Íslendingur - 26.11.1947, Blaðsíða 7

MiSvikudagur 26. nóvember 1947
íSLENDINGUR

| UTAN ÚR HEIMI |
ÞANKABROT -
Frambald af 4. síðu.
ÞjóSin hefii' nú séð vínnautn aukast
ár frá ári, og er á þessu ári gerl ráð
fyrir sölu áfengis fyrir 50—60 milj.
kr. Það er því ekki að undra, þótt
margir séu tortryggnir gegn þeim
röksemdum, að ný tegund áfengis
muni draga úr áfengisnotkun þjóðar
itinar. Lækning á þessari þjóðfélags-
meinsemd er þó einkum erfið vegna
þess, að almenningsálitið er spillt,
og þaö þykir ekki hneykslanlegt, þótt
virÖulegir borgarar drekki frá sér
ráð og rænu, og menti í ábyrgöar-
stöðum komi jafnvel ölvaðir til
skyldustarfa sinna. Fyrsta sporið til
að útrýma drykkjuskaparómenning-
unni er að fólk almennt fordæmi
slíkt hátterni.
ömurlegí ástand.
ÞAÐ HEFIR verið bágborið á-
stand hér á Akureyri undanfarið.
Illvirði á hverjutn degi, ekkert raf-
magn, ekkert útvarp, engar póstsam-
göngur og lítið símasamband. Bænd
ur hafa reynt að brjótast til batjar-
ins með mjólk á sleðum. Það er nú
dálítið kaldhæðnislegt, að litla
Glerárvirkjunin skuli alltaf geta
gengið, þótt hin volduga Laxárvirkj-
un bili í hverju hreti. Fólk hefir
rafmagnsleysinu reynt að bjargast
við kerti og olíuvélar, en auðvitað
seldust að lokum upp öll kerti og
olía. Sumir eru að vísu svo þolin-
jnóðir, að þeir segja fólki sé golt
að kynnast dálítið illviðrum og
erfiðleikum, en það er þó engan
vegimi hægt að telja þetla ástand
ánægjuiegt, en við skulum vera svo
bjartsýn að vona, að þetla fari að
lagast.
Of fóir staurar.
ÞAÐ ER eðlilegt, að fólki verði
tíðrætt um rafmagnið, og hvort ekki
sé hægt að fá einhverja lagfæringU
á rafveitunni. Oft er okkur sagt, að
vírar hafi slegizt saman eða slitnað
í stormum. Bendir þetta ekki til þess,
að of langt sé á milli stanrauna,
sem bera leiðslurnar? Eg veit þetta
ekki, en mér finnst ekki fráleitt að
Varpa fram þessari spurningu til
rafveitustjórnarinnar.
Vantar póstkassa.
BÆJARPÓSTAR og blaðberar
hér í bænum kvarta mjög yfir því,
að þeir geti ekkert gert við bréf
eða blöð, ef að fólk sé ekki heima í
húsum til að veita pósti viðtöku.
Það veldur auðvitað mönnum þess-
um miklum erfiðleikum og óþægind-
um, ef þeir þurfa að fara margar
ferðir að sama húsinu. Húseigendur
ættu að athuga, hvort þeir gætu ekki
komið upp smápóstkössum við dyr
sínar eða sett gat á útidyrahurðina,
sem stinga mætti pósti inn um. Er-
lendis mun slíkur útbúnaður vera á
flestum eða öllum liúsum, og er þetla
einnig lil mikilla þæginda fyrir íbúa
húsanna.
Óhcppilegar
skömmfunarreglur.
SÍÐAN skömmtunin liófst hafa
margar lagfæringar verið gerðar á
ýmsum atriðum hennar, sem reynd-
ust illa í framkvæmd. Þó er enn
ýmsu ábótavanl 'og sum fyrirmæli
Fjárhagsráðs næsta hæpin. Er ráðið
nú farið að taka upp þá aðferð að
setja byggingavöruverzlunum reglur
um það, hvei jum þær eigi að úthlula
því byggingarefni, sem þær fá leyfi
fyrir. Veldur þessi óheppilega af-
Svíþjóð:
Gjaldeyrisvandræði Svía fara
vaxandi, og hefir ríkisbankinn lagt
til við ríkisstjórnina, að öll vörulán
til útlanda verði stöðvuð, en heildar-
lán Svía í vörum til annarra þjóða
nema nú um 2.7 miljörðum kr. —
Jafnframt leggur bankastjórnin til,
að vörulán, sem sarnið hefir verið
um, en ekki verið afgreidd, verði
afturkölluð, og kemur þar fyrst og
fremst til greina 1 miljarð króna
vörulán til Ráðstjórnarríkjanná. Tel-
ur bankinn nauðsynlegt, að Svíar
beini viðskiptum sínum fyrst og
fremst til landa, sem geta þegar í
stað greitl fyrir vörurnar. Þá hefir
ríkisbankinn gert ráðstafanir til þess
að fá í sínar vörslur gjaldeyri, sem
einstaklingar eiga erlendis. í árs-
byrjun 1947 áttu Svíar 1.5 miljarð
skiptarsemi því, að verzlanir verða
að svíkja viðskiptavini sína, sem
treyst hafa á að fá byggingarefni
hjá þeim, en þær eru hins vegar
skyldaðar til þess að selja þessar
vörur aðilum, sem ef til vill hafa
aldrei skipt við hlutaðeigandi verlz-
anir. Getur að sjálfsögðu engin
verzlun unað slíkum verzlunarhátt-
um, enda er verzlunin þá raunveru-
Jega aðeins orðin umboðsmaður
Fjárhagsráðs.
