Íslendingur - 17.09.1947, Blaðsíða 7

MiSvikudagur 17. seplember 1947
ÍSLENDINGUR
7
UTAN ÚR HEIMI
~ ÞANKABROT —
Framhald af 4. síðu.
bankann lána íé, sem ekki er til, og haid-
ið öllii landsfólkinu uppi á styrkjum. Hví-
iíkar skýjaborgir!
Austrœnar „framfarir“.
„VERKAMAÐURINN" er mjög hneyksl-
aður yfir því, að „Isl.“ skuli ekki fyllast
lirifningu yfir framförunum í Austur-Ev-
rópu. Þessu sanntrúaða málgagni hins
austræna einræðls skal sagt það í allri
vinsemd, að „íslendingur“ mun aldrei dá
stjórnskipulag, þar sem fólkið er kúgað
og svift almennum mannréttindum. Auð-
vitað hafa þjóðir þessar reynt eftir bezlu
getu að endurreisa það, sem eyðilagt hefir
verið í styrjöldinni í löndum þessum, enda
hafa Rússar lagt ntikið kapp á þessa end-
urreisn, jiví að þeir fá brúðurpartinn af
framleiðslu þessara landa. En reyndin hef-
ir jafnan orðið sú, að efnahagslegar um-
bælur eru þjúðunum lítils virði, ef þær
eru sviftar andlegu frelsi sínti. Enginn get-
ur neilað því, að efnahagslegar framfarir
voru miklar í Þýzkalandi og Italíu á dög-
um Ilitlers og Mussolini. Kommúnistar
löldu þær framfarir einskis Virði — ein-
mitt vegna þess, að þjóðir þessar hefðu
ÚR ANNÁLUM
Framh. af 4. síðu.
Fannst mikið af því niðurskornu ó-
eytt (þegar leit var gjörð) í hýbýl-
um þjófanna, en þeir sluppu og
flýðu þaðan. Bólusóttin, sem nú
gekk mjög seinlega og misjafnt yfir
Suðurlandið, skildi margan mann
við lífið. Fjárpestin geisaði og svo
mikillega víða livar um þann part
landsins. Haustið eitt bezta menn
mundu, og veturinn lil jóla með sí-
felldum þýðum og góðviðri, svo jörð
fölnaði lílt, og garðar voru hlaðnir
á jólaföstu.
verið sviftar andlegu frelsi sínu. Með sörnu
röksemdafærslu ættu þeir að láta sér fátt
finnast um hinar svokölluðu framfarir í
Austur-Evrópu, því að vitanlegt er og ó-
mótmælanlegt, að þar ríkir harðstjórn, sem
að engu leyti stendur þýzka og ítalska
einræðinu að baki. Og kommúnistar mega
vita það, að ekki aðeins „ísl.“ , heldur
meginhluti íslenzku þjóðarinnar hefir and-
styggð á þeirri kúgun og ofbeldi, sem
þjóðir Austur-Evrópu eru beittar nú af
kommúnistiskum ofbeldismönnum, sem
tekið hafa af lífi eða varpað í fangelsi
mörgum af beztu mönnum þessara þjóða.
Kommúnistar auka áreiðanlega ekki álit
sitt meðal þjóðarinnhr með lofgreinum
um slíkt stjórnarfar. En það er tungunni
tamast, sem hjartanu er kærast.
Svívirða verkamenn.
ÞAÐ ER EKKJ nýtt fyrirbrigði, að
kommúnistar óvirði verkamenn og samtök
þeirra með því að telja, að óhæfuverk
kommúnista gegn þjúðfélaginu séu unnin
í nafni verkamanna. Er enda svo, að undir
stjórn kommúnista hafa verkalýðssamtök-
in mjög rýrnað í áliti meðal þjóðarinnar,
og er það illa farið. Nú kóróna kommún-
islablöðin þessa óvirðingu sína við verka-
menn með jtví að halda þvi fram, að
ógnarstjórnir kommúnista í Austur-Ev-
■ rúpu séu „verkalýðsstjórnir". Þó er það
svo, að verkalýðurinn er sviftur öllum rétt-
indum í löndum þessum og verður að
gera sér að góðu að vinna fyrir það kaup,
sem sljórnarvöldin skammta hverjum og
einuni. Þetta er gert með þeirri röksemd
— sem kommúnistablöðin hér eru stór-
hrifin af — að verkamenn þurfi ekki leng-
ur að beita verkfallsréttinum í löndum
þessum, því að „verka]ýðsstjórnirnar“ þar
gæti hagsmuna verkalýðsins. Það væri
liolt fyrir kommúnista að athuga grein þá,
sem birtist hér f blaðinu í dag um kjör
rússneskra verkamanna og kynni þá mesti
glansinn að fara af þessari hagsmuna-
gæzlu kommúnista í Austur-Evrópu.
