Íslendingur - 25.06.1947, Blaðsíða 1

Samninganefnd Alþjrdnsambandsins neitar að liefja samninga
nm kiör við stidarverksmiðjar utan
Sjómannafélag -Akureyrar og
sildveioik]onn.
kosta útgerðina 10.036.00
kr. í viðbót eða........ 6.27%
Sigluíjarðar.
Krefst þess að stjdru síldarverksaiiBjanna viður-
kenni ólögiegt verkíall „Þrdííar”.
Ekki virðist nú lengur leika neinn vafi á því, að hin
kommúnist-iska forusfa Alþýðusambandsins sé staðróð-
in í að stöðva síldveiðarnar í sumar, ef verklýðsfélögin
sjólf hér nyrðra taka ekki í taumana og bjarga þannig
þjóðinni fró hinni mestu ógæfu. Samningaumleitanir
þær, sem stjórnir síldarverksmiðjanna Norðanlands ósk-
uðu eftir hér ó Ákureyri, hafa ekki getað hafizt vegna
þess, að Alþýðusambandið Sieimtar viðurkenningu ó
hinu ólöglega verkfalli „Þróttar" á Siglufirði.
Útgerðarmannafélag Akureyrar
.hefir falið stjórn sinni að birla eftir-
farandi vegna sjómannaverkfallsins,
sem hér stendur:
Sl. vetur sagði Sjómannafélag Ak-
vireyrar upp samningum við útgerð-
armannafélagið um síldveiðikjörin.
Stuttu seinna leitaði samninganefnd
frá útgerðarmannafélaginu sam-
komulags við stjórn sjómannafélags-
ins. Setti stjórn sjómannafélagsins
fram eftirfarandi kröfur:
„Kauptrygging sjómanna skyldi
hækka úr 1150 krónum á mánuði í
1360 krónur og prósentukjörin
skyldu hækka úr 35% upp í 40%, en
með fleiri stað-skiptum þannig, að
hækkunin mundi nema um 2^% af
brutto afla, misjafnt eftir stærð
skipa. Þar að auki skyldu útgerðar-
menn tryggja sjómönnum ákveðið
lágmarksverð á sSldinni, hvort sem
hægt yrði að selja aflann fyrir það
verð eða ekki.“
Tilkynnti stjórn sjómannafélags-
•»
ins að frá þessuin kröfum yrði ekki
hvikað og væri tilgangslaust fyrir út-
gerðarmenn að ræða það nokkuð
frekar nema skrifa undir. Nefnd út'-
gerðarmannafélagsins óskaði þá eft-
ir að stjórn sjómannafélagsins gerði
sig ánægða með að hækka trygging-
una úr 1150 krónum í tæpar 1800
kiónur (en ekki 1860) en þessu var
neitað harðlega, þótt bent væri á, að
slík trygging væri hvergi á landinu
svona há.
Hækkun á prósentukjörunum íaidi
nefnd útgerðarmannafélagsins ekki
um að ræða, enda hafa allir útgerð-
an^nn marglýst því yfir, að þeir
gringi aldrei að hærri prósentukjör-
um, sem vitanlega nú þegar eru orð-
in allt of há. Útgerðarmannafélagið
neitaði svo að ganga að þessu og gaf
Landssambandi íslenzkra úlvegs-
manna í Reykjavík fullt umboð til
þess að semja um þes6Í mál við Al-
þýðusambandið, sem svo væntanléga
fengi aftur umboð til þess að semja
fyrir sjómannafélagið.
Svo lýsir sjómannafélagið verkfalli
frá og með 20. júní á síldveiðiskip
útgerðarmrnna, sem eru meðlimir i
Útgerðarmannafélagi Akureyrar.
.Sjómannafélagið hefir þó enn ekki
árætt að stÖðva útbúnað skipanna.
