Íslendingur - 02.04.1947, Blaðsíða 7

MiSvikudagur 2. apríl ]947
ÍSLENDINGUR
7
Pankabrot
Framh. af 4' síðu.
inu. Ver'ðiö er ekki svo lágt, að einkasal-
an ætti sjalf að gela staÖið straum af
sendingarkostnaöi vörunnar t uffl land.
Þeini ferst.
KOMMÚNISTAR óskapast yfir óstjórn-
inni á fjármálúm ríkisiná'og ha'llanu'm 'á'
fjárlagafrumvarpinu. Þeir minnast Itins -
vegar ekki ýkja mikiÖ á þaÖ, að þeir vildu
láta ltækka utgjöld ríkisins um 20 milj. kr.
í viðbót, án þess auðviiað að geta bent- á
nokkrar leiðir til tekjuöflunar., fjr jtetta
sami liráskinnaleikurinn og kommúnistar
léku í sambandi við almannatryggingarn-
ar, er þeir vildu láta liækka útgjöld þeirra
um 10 milj. kr., en já'fiiframt lækka tekj-
urnar um 2 milj. kr.
Línudans.
ÞAÐ MA segja með sanni, að’ skörin
taki að færast upp í -bekkinn; þegar inál-
gögn konunúnista fara að tala nm líiju-
dans. Litli Þjóðviljinn -telur- „ísléndiiig"
vera að dansa -eftir ein-b'yei'ri. „línú að vest-
an“, er hann lialdi því fram, að í Rússlandi
sé það kallað skemmdarverk að vinna gegn
binu sósíalistiska skipulagi, en skýri jafn-
framt frá því „með'rnikhim fagnaðarlát-
um“, að Truman Randaríkjaforset.i ætli .að'
hefja víðtækar ráðstafanir til útrýmingar
kommúnistum í Balidar.íkjunum.
Það þarf auðvitað engan að úndra, þótt
kommúnistár'álíti,’áð állir þurfi að daiisa
eftir eihhverri erlendri „línu".' Þfeir hafa
sjálfir tamið 'sér það að dansa viljalaust
eftir „línu“ frá erlendu einræðisiíki og
jafnvel taka hagsmuni þess fram yfir hags-
muni ættjarðarinnar. Yér viðurkennum
því fúslega yfirburði „Verkainaniisiifs“- í
línudangi,, því.að .í. þeirri..list>á/^app sér
ekki aðia jafningja en stóra bróður, „Þjóð-
viljann",
Það undrar heldur engan, þótl „Verka-
maðurinn" kunni 1-ítt uð. gera niun á lýð-
ræðislegum 'og cinræöislegiiin baráttuað-
ferðuin, því áð dýrkunin á ansiraina oin-
ræðinú liofir algcrlega blindað dómgrcind
llans á því sviði. Hann leggur því að jöfnu
baráttu gegn íiiönnuin, sem skaðsainlegir
.geta talizt öryggi ríkisins, og hinum, sem
liafa það eitt 1^1 saka unnið að vilja annað
þjóðskipulag en valdhafarnir. Lýðræðis-
sinnar viðurkenna fyllilega rétt kommún-
isla til þess að vinna með’ löglegum og
lýðræðislegum ráðum að því að fá íylgi
við þá stefnu sína að breyta þjóðskipulag-
'illu. Þenna sama rétt Iiafa kommúnislar
tekið áf andstæðingum sínum í Rússlandi,
og því er þar' ckkcrl lýðræði,- heldur liarð-
svírað flokkseinræði. Ilins vegar hefir það
ömurlega ’komið í ljós, t. d. í Bandaríkj-
unum, að það er ékki áliugi fyrir þjpðfó-
lagsumbótum, seiii ræður báráttu komni-
únista, héldur eru þeir' fyrst og. fremst
þjónar erlends ríkisis eins ög nazisfarnir
og facsísfarnir á sfnum tíma. Þeirra fyrsta
og æðsta hugsjón er sú að efla álirif
Rússa, jáfnvél á kostnað sinnar eigin
■ þjóðar. Þess yegna telur Tito ekkerl at-
hugavert við það. þótt Rússar flytji mat-
væli og annan varníng burt úr Júgóslavíu.
