Íslendingur


Íslendingur - 26.02.1947, Síða 4

Íslendingur - 26.02.1947, Síða 4
4 Miðvikudaginn 26. febrúar 1947 ISLENDINGUR Ritstjóri og ábyrgðarmaður: MAGNÚS JÓNSSON. Úlgejandi: Útgájujélag íslendings Skrifstofa Gránufélagsgötu 4. Sími 354. Auglýsingar og afgreiðtla: Svanberg Einarsson. Pósthólf 118. Skattamálin. Endursþoði<n skattalöggjafarijin- ar og rannsókn á skattsvikum er eitt af aðalstefnuskrármálum núverandi ríkisstjórnar. Er heldur ekki vanþörf á ,,nýsköpun“ á því sviði sem mörg- um öðrum, því að skattamálin eru orðiri í slíku ólagi, að ekki verður lengur við unað. Það hefir oft verið á það bent hér í blaðinu, að ríkið yrði að gæta hófs í ólögum sínum á borgarana, því að ef of langt væri gengið, gæti afleiðingin orðið só, að skattgreið- endur sæu sér ekki lengur hag í því að afla sér fjár og ástunda sparsemi og vinntisemi, en þessar dyggðir eru undirstaða efnahagslegrar hagsæld- ar sérhverrar þjóðar. Því xniður verðum vér að horf- ást í augu við þá staðreynd, að ó mörgum sviðum hefir lítils hófs ver- ið ’gjptt hjá oss í skatta-álögum á borgarana. Niðurstaðan hefir svo orðið sú. að skattgreiðendur hafa reynt að beita gagnráðstöfunum gegn þessari ásælni hins opinbðra valds, 'og áhrifáríkasta ráðið hefir verið það að draga eftir megni fc sitt úndan skattlagningu. Má senni- lega að verulegu leyti kenna síauk- inni ásælni ríkis og sveitafélaga ofan í pyngju borgaranna um þau víð- tæku skattsvik, sem nú eru orðin ein hin alvarlegasta meinsemd í fjár- málalífi þjóðarinnar. Það má án efa finna margar af- sakanir fyrir því að tíunda ekki fé silt íram til skatts, enda er spilling- in í þessum málum brðin svo mikil, áð nærri liggur, að menn telji sjálf- s'agt að svíkja undan skatti, ef þeir hafa nokkur lök á því. Er þetta aug- ljósasta dæmi þess, hversu þjóðin almennt telur skattaálögurnar ósann gjamar. Er enda sannleikurinn sá, að naumast hefir verið gerlegt fyrir einstaklingá að leggja út í nokkrar framkvæmdir, án þess að hafa að- stöðu til þess að draga nokkuð af fé sínu undan skattlagningu. Má hverj- um vera ljóst, að slíkt ástand er ó- víðunandi. Þótt fjölrúargir hafi á þenná hátt getað bjargað sér undan óhæfilegri ágengni skattayfirvaldanna. er það engin lsskning á þeirri meinsemd. séin hér er um að ræða. Virðingár- leýsið fyrír skattalögum hlýtur að háfa í för með sér þá alvarlegu hættu, að önnur lög þjóðfélagsins vérði ekki fremur virt. Er þá lítið orðið eftir af þeirri festú og ör- yggi, sem náúðsynlegt er í hverju réttarríki'. Það er því óhjákvæmilegt, jÞ an(ia6rot Ný fréttastofa. ÞAÐ fer að verða þægilegt fyrir blöðin hér á Akureyri að afla sér. erlendra frétta. Nú þurfa ritstjórarnir ekki unnað en fletta upp í „Verkamanninum" til þess að fá vitneskju um það, hvað sé inerkast að gerast á erlendutn vettvangi. Byrjaði blaðið þessa nýstárlegu fréttaþjónustu sína með „minnisgreinum“ fyrir ritstjóra andstöðublaða kommúnista hér, og er jafnvel flokkað niður, hvað hver þeirra um sig eigi sérstaklega að taka tij með- ferðar. Ekki er þess getið, livort þessi frétta- þjónusta „Verkamannsins", eigi að vera nokkurskonar útibú Tass-fréttastofunnar rússnesku, en óneilanlega virðast þessir fyrstu „minnis“-pistlar allmjög henda í þá átt. Ertt þeir annars vegar lofgjörð um paradísarsæluna bak við járntjaldið, en hins vegar illkvittni í garð vestrænu lýðræðisríkj anna. „Það er annars leitt fyrir „Verkamann- inn“, að enn. skuli ekki vera orðinn að veruleika draumur Einars Olgeirssonar um Sovét-ísland. Þá olyndi íslenzkum blÖðum verða úthlutað fréttaklausum til „minnis“ frá ríkiSstjórninni, og það yrði naumast hætta á því, að þeir ritstjórar yrðu laúgiífir — að( minnsta kosti við blaðamennskuna — sem ekki færu efíir þeim leiðbeiningum. Ef til vill er ritstjóra „Verkamannsins“ farið að dreyma fagra drauma um það, að honum verði falið að segja ritstjórum Akureyrarblaðanna fyrir um, hvaða fréttir Jfhu megi birta, og „minnis“-pistlar þessir séu æfing undir það hlutverk. Meðan svo er ekki, ætti „Verkamuðurinn" ekki að eyðu hinu tak- markaða rúmi sínu undir slíkar „minnis“- fréttir, því að hætl er við, að fáir íslenzk- ir blaðamenn sæki fréttir sínar til þessa nýja útibús Tass-fréttastofunnar. Væri nær að fá ritstjóra æskulýðssjðu „Verka- mannsins" þetta rúm til umráða fyrir út- skýringar sínar á austræna lýðræðinu, en liann segist ekki geta, rúmsins vegna, rætt neitt um þetta fyrirmyndarlýðræði, og er það leitt. Kómmúnistaáróðurinn i útvarpinu. ÚR því fnrið er að minnast á frélta- þjónustu kommúnisla. væri ekki úr vegi að fara nokkrum orðum um annað útibú Tass-fréttastofunnar hér, sem er öllu fyrir- ferðarmeira og hættulegra en „Verkamað- urinn“, en það er íslenzka útvarpið. Skól- arnir og útvarpið eru þær stofnanir hér á landi, sem konnnúnistar hafa lagt mesta rækt við, og er í rauninni lítt skiljanlegt, hvernig lýðræðisfiokkarnir ltafa getað unað því að fá kommúnistum í hendur yfirstjórn þessara áhrifamestu áróðurstækja í land- inu. Kómmúnistar hafa líka rækilega hag- nýtt sér aðstöðu sína í þessutn stofnunum. Framh. á 7. síðu. að ríkisvaldið geri róttækar ráðstaf- anir til jufss að framfylgja jtessurn lögum sern öðrurtt. Önnur veigamikil rök, sem hvetja til baráttu gegn skattsvikunum eru jrau, að einmitt sá hluti þjóðarinnar, launþegamir, sem margir ltverjir eiga erfiðast með að greiða opinber gjöld,, hafa enga aðstöðu til þess að verjast skattaplágunni með skattsvik um. Hins vegar hefir skattsvikun- um hingað til verið mætt af hálfu hins opinbera með þeirri óheyri- legu ráðstöfun að hækka sffellt skattstigann, eftir })VÍ sem meira heíir verið svikið undan skatti. Hefir þetta verkað sem bein refsing á þá, sem samvizkusamlega hafa talið fram og aukið byrðar þeirra, sem ekki hafa haft aðstöðu til skatt- svika. Það er því augljóst mál, að ekki verður lengur hjá því komizt að taka þessi mál föstum tökum. Verð- ur þó að gæta þess, að jafnhliða skipulagsbundinni herferð gegn skattsvikunum verður að lækka svo skaítaálögurnar, að ekki falli allt aftiir í sama farið eða stórlega verði dregið úr athafnasemi -þjóðarinnar. Það er vitanlegt, að tugir miljóna ha.fa