Íslendingur - 15.03.1950, Page 1
XX XVI. árg.
Miðviluidagur 15. marz 1950
13. tbl.
lireytúpr á
yjöfiDni standa
Á yfirstandandi Alþingi 'iafi þrír
;;ommúnistaþingmenn flut tillögu
til þingályktunár um gre'jílu dýrtíð
aruppbótar á ellilaur og öi orkubæt-
ur. M“ð ut þess, að f\ rir sama
þingi liggur frumvarp til laga um
breytingar á tryggingalö; gjöfinni,
lagði meiri hluti fjárveitinj anefndar
til, að tillögunni yrði vísa i frá, og
var það samþykkt. Einn nefndar-
manna, Ásmundur Sigurðs: on, vildi
láta samþykkja frumvarpið
Verkamaðurinn héfir nýiega not-
að þetta tilefni til að breg ða þing-
manni Akureyrar og 1. þ.'ngmanni
Eyfirðinga um níðingshí it gegn
gömlu fólki. Þykir því ísl. nokkur
ástæða til að birta nefndar; lit meiri
hluta fjárveitinganefndar á þingsá-
lyktunartillögunni, og fer þ ið hér á
eftir:
Nefndinni þótli rétt að sei da þings
ályktunartillöguna til umsi gnar lil
Tryggingastofnunar ríkisins Er bréf
tryggingaráðs birt hér n eð sem
fylgiskjal. Eins og bréfið ' ier með
sér, bafa á yfirstandandi tímabili
• ellilaun og örorkubætur veri.i greidd
ar bótaþegum með vísitöh 315 í
stað lögboðinnar vísitölu, 300. Nem-
ur þetta um 5% hærri vísitöl mppbót
on kaupgreiðslur í landinu miðast
\<ð. Auk þess greiðir tryggii gastofn
Ui in sjúkrasajnlagsgjöld fyr.r allan
þoiia lífeyrisþega vegna fieslunar
heil. ugæzlu. Nema þær g. eiðslur
víða íál. 5% af lífeyrisupph eðinni.
Er þ\'. ljóst, að lífeyrisþeg; r liafa
nú þej. ir á þennán hátt nálæj t 10%
uppbót á laun sín, eða sömu uppbót
og starl anenn ríkisins fengu á s. I.
ári. Þa ■ . em Alþingi hefur nú ákveð
ið me í ; érstakri þingsalykti nartil-
lögu aé h 'imila ríkisstjórnin ii að
greiða s.:u "smönnum ríkisins 20%
launauppbó. þar til fjárlög þessa
árs verða ai treidd, er eðlilei t og
rétt, að hlutur lífeyrisþega verði
bætlur upp í s imu hlutföllum. Þetta
verður þó ekki að fullu tryggt með
sainþykkt þings ’.lyktunartillögu, sem
ríkisstjórnin þaif ekki skilyrðislaust
að frarnkvæma. ng sízt nema i ægi-
legt fé sé fyrir 1 ’ndi eða sérslukar
tekjur tryggðar á nóti útgjöldui uin,
en það er ekki gei í þingsályktuuar-
tillögunni.
Samkvæmt ákv. ðum tryggi iga-
laganna ber ríkissj Aur, sveitarsjóð-
irnir og hinir tryggðu allan kostnað
við bætur, eftir þeim hlutföllum, sem
lögin mæla fyrir um, og jafnframt
er þar tryggt, að hinar tilskildu tekj-
ur séu greiddar stofnuninni. Ef þings
ályktunartillagan á þskj. 116 verður
samþykkt og lífeyris- og örorkubæt-
ur greiddar síðan eftir þeim fyrir-
imelum,, sem lögin mæla fyrir um
um skiptingu kostnaðarins, án þess
þó að lögunum sjálfum sé breytt,
getur meiri hl. nefndarinnar ekki
fallizt á, að slíkt sé rétt eða heppi-
legt, Hins vegar er vitað, að fyrir
Alþingi liggur nú frumvarp íil laga
um breytingar á tryggingalöggjöf-
inni, og er engin ástæða til að ætla,
að það verði ekki samþykkt á þessu
þingi. Þyhir því rétt að taka ákvœði
um uppbótina upp í það jrumvarp,
frekar en að afgreiða málið á þann
liátt, sem minni hl. leggur til. Nokk-
iir ágreiningur hefur risið upp um
það, hvort fyrirmæli tryggingalag-
anna séu svo skýr, að stofnunin hafi
tvímælalausa heimild til að halda
sjóðum, sem safnazt liafa, óskertum,
en það er stofinininni nauðsynlegt,
bæði lil Jiess að geta mætt ófyrirsjá-
anlegum útgjöldum, svo sem þeim,
er hér um ræðir, og lil Jiess að draga
úr áhættu ríkissjóðs samkv. 116. gr.
