Íslendingur - 28.06.1946, Blaðsíða 4

4
í S L E N D í N G U R
Föstudagurinn 28. júní 1946
&
ÍSLENDINGUR
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
MAGNÚS JÓNSSON.
Útgefandi: BlaSaútgálufél. Akureyrar.
Skrifatofa Hafnaratr. 101. Sími 354.
Auglýaingar og afgreiðala:
Svanberg Einarsson.
Pósthólf 118.
PrantsmiSja BjSrns Jinsstnar h.f.
St j ómar samstarf ið
Sósíalistaflokkurinn hefir nýlega
sent Sjálfstæðisflokknum og Al-
þýðuflokknum bréf, þar sem hann
óskar eftir því, að þessir flokkar
hefji þegar viðræður um framhald-
andi samstarf eftir kosningar.
Þessi lilmæli liafa komið mörgum
kynlega fyrir sjónir, og þau bregða
nokkru ljósi yfir viðhorf þessa flokks
til lýðræðisins.
í vestrænu lýðræðisþjóðfélagi eru
kosningar ekki aðeins hafðar til
þess að sýnast, heldur er þeim ætl-
að að vera vísbending til stjórn-
málaleiðtoganna um það, hvernig
þjóðinni geðjast að störfum þeirra
síðasta kjörtímabil og hvers hún ætl
ast til af þeim á hinu nýja kjörtíma-
bili. Þetta sjónarmið er í samræmi
við það grundvallaratriði lýðræðis-
ins, að borgararnir sjálfir séu hinir
raunverulegu valdhafar, sem með
frjálsum kosningum eigi að se^ja
fulltrúum sínum fyrir verkum.
Þetta virðast kommúnistar ekki
hafa skilið til hlýtar. Þeir umhverf-
ast nú yfir því, að samstarfsflokkar
þeirra skuli ekki umsvifalaust ganga
til samninga um framhaldandi sam-
vinnu, áður en kjósendur landsins
hafa látið sínar óskir í ljós. Það mun
áreiðanlega fátítt í lýðfrjálsu landi,
að slík aðferð sé viðhöfð, og tilmæli
kommúnista verða ekki skilin á ann-
an veg en þann, að þeir láti sig engu
varða úrskurð þjóðarinnar.
En kommúnistar verða að átta sig
á því, að þeir hafa ekki enn komið
hér á sínu austræna lýðræði, þar
sem þingkosningar eru aðeins skrípa
leikur. Hér verða flokkarnir að gera
sér það að góðu að sækja og verja
mál sitt fyrir dómstóli þjóðarinnar
og haga sér í samrsemi við úrskurð
kjósendanna.
Sjálfstæðisflokkurinn óskar að
fylgja lýðræðisreglum. Hann hafði
forustu um myndun núverandi ríkis-
stjórnar og stefna hennar var mótuð
í anda hans. Hann hefir birt þjóð-
inni sína stefnuskrá og lýst yfir, að
hann vilji leiða til farsælla lykta þau
margvíslegu umbótamál, sem byrj-
að hefir verið á. Þar sem stjórnar-
stefnan er í hans anda, mun hann
að sjálfsögðu halda áfram á þeirri
braut, sem mörkuð hefir verið.
Þjóðin dæmir við þessar kosning-
ar fyrst og fremst um þessa stefnu.
Telji hún hana góða og æskilegt, að
haldið verði áfram hinum víðtæku
framkvæmdum, mun hún einnig
gefa til kynna, hvaða flokki hún
treystir bezt til þess að hafa forust-
una í þeim málum.
Sjálfstæðismenn vilja ekki fyrir-
fram gefa neina yfirlýsingu um það,
að þeir ætli sér að vinna með þess-
um eða hinum flokknum, hvernig
sem kosningarnar fara. Veiti þjóðin
Blekkingar sósialista um líleyri mœðra og
ekkna í almannatryggingunum
þeim áfram forustuaðstöðu, munu
þeir skilja það sem vísbendingu um
það, að þjóðin viðurkenni það starf,
sem þeir hafa unnið, og flokkurinn
mun á þingi haga sér í samræmi við
það. Kommúnistar hafa lýst því yf-
ir, að stjórnarsamvinnan sé ekki
byggð á þeirra stefnu. Vilji þeir
láta hana áfram liggja í kistuhand-
raðanunr, mun Sjálfstæðisflokkur-
inn fagna því. Hann er fús til sam-
starfs við alla þá, sem af einlægni
vilja vinna að framfaramálum þjóð-
arinnar. Kommúnistar verða hins-
vegar að gera sér ljóst, að Sjálfstæð-
isflokkurinn mun snúast öndverður
gegn sérhverri tilraun kommúnista
til þess að koma á hér kommúnist-
isku þjóðskipulagi.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir þegar
sýnt það, að hann lætur málefnin
ráða afstöðu sinni til annarra flokka.