Þess vegna telja íslenzkir kommúnistar
aldrei neitt athugavert við stefnu Rússa,
þótt þeir leggi hverja -smáþjóffina éftir
aðra undir sig. Þess vc-gnu telja kommún-
istar í Bándaríkjunum, sem vita, að
Bandaríkiii eru eina ríkið, er spornað get-
ur við yfirgangi Rússa, sériskylt að njpsna
um hernaðarleyndarmál þjóðar sinnar fyr-
ir húsbæhdurnar í Moskva.
I þessu liggur megin munur, sem komm-
únistar aiihaðhvort vilja ekki éða geta ekki
skiliff. Það telst ekki broi á neinuni lýð-
ræð’isregluih. þót't Rússar refsi njósnurum
og erlendum flúgumönnuni í landi sínu..
Hifjs vegar érú kbnimúnistar nú eini flokk-
iirijin, sém rékur skipúlagða' fiinmtu her-
deildarstárfsemi'"um 'álfán' heim í þágu á-
kveffins siórveldis, Er vissuléga engin á
stæða til 'annar's en fágna því, að sterkaati
málsvari lýðnéð'isins í heiminum, Banda-
í'íkin, haía skilið þetta. Og það er ekki
aðéius stjórnin. heldur svo að segia öll
þjóðin, þ v í að síð'asla skoðanakönmui
GalJup týnir fylgi 95% þ'jóðarinnar við
stefnu rikissljóriiarinriar gagnvart Rúss-
um og kommúnistum.
Dýr ráðherm.
F\ RRYERANDI atvinnumálaráðherra
ætlar að verða þjóðinni nokkuð dýr eins
og komrnúnistai' yfirleitt. Er fjársóunin við
nýju síldarveiksmiðjurnar stórkostlegt
hneyksli, sem tilgangslausl cr fyrir hlöð
kommúnista að reyna að draga fjöður yfir.
' Byggingarkostnaður fer 16 eða ]8 milj. kr.
fram úr áællun og verður ekki betur séð
en miljónir króna liaíi farið í súginn. Illýt-
ur.þjóðin 'að krefjast þess að mál þelta
‘verði rannsakað til lilýtar.
Það cr sáffharlega ekki að furða, þótt
líkisreksVrrirpostularnir telji fjármunum
‘þjóðarinnar bezt- varið með því að láta
ríkisvaldið.fá þá alla til ráðstöfunar. Þá
á 'svO' sein ékki áð vera hætta á því, að
, ráðlauslega sé méð 'féð farið.
Ríkisbáknið.
BÓNDI úr Skagafirði skrifaði blaðinu
fyrir skömmu langt og ítarlegt bréf og
kom víða við. Hraus honum hugur við því,
hversu alls konar ríkiseítirlít væri orðið
þungur baggi.á þjóðinni. Er þetta að von-
um, og iinmu margir taka undir orð hans.
Fjárlagafrumyarp það, sem nú liggur fyrir
Alþingi áætlár slarfsmannaiiald ríkisins og
ríkisstjórn um 16 milj. kr., eða allt að því
jafnhátt og öll gjöld ríkisins Voru fyrir
stríð. Getur naumast npkkrum manni dul-
izt, hversu hoginn er prðinn hér hátt
spenntur. Saml eru til heilir flokkar í
landiiiu, sem enn vilja stórauka ríkisaf-
skiptin og stórauka embættisinannaherinn.
Ríkiseftirlit og stjórn er að sjálfsögðu
nauðsynleg á mörgum sviðúm, en þar verð
ur að vera ‘hóf ýá ' sem annars staðar ,og:
óhætt mun að fullyrða, að margur pening-
ur fer þar forgörðunt fyrir lítið. Vefður
ríkisstjórnin að endurskoða rækijega alla
Fí á liðnum dögum
Framh. af 4. ríðu.
Hann ólsf upp í Valadal í Vatns-
skarði. Þegar liann var nýlega iermd-
ur, gekk hann mjög árla einn páska-
dagsmorgun upp á Valalinjúk i |ögru
veðri og heiðskíru. Þaðan sá hann
sólina dansa við fjallsbrúnina, er
hún rann upp. Gat hann ekki orðum
að komið, hve dansinn hefði verið
fagur og ljómandi. En aldrei fékk
hann augu sín lieil síðan. Olafur dó
gamall unt 1890, að ég held, en þetta
sagði hann mér vörið 1872.
