup eða keypt 13
flutningaskip, öll samtals 23. þús.
lesta. Þau eiga að vera komin hing-
að til lands öll fyrir órslok 1948.
Fy rir atbeina ríkisstjórnar og
meirihluta Alþingis stækkar flutn-
ingaskipafloti íslendinga á þessum
árum úr 6.5 þús. lestum í 23 þús.
lesta. Hann nærri fjórfaldast.
Bretar
munu flytja allan þann her, sem þeir
eiga í Egiptalandi, brotl þaðan, að
vilja Egipla. Hefir forsætisráðherra
Brela lýst yfir þessu í neðri mál-
stofu þingsins.
Stjórnarskrárfrumvarpið,
sem franska stjórnin ljet þjóðarat-
kvæði fara fram um, var fellt, og
fara fram nýjar kosningar út af því
í Frakklandi í næsta mánuði. Er
þetta mikið áfall fyrir vinstri flokk-
ana, sjerstaklega Konnnúnista.
LÉREFTSTUSKUR
Kmupum við hmtta warSL
Prentsmiðja j
Bjöma Jónsaonar h. L
i