Hann hefir beitt sér fyrir samstarfi
allra stétta um sköpun blómlegs at-
vinnulífs og hann mun halda því
starfi áfram. Hann hefir bent á það,
að kommúnistar vilji tortíma lýð-
ræðisþjóðskipulaginu og því verði
þeim aldrei til langframa treystandi
til þjóðhollrar samvinnu um umbæt-
ur á því þjóðskipulagi. Sjálfstæðis-
flokkurinn h»fir því óskað þess, að
þjóðin gerði kommúnista áhrifa-
lausa á lýðræðislegan hátt. Tilmæli
kommúnista gætu verið vísbending
um það, að kommúnistar óttuðust
dóm þjóðarinnar og vildu því
tryggja sér ráðherrastólana fyrir-
fram. Sjálfstæðisflokkurinn ætlar
sér ekki að tryggja þeim áhrif degi
lengur en þjóðin óskar.
Alþýðuflokkurinn og
tryggingarnar
ALÞÝÐUFLOKKSMENN hafa mjög
gumað af því, að þeir ættu bróðurpartinn
í almannatryggingalögunum og hefðu haft
forustu um lausn þes9 máls. Það er auð-
vitað mjög fjarri lagi að eigna Alþýðu-
flokknum sérstaklega þetta merka mál.
Það er þó einn maður, sem öðrum Alþýðu-
flokksmönnum fremur hefir unnið að al-
mannatryggingunum. Þessi maður er Har-
altlur Guðmundsson. Hontyn er nú laun-
að með því að setja hann í algerlega von-
laust sæti á lista Alþýðuflokksins í Reykja
vík. í öruggu sætin eru settir andstæðing-
ar stjórnarsamvinnunnar, en hún tryggði
einmitt framgang þessa máls. Getur þetta
verið til nokkurrar leiðbeiningar um það,
hversu mikið er að marka þá staðhæfingn*
Alþýðuflokksmanna, að þeim sé bezt trú-
andi til þess að stenda vörð um þau rétt-
indi, sem íslenzkri alþýðu eru tryggð með
þessum lögum.
Hver gæti verið á móti því
ÞEGAR Rússar réðust að baki pólska
hernum haustið 1939, ritaði Halldór Kilj-
an, átrúnaðargoð íslenzkra kommúnista,
pistil í aðalmálgagn kommúnista í því
skyni að afsaka fólskuverk Rússa eins og
sönnum kommúnista sæmdi. Sagðist hann
ekki geta skílið í því, að nokkur kommún-
isti gæti átalið það, að 15 miljónir manna
væru þannig þegjandi og hljóðalaust los-
aðir undan auðvaldskúguninni og inniim-
aðir í ríki sósíalismans.
Kommúnistum fannst heldur ekkert at-
hugavert víð það, þegar Rússar kúguðu
Eystrasaltsríkin til þess að biðja um þá^
náð að vera svipt sjálfstasði sínu. Komm-
EITT af þeim stórmálum, sem
náðu afgreiðslu á síðasta þingi, voru
almannatryggingarnar. Við undir-
búning alþingiskosninganna, sem í
hönd fara, eru flokkarnir, einkum
Alþýðufl. og Socialistafl., að metast
um, hver eigi mest í þessari gagn-
merku löggjöf. En það er ekki þessi
reipdráttur, sem gefur mér tilefni til
að blanda mér hér í þetta mál, held-
ur þær blekkingatilraunir, sem Soci-
alistar halda á lofti í blaði sínu hér
og manna á milli, um afgreiðslu
málsins og einstök atriði löggjafar-
innar sjálfrar.
Þessar blekkingar eru bersýnilega
gerðar í þeim eina tilgangi að ginna
kjósendur til fylgis við Sociálista-
flokkinn.
