Íslendingur


Íslendingur - 03.09.1947, Page 7

Íslendingur - 03.09.1947, Page 7
Miðvikudagurinn 3. september 1947 ÍSLENDINGl'R rr 7 Berufirði, þá og þjóðarbúinu stórtjóni. Enn eru þeir ekki af baki doltnir. Nú b.efir „sella“ þeirra í félagi járniffnaðarma na ákveffið verkfall — og síðan eiga samúffarverkfóll aff fylgja á eftir. Venjulegir verkamenn eru ckki ofsaddir af kaupi sínu, en flestir munti telja laun iffnaðarmanna svo liá, aff eng- in sanngirni ntæli þar meff hækkun. Það er ekki aff undra, þótt margir séu kvíffnir nm getu þjóffarinnar til þess aff ráða fram úr vandamálum sínum, þegar ‘svona er aff farið. Kommúnistar liafa reynt aff túlka and- stöðuna gegn verkfallsbrölti þeirra sent verklýðsfjandskap. Þaff er harla fróðlegt því sambandi aff svipast um í nágranna löndunum og sjá, hvernig þar er um horfs í þessum málum. I Noregi liefii kaupgjald og verðlag verið fest meff lög um til þess að hindra aukna verffbólgu 1 Svíþjóff hefir sainband verklýffsfélag anna sent úl áskorun til félaga sinna að gera ekki hærri kaupkröfur. í Englandi hafa íoringjar verkamanna beitt sér gegtt launahækkunum. Verkamenn á Islandi búa þó sennilega við betri kjör en verka- ntenn í öllum þessunt löndum. Sá er affeins gæfumunurinn, að þar stjórna málum verkalýffsins ábyrgir affilar, sem gera sér ljóst, að þaff eru stærstu hagsmunir verka- manna aff atvinnuvegirnir komist á ör- uggan grundvöll. Hér á íslandi stjórna á- byrgffarlauslr æsingamenn verklýffssamtök- unum. Það er ógæfa verkalýðsins. Islenzka þjóðin heffr hlutfallslega eignazt nteir af nýjum framleiðslutækjum en nokkur önn- ur þjóff. Takist aff skapa fjárhagslegan grundvöll fyrir þessi læki, ertt iniklar lík- ur til aff takist aff tryggja verkalýðnum atvinnu. Væri ekki heillaráð aff taka sér norrænu og ensku verklýðssamtökin til fyr'rmyndar og bægja kommúnistum frá öllum áhrifunt í verklýffssamtökunum? Vindstaðan að breytast. EN SEM BETUR FER bendir ýmis- legt til þess, að nokkur straumhvörf séu að verða í hugsunarhætti þjóðarinnar, og er það vel farið. Sífellt fleiri eru teknir að sjá það, að framtíð þjóðarinnar verður aldrei tryggð með því, að hver og einn geri sem mestar kröfur til þjóðfélagsins og samborgara sinna, hvernig sem á stend- ur. Megin hluti þjóðarinnar mun nú orðið skilja nauðsyn þess að snúast með róttæk- um aðgerðum gegn dýrtíð og verðbólgu og þeirri spillingu, sem myndazt hefir í vinnubrögðum þjóðarinnar og margra starfsmanna hennar. Þessi hluti þjóðar- innar munu fagna hverjum róttækum að- gerðum ríkisstjórnarinnar til þess að lækna meinsemdirnar. Þessi hluti þjóðarinnar mun fús lil þess að taka á sig nokkrar kvaðir fyrir alþjóðarhag, ef þær eru rétt- lállega á lagðar. Nú er þörf einbeittra og róttækra aðgerða, en þær verða að vera betur undirbúnar en skömmtunarráðstaf- Strangar refsingar. ElGl ráðstafanirnar í verðlags- og 1 skömmtunarmálnnum að ná tilgangi sín- um, verffur miskunnarlaust aff refsa þcim, sent brjóta þessi mikilsverffu fyrirntæli. Mér er nær aff halda, aff betra lag hefffi veriff á innflutningi, gjaldeyrismeðferð og verfflagi — og minna eftirlit liefffi þurft — ef beitt hefffi veriff strangari refsingum við þá, sem briitu fyrirmælin. Þess