Íslendingur - 09.07.1947, Blaðsíða 2
2
ÍSLENDINGUR
Miðvikudaginn 9. jiilí 1947
starfsemi
V »
Frá Stórstúkuþinginu á Siglufirði
Stórstúkuþingið var háð á Siglu-
íirði dagána 22.-25. júní, og er
það í fyrsta skipti, sem það er hald-
ið þar. Alls sóttu það fulltrúar frá 2
umdæmisstúkuni, 3 þingstúkum, 17
undirstúkum og 10 barnastúkum,
samlals 62.
Blaðinu hafa borizt eftirfarandi
fréttir af starfsemi reglunnar frá
skrifstofu hennar.
• 1
Starfsemi reglunnar á liðnu
ári.
Starfsemi reglunnar « liðnu ári.
A fyrsta fundi þingsins gáfu embætt-
ismenn skýrslur um liag og slörf
Reglunnar á liðnu ári.
Fjárhagurinn er nú rýmri en oft
áður vegna þess hve styrkur Regl-
unnar hefir verið hækkaður, end?
hefir það komið fram í því, að
Reglan hefir getað lagt meira fé
fram til útbreiðslustarfs . en nokkru
sinni áður. Hafði hún á sínum veg-
unum veitt allríflegt fé til regluboð-
unar. Varð kostnaður við þetta um
100 þús. kr.
Reglan hefir haldið úti, barna-
hlaðinu „Æskunni“ og haft meiri
hókaútgáfu í ár en áður. Þá eru og
á hennar vegum blöðin „Eining“ og
„Reginn“.
Hún tók þátt í fjársöfnun til barna
í Mið-Evrópu ásamt Ilauða krossin-
um' o. fl.
• Þá hefir hún eins og að undan-
förnu haft upplýsingaskrifstofu í
Reykjavík, og er þar reynt að veita
hjálp þeim heimilum, sem í raunir
rata vegna drykkjuskapar húsbónda
"eða húsmóður, eða beggja. Þessa
starfsemi á að auka og reyna að fá
lækni til samstarfs.
Sjómanna- og gestaheimili Siglu-
fjarðar var starfrækt eins og áður.
Fer aðsókn að því mjög vaxandi
með ári hverju og vinsældir, enda
nýtur það viðurkenningar og velvilja
sjómanna um land allt. Annað sjó-
Dapbrönaraeoö haía tapaö
ffliiijdnum í verktailsbrölti
kommflnista. -
■ . •
Vaxandi dýrtíð verður árangurinn
Kommúnistar hafa nú leyft Dags-
brúnarmönnum að hefja vinnu á ný,
eftir að liafa haldið þeim í verkfalli
í fimm vikur. Launatap verkamanna
mun neina 5—6 miljónum króna, og
þar að auki hafa auðvitað atvinnu-
fyrirtækin beðið miljóna tjón. í stað-
inn fá verkamenn 15 aura grunn-
kaupshækkun á klukkustund, og
munu þeir verða um tvö ár að vinna
upp tapið á verkfallinu.
Verkfall Dagshrúnar var hafið
sem pólitískl verfall, sem miðaði að
því að stcypa stjórn landsins af stóli.
Kommúnistar treystu því, að þeir
gætu fengið öll önnur verklýðsfélög
landsins til fylgis við þetta ævintýri-
sitt og töldu Dagsbrúnarmönnum trú
. um, að verkfallið gæti ekki staðið
nema nokkra daga. En verkamenn
úti um land reyndust ekki eins auð-
sveipir þjónar kommúnista og þeir
liöfðu haldið, og kurr fór að verða
í fylkingum Dagsbrúnarmanna, sem
margir áttu erfitt með að skilja til-
gang verkfallsins.
Þegar kuldinn frá verkamönnum
lók að næða urn forkólfa Dagsbrún-
ar og Alþýðusambandsins, reyndu
þeir að skella allri skuldinni á ríkis-
stjórnina, sem auðvitað réði engu
um samninga atvinnurekenda við
verkamenn. Síðuslu dagana birtust
svo risafyrirsagnir um „forgöngu“
Alþýðusambandsins um Iausn deil-
unnar og mikil áherzla Jögð á að
sanna verkamönnum umhyggju for-
kólfanna fyrir hag verkamanna, að
þeir skyldu'leggja á sig vökur nótt
eflir nólt. Hins er svo auðvitað ekki
getið, að vinnuveitendur hafa auð-
vitað alltaí verið reiðubúnir iil um-
-ræðná um lausn deilunnar, en Al-
þýðusambandið ekki lagt neitt kapp
á þær viðræður fyrr en nú, þegar
þeir fundu, að þeir voru að tapa
öllu fylgi verkalýðsins.