verið sviknar undan skatti á undanförnum árum. Eigendur þessa mikla fjár hafa j>ví haft aðstöðu iil þess að nota það í því skyni að bæta í haginn fyrir sig. Má telja sann-. gjarnt, að þeir láni nú ríkinu þetta fé til sinna þarfa. Tillögur hagfræð- inganna um eignakönnun og innköll- un peninga virðist eina raun.hæfa leiðin til þess að komast yfir hið skattsvikna fé. Opinber birting til- * lagna hagfræðinganna um fram- kvæmd slíkra ráðstafana verður hins vegar að teljast mjög varhugaverð 0g misráðin, því að öfl hugsanleg ráð vérða notuð til jress að reyna enn að korna hinu skattsvikna fé undan. og jryi lítt gáfulegt að gefa löngu fyrirfram upplýsingar úm framkvæmd eignakönnunarinnar. Eðlilega hafa ýmsir snúizt önd- verðir gegn eignakönnun og öðrum róttækum aðgerðum gegn skattsvik- unum. M. a. ritar Aron Guðmunds- soil, forstjóri Kauphallarinnar, grein í Morgunblaðið, þar sem hann finn- ur þessum aðgerðum margt til for- áttu. Er ýmislegt skynsamlega athug- að í þeirri grein, en heldur virðist það ólíklegt til úrbóta á ófremdará- standiriu í skattamálunum að gefa mönnum enn betra tækifæri en áð- ur lil skaltsvika. Það dylst auðvitað engum, að jafn róttækar aðgerðir og hér hefir verið minnst á, hafa í för tneð sér margvíslegar hættur, ef ekki er rétt að farið. Er sú hættan ef til viil mest, að ekki verði gengið hreint til verks. Verður vandlega að gæta þess, að pólitísk sjónarmið verði ekki látin ráða og öllum verði gert jafnt undir höfði. Verði mistök í því efni, mun ranglætið og spillingin, , sem þá skapast, verða hálfu verra Jreirri spillingu. er nú ríkir í skatta- málunum, og því betra heima setið. Vonandi verður hægt að sigla fram hjá öllum slikrnn hættuskerjum, en sérhver dráttUr, sem verður á fram- kvæmd Jressara ráðstafana, rýrir lík- urnar fyrir J)ví, að þær komi að gagni. FRÁ LIÐNUM DÖGUM. • i Nafnarnir i Fagarey. Svo sem fyrr er frá sagt, höfðu þeir haft það ráð til þess að halda á sér hita, að hlaupa eða ganga hratt um eyna fram og aftur. En nú tóku skór þeirra að slitna mjÖg og trosna, og urðu þeir því að hægja gönguna og hlífa skónum sem mest. Fyrir það sótti kuldi á þá meir en áður. Var þó fagurt veður og sígandi frost. Urðu þeir nú að halda kyrru fyrir í kofanum meir en áður, þótt dagur væri, og tók þá að sækja svefn á Stefán Björnsson, er var óhraustari og hafði átt þeim mun iakari nótt eða nætur þrjár áður, að hann naut ei hlýjunnar af Svip á fótunr sér, því að ófáanlegur var rakkinn til að hlýja þeim nöfnum til skiptis eða vera aðra stundina á -fótum Stefáns Björnssonar, þótt húsbóndi hans margreyndi til að laða hann ti). þess. Skreið hann óðara yfir á fætur hans, þótt hann léti hann yfir á fætur nafna síns. Ljósagang sáu þeir enn á landi, á Fagradalsbæjunum, eins og hin kvöldin, og hóuðu enn öðru hvoru, en ekki kom það að neinu liði. Nú bjuggust þeir við, að hver nóttin yrði sín )iin síðasta, og þó helzt Stefán Björnsson, enda var sú, er nú fór í hönd, allgeigvænleg. Það var aðfaranótt hins þriðja í jól- um, fjórða nóttin, er Jieir voru á e.ynni. Þ'eir móktu öðru hyoru, og .var Stefán Bjötnsson farið að kala á fótum. Um miðja nótt eða Jitlu síðar réis Stefán Björnsson upp snögglega og niælti: „Guði sé lof. Nú eru menn komnir að bjarga okkur!