Þá veldur það oft miklum erfið-
leikum að þurfa að fá leyíi skömmt-
unaryfirvalda til þess að kaupa þótt
ekki sé nema nokkrar fjalir til við-
gerða. Er jiæsta vafasamt, hvort á-
stæða er til að eltast við slíkt smá-
ræði.
í erlendum gjaldeyri, en um miðjan
október aðeins 360 milj. kr.
Japnn:
Rússum gengur illa að koma upp
sterkum kommúnistaflokki í Japan,
og verja þó miklu fé í þessu skyni.
Talið er, að styrkur Rússa til jap-
anskra kommúnista sé sem svarar
12—15 milj. kr. á ári.
Tékkóslóvakía:
Fyrir nokkru gerðu Rússar og
Tékkar samning um það, að Rússar
létu Tékka hafa bómull, en fengju í
staðinn fatnað. Rússneska bómullin
reyndist ekki nothæf til fatagerðar,
svo að Tékkar sendu Rússum föt úr
amerískri bómull. Rússar voru svo
hrifnir af þessum fatnaði, að þeir
ákváðu að flytja hann úr landi til
þess að afla sér erlends gjaldeyris.
Niðurstaðan varð því sú, að tékk-
neski bómullarfatnaðurinn handa
Rússum Iiafnaði í Sviss.
Rússland:
Rússneska blaðið „Pravda“ flutti
fyrir nokkru þá nýstárlegu frétt, að
rússneskir vísindamenn hefðu fund-
ið upp rafmagnsglóðarlampann og
rafmagnsbogalampann, sem Edison
hefði komizt á snoðir um þessar upp
finningar, endurbætt þær lítið eitt
og síðan eignað sér þær. Þá segir
annað blað, að Rússar hafi fyrstir
fundið upp þráðlausar útsendingar
(útvarp), en Marconi hafi síðan
hagnýtt þessa uppgötvun og eignað
sér hana.
Bandaríkin:
Fylgi Demókrata virtist hafa auk-
izt aftur í Bandaríkjunum, eftir því
sem ráða má af Gallup-skoðanakönn-
un, sem þar fór frarn í október. Gal-
lup heldur því fram, að Demokratar
myndu fá 56% atkvæða, ef forseta-
kosning færi nú fram. Fylgi Truman
forseta var 60% í vor, hrapaði nið-
ur í 54% í júlí, en er nú 55%.
•Þýzkáland:
Formaður þýzka jafnaðarmanna-
flokksins, Schumacher, skýrði svo
frá fyrir skömmu, að enn væru 2.4
rnilj. þýzkra stríðsfanga í Rússlandi,
og verulegur hluti þeirra fengi nýja
þjálfun í rússneskum herskólum.
Þegar stríðsfangarnir væru búnir að
fá hið „rétta“ hugarfar, væru þeir
sendir til rússneskra hernámssvæð-
isins í Þýzkalandi, þar sem þeim
væru veittar mikilvægar stöður í lög-
reglunni og útbreiðslumálaþjónust-
unni.
MERKJASALA
TIL ÁGÓÐA FYRIR
ELLIHEIMILI
Kvenfélagið „Framtíðin“ mun
þann 1. des. n. k. selja inerki til
ágóða fyrir væntanlegt elliheim-
ili hér í bænuni. Hefir félagið
tekið það merka mál upp á arma
sína eftir að sjúkrahúsmálið er
nú komið í örugga höfn, en það
er ekki hvað sízt akureyrskum
konum að þakka, að sú veglega
bygging er nú að verða langl kom
in.
Það er naumast að efa, að bæj-
arbúar muni bregðast vel við og
kaupa merki kvenfélagsins á niánu
daginn. Með því styrkja þeir mik-
ið menningarmál, sem nauðsyn-
legt er, að komist sem fyrst í
framkvæmd.
182
hua hafði á meðan sent þeim allt annað en blítt
augnatillit. „Hefir Higgs komið í ljós?“
„Nei,“ svaraði ég, ,,en Guði sé lof, að sonur minn
lifir ennþá. Það er rödd hans, sem við heyrum. Ó, ef
að einnig væri nú hægt að bjarga honum!“
Nú varð mikið uppnám. Einhver fékk mér veiði-
sjónauka, en annað hvort var hann ekki rétt stilltur
eða ég var svo taugaóstyrkur, að ég ekki gat notað
hann, því að ég sá ekki neitt. Kvik fékk hann síðan
og tilkynnti „Há, grannvaxin vera í hvítri skykkju.