Kommúnistar munu vafalaust
hrósa iniklum sigri, en liætt er við,
að verkamenn verði ekki eins glaðir.
Þeir hafa misst fimm vikna vinnu,
fá að vísu 15 aura hækkun á klukku-
stund, en einnig aukna dýrtíð. Þessi
kauphækkun mun vafalaust hækka
vísitöluna um nokkur stig og annað-
hvort skapa ríkissjóði miljóna út-
gjöld í auknum.niðurgreiðslum eða
eyðileggja tilraunir stjórnarinnar til
þess að halda dýrtíðinni niðri með
því móti. Það er ekki í fyrsta sinn,
sem verkamenn verða fyrir íjóni
vegna valdabrölls kommúnisla.
um tvo launaða erindreka þetta ár
og ferðuðust þeir víðsvegar um
landið. Auk þess var umdæmisstúk-
mannaheimili er Reglan nú að reisa
í Vestmannaeyjum.
Þá hefir Reglan átt frumkvæði að
því, að selt var á þessu ári löggjöf
varðandi drykkjumenn.
Fýrirspurnir voru sendar til allra
oddvita á landinu um heimabruggun
fyrir stríð. Bárust svör frá 111 odd-'
viturn og sýndu það, að í 59 sveil-
um hafði verið bruggað, en ekki í 52
sveitum.
Reynt var að fá því komið til leið-
ar, að áfengisútsölunum í aðalver-
stöðvunum yrði lokað meðan vertíð
stæði. Var-ð af því sá árangur, að
útsölunni í Siglufirði, var lokað
samtals 20 daga um síldveiðitímann
í fyrrasumar, og er það almanna
rómur í Siglufirði að }>að hafi orð-
ið lil mji' mikilla bóta.
FélagaL Reglunnar er nú 10570,
þar af er rúmur helmingur i unglinga
stúkum.
Skuldlaus eign Stórstúkunnar er
nú talin 421.923.63. Þar með eru
laldir allir sjóðir, sem eru í vörslu
hennar, t. d. Minningasjóður Sig-
urðar Eiríkssonar, sem er nú nær
100 þús. kr.
Þrátt fyrir störf Ileglunnar og
annarra félaga, sem vinna beint og
óbeint gegn drykkjuskappnum í
landinu, eykst hann með ári hverju.
Árið 1944 voru fluttar inn 284.000
lílrar, eða hartnær ein miljón flösk-
ur, eða að meðaltali 7 flöskur á
hvert einasta mannsbarn í landinu
og þó vel það. Er ekki að furða þótt
öllum hugsandi mönnum standi sltrgg
ur af slíkri „framþróun“.
Samþykktir Stórstúkuþings-
ins.
Margar samþykktir voru gerðar á
þinginu og vörðuðu flestar störf
Reglunnar á næsla ári. En þessar
samþykktir snerta störf Reglunnar
út á við:
%
ASflutningsbann. Stórstúkuþingiö
samþykkir að halda áfram þeim und-
irbúningi, sem framkvæmdanefndin
hefir hafið á s. 1. ári að fjársöfnun
innan og utan Reglunnar til stuðn-
ings við þjóðaratkvæðagreiðslu um
aðflutningsbann á áfengi. í fram-
haldi af því felur Stórstúkuþingið
frkvn. að standa fyrir og hefja fjár-
söfnun um land allt, og koma á sam-
vinnu meðal velunnara málsins inn-
an hinna ýmsu félagasambanda, sem
og að skipuléggja fjársöfnunina að
öðru leyti.
Áfengismál á AIþirigi. Þingið mót-
mælti harðlega þeirri meðferð er
þingsályktunartillaga um framkvæmd
héraðabanna hlaut á síðasta Alþingi,
og krafðist þess að málið fái fulln-
aðarafgreiðslu á Alþingi, er það
kemur næst saman.
Þá mótmælti það harðlega fram-
komnu frv. á síðasta Alþingi uin'að
leyfa veilingahúsunr að hafa áfengis-
vcitingar og skoraði á Alþingi að
fella slíkt frumvarp ef það kæmi
fram aftur.
Á hinn bóginn taldi það sig fylgj-
andi þál. till. um afnám áfengisveit-
inga í opinberum veizlum og skoraði
á næsta Álþingi að sarnþ. þá íillögu.
Leynisala bílstjóra. Stórslúkuþing-
ið lítur svo á að leynivínsala margra
bifreiðarstjóra sé orðin þjóðarböl.