Alltaf eru þeir
seinheppnir.
ÓHEPPNIN eltir aumingja kommún-
istana núna. 1 síðasta tbl. „Verkam." birt-
ist grein eftir einbvern prófessor, sem blað
ið segir, að sé ákaflega frægur. Er þar
staðhæft, að Marshalláætlunin verði aldrei
framkvæmd og engin alvara á bak við til-
boð Bandaríkjanna um lijálp við efnaliags-
lega viðreisn Evrópuríkjanna. Er „Vm.“
mjög fagnandi yfir þessum boðskap, því
að efnahagslegt lirun í Vestur-Evrópu er
draumur kommúnista. En svo úheppilega
vildi til fyrir „Verkam.“ og þessurn merka
prófessor lians, að sama daginn og blaðið
kom út, tilkynnti Marshall, að hráðabirgða-
áætlun liefði verið gerð um skyndiaðstoð
handa Norðurálfuríkjunum, þar til París-
arráðstefnan hefði lokið áætlun sinni. -—-
Kannske „Vcrkam.“ gæti fundið fleiri
greinar eftir þenna prófessor sinn!
Eru rotturnar
gengnar aftur?
„EINN AF skattþegum bæjarins" skrif-
ar b'laðinu:
„Kæri íslendingur. Eg get ekki stillt
mig um að segja þér frá því, sem fyrir
mig bar á sntákvöldferðalagi hér um dag-
inn. Eg gekk fram ltjá mógröfum þeim,
sem sorpi frá bænum er fleygt í •— ég hefi
oft farið þar áður, og venjulega staldrað
við og horft á þau úsköp af rottum, sem
þar hafa verið, en nú bjóst ég ekki við
neinu slíku, þar sem bærinn er búinn að
Iiafa úllenda sérfræðinga í surnar við
rottueyðingu, og allar rottur áttu því að
vera þurrkaðar út af bæjarlandinu — en
hvað skeður? Eg liefi sjaldan séð meiri
fjölda en í þetta sinn. Þær voru alls stað-
ar, bæði ungar og gamlar og virtust hinar
bröttustu. Mér datt í hug, að varla yrði
mjög langt að bíða, þar til álitlegur hópur
marseraði niður í bæinn. Ef til vill er
bara eftir að gefa þessum rottum sinn
Austur-Evrópa:
Bandaríkin hafa tekið af allan
vafa urn þáð, að þau ríki, sem neit-
uðu að eiga hlutdeild í Parísarráð-
stefnunni um efnahagslega endur-
reisn Evrópu, þurfi ekki að vænta
neinnar aðstoðar frá Bandaríkjun-
um. Afturkallað hefir verið 7 milj.
dollara lán til Ungverja, og benti
Marshall, utanríkisráðherra, á í því
sambandi, að þeir menn í Ungverja-
landi, sem Banclaríkin gætu treyst,
hefðu verið hraktir í útlegð. Þá hafa
Bandaríkin eirmig aflurkallað 15
niilj. dollara viðreisnarlán íil Pól-
verja. Þá hefir Marshall ákært lepp-
stjórn Rússa í Rúmeníu fyrir að
hafa rofið friðarsanmingana við
Bandaríkin með því að banna þjóð-
lega bændaflokkinn og handtaka að-
alleiðtoga hans, Maniu. Loks hefir
Bandar^kjastjórn krafizt þess, að
ungverska stjórnin biðji afsökunar
á handtöku Stephan Thuransky,
bandarísks ríkisborgara, sem hafi
sagt meiningu sína um kommúnista-
stjórnina ungversku. Thuransky
komst undan í bandaríska sendiráð-
ið, og bandarísk flugvél flutti liann
úr landi, ásamt fjölskyldu sinni, dag-
inn eftir.