munu mörg dæmi, að menn liafi sloppiff liarla létt ■— jafnvel meff gróffa — frá verfflags- brotamálum, jtví aff sektirnar voru hlægi- léga litlar. Þá hcíir þaff veriff látið óátaliff, þótt flutt væri til landsins mikiff magn vara án leyfa. Þetta verffur aff breytast. Þaff eyðileggur virðingu manna fyrir lög- um og rétti, ef mönnum er svo að segja refsingalaust látið lialdast uppi aff brjóta lögin. Sljór skilningur. „VARKAMAÐURINN" á erfitt með að skilja þaff, aff nokkurt ósamræmi liafi ver- VEENÐ FYRIK ERLEND RITVERK FRÁ 7. SEPT. Síðasía alþingi samþykkti eins og kunnugt er heimild handa ríkisstjórninni til þess að láta ísland gerast aðili að Bern- arsáttmálanum um vernd bók- mennta og listaverka. Ríkis- stjórnin hefir nú notað þessa heimild og afhent utanríkisráðu neyti Svisslands skjal um stað- festingu íslands á sáttmála þess um. Frá 7. sept. 1947 njóta því erlendir höfundar í löndum inn- an Bernarsambandsins verndar ið í því aff birta á sömu síðú í blaffi síntt fjálglegar prédikanir iim þá óhæfu aff láia minni hluta ráffa í verkalýðsfélagi, jafnhliða lofgjörð um stjórnarfarið í Aust- ur-Evrópu, þar sem óaldaflokkar komm- únista, sem eru alls staffar minni hluta flokkar — vaða uppi með stuðningi Rússa og traðka á öllum lýðræðisreglum. Flestir munu eiga auðvelt með að skilja þetta ó- samræmi, nema þá „Verkam.“, enda hefir ltann aldrei lagt mikla sltind á rökfræffi. Hitt skal jálað, aff það er ekkert ósam- ræmi í dýrkttn „Verkam.“ á „lýffræffinu“ í Austur-Evrópu og fjandskap blaðsins gegn þeirri stefnu „ísl.“, að meiri liluta verkantanna verffi tryggff völdin í félögum sínum, í staff fámennrar klíktt. Það er i samræmi við það, sem er aff gerast hjá ógnarstjórntun Austur-Evrópu. Þar er það minni hlutinn, sem með stuðningi erlends berveldis fótum treður réttindi meiri hlut- ans og beitir sams konar aðferðum við andstæðinga sína og nazistar gerðu. Þetta er það „Iýðræði“, sem kommúnislar dá- sama. Sem betur fer, fækkar nú óðum dýrkendum þessarar nýju harðstjórnar. Lýðræðisþjóðirnar liafa áreiðanlega ekki fórnað blóði sínu til útrýmingar villi- mennsku nazismans til þess að fá yfir sig aðra harðstjórn, engu betri. fyrir verk sín hér á Islandi eins og íslenzkir höfundar, skv. lög- um nr. 13, 1905. Er því eftir þann tíma óheimilt að þýða leyfislaust bækur erlendra höf- unda á íslenzku. SlLDARLÝSI TIL RÚSSA Fyrir næstsíðustu helgi kom rússneska olíuskip'.ð Azerbazjan til Hjalteyrar og tók þar 1000 smálestir síldarlýsis. Skipið tók 5000 smálestir lýsis hjá ríkis- verksmiðjunum. Lýsi þetta mun vera að verðmæti um 20 m'.lj. kr. NORÐMENN VEITA HEIÐURSMERKI 1 sambandi við komu Ólafs, i íkiserfingja Norðmanna, og hinnar opinberu norsku sendi- nefndar, voru allmargir íslend- ingar sæmdir heiðursmerkjum. Þess'r Akureyringar hlutu heið- ursmerki: Kommandör af St. Ólafsorð- unni: Friðrik J. Rafnar, vígslu- biskup. Riddarar af 1. gráðu St. Ólafsorðunnar: D-avíð Stefáns- son, skáld, og Þorsteinn M. Jóns son, forseti bæjarstjórnar. Frels iskross Hákonar VII: Snorri Sigfússon, námsstjóri. St. Ólafs- heiðurspening: Helgi Valtýsson, rithöfundur, og séra Björn O. Björnsson. Frelsisheiðurspen- ing Hákonar VII.: .Kári Jóhanns son, deildarstjóri, Sigurður Oddsson, prentsmiðjustjóri og Artúr Guðmundsson, deildar- stjóri. 