“ Nafni hans hrekkur við, og heyr- ist Jreim þá Jráðutn marra í hjarninu úti af fótataki. Þeir fóru út, hleruðu og lituðust um, gengu spölkorn frá kofanum, en urðu einskis varir. Snéru við það heim aftur til kofans, hálfu daprari í huga en óður, og sagði Stefán Eggertsson svo frá síð- ar, að aldrei hefði sér meir brugðið alla þá stund, er þeir nafnar vuru tepptir í eynni, og aldrei hvarf hann frá þeirri trú eða ímyndun síðan, að eitthvað ltefði þetta meira verið og annað en hugarburður einn. Mun það sannast, að nafna hans liafi dreymt það, er hann þóttist heyra, og vaknað við, en svo var dregið af þeim báðum af hungri og kulda, að þeim gat of heyrzt og of sýnzt mai gt milli svefns og vöku. Það þóttist Stefán Björnsson vita þá, að skemúr myndi hann endrst en nafni hans og félagi, er var miklu hraustari maður, og sagði hann svo frá síðar löngu kunningjum sínurn, að þó nótt hefði hann gert sér allt far um að halda fyrir sér vöku, af því að hann var hræddur um, að rrafni sinn myndi leggjast á náinn til þess að stilla hungur sitt, óðara en öndin væri skroppin út af líkaman- um. En ógerla vissi hann þó, er hann var inntur nánara eftir, hvort hann hefði fertgið þann hugarburð heldur i vöku eða svefni, og lét þess getið um leið, að aldrei myndi slík óhæfa hafa sér í hug komið algáðum eða ineð fullri ráðdeild. Qaman og atvara. Síðasta ' ísa séra Brynjólfs Hall- dórssonar í Kirkjubæ (d. 1737): Allir gjalda eigum toll, öllum búin sjá má föll, allir forðist illra soll, öllum reynist lukkan höll. ★ Letivísa: Latur maður ló í skut, latur var hann, þegar hann sat, latur oft fékk lítinn hjut, latur þetta kveðið gat. ★ Maður kemur dálítið rykaður inn ó hótel og biður um einn bjór, en segir við þjóninn um leið: — Ef ég skyldi fara að verða of hávær, er bezt að fleygja tnér út, en það verður að vera um norðurdyrn- ar, því að annars rata ég ekki heim. ★ Gesturinn: —• Kallið þið Jretta nautakjöt? Þjónninn: — Er nokkuð að steik- inni? Gesturinn:----Ekki annað en það, að mér heyrðist hún hneggja. Nýi presturinn spyr Jón gamla. sem var 99 ára: — Hafið þér verið alla yðat ævi hér í sókninni? — Ekki ennþá, svaraði Jón. ★ — Hundurinn þinn gelti að mér, en þagnaði undir eins og ég horfði fast framan í hann. Hann hefir lík- lega séð það á mér, að ég var hon- um tneiri að Vita. — Yera tná. Menn segja dýr stund um sjá það, seth etig-ir menn fá'séð. ★ Hún: — Þér hafið málað Atnor með skamtnbyssu í hendmni. Hann hefir haft boga og nflur. Málarinn. — Það var svo í gantla daga, en listaverkin verða að fylgj- ast með timanum. ★ Fyrsti het'maður: — Hvers vegna fórstu í hernaðinn fríviljugur? Annar hermaður: — Af því að ég átti enga konu og þóíti gaman að slást. Fyrsti hermaður: Já, svo. En ég fór í herþjónustu af því að. ég átti konu og elskaði friðinn_______

x

Íslendingur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.