Undanfarin ár hefir kostnaður við
mannahald á síldveiðiskipum stöðugt
farið vaxandi. Er nú svo komið, að
greiðslur til og vegna skipshafnar
nema oft frá 60% til 70% af brutto
afla skipanna. í daglegu tali er oft
lalað um 35% kjörin (sem nú áttu
svo að verða 40% .kjörin) á síld-
veiðum, og halda þá margir, að það
sé sá hluti aflans, sem fer til skips-
hafnarinnar. En hið rétta er, að hluti
af skipshöfninni fær þessi 35% og
þegar allir eru búnir að fá sitt og bú-
ið er að greiða fyrir skipshöfnina öll
gjöld, er talan komin yfir 60% eins
og eftirfarandi dæmi sýnir:
Útreikningur á greiðslum til skips-
hafnar á 70 til 100 tonna skipi, sem
stundar síldveiðar í 2)4 mánuð, og
fiskar fyrir 160.000.00, eða sem næst
meðalafla á slik skip síðastliðna ver-
tíð. Allt reiknað með gildandi taxta
í fyrra á norðlenzkum skipum, 35%
í 15 staði, eða 2.33% á mann.
13 hásetar með 2.33% hver 30.29%
Skipstjórinn með 6.50%
Stýrimaður með 3.50%
1. vélstjóri með 4.50%
2. vélstjóri með 3.30%
Matsveinn með 2.91%
Samtals 51.00%
Orl.4% af greiðslum manna 2.04%
• Samtak 53.04%
Kr.
Kaup skipstj. í 2i/2 mán. 1500.00
Kaup stýrim. í 2)4 mán. 880.00
SÍysalrygging skipverja 4059.00
Trygging muna skipverja 1200.00
Trygging aflahlutai' skipv.
um borð i skipi 1200.00
Sjúkrasaml.iðgj. skipverja 675.00
Hreinlætisvörur og áhöid við mat, sem’ skipv. eiga að leggja sér sjálfir til,
en álgerðin greiðir 2000.00
Aukahlutir vegna veikinda 2600.00
Samtals kr. 14114.00
Þessum kr. 14114.00 breytt
í % af 160 þús......... 8.82%
Allar greiðslur vegna manna
af brutto afla . . .... 61.86%
Ef gengið yrði út frá að
greiða tryggingu þá er
samið er um nú í Rvík,
mundi það með sama afla
Samtals 68.13%
Þetla dæmi var lagt fyrir stjórn
sjómannafélagsins á samninganefnd-
arfundi, og gat húa engan liðinn
hrakið, enda aðeins tveir liðir áætl-
aðir. Hér er þó ýmsu sleppt, svo sem
vinnu skipshafnar við undirbúning
í byrjun vertíðar og fl.
Hver heilvita maður hlýtur að sjá
að hér verður »kki meira af tekið til
skipshafnar, meðan annar útgerðar-
kostnaður fer stöðugt hækkandi. Síð-
astliðinn sunnudag héldu útgerðar-
menn fund til þess að ræða vrðhorf-
ið vegna verkfallsins. Voru allir sein
einn sammála um, að þó enn yrði
gengið inn á nokkrar hækkunarkröf-
ur um mánaðarkauptryggingu Lil
þess eins að reyna að fá vinnufrið,
þá yrði þó aldrei gengið inn á hækk-
un á prósentukjörunum, hve lengi,
sem stjórn sjómannafélagsins takist
að kyrrsetja skipin.
Hvers vegna er launung á því
hverjir eru félagar í Sjómannajélagi
Akureyrar?
Við lauslega athugun, sem Útgerð-
armannafélagið lét fram fara meðal
félaga sinna, kom í ljós, að á mörg
síldveiðiskipin er enginn maður ráð-
inn úr Sjómannafélagi Akureyrar,
og á önnur 1 og 2 og hæst 4 menn
(á einu skipi). Vegna þess var stjórn-
inni falið að fá upplýsingar, hverjir
væru í Sjómannafélaginu, en það tel-
ur nú Um 130 félaga að sögn. For-
maður Útgerðarmannafélagsins sneri
sér þá til Tryggva Helgasoríar, sem
er formaður sjómannafélagsins, og
fór þess á leit að fá að sjá félagaskrá.
Þessú neitaði hann, eftir að hafa bor-
ið sig saman við aðra stjórnanneð-
limý sjómannafélagsins, og 'færðist
undan að gefa nokkrar úpplýsingar
um það, hverjir væru i félaginu. Þó
viðurkenndi hann, að nokkuð marg-
ir félaganna væru verkamenn og aðr-
ir, sem ekki stunduðu sjómennsku.