Andlitið sá ég ekki í þessari fjarlægð. Það væri ef til
vill hægt að kalla til hans, en það myndi koma uþp
um okkur. Ó, nú er sálmurinn á enda, og hann er
farinn. Það lítur út fyrir, að hann hafi hoppað gegn-
um gat á klettinum, og það sýnir, að hann er í fullu
fjöri. Verið því hugrakkur, læknir.“
Eftir að söngnum var lokið og sonur minn horfinn,
komu í ljós á ljónshryggnum þrír Funga-stríðsmenn,
myndarlegir piltar, klæddir síðum kápum og vopnað-
ir spjótum. Á eftir þeim kom lúðurþeytari með lúður
eða hola fílstönn. Þessir fjórir menn gengu fram og
aftur á baki skurðgoðsins, allt frá hnakka' og aftur á
halaenda, sýnilega til eftirlits. Auðvitað sáu þeir okk-
ur ekki, því að við vorum hulin bak við runnana á
litla klettapallinum okkar. Þegar þeir ekki sáu neitt
athugavert, blés lúðurþeytarinn hvellt í horn sitt, og
hann var horfinn með félögum sínum, áður en berg-
málið dó út.
„Sólseturs-eftirlitsferð. Eg hefi séð dálítið líkt
þessu í Gib,“ sagði liðþjálfinn. „En það veit Guð, Kött
urinn hefir reyndar ekki logiö —• þarna er hann!“
183
Hann benti á veru, sem aílt í eínu kom upp úr svört-
um steininum, sem mvndaði bak skurðgoðsins, ein-
mitt þar, sem verðirnir höfðu horfið.
Það var Higgs. Higgs ljóslifandi með slitna hvita
stráhattinn og svörtu gleraugun, reykjandi sæfrauðs-
pípu sína, jafn rólegur og hann væri heima í London.
Eg gapti af undrun, því að ég hafði í rauninni
aldrei búizt við að við fengjum að sjá hann. Eti
Orme stóð rólegur á fætur og sagði: „Já, það er
hann. Það er áreiðanlegt. Gott og vel, þá verðum
við að leggja af stað. Þú, Shadrach, leggur stigann
þinn og ferð fyrstur yfir, svo að ég geti verið viss
um, að þú ekki sért að lokka mig í gildru.“
„Nei, þessi hundur skal ekki fara yfir,“ greip
Maqueda fram í með ákafa. Hann kemur aldrei aftur
frá vinum sínum, Fungunum. En þú, maður,“ sagði
hún og ávarpaði Jafet, sem hún hafði lofað áður-
nefndu landsvæði, „þú ferð á undan og heldur í hinr
enda stigans, meðan þessi herra fer yfir. Og komi
hann heill á húfi aftur, tvöfalda ég laun þín.“
Jafet gaf kveðjumerki, lagði stigann yfir og skorð-
aði annan endann í rákunum á hala meyljónsins. —
Fjallamaðurinn staðnæmdist síðan um stund og lyfti
höndum og andliti til himins, sýnilega í bæn. Síðan
bað hann félaga sína að halda í annan endann á stig-
anum, og eftir að hafa fyrst reynt styrkleika hans
með fætinum og sannfært sig um, að hann væri fast-
skorðaður, gekk hann rólegur yfir.
Nú var komið að Oliver. Hann kinkaði kolli til
Maquedu, sem var föl sem lín og hvíslaði til hennar
184
nokkrum orðum, sem mér var ekki ætlað að heyra.
Síðan sneri hann sér við og þrýsti hönd mína.
„Þú frelsar einnig son minn, ef þú getur,“ hvíslaði
ég-
„Eg lofa að gera hvað ég get,“ svaraði hann. „Lið-
þjólfi, ef eitthvað kemur fyrir mig, þá gerið þér
skyldu yðar.“
„Eg mun reyna að fylgja fordæmi yðar, höfuðs-
maður, hvað sem fyrir kann að koma. En erfitt mun
það verða,“ svaraði Kvik, með grátklökkri röddu.
Oliver gekk út á stigann. Mér taldist svo til, að
með tólf eða þrettán skrefum myndi hann komast
yfir, og fyrri helming leiðarinnar gekk hann upprétt-
ur og öruggur. En þegar hann var nákvæmlega kom-
inn á miðjan stigann, rann stiginn örlítið til öðru
megin, svo að hann hallaðist lítið eitt, þótt Jafet
reyndi af öllum mætti að halda honum beinum. En
þetta var nóg til þess, að Oliver missti næstum jafn-
vægið og steyptist niður í hyldýpið. Hann riðaði
fram og aftur eins og sef í vindi, reyndi að stíga eitt
skref áfram, hikaði, stanzaði og hneig svo niður á
hné og hélt sér fast með báðum höndum.
,,Ó,“ stundi Maqueda.
„Heiðinginn er orðinn ringlaður,“ byrjaði Joshua
með sigurhrósi, sem hann ekki gat leynt. „Hann
mun —“
Lengra komst hann ekki, því að Kvik snéri sér að
honum, steytti hnefann framan í hann og sagði á
ensku:
„Haltu kjafti, ef þig langar ekki til að fara sömu
leið, svínið þitt!“ Og þótt Joshua ekki skildi orðin,