laganna. Þykir því rétl, að Alþingi
láti í ljós vilja sihn um þetta atriði
við afgreiðslu þessa máls. Sést af
bréfi tryggingaráðs, að fái slofnun'n
fullan umráðarétt yfir sjóðunum,
getur hún, án Jiess að til komi sýr-
stakt f'jái'framlag frá ríkissjóði,
greitt 10% upphót á ellillfeyri, ör-
orkulifeyri, örórkustyrk og maka-
bætur fyrir bótatímabilið frá 1. júlí
1949 til 30. júní 1950. Með Jni að
taka slíkl ákvæði upp í frumvarp
það, sem fyrir liggur, og tryggja
slofnUninni jafnframt umráðaréttinn
yfir sjóðuniim, er miklu betur séð
fyrir því, að bótuþegar fái þú upp-
bót, sem til er ætlazt í þáltill., þar
sem engin ástæða er til að ætla, að
sú meiri hluti Alþingis, sem nú að-
hyllist liina rökstuddu dagskrá, færi
síðar að greiða atkvæði gegn þess-
um sömu ákvæðum, er Jiau verða
borin fram í frumvarpsformi. Meiri
hluti nefndarinnar leggur því til, að
málið verði afgreitt með svohljóð-
ancli
RÖKSTUDDRI DAGSKRÁ:
Þar sem upplýst er, að Trygginga-
stofnun ríkisins hefur jregar hækkað
uppliæð elli- og örorkulífeyris um
nálægt 10% og hefur haft nokkurn
tekjuaígang undanfarin ár, sem Al-
Jringi telur sjálfsagt, að hún lialdi til
að mæta auknum útgjöldum, og þar
sem enn fremur nú liggur fyrir Al-
Jiingi frumvarp til laga um breyt-
ingar á alinannatryggingalögunuin,
telur meiri hluti nefndarinnar eðli-
legt, að í það frumvarp verði tekin
heimild fyrir ir>ggingastofnunina til
að greiða úr tryggingasjóði 10% -
uppbót á ellilífeyri, örorkulífeyri,
örorkuslyrk og makabætur fyrir
bótalímabilið frá 1. júlí 1949 til 30.
júní 1950. I trausti Jiess, að svo verði
gert, telur Alþingi ekki ástæðu íil að
sainþykkja tillöguna og tekur fyrir
næsta mál á dagskrá.
Undir álitið rita:
Gísli Jónsson, form. frsm., Guðm.
í. Guðinundsson, fundaskr., Gísli
Guðmundsson, Helgi Jónasson, Hall-
dór Ásgrímsson, Pétur Ottesen, Ing-
ólfur jónsson, Jónas G. Rafnar.
VÉLBÁTUR FERST 6
FAXAFLÓA MEÐ
6 MANNA ÁHÖFN
Um fyrri lielgi fórst vélbáturinn
jón Magnússon frá Hafnarfirði ein-
hversstaðar í Faiíaflóa. Veður var
j :í mjög slæmt, og urðu margir bút-
nr l\ ; ir áföllum og veioarfæratjóni.
Maður fórst af vb. Fylki, svo sem
fiá var sagt í síðasla blaði, svo að
alls fórust 7 menn í Jiessu veðri.
Til Jóns Magnússonar spurðist
síðast kl. 2 á laugardag. Var hans
leitað á sunnudag og mánudag, en
seint á mánudaginn fór að reka úr
bátnum, og Jiótti Jiá sýnt, að liapn
hefði farizt með allri úhöfn. Bát-
verjar voru:
Ilalldór Magnússon, skipstjóri,
Hafnarfirði, ókvæntur.
Sigurður Guðjóusson, stvrimaður,
Hafriarfirði, kvæntur, átti 1 bnrn.
Gunnlaugur H. Magnússon, vél-
stjóri, Hafnarfirði, ókvæn ur.
Jónas Tómasson, háseti, Ilafnar-
firði. ókvæntur.
Sigurður P. Jónsson, háseti, ;ísa-
firði, 16 ára/
IJafliði Sigurbjörnsson, matsveinn,
ókvæntur.
Ný stjðrn
A fundi í Sameinuðu Alþingi í gær var birt tilkynning um skip-
un nýrrar stjórnar. Stjórnina skipa 3 Sjálfstæðismenn og 3 Fram-
sóknarmenn. Er verkaskipting þannig:
Steingrimur Steinþóisson forsætisráðherra fer ineð félagsinál,
heilbrigðismál o. fl.
Bjarni Benediktsson fer með utanríkismál, dóms- og lögreglumál,
landhelgismál o. fl.