Á árunum 1903—15 kynntist ég
mjög náið gamalli konu í Reykja-
vík, Guðrúnu Ámundadóttur úr
Hreppum, og hafði hún búið lengi á
Langaholti í Árnessýslu. Hún sagði
mér,að þegar hún var 16 eða 17vetra,
hefði hún séð sólardansinn. Hún var
úti stödd um sólarupprás á páska-
dagsmorguninn í blíðu veðri og
björtu lofti. Virtist henni þá sólin
hreyfast. Fór hún nú að veita þessu
nánari éftirtekt og kallaði á fólkið
inni til þess að horfa á þetla með
sér. Sá fólkið þetta allt saman um
stund. Hún sagði, að sólin hefði stig-
ið upp og fram og til haka og farið
nokkrar sveiflur í hr'mg. Þessar hreyf
ingar sagði hún hefðu verið endur-
teknar nokkrum sinnum, og ljóminn,
sem stafaði út frá þessum hreyfing-
um, hefði verið undurskær og fagur.
Á þetta horfði Guðrún og allt fólkið
með eigin augum. Hún kvaðst aldrei
hafa séð slíka dýrð og varð bæði full
djúprar lotningar og hrifin af þeiin
tilfinningum, er þeir einir hafa, er
bera í brjósti hreina og barnslega
trú, er hún minntist á þeima atburð.
Guðrúii dó 1915, en sólardansinn
liafði hún séð eftir 1850.“
stjórn þjóðarhúskapsins, því aff þar iná
mikið spara.
íitan úr heimi
Danmörk:
Danir eru nú að taka upp olíu-
kyndingu í stað kolakyndingar í verk
smiðjum sínum, orkuverum og járn-
brautum. Danir eru mjög snauðir af
dollurum, en þeir hafa aðallega feng-
ið kol sín frá Bandaríkjunum. Þeir
liafa heldur ekki getað fengið nægi-
lega mikið af kolum að undanförnu.
Olíuþörfin mun hinsvegar tvöfaldast
og verða yfir 700 þús. smálestir á
ári.
Astralía:
Ástralíumenn leggja mikið kapp á
að fá erlenda verkamenn. Skipaskort-
ur hefir þó seinkaö framkvæmd á-
ætlana þeirra um það efni. Upphaf-
lega var ætlun þeirra að fá 70,000
þjálfaða verkamenn frá Bretlandi,
sem er þó naumast aflögufært. Þeir
hafa líka aðeina. fengið 6.000. Nú
ætla þeir að fá 25—50 þúsund Ame-
ríkumenn til þess að flytja til
Ástralíu.
Rússland:
Utvarpið i Moskva er nú farið að
nota hugtakið „járntjaldið“, sem
Churchill upphaflega fann upp. Út-
sendingar sínar til landanna við aust-
anvert Miðjarðarhaf kalla þeir ,íýfir
járntjaldið“.
Abyssinina i
Fregnir liafa horizt um það, að
Rússar liafi mjög fjÖlmenna sendi-
sveit i Áddis Ábaba, liöfuðborg
•Ahyssininu. Jafnframt er þess getið,
að hinn frægi hershöfðingi Rússa,
Timoshenco, sem alveg hefir verið
hljótt um í langan tírna, sé þar sendi-
herra.
HRINGUR DROTTNINGARINNAR AF SABA
spjólum sínum ýmist fiam fyrix: sig eða aítur fyrir
sig í áttina til vinjarinnar, sem þeir iiú ekki lengur
gátu greint. Skömmu seinna laumuðust þeir á brott.
Nú hefði ég haft mesta löngun til þess að fara á
eftir þeim, því að ég sá, að þeir myndu hafa einhvérja
góða og gilda ástæðu til þess að vilja ekki fara lengra.
En Higgs neitaði afdráttarlaust að snúa við, og Örme,
sem ennþá virtist inóðgaðúi' af liinum bjánalegu háðs:
yiðum Higgs, yppti aðeins öxlum og sagði ekkerl .
„Látum svÖrtU'ketílingana fara!“ hrópaði próféss-
orinn um leið og hann fægði bláu gleraugun og néri
dálítið andlitið. „Þetta er ruslaralýður! Sjáið, þarna
er ljónynjan — lmn laumast. hurtu lil vinstri! Við
mætum henni, ef við lxlaupum í kringum sandhólinn.“
Við þutum af stað kringum sandhólinn. En við mætt-
um engu ljóni, enda þótt við eftir langa leit fyndum
aftur hlóðferilinn, sem við röktum í marga kílómetra
sitt á hvað. Bæði Orme og roig .tók' lTÚ að. midra þ'i'ár .
kelkni og þol Higgs. Að lokum, þegar einnig hann var
fa rinn að örvænta, komum við auga á ljónið niðri í
laut. Við sendum nokkur skot í áttina lil þess, meðan
það hökti yfir næsta sandhól. Eitt skotið hitti, því að
ljónið steyptist, en reis svo öskrandi á fætur aftur.