Drykkjnskapur unglinga. Stórstúku-
þing lítur svo á að ákvæðum í II.
kafla 13. gr. áfengislaganna, sern
eiga að fyrirbyggja drykkjuskap
unglinga sé slæglega framfylgt, og
krefst þess að lögregla og alrnenn-
ingur fylgi fast eftir fyrirmælum
laganna og komi fram ábyrgð á
hendur þeim, sem brjóta þau.
Lokun úlsöluslaða. Stórslúkuþing-
ið endurtekur þá kröfu sína, að á-
fengisútsölum á landinu, t. d. í
Siglufirði, Akureyri,. Isafirði og
Vestmannaeyjum, verði lokað fyrir-
varalaust á vertíðinni.
Eftirlit með lyfjabúðum. Að gefnu
lilefni beinir Stórstúkuþing þeirn til-
mælum til ríkisstjórnarinnar, að ná-
kvæmara eftirlit sé haft með spiritus
notkun lyfjabúða, þar sem grunur
liggur á, að nokkuð af spiritus
surnra þeirra fari til nautnadrykkja.
• Samvinna í bindindismálum. Stór-
stúkuþingið lýsir ánægju sinni í við-
leitni hinna ýmsu kvenfélagasamb.
í landinu, sem bundizt hafa samtök-
um til að vinna á móti áfengisbölinu
í ræðu og riti, og he.itir á þau að
auka og efla þessi samtök.
Bindindisfrœðsla. Stórstúkuþing
beinir þeim tilmælum til fræðslu-
málastjóra, að belra eftirlit verði
haft með fræðslu um bindindismál
i öllum barnaskólum landsins og að
hann hlv.tist til um það, að barna-
stúkur á hverjum stað fái inni í skól-
unum, sé þess þörf og því verði við
komið.
Önnur þingstörf
Fjárhagsáœtlun. Gert er ráð fyrir
að tekjur Stórstúkunnar á þessu ári
nemi 228 þús. kr. Þar af er ríkis-
sjóðsstyrkur 200 þús., en frá hon-
um dragast kr. 52.300.00, sein Al-
þingi hefir ráðstafað sérstaklega. Af
því, sem þá vcrður eftir verður var-
ið rúmum 100 þús. krónum til
beinnar bindindisstarfsemi, 23.500.-
00 til skrifstofu, 15 þús. til kvik-
mynda og 10 þús. til útgáfustarf-
semi.
Sljórnarkosning. Framkvæmda-
nefnd Stórslúkunnar var öll cndur-
kosin, en hana skipa: Séra Kristinn
Stefánsson, stórtemplar, Felix Guð-
mundsson, stórkanslari, frú Sigþrúð-
ur Pétursdóltir, stórvaratemplar,
Jóhann Ogm. Oddsson, stórritari,
Jón Magnússon, stórgjaldkeri,
Hanncs Magnússon, stórgæzlmnað-
ur ungtemplara, Haraldur Norðdahl,
slórgæzlumaður löggj afarstarf s,
Björn Magnússon, stórfræðslusljóri,
Sigfús Sigurhjartarson, stórkapelán,
Gísli Sigurgeirsson, stórfregnritari,
Friðrik Á. Brekkan, fyrrv. stórtempl-
ar.
. Mælt var með Jóni Árnasyni, pren
tara, sem umboðsmanni Hátemplars.
Samþykkt var að næsta Stórstúku-
þing yrði háð í Reykjavík.
1 frú Við kiptamálaráduneytinu
jí íkisstjórnin hefir samkvæmt heimild í lögum nr. 25,
31. marz þ. á., ákveðið að greiða niður verð á þurrkuð-
umum sallfiski, þannig að útösluverð í'smásölu verði kr.
3.25 kílógrammið, og gildir það verð frá og með 1. þ. m.
Verzlanir í'Reykjavík og almenningur annars staðar á
landinu getur framvegis fengið þennan niðurgreidda fisk
hjá sölusambandi ísl. fiskframleiðenda og meðlimum þess.
Viðskiptamálarcðuneytið, 30. júní 1947.
HestamaooafeSagið LETTIR
efnir til kappreiða sunnudaginn 20. júlí. Þátttákendur
gefi sig fram við Itjórn félagsins eða skeiðvallarnefnd,
ekki síðar en á lokaæfingu, er fram fer á skeiðvelli
félagsins miðvikudaginn 16. júlí, kl. 8,30 e. h.
S t j ó r bi i n .
Kvenspertbujcur
Kyeradragtir
Kvensporrpiis
KvenkjóSar
Kvenblússur
Verzl. BALDURSHA6S hf.
Sími 234.
1 wtmtmmmmm&mm&mmmtmmmi
Siikiblússur
Teipuképur
TeSpupils
Bornasloppar
Vevzl BALDURSHAGI hf.
Sími 234.
. mmmmtn:m