128 129 ÞANKABROT Framhald af 4. síöu. eldspítur ekki skammtaffar. Þetta er dá- lítiff annar hugsunarháttur en hjá kon- unni, sem haff um 75 tvinnakefli, og mann- inum, úr Reykjavík, sem vildi íá keypt 200 pör af silkisokkum. Enn kaupliröfur. OG ÞAÐ MÁ gjarnan halda saman- burðinum áfram. Verffbólgan er að sliga atvinnuvegi þjóðarinnar. Engum er þaff meira virffi en launastéttunum, að dýrtíff- in sé minnkuð og komiff í veg íyrir það, að atvinnuvegirnir stöffvist og atvinnu- leysi lialdi á ný innreiff sína. En þá koma „vinir verkalýðsins" — kommúnistarnir — til sögunnar og fyrirskipa verkföll. Verka- menn voru þeim að vísu ekki eins attð- sveipir og þeir liöfðti gert ráff fyrir, en saml tókst þeim að valdu verkamönnum r Ur annálum Framh. af 4. síðu. vegna allvíða skornar horaðar kýr á einmánuðum og úr því. Vorið hart og kalt yfir manna minni. Pen- ingar féllu þá víðast unt land, svo fáir voru þeir, er ekki misstu, en margir, sem lítið eða líka ekkert áttu eftir af kvikfénaði. Svo var og sum- staðar étið Jirossakjöt, því hallæri og dýrtíð var um landið, hvar af sumstaðar orsakaðist mannfall í ves- öld. Yfirgangur af förufólki og sveitarþyngslum. Líka svo gekk þj ófn aður óbærilega mikill. Til alþingis dóu í Múlasýslu úr sótt og vesöld 300 manns. Þar skar sig á háls lög- réttumaður Einar fólk féll fram í kirkju um messu, en sá, sem næstur honum var, tók af honum hnífinn. Lifði hann svo í liálf an mánuð, iðraðist og dó. 127 benti um leið á konu, sem rétti einum af hinum dáðu stríðsmönnum þenna drykk. ,,Og þó var ennþá minna af faðmlögum og koss- um,“ sagði hann og benti á ein slík atlot. Eftir að við höfðum farið um aðalgötu þessarar undraverðu borgar, með fagnandi manngrúann á eftir okkur, komum við í merkasta hluta borgarinn- ar, þar sem var stórt torg með trjám og blómum — fagurlega fyrir komið. Fyrir handan torgið stóð löng en lág bygging með hvítkölkuðum veggjum og gylt- um turnum. Hún lá alveg undir klettaveggnum og var girt tvöföldum múrvegg og djúpum skurði. Þetta var höllin, sem ég við fyrri heimsékn mína hafði aðeins Sjaldan komið inn í, er ég var í opin- berri heimsókn hjá drottningunni. Umhverfis torgið stóðu einnig hús, öll með garði umhverfis, og bjuggu þar hinar tignustu fjölskyldur. Þarna voru einnig ýmsar opinberar byggingar, þeirra á meðal synagog- an eða musterið, sem virtist vera stæling af musteri Salómons í Jerúsalem, en auðvitað miklu minna. Við hallarhliðið nam Joshua staðar, reið til Maqu- edu og spurði, hvort hann ætti ekki að fara með ,,heiðingjana“ — en þannig titlaði hann okkur — til íbúða pílagrímanna í vesturhluta borgarinnar. ,,Nei, frændi,“ svaraði Maqueda. „Þessir ókunnu herrar eiga að búa í gestaherbergjum hallar minn- ar.“ „Gestaherbergjum hallarinnar! Það er ómögulegt;“ mótmælti Joshua. „Mundu það, frænka mín, að þú ert enn ógift. Ennþá bý ég ekki í höllinni til þess að vernda þig.