Auðvitað var það skot höfuðsmannsins, én-ems l.óg"'
flestir reyndir veiðimenn, var Higgs æði öruggur um
sjálfan sig og lýsti því þegar yfir, að það hefði verið
sitt skot. Okkur fannst ekki ómaksins vert að mótmæla
lionum, en þrömmuðum aftur af stað og rákumst nú á
Ijónynjuna. rétt.fyrjr handan hólinn, Sat hún þar upp-
rétt eins og stór hundur og var svo alvarlega særð, að
50
hán gat ekkí annað en öskrað og fáÍmað með fótunum
út í loftið.
„Nú er komið. að mér, gamla vinkona,“ hrópaði
Higgs pg skaut á hana á fimm metrá færi, en Iiitli ckki.
Næsta skot tókst betur. Þá valt ljónynjan dauð til jarð-
ar.
„Komið þið liingað," sagði prófessorinn hreykinn.
,jVið fláum hana nú í livelli. Ilún sat ofan á mér, en
nú er komið að mér að sitja á henni."
Við tókum nú lil óspiltra málanna. En ég hafði
'mína reynslu af eyðimörkinni og geðjaðist ekki að
veðurútlitinu. Hefði ég því liafl mesta löngun til að
Játa dýrið eiga sig, en reyná heldur að komast aftur
til vinjarinnar. Verkið var líka seinunhið, því að ég
var sá eini, sem einhverja æfiiígu hafði í þessu starfi.
Þar að auki var það mjög' óþægilegt í hinum hræðilega
hita.
Loks var það á enda, ög er við höfðum hundið húð-
ina saman, svo að tveir okkar gátu skipzt á um að hera
hana á rifflunum, fengum við okkur vænan sopa úr
vatnsflöskunum. Já, meira að segja stóð ég prófessor-
inn að því að taka hokkuð' áf þessum dýrmæta vökva
til þess að þvo hlóðið af andliti síníi og hö'ndum.
Við lögðum nú af stað lil vinjarinnar, en komust þá
að raun um það, að éngiml okkar háfði minnstu hug-
mynd um áttina þangaÓVþótt við allir þættumst vissir
um að þekkja leiðina. í flýtinum höfðuin við gleyrnt
að taka áttavita ineð ókkur, og sólin, se’m við ella hefð-
um getað haft að leiðarvísi, var nú hulin af hinni ein-
kennilegu móðu, sem áður hefir verið á minnst.
51
Við vorum þá svo skynsamir að snúa aftur til sand-
liólsins, þár sem við höfðum drepið ljónið og ætluðum
að reyna að rekja' slóð okkar þaðan. Þetta virtist auð-
velt, því að hóllinn var þarna rétt hjá! Þangað náðum
við hrátt, dáhítið móðir þó, því að ljónshúðin var þung
— en aðeins til þess að uppgötva það, að þetta var allt
annar hóll!
Við' sáum þegaT skyssu okkar og lögðum af stað til
næst hóls, en árangurinn var nákvæmlega sá sami.
Við vorum sem sagt orðnir villtir í eyðimörkinni.
IV. KAFLI
Dauð'ast'ormurinn
„Sannleikurinn er sá,“ sagði Higgs og talaði nú
allt í einu í véfréttartón, „að þessir sandhólar eru eins
líkir liver öðrum og perlurnar á sama múmíuhálsband-
inii. Það er því ómögulegt að þekkjá þá hvem frá
öð rum. Réttu mér vatnsflöskuna, Adams. Hálsinn á
mér er eins þurr og kolaofn."
„Nei, það er ekki ólíklegt, að þú verðir orðinn enn
þurrari, áður en þetta ferðalag er .á enda,“ sagði ég,
dálítið stuttur í spuna.
„Hvað áttu við? Ó, ég skil. En þetta verður hara
smáhið. Þessir Zeu-menn finna okkur aftur. Það getur
að minnsta kosti aldrei farið ver en svo, að við þurfum
að bíða, þangað til sólin kemur aftur í ljós.“
Skyndilega varð loftið þrungið suðaudi hljóði, sem
ógerlegt var að lýsa. Eg hafði oft heyrt það áður og