Íslendingur - 20.11.1946, Page 1

Yandamálin verða aðeins ieyst
einlægu samstarfi verkamanna og
Samtök þessara aðila þurfa
þegar að hetja samninga
NÝLOKIÐ er í Reyikjavík þingum tveggja mikilvægra sam-
taka, Alþýðusambands Islands og Landssambands íslenzkra út-
vegsmanna. Báðir þessir aðilar gegna miltilvægu hlutverki í þjóð-
félaginu, og báðum er það sameiginlegt hagsmunamál, að atvinnu-
líf þjóðarinnar sé sem blómlegast. Veigamesti atvinnuvegur þjóð-
arinnar, útgerðin, á nú við mikla erfiðleika að etja vegna stór-
kostlegs framleiðslukostnaðar og óhagstæðs verðlags á erlendum
markaði. Efnahagslegt öryggi þjóðarinnar er undir því komið,
að þessi atvimiuvegur stöðvist ekki. Dýrtíðina verður að stöðva
til þess að koma í veg fyrir stöðvun framleiðslunnar. Mynda verð-
ur sterka stjórn í landinu þegar í stað.
Það hefði verið æskilegt og
eðlilegt, að þing þessara sam-
taka hefðu sameiginlega rætt
Vandamál atvinnuveganna og
reynt að komast að samkomu-
lagi um leiðir til úrbóta. Hefðu
þing þessi hafið slíka samvinnu
framleiðenda og verkamanna
Um sameiginlegt hagsmunamál,
hefðu þau markað merkilegt
spor í atvinnusögu þjóðarinnar
og skapað fordæmi til eftir-
breytni. Ef þessir aðilar hefðu
einlægan áhuga á að leysa
vandamál atvinnuveganna með
samvinnu og gagnkvæmum
skilningi á hvers annars högum,
Þá þyrfti þjóðin ekki að óttast
neitt öngþveiti.
En hin flokkspólitísku sjónar-
mið virðast vera of sterk til þess
að slíkt þjóðnytjasamstarf- gefi
hafizt. Stjórnmálaflokkar þeir,
sem hafa miðað stefnu sína við
það, að fá fylgi ákveðinna
stétta, eru fyrst og fremst þessu
hauðsynlega samstarfi til fyrir-
stöðu. En fyrr eða síðar hljóta
uugu þjóðarinnar almennt að
opnast fyrir þeirri staðreynd,
að allar stéttir eiga samleið, og
þær eiga að vinna saman í stað
þess að skiptast í illvíga stéttar-
flokka, sem hver um sig keppist
við að gera sem háværastar
kröfur fyrir sína stétt, án þess
að hafa hliðsjón af hagsmunum
þjóðarheildarinnar.
^Rjáls samvinna, en
®KKI ÞVINGUN.
h'að dylst nú engum sú stað-
reynd, að framleiðsla lands-
manna á nú við svo mikla erfið-
leika að etja vegna feikilegs
framleiðslukostnaðar, að örugg
ráð verða að finnast til stöðvun-
ar á dýrtíðinni og nokkurar
niðurfærslu. Fyrsta sporið er að
uppræta kröfupólitíkina. Meðan
stéttirnar gera ekki annað en
heimta, og hver um sig krefst
þess, að aðrir beri allar byrðarn
ar, er engin von um neina lausn.
Það er ekki nóg að tala um það,
að nú þurfi eitthvað að gera,
heldur verður hver og $inn
þjóðfélagsborgari að vera reiðu
búinn til þess að leggja fram
sinn skerf til lausnar vandamál-
unum.
Það hefir áður verið reynt ad
stöðva dýrtíðina með lögboði.
Allir vita, hversu fór um þá til-
raun. Vandamál atvinnuveg-
anna verða að leysast með samn
ingum, ef vel á að fara. Hin
frjálsu samtök framleiðenda og
verkamanna hafa því í sinni
hendi að leysa dýrtíðarmálið og
önnur vandamál atvinnuveg-
anna.
Alþýðusamband íslands, Lands-
samband ísl. útvegsmama
og Stéttarsamband bænda
þurfa iiú þegar að hefja við-
ræður um ráð til þess að tryggja
öryggi atvinnuveganna og urn
leið öryggi alls almennings 1
landinu.
BURT MEÐ TORTRYGGNINA
Þessar viðræður eru þó fyrir-
fram dauðadæmdur,ef ekki tekst
að bægja burt þeirri tortryggni,
sem ýmsir hafa reynt að ala á
milli þessara aðila, sér til póli-
Tve/r hershöfðingjar
Hershöjðingjarnir Montgomery og Eisenhower eru heimskunnir fyrir
afrek sín í nýafstaðinni heimsstyrjöld. Þjóðir þeirra haja líka metið
jramgöngu þeirra að verðleikum. Eisenhower er nú œðsti maður Banda-
ríkjahers og Montgomery yfirhershöfðingi Breta. Þeir áttu mestan þátt
í að skipuleggja hina stórkostlegu innrás Bandamanna í Evrópu, sem ei
talið mesta afrek hernaðarsögunnar.