Það vill svo vel til, að ég er vel
kunnugur þessum málum á Alþingi,
því að í Nd. þingsins hafði heilbrigð
is- og fél.málanefnd málið til með-
ferðar, en ég er formaður þeirrar
nefndar, og get því lsiðrétt það, sem
mest er afflutt í kosningaáróðrinum
hér. —
Eitt af þeim málum, sem um var
samið, er núverandi stjórnarsam-
Starf hófst, voru almannatryggingar.
Var samið um að koma hér á á
næsta þingi svo fullkominni og víð-
tækri löggjöf í þessum efnum, sem
bezt þekkist í nágrannalöndum vor-
únistum fannst óhæfa af Finnum að bera
hönd fyrir höfuð sér, þegar Rússar heimt-
uðu stóra hluta af landi þeirra. Kommún-
istum finnst það svívirðilegt ofbeldi og
einræðisbrölt, þegar stjórnin í Grikklandi
lætur liandtaka kommúnistiska ofbeldis-
menn, en þeim finnst sjálfsagt af Tito, ein-
ræðisherra í Júgóslavíu, að beita vopna-
valdi gegn öllum þeim, sem leyfa sér að
mótmæla einræði hans.
Þannig eru allir hinir „mórölsku mæli-
kvarðar11 kommúnista. Þegar Rússar halda
þjóðum Austur-Evrópu í járngreipum sín-
um og halda verndarhendi yfir ólýðræðis-
legum leppstjórnum kommúnista í þess-
um löndum, þá heitir það á máli komni-
únista sjálfsagðar öryggisráðstafanir og
harátta gegn einræðisöflum. Bf brezkur
her situr í Grikklandi eftir beiðni grísku
stjórnarinnar sjálfrar, þá kalla kommún-
istar það sv.ívirðilegt ofbeldi.
Þannig eru kommúnistarnir rússnesku
gersamlega blindaðir í ást sinni á hinu
austræna einræði. Hvernig .getur'nokkur
fslendingur fmyndað sér, að þessir menn
geti verifi vökumenn yfir frelsi og sjálf-
stæði íslenzku þjóðarinnar. Þessir menn
hafa sjálfir sagt, að ættjarðarástin væri
eitt af tækjum auðvaldsins til þess að
hindra alþjóðleg samtök „öreiganna".
FARIÐ EKKIÚR
BÆNUM ÁN
ÞESS AÐ KJÓSA
Ríkisstjórnin stóð við gerða samn
inga. Hún .skipaði milliþinganefnd í
málið. Áttu allir flokkar þingsins
mann í nefndinni, en auk þeirra
störfuðu með nefndinni sérfræðing-
ar: Jón Blöndal, hagfræðingur, og
Brynjólfur Stefánsson, trygginga-
fræðingur. Nefndin lauk störfum á
tilsettum tíma og skilaði nefndará-
liti og frumvarpi til laga um al-‘
mannatryggingar, sem lagt var fram
á síðasta Alþingi.
Ti‘1 þess að flýta fyrir afgreiðslu
málsins á þingi höfðu heilbrigðis-
og félagsmálanefnd beggja deilda
marga sameiginlega fundi um málið
og auk þess voru valdir menn úr
nefndunum til þess að reyna að
færa saman hin mismunandi sjónar-
mið.
Jafn víðtækar tryggingar og þær,
sem frumvarpið bauð upp á, hlutu
eðlilega að hafa stóraukin útgjöld
í för með sér. Milliþinganefndin
hafði áætlað, að útgjöldin alls myndu
nema 72 milj. króna á árinu. Árleg
útgjöld vegna þeirra trygginga,. sem
fyrir voru, námu 40 milj. króna eft-
ir'því sem reikningar síðustu ára
hermdu. Aukin útgjöld skv. frv.
voru því 32 milj. króna. Heildarút*
gjöldin skiptust niður á fjóra aðal-
liði þannig:
Heilbr.tr. 2Íhp milj. kr. eða 29.0%
Vinnuveit. 11.8 milj. kr. eða 16.5%
Sveitafélög 15.3 milj. kr. eða 21.0%
Ríkissjóður 24.0 milj. kr. eða 33.5%
Samt. 72 milj. kr. ertða 100%
Sjálfstæðismenn höfðu ýmislegt
við frumvarpið að athuga, þótt þeir
hinsvegar viðurkenndu kosti þess.
