Íslendingur - 14.06.1946, Side 1
XXXILárg.
Fösludaginn 14. júní 1946
24. tbl.
Von hinnsL vonlausu:
Framsðknarmenn reyna að telja sðr og ððrnm
trð nm, að þeir vinni þingsætið ð Aknreyri.
Furðulegar niðurstöður “Dags„
um kosningahorfur hér í bæ.
SÍÐASTLIÐINN föstudag birti
llagur forsíSugrein, sem mun hafa
ált að vera til leiðbeiningar fyrir
kjósendur á Akureyri. Auðvitað er
ekkert nema gotl um það að segja,
að kjósendum sé á það bent, hvernig
líklegast sé, að þeir geti haft áhrif
með atkvæðum sínum, en þegar jafn
augljósum hlekkingum er beitt og
gert er í þessari grein í Degi, þá
hlýtur mönnum að vera nóg boðið.
DAGUR kemst að þeirri niður-
stöðu, að kosningabaráttan hér á
Akureyri standi á milli framsóknar-
tnanna og kommúnista, því að ann-
arhvor þessarra flokka muni hljóta
hingsætið. Að sjálfsögðu lelur hlað-
ifr þá baráttu ekki getað endað, nema
á þann veg, að frambjóðandi þeirra
leggi bolsana að velli.
Ileynslan hefir áður gefið Degi
0 í reikningi, og útreikningur blaðs-
ins nú virðist ekki gefa vonir um
hærri einkunn í þetta skiptið. Flestir
Akureyringar munu minnast þess,
að Vilhjálmur Þór átti að vera svo
öruggur um sigur í kosningunum
1942, að önnur útkoma úr kosninga-
dæminu var ekki hugsanleg að áliti
Dags. Allir vita, hvernig sá draum-
ur endaði.
1 ölurnar tala.
DAGUR vilnar í bæjarstjórnar-
kosningarnar í vetur og getur þess
rétlilega, að konunúnistar hafi þá
blotið 819 atkvæði, en Framsókn
774. Hinsvegar gleymir blaðið alveg
þriðja liðnum í dæminu, að Sjálj-
stœðisjlokkurinn hlaut 808 atlcvœði
eða 34 atkv. meira en Framsókn.
Þessi staðreynd veldur því, að sú
ályktun Dags, að kosningarnar í
vetur sanni staðhæfingar blaðsins,
fellur alveg um sjálfa sig. Væntum
yér þess, að Degi sé Ijúfl að leiðrétta
þessa villu í dæmi sínu, því að ekki
verður að óreyndu dregið í efa, að
blaðið kjósi fremur að flytja það,
er sannara reynist.
Hið rétta í þessu efni ér það, að
bæjarstjórnarkosningarnar í vetur
benda til þess, að mjög tvísýnt geti
verið um úrslitin í þingkosningun-
um hér á Akureyri. Sjálfstæðismenn,
framsóknarmenn og kommúnistar
voru þar svo að segja jafn sterkir,
°g er því sanni næst, að allir þessir
þrír flokkar herjist nú um þingsætið.
Mannalæti Alþýðuflokksins, um að
frambjóðandi hans geti náð kosn-
ingu, eru svo barnaleg, að jafnvel
sanntrúuðustu Alþýðuflokksménn
munu í hjarta sinu hrosa að þeim.
Enda þótt tölurnar frá í vetur gefi
þannig til kynna, að þessir þrír
flokkar hafi nokkurn veginn jafn
miklar líkur til þess að ná þingsæl-
inu hér, hníga því mörg rök að því,
að kosningaúrslitin verði á nokkuð
annan veg en Dagur og aðrir and-
stæðingar Sjálfstæðismanna á Ak-
ureyri láta sig dreyma um að þau
verði.
Bæjarstjórnarkosningarnar
gefa ekki rétta mynd.
