Íslendingur - 13.09.1946, Blaðsíða 1
o d
jUCXII. árg.
I. o. 0. F. — 1289138% —
Kirkjan. Messuð á Akureyri sunnudag-
15. sepl. kl. 2 e. h.
Messað á Möðruvöllum í Hörgárdal
fiunnudaginn 15. sept. kl. 1 e. h. — Safn-
affarfundur.
njúskapur. Nýlega voru gefin saman í
hjónaband, af sóknarprestinum, sr. Frið-
■*k J. Rafnar, vígslubiskupi, uugfrú Berg-
tóra Eggertsdóltir, Akureyri og Guttorm-
ur Berg, Akureyri.
Siljurbrúðkaup ciga þriðjudaginn 17.
Þ- m. hjóiiin Sigurbjörg Pétursdóttir og
Pétur Jónsson, skósmíðameistari, Glerár-
eyrum 2 hér í hæ.
ára verður þriðjudaginn 17. þ. m. frú
Guðfinna Eydal, kona Ingimars Eydal, fv.
Htstjóra.
íslentlingur er 6 síður í dag. — í auka-
hlaðinu í dag er svargrein Magnúsar Jóns-
sonar til Bernharðs Stefúnssonar.
Áheit á Akureyrarkirkju: Kr. 30.00 frú
S- S. Kr. 20.00 frú K. G Þakkir. Á. R.
Áheit á Strandarkirkju frá Siglryggi
Jónssyni, Ak., kr. 20.00. Móttekið á afgr.
íslendings og sent áleiðis.
Munum á hlutavellu Sjálfstæðisfélag-
anna, sem halda á um aðra lielgi, má
koma til Valgarðs Stefánssonar, stórkaup-
manns, Páls Sigurgeirssonar, kaupmanns,
oða Helga Pálssonar, forstjóra. Skorað er
a allt Sjálfstæðisfólk í hænum að leggja
extthvað af mörkúm til hlutaveltunnar. —
Hlutaveltunefnd Sjálfstæðisfélaganna.
Dansað í Naustaborgum n. k. laugar-
dagskvöld. Hljómsveit leikur fyrir dansin-
um. — Kaffi og aðrar veitingar á staðn-
um. — Dansleikurinn hefst kl. 10.
Rotturnar eru enn daglegir gestir á göt-
um bæjarins. Víða eru h'ka góð skýli fyrir
þær eins og l. d. undir moldar- og grjót-
hrúgunni framan við Hafnarstræti 105.
Þarf að láta flytja hing þennan í burtu
sem allra fyrst.
Rakblöð
frá 5 aur. stk.
brauns-verzlun
Péll Sigurgeirsson
Enskir
gólfklútar
Verð kr. 2.70.
BRAUNS-VERZLUN
Péll Sigurgeirsaon
Föstudagur 13. september 1946
Bankarnir veröa að endurskoða af-_
stöðu sína til húsbyggingalána.
Dansk'fslenzka samnlnganefndin kemttr
til Akureyrar.
Ríkissljórnin hauð dansk-íslenzku samnlngánefndinni í jlugjcrð yjir landið s. I.
sunnudag. Kom nejndin við hcr á Akureyri í suðurleið og snœddi hádegisverð að
Hótel KEA. Dvöldu gestirnir nokkra stund í bœnum og skoðuðu hann. — Myndin
hér að ojan var telcin að Jiótel KEA. Sjást j>ar, jrcmsta röð, talið frá vinstri: Halv-
dan Henriksen, jyrrv. ráðherra, O. Mohr, sendiherra, jormaður dönsku nejndarinn-
ar, Jakoh Möller, sendiherra, jorm. íslenzku nejndarinnar og S. Rytter, landsjnngs-
maður. I aftari röð: Stefán Jóh. Stejánsson, alþm., Eysteinn Jónsson, jyrrv, alþm.,
J. Pahutan, ritari dönsku nejndarinnar, Dahl, yfirlœknir í Fœreyjum, Tli. Holst,
deildarstjóri, Kr. E. Andrésson, ritstj., H. Thomsen, kaupm., Fœreyjum, Th. Holst,
landþingstnaður, S. Grunnet, ritstj. Pressens Radioavis, Haraldur Kröyer, fulltrúi,
ritari ísl. nejndarinnar, jrú H. Hedtojt, Larsen sendikennari, II. Hedtoft, fyrrv. ráð-
herra, og jrú Larsen.
Viðræðuin dansk-íslenzku
samninganetndannnar lokið.
Einkennilegt að]fiOOOfíbúsí bær skuli
ekki geta fengið^/án tii þess að reisa
nokkrar íbúðir.
Á fundi bæjarstjórnar Akureyrarkaupstaðar s.I. þriðjudag urðu
allmiklar umræður um húsnæðisvandræðin í bænum og leiðir til
útbóta. Var skýrt frá því, að allar tilraunir bæjarstjórnarinnar að
fá lán til þess að koma upp húsum þeim, er bæjarstjórnarflokkarn-
ir ákváðu í málefnasamningi sínum að koma upp, hefðu reynzt
árangurslausar. .Bankarnir hefðu algerlega neitað um lán og
borið við fjárskorti.
Sanuiingaumleitanir dönsku og ís-
lenzku nefndanna liafa farið frain
með góSum skilningi og gagnkvæm-
Úm vilja til aS ná þeim árangri, sem
bæSi löndin mætlu við una, og í bók-
un þeirri, sem samþykkt var í lok
þeirra, lýsa nefndirnar yfir því, aS
þær hvor fyrir sitl leyti muni halda
áfram.aS sltiSla aS því, aS hinn end-
anlegi samningur megi verSa tákn
þeirrav vinátlu og samvinnu, sem
framvegis skuli ríkja milli landanna.