“ „Nei, það hefi ég uppgötvað í dag, að þú getur ekki verndað mig,“ svaraði hún. „Til allrar hamingju gat ég verndað mig sjálf! Eg tel nauðsynlegt, að þess- ir gestir mínir búi þar, sem farangri þeirra hefir þegar verið komið fyrir, það er að segja á öruggasta staðnum í Mur. Og þú, frændi, sem ert illa særður og gazt því ekki tekið á móti áskorun soldánsins, far þú nú heim og hvíldu þig. Góða nótt, kæri frændi! Og þegar þú ert orðinn heilbrigður aftur, munum við hittast til að ræða ýms mál. Nei, nei — það er mjijg vinsamlegt af þér, en ég vil ekki tefja þig mínútu lengur. Farðu bara í rúmið og gleymdu um fram allt ekki að þakká guði fyrir, hvað þú hefir sloppið úr mörgum hættum í dagf.“ Joshua var alveg hyítur af reiði við þetta kurteis- lega háð. En áður en. hann gæti sagt nokkuð, var Maqueda horfin inn um hvolfhliðið. Hann varð því að beina heipt s'.nni að okkur, einkum Kvik, sem hafði .átt sök á því, að hann datt af baki. Til allrar ógæfu skildi liðþjálfinn það mikið í arabisku, að hann náði þræðinum í skammarræðu Joshua og lét hann hafa það óþvegið aftur. „Ó, þegi þú, skjaldbakan þín,“. hrópaði hann, „og reyndu að hafa augun þar, sem náttúran hef'r ætlað þeim stað, annars cletta þau bráðum úr þér.“ „Hvað segir hann, heiðinginn,“ sagði Joshua heipt- arlega. Þá vaknaði Orme af sljóleika sínum og svar- aði á arabisku: „Hann hvetur þ'g, þú göfgastur allra prinsa, til þess að loka þínum munni og halda hinum tignu aug- um* þínum í sínum virðulegu augnatóftum, svo að þú ekki glatir þeim.“ Við þessi orð ráku allir umhverfis upp skellihlátur, því að Abatierarnir höfðu ríka ldmnigáfu. Eg veit ekki vel, hvað gerðist eftir þetta, því að nú sýndi Orme þess glögglega merki að vera að falla í öngvit, svo að ég varð að sinna honum. Þegar ég aftur svipaðist um, hatði hliðinu verið lokað, og hóp- ur skrautklæddra þjóna fylgdi okkur til gestaálmu hallarinnar. Þeir fylgdu okkur til herbergja okkar, sem voru svöl og loftgóð. Veggir og þak var klætt glerkennd- um steinum með fögrum litum og lögun. Húsgögn voru ekki mörg, en mjög útskorin. Þessi gestaálma var sérstakt hús með sérstök’um inngangi, og að því er yið bezt gátum séð, var það ekki í neinu sambandi við höllina sjálfa. Framan við það var lítill blóma- garður og á bak við svæði með minni húsum, þar sem okkur var sagt, að úlfaldar okkar hefðu verið settir inn. En nú sáum við ekki meira, því að myrkrið var að skella á, og auk þess vorum við allt of þreyttir tii þess að gera fleiri athuganir. Þar að auki var Orme veikur, svo veikur, að hann gat naumast gengið, þótt hann styddi sig við okkur. Samt vildi hann ekki hvílast fyrr en hann hefði full- vissað sig um, að allur varningur okkar væri á ör- uggum stað, og við fengum hann ekki til að leggjast í rúmið, fyrr en við höfðum stutt hann yfir að hvelf- ingu með koparslegnum hurðum, sem foringjarnir opnuðu fyrir okkur, og sáum við þá varninginn, sem úlfaldar okkar höfðu borið. „Teldu það, liðþjálfi,“ sagði Orme. Og Kvik gerði það í bjarmanum frá litlum lampa, sem foringi hélt á lofti í dvrunum. „Allt í lagi, eftir því, sem ég bezt fæ séð,“ sagði hann. „Gott, lokaðu þá dyrunum og geymdu lykilinn,” skipaði Orme. Kvik hlýddi aftur. En þegar liðforinginn ætlaði að .þrjóskast við að afhenda hann, horfði Kvik svo grimmdarlega á hann, að hann þorði ekki annað en

x

Íslendingur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.