Einkum hraus þeim hugur við hin-
um háu útgjaldaaukningu og vildu
lækka útgjöldin allverulega. Þá vildu
þeir og takmarka framlög og ábyrgð
ríkissj óðs og fá hvorttveggja fast-
hundið með lögum. Að lokum setti
Sjálfs'tæðisflo'kkiwinn það skilyrði
fyrir fylgi sínU við frumvarpið, að
heildarútgjöldin yrðu lækkuð um
nál. 4 milj. króna eða rúml. 5% af
heildarupphæðinni og að framlög og
ábyrgð ríkissjóðs yrðu fastbundin
í lögunum. Um síðara atriðið varð
enginn verulegur ágreiningur milli
stjórnarflokkanna, en um fyrra at-
riðið aftur á móti urðu allharðar
stympingar, og þá um það, hvaða
útgjaldaliði skyldi lækka. Varð þó
brátt samkomulag um að fella niður
ákvæði um jarðarfarastyrk og fram-
lag til átvinnustofnunarinnar. Hins
vegar voru fulltrúar Socialista ófá-
anlegir til að lækka lífeyri ekkna og
mæðra, enda höfðu þeir lagt fram
tillögur, sem hækkuðu útgjöldin um
ca. 10 milj. króna, en lækkuðu ið-
gjöldin um ca. 3 milj. kr., án þess
þó að bera fram nokkrar tillögur um
aukin fjárframlög til stofnunarinn-
ar. Þessar breytingatillögur héldu
þeir fast við, en áögðust þó rnundu
fylgja frumvarpinu enda þótt þessar
tillögur yrðu felldar. Var því aug-
ljóst, að hér var aðeins um yfirboða-
tillögur að ræða. Tillögur þeirra
voru felldar, en frv. með samkomu-
lagsbreytingum Sjólfstæðis- og Al-
þýðuflokks og að nokkru leyti Soc-
ialistaflokksins náði samþykkt þings-
Framhald á 6. síðu.
Aknreyringar!
Áróðursmenn Framsóknar og Alþýðuflokksins æða nú um
allan bæinn og reyna að sannfæra fólk um það, að baráttan
um þingsætið hér standi á milli frambjóðanda þeirra og komm-
únista.
Þetta er hættuleg blekking.
í vetur muiiaði 10 atkv. á lista Sjálfstæðismanna og komm-
únista, Framsókn hafði yfir 40 atkv. færra eti kommúnistar
og Alþýðuflokkurinn á annað hundrað atkvæðúm færra.
Það er einnig staðreynd, að Sjálfstæðisflokkurinn fær allt-
af miklu fleiri atkvæði við Alþingiskosningar en bæjarstjórn-
arkosningar. Vitað er, að margt það fólk, sem kaus lista Al-
þýðuflokksins í vetur, kýs nú frambjóðanda Sjálfstæðisflokks-
ins.
Það er jafnframt vitað, að kommúnistar byggja allar sigur-
vonir sínar á því, að fylgismenn Sjálfstsaðisflokksins láti glepj-
ast af blekkingum Framsóknar- og Alþýðuflokksins og geri at-
kvæði sín ónýt með því að kjósa Steindór eða Þorstein.
Sjálfstæðismenn verða því að vera vel á verði gegn áróð-
ursmönnum Framsóknar- og Alþýðuflokksins, því að þessir
menn vinna beint í þágu kommúnista,
BARÁTTAN hér a akureyri stendur A milli
SJALFSTÆÐISFLOKKSINS OG KOMMUNISTA — MILLI
VESTRÆNS LYÐRÆÐIS OG AUSTRÆNS EINRÆðlS.
Það er með öllu voniaust, að Steindór eða Þorsteinn nái
kosningu. Hver sá kjósandi, sem greiðir þeim atkvæði, stuðlar
að sigri kommúnista.
Allir lýðræðisunnandi Akureyringar fylkja sér því um
Sigurð E. Hlíðar og lýsa þannig andúð sinni á kommúnistum.
Akureyringar!
Tryggið sigur lýð’ræðisaflanna.
Kjósið Sigurð E. Hlíðar.
iÞanííaBrot