Hverjir eru það þá, sern œtla að
stöðva síldveiðiskip Norðlendinga?
Hverjir bera ábyrgðina, ej skipin
komast ekki á veiðar?
Hverjir eru í Sjómannafélagi Ak-
ureyrar?
Þann 18. júní sl. sneru stjórnir
Síldarverksiniðjaniía á Skagaströnd,
Hj alteyri, Dagverðareyri, Krossa-
nesi, Ilúsavík og Raufarhöfn sér til
Alþýðusambands íslands og óskuðu
að hefja þann 22. júní samninga-
umleitanir á Akureyri við samninga-
nefnd Alþýðusambands íslands um
launakjör við þessar síldarverksmiðj-
ur. Alþýðusambandið féllst á þessi
tilmæli, en á fyrsta fundi samninga-
nefndar Alþýðusambandsins og full-
trúa varksmiðjanna kom í ljós,_að
Alþýðusambandið setti það skilyrði
fyrir þátttöku sinni í þessum samn-
ingatilraunum, að jafnframt yrði
samið um kaup og kj'ör milli Síldar-
verksmiðja ríkisins og „Þróttar“ á
Siglufirði. Fulltrúar síldarverksmiðj-
anna kváðust eðlilega ekki geta tekið
upp samninga við „Þrótt“, því að
þeir teldu bindandi samninga á
komna milli þess félags og síldar-
verksiniðja ríkisins á Siglufirði með
samþykki félagsins á tillögu sátta-
semjara. Þar sem stjórn síldarverk-
smiðjanna hefði nú höfðað félags-
dómsmál til viðurkenningar á gildi
’ þess samnings, væri auðvitað útilok-
að að hefja nokkrar viðræður við
„Þrótt“, meðan beðið væri eftii úr-
skurði Félagsdóms. Hins vegar kváð-
ust fulltrúar síldarverksmiðjanna
ekkert hafa við það að athuga, að
fulltrúar frá „Þrótti“ fylgdust með
öllum samningatilraununum.
Heimta viðurkenningu
á lögbrotum.
Þessum röksemdum fulltrúa síldar-
verksmiðjanna svaraði Guðnumdur
Vigfússon, f. h. Alþýðusambandsins
þann 23. júní. Er það bréf mestmegn-
is vífilengjur og bollaleggingar um
,,lögleysur“ sáttasemjara. Er þar ekki
reynt að hrekja röksemdir fulltrúa
síldarverksmiðjanna, en þó endur-
tekið, að samninganefnd Alþýðu-
sambandsins hefji ekki neina samn-
inga um kjör í verksmiðjum utan
Siglufjarðar, nema jafnframt sé sam-
ið við „Þrótt“. Eftir þetta svar, virt-
ist ekki vera fyrir hendi neinn samn-
ingsgrundvöllur og tjáðu fulltrúar
síldarverksmiðjanna erindreka Al-
þýðusambandsins það í fyrradag.
Háttsemi Alþýðusambandsins hlýt-
ur að vekja hina mestu furðu. Með-
an mál „Þróttar“ ec fyrir Félags-
dórni, mælir það gegn allri skynsemi
að ætlast til þess, að stjórn Síldar-
verksmiðja ríkisins geti lagt blessun
sína' á lögbrot, sem hún telur hafa
verið framin. Aftur á móti er aug-
ljóst. að dregizt getur hálfan mánuð
eða meir, að Félagsdómur kveði upp
úrskurð sinn og því fyrirsjáanleg
stöðvun annarra síldarverksmiðja, ef
ekki á að semja við þær fyrr. Eru
heldur ekki til nein rök, sem réttlæta
þá afstöðu Alþýðusambandsins, því
að ekki þarf að ganga á nokkurn
hátt á rétt „Þróttar“ í þeirn samning-
um.
Það er því að kenna óbilgirni og
ofbeldistilraunum kommúnista í Al-
þýðusambandinu, ef ekki tekst að ná
samningum um kjör verkamanna við
síldarverksmiðjurnar, áður en síld-
arvertíð hefst. Atferli þeirra sannar,
að þeir svífast jcfnVel ekki
að skera á tífæð þjóðarinnar
iil þess að reyna að kúga
hana til hlýðni vi$ sig.