ÞEIR, sem vilja gera raunsæjan
samanburð á kosningum til hæjar-
sljórnar og Alþingis, hljóta fljótlega
að koma auga á þá slaðreýnd, að
þar gætir oft verulegs ósamræmis
í styrkleikahlutföllum flokkanna. Er
þetta engan veginn óeðlilegl. Við
bæjarstjórnarkosningar ráða per-
sónuleg sjónarmið meir um atkvæði
kjósenda, og ágreiningur um ein-
staka menn eða málefni getur valdið
því, að menn láti flokkssjónarmiðin
víkja. Við Alþingiskosningar gegnir
allt öðru máli. Kjósendur gera sér
þá almennt ljóst, að þar skiptir það
meginmáli, hvaða stj órnmálastefna
sigrar og fær aðstöðu til þess að
móta gang þjóðmálanna næsta kjör-
tímabil. Því láta menn almennt min'ni
háttar ágreining víkja og fylkja sér
með einhug um þá stjórnmálastefnu,
sem þeir telja farsælast að þjóðar-
skútunni sé siglt eftir. Þessi mis-
munur er auðskilinn.
Undanfarandi kosningar hér á Ak-
ureyri hafa ótvírætt sannað þetta.
Sjálfstœðisjlokkurinn hejir alltaf
jengið mun jleiri atkvœði við Al-
þingiskosningar en hœjarstjórnar-
kosningar. Ýmsar ástæður hafa vald-
ið því, að flokknum hefir oft gengið
erfiðlega að ganga samstilltur lil
haráttu við kosningar í bæjarstjórn.
Hefir þelta hvað eftir annað skapað
sömu tálvonirnar og nú birtast í
áðurnefndri forsíðugrein Dags og
öllum áróðri andstæðinganna við
þessar kosningar. Þeir hafa ekki enn
lært þá staðreynd í skóla reynsluim-
ar, að við Aljhngiskosningar standa
Sjáljstœðismenn a-líð- saman sem
einn maður. Þaiinig hafa þeir hvað
eftir annað gert að engu tálvonir
andstæðinganna, og naumast getur
hjá því farið, að þessir góðu herrar
geri sér það ljóst, að svo muni
einnig fara nú.
Sjálfsfæðismenn munn
sigra.
SJÁLFSTÆÐISMENN gera sér
það fyllilega ljóst, að kosningaúr-
slitin eru tvísýn, og þeir reyna ckki
að blekkja sjálfa sig með neinurn
tyllivonum. Hins vegar er það vitað,
að Sjálfstæðisstefnan á svo miklu
fylgi að fagna í þessum bæ, að með
einhuga samtökum er sigurinn viss.
Akureyringar hafa ætíð kosið víð-
sýni og stórhug, og þeir munu því
áreiðanlega meta að verðleikum bar-
áltu Sjálfstæðisflokksins fyrir því
að sameina allar stéttir til sameigin-
legra átaka um stórfellda endur-
reisn í atvinnulífi þjóðarinnar, svo
að böli atvinnuleysis og fátæktar
verði bægl frá dyrum íslenzkrar al-
þýðu á komandi árum. Án forustu
Sjálfstæðisflokksins hefði slik sam-
vinna verið óhugsandi. Það skiptir
minnstu máli, hvort þessi eða hinn
frambjóðandinn er búsettur hér eða
þar. Aðalatriðið er, að menn fylki
sér um þá stefnu og þann flokk, sem
sýnt hefir í verki, að bezt er treyst-
andi til þess að hafa forustuna í
hinúm djarflegu nýsköpunarfram-
kvæmdum lil tryggingar því, að þær
verði farsællega til lykta leiddar.
Akureyringar munu naumast teskja
þess, að rauði fáninn verði dreginn
að hún yfir bæ þeirra og fylgismað-
ur austrænnar cinræðisstefnu verði
aðalmálsvari þeirra á Alþingi. Fram-
bjóðandi konnnúnista hér er án efa
góður og gegn maður, en hann verð-
ur áreiðanlega að gera sér að góðu
að hlýða Moskvavaldinu, þegar kippt
verður í linuspottann.
Bæjarstjórnarkosningarnar í vet-
ur sýndu það, að Framsókn er deyj-
andi flokkur í flestum kauplúnum
og kaupstöðum landsins. Hvernig
ælti líka alþýða manna að geta fylgt
að málum þeim flokki, sem hefir
lagt allt kapp á að vinna einmitt
gegn þeim umhótamálum, sem hclzt
geta orðið til þess að tryggja hag
alþýðunnar. Vegna hins mikla veld-
is KEA hér, heíir flokknum tekizt að
balda nokkurn veginn við fylgi sínu
í bænum, því að eins og öllum er
kunnugt, hefir KEA, eins og önnur
kaupfélög, þar sem Framsóknarmenn
ráða, óspart beitt áhrifum sínum til
þess að efla gengi Framsóknarflokks
ins. Akureyringar munu líka almennt
vera þeirrar skoðunar, að foringjar
KEA hafi nægilega mikil ítök í bæn-
um, þótt þcir fái ekki einnig þing-
sætið.