skammt. Eg véit ekki hvernig þessu er
háttað með eyðinguna. En ef svo er ekki,
þá virðist sem þeim hundrað þúsund kr.,
sem í þetta áttu að fara, sé íleygt til lít-
ils gagns fyrir bæjarfélagið. En það væri
garnan að heyra eitthvað um þetta frá
þeirn, sem um málið eiga að fjalla, hvort
um úrvalsdýr er þarna að ræða eða bara
úrgang, sem eftir er að drepa.“
Bandaríkin:
Viðskiptamálaráðuneyti Banda-
ríkjanna tilkynnti fyrir nokkru, að
tekjur Bar.daríkjaþjóðarinnar í júní-
mánuði hafi náð 193 miljörðum
dollara, og er það 1.2 miljörðum
dollara meira en í marzmánuði, og
hafa tekjur þjóðarinnar aldrei verið
jafnmiklar. I júnímánuði komst tala
vinnandi fólks í fyrsta sinn yfir 60
milj., en það er takmarkið, sem
Henry Wallace taldi að væri hægt að
ná árið 1950 með sósíalistiskum á-
ætlunarbúskap.
Frakkland:
Aætlað er, að kommúnistar í
Frakklandi hafi misst a’ð minnsta
kosti sjötta hluta fylgismanna sinna.
Brotthlaup þeirra úr ríkisstjórninni
hefir ekki aukið fylgi þeirra meðal
Jjjóðarinnar, þótt foringjar þeirra
væntu þess. Hinar góðu undirtektir
í Frakklandi við Marshall-áællunina
hafa einnig reynzt þeim í óhag.
Svíþjóð:
Svíar eru nú á þrotum með gjald-
eyri sinn og munu jafnvel hafa í
hyggju að reyna að fá gjaldeyris-
lán í Bandaríkjunum. Viðskiptasamn
ingurinn við Rússa hefir reynzt Sví-
um mjög óhagstæður, því að gert er
ráð fyrir, að þeir láni Rússum mik-
ið magn af vörum.
Tyrkland:
Kommúnistar hafa byrjað nýja
áróðursherferð gegn Tyrkjum. Nú
halda þeir því fram, að Tyrkir hafi
engan rétt til afskipta af Balkanmál-
um, því að þeir séu Asíuþjóð.
139
drottningarinnar af Saba á púða, sem einn af hirð-
foringjunum bar upp til Maquedu.
„Afkomandi konunga“, ávarpaði ég hana, ,,taktu á
móti hinum gamla hring þínum, er þú lánaðir mér
sem tákn þess, hver, sendi mig. Og þú skalt vita það,
að með hjálp hans taldi ég bróður vorn, sem nú hefir
verið tekinn til fanga og er lærður maður i öllu því,
er varðar fyrri tíma, á að takast þessa ferð á hendur.
Og með aðstoð hans fékk ég einnig Orme höfuðs-
mann, sem stendur hér hjá þér, og þjón hans, her-
manninn, til þess að koma með okkur.“
Hún tók við hringnum, og eftir að hafa skoðað
hann, sýndi hún nokkrum prestanna hann, og þekktu
þeir hann.
„Þótt ég léti hann af hendi með ótta og efasemd-
um, hefir hinn helgi hringur nú unnið það, sem hon-
um var ætlað,“ sagði hún. „Og ég þakka þér, læknir
fyrir það, að þú hefir flutt hann aftur til mín og þjóð-
ar minnar.“
Svo var þessi athöfn á enda.
Þá kallaði einn liðsforingi: „Walda Nagasta ætlar
að tala!“
Allir endurtóku: „Walda Nagasta ætlar að tala.“
Dauðaþögn eitt andartak.
Siðan hóf Maqueda að tala með hinni mjúku og
þægilegu rödd sinni:
„Þið ókunnu menn frá hinu fjarlæga landi í vestri,
sem kallað er England. Gjörið svo vel að hlýða á mál
mitt. Þér vitið, hvernig sambandið er milli vor og
Funganna, að þeir umkringja oss og vilja tortíma oss.
Þér vitið, að ég í hinni miklu neyð minni greip til
þess ráðs fyrir ári siðan að biðja einn yðar að fara
aftur til lands sins til þess að sækja sprengiefni og
menn, sem kynnu að nota það, í því skyni að eyði-
140
leggja hið volduga og ævagamla skurðgoð Funganna.