Björn Olafsson fer með viðskipla'- og verðlagsmál, póst- og síma-
mál, menntamál o. fl.
Eysteiiin Jónsson fer með fjármál.
Hermann Jónasson fer með samgöngumál, rafmagnsmál o. fl.
Ólafur Thors fer með sjávarútvegsmál, utanríkisverzlun, iðnaðar-
mál o. fl.
BARNAVERNDARFÉLAG
AKUREYRAR
hélt fund þann 9. Jj. m. að llótel
Norðurlandi. A fundinum flutti frk.
Gunnhiidur Snorradóttir, magister,
erindi um greindarprófin og mikil-
vægi þeirra. Skýrði hún í erindinu
hvert hlutverk greindarprófin lieíðu
og hvernig Jjau eru frasnkvæmd.
Þá skýrði EiríkiH'Sigurðsson, for-
maður félagsins, frá liugmyndum
stjórnkrinnar um framtíðarstarfsemi
félagsins. Taldi hann að fyrst bæri
að leggja áherzlu á að fá sem flésta
bæjarbúa tii Jjess að styrkja íélag-
ið með því að gerast félagsmenn. Þú
væri næsta skrefið að hefja fjársöfn-
un. í Jjriðja lagi væri stjórnin ein-
huga um að stefna beri að Jiví að
stuina upptökuheimili fyrir munað-
arlaus börn. A Jjessii iieimili gætu
börn dvalið um stundarsakir, ef þau
verða lieimilislaus um óákveðinn
iíma, ,. d. vegna húsmóðurinnar.
Þá fóru fram umræður um fram-
líðarstarfsemina og íóku margir lil
máls. Var bent á ýms verkefni, sem
æskdegi \a;n _o icíuq.o oe.tti sér
fyrir, t. d. að koma upp leikskólá,
vinnuskóla fyrir unglinga og friðá
n kkra bletti í bænum, Jjar sem börn
g. :tu leikið sér að sumrinu, auk leik-
\ allanna.
A fundinum gengu 20 nýir félags-
monn í félagið. *
MARGEIR STEENGR3MS-
SON SKÁKMÉÍSTARI
NORÐURLANDS
SkúkJjingi Norðlendinga er nú lok-
ið. í meis'ai aflokki varð Margeir
Steingrímsson hæstur með 4 vinn-
inga. IJnnsteinn hlaut 3%, Jón Þor-
steinsson 3, Júlíus Bogason 2Vo, Jón
Ingimarsson og Steinþór Helgason 1
vinning hvor.
B idfe-keppnin
Sveit HaSldórs Helgasonar
vaitn meistarakejtípnina í
Bridge.
Síðasta umferð Bridgekeppni Ak-
ureyrar í meistaraflökkí fór frain
fyrra sunnudag. Úrslit keppninnar
urðu þau, að sveit Halldórs Helgason
ar bar sigur úr býtum. hlaut 4
vinninga og v-arð þannig Bridge-
meistari Akureyrar. Ónnur varð
sveit Svavars Zóphöníassonar með
3Vé "V., sveitir Friðriks Hjalíalín,
lndriða Pálmasonar og Karls Frið-
rikssonar hlutu 2 vinninga og sveit
Þórðar Sveinssonar lþ-j v. Fer fram
aukakeppni milli þeirra þriggja
sveita, sem hlutu 2 v., þar sém að-
eins tvajr þeirra liljóta setu í meist-
araflokki ásamt sveitum Halldórs og
Svavars.
Jafnframt meistaraflokkskeppni
fóru fram úrslit í I. flokks keppni
milli Jieirra sveita, er þar urðu hæst-
ar jafnar, en það voru sveitir Fi.'ý
riks, I s o~ Karls. Réði þar v.
s:' '■ ' ' {
meis>. > , .0 ;■ /eil
Halldórs með 2 \. áveit Friðkiks
inauL 1 v. en sveit Karls engan viiin-
ing.
Hinir nýju Bridgeineistarar Akur-
eyrar eru atik Ilalldórs Helgasonar,
þeir Ármann Helgason, Björn Ein- *
arsson, Jáhann Snorrason og Jónas
Stefánsson.
15 ára ajtnœlisfagnabur Kvennadeilrtar
Slysavarnafélagsins verSur að . Hótel KEA
laugard. 18. marz kl. 8,30 e. h. Félagskon-
um er heimilt að taka meS sér gest. Á-
skriftalistar liggja frammi í Brauðbú'ð'
KIiA og Verzlun B. Laxdals. — Félagskoia-
ur! Vinsamlegast skrifið ykkur sem fyrst.
Aðgöngumiðar seidir'á sama stað.