Íslendingur - 24.12.1947, Blaðsíða 27
1947
JÓLABLAÐ ÍSLENDINGS
25
af mjög eðlilegri ástæðu. Hjá Tod-
unum ríkir 'meira kynfrelsi en
nokkrum öðrum þjóðflokki í
heimi, og hjá þeim virðist ekki
íinnast nein tilfinning, sem sam-
svari hatri eða afbrýði á nokkurn
hátt. Þeir hafa hjúskap eins og
flestar aðrar þjóðir. Þegar piltur
erkominn á fullorðins ár, vefurhann
sér konu, en þegar hann kvænist,
verður kona hans einnig eiginkona
allra hræðra lians, og kqnan hefir
fullkomin hjúskaparréttindi * og
hiúskaparsamband við þá alla —
liversu margir sem þeir eru — þar
til þeir ákveða að kvænast sjálfir,
velja sér eiginkonu og ganga sína
eigin götu. En ef .maður verður
ekkjumaður, hefir hann fullan rétt
til þess að biðla til annars manns
konu, flytja hana heim til sín og
hefja síðan samninga við eigin-
mann liennar og föður og bjóðast
til að kaupa hana (venjulega fyrir
kýr). Hinum fyrri eiginmanni
hennar er í sjálfsvald sett að mót-
mæla, en það er mjög sjaldgæft,
J ví að það er viðurkennd regla, ef
eiginkonan leyfir að nema sig á
brott, þá fái eiginmaðurinn skaða-
bætur fyrir tjón sitt og taki síðan
að svipast um, hvort hann geti ekki
náð í konu einhvers annars handa
sjálfum sér.
SKÁLD OG FRJÁLSAR ÁSTIR.
Auk þess hefir svo að segja hver
niaður, kvæntur eða ókvæntur, hjá-
konu, og sérhver kona á sér elsk-
huga. Það eru alls ekki neinar
hömlur á ástasambandi fólks, því
að maður getur numið á brott konu
annars manns, kvænzt henni og sam-
tímis heimsótt eiginkonu enn annars
rnanns sem ástmey sína, jafnvel þótt
þessi ástmey hans sé gift- fjórum
eða fimm bræðrum. Þetta verður
enn flóknara við það, að þessar
stundarástir eru sífellt að skapast,
og almenningsálitið telur elckert at-
liugavert við þessi ástasambönd —
nema eiginmaðurinn'komist að því.
Brúðgumi og brúður biríast í kojadyr-
unujn að morgni brúðkaupsnœturinnar. —
Það er ])á á valdi brúðarinnar Jwort hún
heldur hjúskapnum áfram eða eklci, og
gejur hún það til kynna með kvenlegri
höfuðhreyjingu. Annaðhvort kinkar hún
kolJi eða hristir höfuðið.
En ef svo fer, fær hann skaðabæt-
ur. Fái hann góða kú að gjöf, er allt
gott og blessað.
Þannig lifir þessi þjóð skálda og
frjálselskenda, án þess að þekkja
nokkuð til afbrýði eða haturs og
hefir aldrei látið sig dreyma um
það, að ástarævintýri með eigin-
konú annars manns verðskuldaði
a.ndúð eiginmanns hennar, auk
kostnaðarsamra málafeila. Maður
kynni að efast um, hvort Todarnir
hefðu tíma til nokkurs annars en
ástarævintýra. Svo er þó vissúlega,
því að allij' helgisiðir þeirra eru
hvorki tengdir við ást né skáldskap,
lieldur vísunda og kýr. Allt, sem
tengt er uppeldi þessara dýra, er
hátíðlegt og heilagt. Mjólkurbúið
er musteri Todanna, og þeir hafa
ekkert annað musteri. Staðrevndin
er sú, að kýrin liefir verið hafin á
svo liátt stig á þessari litlu suðrænu
hásléttu, að hún skyggir alveg á
mannfólkið, sem Iiefir orðið dýrk
endur hennar og þjónar. Einu bæn -
ir þeirra eru: „Megi allt ganga aði
cskum“ og „Megi vísundarnir njóta,
góðrar heilsu“.
LATIR EN HAMINGJUSAMIR.
Þeir hafa samt fimm tignarstig
presta, og er Palalinn æðstui
þeirra, en hann er bæði prestur og;
hjarðmaður og hefir feikimikil á-
hrif innan þjóðflokksins. Todarnii
trúa því, að Guð búi í Palalnum og
birti þeim vilja sinn, sem konia tii
Hans og leita ráða. Palalinn tekur
'il sín mjólk hinnar heilögu hjarð-
ar, sem talin eru helgispjöll að
selja, og auk þessara hlunninda
íær hann margar friðþægingargjaf-
ir frá hinum huglausu Bodighör-
um, sem bera fyrir honum ótta-
þrungna lotningu, ekki aðeins
\egna helgi hans heldur ímyndaðra
sambanda lians við hið „vonda“.
Þegar einhver deyr hjá Todun-
um, fylgja því margar einkennileg-
ar athafnir. Þegar hann er talinn
vera að dauða kominn, er hann
prýddur öllum skartmunum heim-
ilis síns og síðasta þjónusta vina
lians við hann er að gefa honum
mjólk að drekka. Síðan er hanu.
sveipaður í nýjan möttul og í vasa
hans er vendilega fyrir komið
birgðum af korni, sykri og salti til
neyzlu á leiðinni til „Amnur“ -—
lmdsins hinum megin. Nægilegum:
fjölda vísunda er slátrað við hverja
úlför „til þess að birgja hinn dána
c>ð mjólk í hinu landinu“, og því ei
trúað, að andar manna og vísunda
fylgist að frá Múkarté-fjallstindin-
um til himins. Þegar barn fæðist.
er komið með ungan vísundakáll
að hvílu þess. Faðirinn tekur tvc
bambusmæliker og hellir vatni úi
því þriðja í þessi tvö. Heldur hanri
þeim síðan fast að liægri lend kálfs-
ins. Ef til vill er þessi athöfn fram-
kværnd til að tryggja barninu mjólk