Þessi þjóð hefir sem sagt lýst því yfir, að ef þetta
skurðgoð þeirra verði eyðilagt, muni þeir hverfa til
annars lands, samkvæmt gömlum spádómi.“
„Fyrirgefið þér, ó, afkomandi konunga,“ greip
Orme fram í, „en þú hlýtur að muna, hvað soldán
Funganna, Barung, sagði um daginn, að ef svo færi,
myndu þeir ekki hverfa héðan fyrr en þeir hefðu
hefnt guðs síns, Harmac. Hann sagði e:nnig, að þú
værir sú eina meðal Abatieranna, sem hann myndi
þyrma.“
Við þessi óheillavænlegu orð fór skjálfti um ráð-
gjafana og kurr heyrðist. En Maqueda yppti aðeins
lítið eitt öxlum svo að glamraði dálítið í silfurskraut-
inu.
„Eg hefi skýrt yður frá hinum gamla spádómi,“
svaraði hún. „En auðvitað eru orð og athafn'.r sitt
hvað. Eg hygg þó, að ef hinn illi andi, Harmac, hverf-
ur héðan, muni Fungarnir fylgja honum. Því ættu
þeir ella að færa jarðskjálftanum fórnir sem hinum
vonda guði, er þeir óttast mest? Og hvers vegna flýðu
þeir frá Mur og settust að niðri á sléttunni til þess að
vernda guð sinn, að þeir sögðu, þegar jarðskjálfti fyr
ir um það bil fimm hunduð árum síðan tortímdi hluía
af hinni leynilegu borg inni í f jallinu, er ég mun síðar
sýna yður?“
„Eg veit það ekki,“ svaraði Orme, „en ef bróðir
vor, fangi Funganna, væri hér, gæti hann ef til vill
útskýrt þetta, því að hann er sérfræðingur í öllu, sem
varðar skurðgoðadýrkun villtra þjóðflokka.“
,,Ó, já,“ svaraði hún. „Það er sök þess svikara, sem
vér nú höfum dæmt, að bróðir yðar er ekki hér. Ef
til vill hefði hann heldur ekki getað gefið neinar upp-
lýsingar um þetta. En spádómurinn hljóðar að
141
minnsta kosti þanriig, og þannig hefir hann geng'ð
milli margra ættliða. Og þess vegna höfum vér
Abatierarnir óskað ertir að geta eyðilagt skurðgoð
Funganna, en mörgum af oss hefir verið fórnað því
og varpað fyrir hin heilögu ljón þeirra. Nú. spyr óg
þig,“ og hún hallaði sér fram og horfði á Oliver,
„hvort þú viljir gera þetta fyrir mig?“
„Nefndu bara launin, frænka mín,“ sagði Joshua
með hinni loðnu rödd sinni, er hann sá, að við hikuð-
um. „Mér hefir verið sagt, að þessir heiðingjar frá
Vesturlöndum séu ágjarnir, sem lifi og deyi fyrir það
gull, sem við fyrirlítum.“
„Spurðu hann, höfuðsmaður,“ kallaði Kvik, „hvort
þeir fyrirlíti einnig jarðeignir. I gær sá ég reyndar
einn þeirra reyna að skera annan á háls, aðeins
vegna smálandræmu, sem ekki var stærri en svo, að
hægt væri að girða hana með hundakeðju.“
„Já“, bætti ég við, því að ég varð að viðurkenna,
að mér grömdust ummæli Joshua. „Spurðu hann líka
að því, hvort Gyðingarnir hafi ekki rænt gullskrauti
frá Egyptum til forna og hvort Salómon, sem hann
telur ættföður sinn, hafi ekki verzlað með gull í Ophir
og að lokum, hvort hann viti ekki, að flestir ættingj-
ar hans í öðrum löndum hafi einmitt gert peningana
að hjáguði sinum.“
Orme lagði þessar spurningar meinfýsilega fyrir
Joshua, sem hann ekki gat þolað. Ýmsir ráðgjafanna,
sem ekki fylltu flokk prinsins, brostu — já, hlógu
meira að segja. Og aftur tók að glamra í silfurskrauti
Maquedu eins og hún einnig væri að hlæja bak við
slörið. En hún taldi samt ekki hyggilegt að gefa
Joshua tækifæri til að svara — ef hann þá hefði get-
að það — því hún tók sjálf orðið:
Framh.