Oll rök mæla með því,
að Akureyringar fylki sér
með meiri einhug en
nokkru sinni áður um
hinn þrautreynda þing-
mann sinn og sýni um leið
ótvírætt fylgi sitt við hina
stórhuga og glæsilegu þjóð-
málastefnu, sem Sjálfstæð-
isflokkurinn hefir mótað
með stjórnarforustu sinni.
Sjálfstæðismenn!
Ej j> ér verðið fjarverandi á
kjördegi, j>á munið að kjósa
áður en þér farið úr bœnum.
Fulltrúaráðið.
A varp.
Um leið og ég tek við ritstjórn ís-
lendings, langar mig til að sendá les-
endum blaðsins kveðju mína með
ósk um góða samvinnu.
Blöðin haja mikilvœgum skyldum
að gcgna í þjóðfélaginu. Þeim ber
að gefa lesendum sínum sem gleggsta
og áreiðanlegasta mynd af J>eim at-
burðum og málefnum, sem þau fjalla
um. Auðvitað hljóta pólitísk blöð að
túlka gang málanna út jrá sjónar-
miði flokka sinna, en þcim ber að
gera \>að með sanngirni og rökum,
en ekki með blekkingum eða óhróðri
um andstœðingana.
/ín eja munú ýmsir hugsa sem
svo, að naumast sitji á mér að vera
að geja heilrœði áður cn reynslan
hefir leitt í Ijós, hvernig mér takist
sjálfum að halda þau. Það er heldur
ekki œtlun mín að gerast siðameist-
ari á J)essum vetlvangi, en J>að er
von mín, að við ritstjórar Akureyr-
arblaðanna reynum af jremsta megni
í málflutningi okkar að temja okkur
J>œr baráttuaðferðir einar, sem mann
sœmandi geti talizt. lslenzk blaða-
mennska hefir um of tekið upp per-
sónulega illkvittni í stað málefna-
legrar gagnrýni. Það vœri ánœgju-
legt, ef blöðin hér á Akureyri gœtu
lagt sinn skerf til Jjcss að breyta
þeim anda.
íslendingur mun liér eftir sem
hingað til leitast við að vinna að
framgangi Jieirra mála, sem til hags-
bóla geta orðið fyrir Akureyri og
landið í lieild. Treystir blaðið J>ar á
samvinnu allra þjóðhollra afla.
Magnús Jótisson.
Lítill ílokkur, sem heldur,
að hann sé orðinn stór.
Frambjóðandi Alþýðuflokksins hér getur hvorki
orðið þingmaður Akureyrar né uppbótarmaður.
Alþýðumaðurinn og ýmsir áróðursmenn Alþýðuflokksins hér í bæ
hamast við að reyna að telja fólki trú um það, að frambjóðandi Al-
þýðuflokksins geti náð kosningu sem uppbótarþingmaður og jafnvel
orðið aðalþingmaður kjördæmisins.
Hér er um að rœða hinar herfilegustu blekkingar. Frambjóðandi Al-
þýðuflokksins getur auðvitað látið sig dreyma unt þessi úrslit, en sá
draumur getur aldrei orðið að veruleika. Hið mikla fylgi, sent listi Al-
þýðuflokksins hlaut við bæjarstjórnarkosningárnar hcfir valdið slík-
um ofmetnaði í foringjaliði flokksins hér, að þeir ímynda sér, að heim-
urinn liggi flatur fyrir fótum þeirra.
Þeir, sem bezt þekkja, vita, að fjöldi fólks kaus lista Alþýðuflokks-
ins við bæjarstjórnarkosningarnar aðeins vegna óánægju með lista
síns eigin flokks. Allir þessir kjósendur munu nú skipa sér aftur undir
merki flokka sinna. Þessir kjósendur gera sér Ijóst: Að alkvœði Jteirra
verða gagnslaus með því að kasta þeim á jrambjóðanda Alþýðujlokks-
ins nú. Þeir munu aftur á móti geta ráðið úrslitum um það, hvort
Sjálfslœðismaður, Kommúnisti eða Framsóknarmaður verður kjörinn
þingmaður Akureyrar.
Það val œtti ekki að vera erfitt.