Herðurn söknina.
Peningamennirnir verða að
leggja fram sinn skerf.
Fram til þessa hafa selst
váxtabréf stofnlánadeildar-
innar fyrir um 5 miljónir
króna.
1 gær höfðu selzt hér á Ak-
ureyri vaxtabréf fyrir um
275 þúsundir króna.
Enn skortið mikið á að
nægilegt fé sé fengið til þess
að tryggja nýsköpun sjávar-
útvegsins.
Bæði hér á Akureyri og
annars staðar á landinu er
það almenningur, sem bezt
hefir brugðizt við lánsbeiðn-
inni. Hefir mest verið keypt
^af minni bréfunum.
Stórfyrirtækin og peninga-
mennirnir mega ekki lengur
láta dragast að leggja fram
sinn skerf.
Nýsköpun sjávarútvegsins
varðar alla þjóðina. Þjóðar-
heill krefst þess, að f jármagn
þjóðarinnar sé fyrst og
fremst hagnýtt í þágu fram-
leiðslunnar.
Það má ekki lina á sókn-
inni fyrr en nægilegt fé er
fengið.
tisks framdráttar. Atvinnurek-
endum er skylt að reka fyrir-
tæki sín þannig, að þau þjóni
fyrst og fremst þörfum almenn-
V
ings í landinu og greiða jafnan
verkamönnum eins Tiátt kaup
og hægt er. Á hinn bóginn mega
verkamenn ekki láta þá menn
móta afstöðu sína, sem telja
alla atvinnurekendur blóðsugur
og arðræningja. Er það óneitan-
lega óheppilegt, að hin kommún
istisku ofstækissjónarmið skuli
hafa borið sigur af hólmi á Al-
þýðusambandsþinginu, en því
verður þó ekki trúað að ó-
reyndu, að stjórn Alþýðusam-
bandsins neiti samstarfi við
framleiðendur um vandamál at-
vinnuveganna, því að þar eiga
verkamenn mest í húfi, ef at-
vinnufyrirtækin stöðvast.
Með einlægri samvinnu stétt-
anna er hægt að leysa farsæl-
lega qll þau vandamál, sem at-
vinnuvegir vorir eiga nu við að
etja en án slíkrar samvinnu get-
ur illa farið. Þetta verða allir
ábyrgir stéttaleiðtogar að hafa
í huga. i
Merkisviðburður 1 sögu
M, A.
Hornsteinn lagðor að hinn mikla heimavistarhúsi
S. 1. fimmtudag fór fram hátíðleg athöfn á túninu fyrir ofan
Menntaskólann. Skólameistari, Sigurður Guðmundsson, lagði þar
hornsteininn í heimavistahús skólans, sem nú er að rísa þar af
grunni. Mun hús þetta stórkostlega bæta öll starfsskilyrði skól-
ans, sem nú er orðinn allt of lítill til þess að geta til hlýtar full-
nægt hinum síauknu. kröfum, sem til hans eru gerðar. Verður liið
nýja heimavistarhús mikið mannvirki.
Viðstaddir athöfn þessa voru flest-
ir helztu menn bæjarins, kennarar og
nemendur Menntaskólans, Gagn-
fræðaskólans og Iiúsmæðraskólans.
Lúðrasveit Akureyrar lék bæði fyrir
og eftir að hornsteinninn hafði verið
lagður.
Skólameistari kvað þetta vera
stóra stund í sögu Mennlaskólans á
Akureyri og kvað hér vera hafið
%
verk, sem margar óbornar kynslóðir
ættu að njóta góðs af. Færði hann
þakkir ölliím þeim aðiluin, sem greitt
hefðu fyrir þessu máli, bæði Alþingi,
menntamálaráðherra, húsameistara
ríkisins, bæjarstjórn Akureyrar og
mörgum öðrurn.
Húsameistari ríkisins, prófessor
Guðjón Samúelsson, hafði komið
norður til þess að vera viðstaddur
þessa athöfn. Lýsti hann í stórum
dráttum hvernig tilhögun yrði í
heimavistarhúsinu.
Syðsti hluti hússins, sem nú er
kominn undir þak, er ætlaður til í-
búðar námsmeyjum, og verður þar
rúm fyrir 34. Er gert ráð fyrir,
að þessi hluti liússins verði fullbúinn
næsta haust.
1 framnaidi aí þessu húsi verður
heimavist fyrir 125 pilla. Þar verð-
ur einnig kennaraíbúð, én íbúð fyrir
umsjónarkonu verður í kvennadeild-
inni. Heimavist stúlkna verður tvær
hæðir og kjallari, en hinn hluti húss-
Framh. á 8. síðu.