Samningaumleitanirnar hafa leitt
til endantegrar niSurstöSu um ýmis
atriSi og skulu þar einkum lalin eftir
farandi: Áframhaldandi jafnréttis-
staSa til handa þeim, sem liinn .6.
marz þ. á. voru búseltir í hinu land-
inu eSa höfSu veriS þaS einhvern-
tíma á síSustu lö árunum áSur; end-
anleg skipan ríkisborgararéttar
þeirra Dana, sem húsettir voru á ís-
landi 1918; hyrjun umleitana um
nýjan verzlunar- og siglingasamning;
endurgreiðsla útgjalda skv. félags-
málalöggjöf annars landsins vegna
ríkisborgara hins og afhending
þeirra samninga, sem danska ulan-
ríkisráSuneytiS hefir gert fyrir ls-
Iands hönd.
FreslaS var umræSum um áfram-
hald tiltekinna fiskveiSiréttinda Fær-
eyinga viS íslánd og rétt íslenzkra
fiskimanna viS Grænland, þar eS í
því efni var talin þörf nánari íhugun-
ar af hálfu íslenzkra og danskra
stj órnarvalda.
íslenzka nefndin hefir lagt ríka á-
herzlu á óskir íslendinga um, aS hin
íslenzku handrit í Danmörku verSi
afhent Islandi, og viS samningaum-
leitanirnar hefir hún rökstutt þær
óskir meS nýjum greinargerSum
varSandi mál þetta. Danska nefndin,
sem skort hefir heimild til aS semja
um máliS, mun flytja ríkisstjórn
sinni óskir og skoSanir íslendinga
til nánari íhugunar.
(Frá utanríkisráðuneytinu).
Það hlýtur að vekja nokkra
furðu, að bankarnir skuli ekki
þora að lána jafn stórum bæ og
Akureyri fé til þess að koma
upp 10 íbúðum. Það kann að
yera, að bankarnir hafi lítið fé
laust nú, en hitt er staðreynd,
að stefna bankanna í húsbygg-
ingamálum hefir hingáð til ver-
ið mjög þröngsýn. Þrátt fyrir
hinn stóraukna tilkostnað við
húsbyggingar síðustu árin, hafa
bankarnir verið tregir til að
hækka að nokkru ráði lánveit-
ingarnar. Hefir þetta valdið
miklum erfiðleikum hjá mönn-
um, sem ekki hafa haft því
meira handbært fé, því að gegn
óverulegri lánveitingu hafa
bankarnir svo heimtað 1. veð-
rétt í húsunum.
Það er að sjálfsögðu hverjum
manni Ijóst, að venjulegir launa
menn, sem ráðist hafa út úr
neyð í húsbyggingar nú á
stríðsárunum, hafa litla mögu-
leika til þess að get'a staðið und
ir hundrað til tvö hundruð þús-
und króna byggingarskuld á
venjulegum tímum. Eina ráðið
til þess að hjálpa þessum mönn-
um virðist vera það, að bankarn
ir veiti þeim rífleg lán með hag-
kvæmum greiðsluskilmálum. —
Eru þá líkur til að þeir gætu
staðið undir afborgunum og
sanngjörnum vöxtum og bank-
arnir þyrftu ekki að tapa neinu.
Það hefir verið sagt um
banka, að þar gætu menn feng-
ið lánaða peninga, ef þeir gætu
sannað, að þeir þyrftu ekki á
þeim að halda. Bankarnir hafa
auðvitað miklum skyldum að
gegna við sparifjápeigendurna,
en þeir verða einnig að gæta
þess, að hlutverk þeirra er að
styrkja eftir mætti nytsamar
framkvæmdir í landinu á hverj-
um tíma.
Sagt er, að bankarnir séu al-
mennt að stöðva lán til húsa-
bygginga. Hlýtur slík ráðstöf-
un að hafa mjög alvarlegar af-
leiðingar og valda einstakling-
um þeim, sem byrjaðir eru á
byggingum, stórtjóni, ef þeir
ekki fá lán til þess að fullgera
húsin. Munu dæmi til þess, að
slíkir menn hafi í vandræðum
sínum leitað til peningabraskara
og orðið að sæta afarkostum.
Alþingi samdi á sínum tíma
merkileg lög um aðstoð við
húsbyggingar í kaupstöðum.
Þessi lög koma þó að litlu
haldi, ef ekki er hægt að fá það
fé, sem heimilað er í lögunum.
Finna verður einhverja lausn.
Þótt lán kynni að fást hér
eftir, er þó ljóst, að engin bæj-
arhús verða reist fyrir veturinn.
Verður því að finna einhver ráð
til þess að leysa á annan hátt
vandræði þess fólks hér í bæ,
sem nú er húsnæðislaust.
Sumir hafa sótt um leyfi til
þess að reisa bráðabirgðahús.
Taldi bæjarstjórnin rétt að heim
ila slíkar byggingar sem neyðar
úrræði, en var hins vegar á
éinu máli um það, að ekki mætti
fyrir þá sök slaka á tilraunum
til þess að koma upp viðunandi
húsum.
Það eru mikil vandræði að
þurfa að fara inn á þá braut að
reisa bráðabyrgðahús, því að
reyndin vill verða sú, að slík
hús eru látin standa svo lengi,
sem hægt er. Á skipulagsupp-
Framhald á 4. síðu.