Íslendingur


Íslendingur - 03.05.1950, Blaðsíða 1

Íslendingur - 03.05.1950, Blaðsíða 1
Sjavarútvegsmálaráduneytid gefur út reglugerð um friðunina Hinn 22. apríl s.l. gaf- sjávarút- vegsmálaráðherra, Ólafur Thors út reglugerð um friðun fiskimiða fvrir Norðurlandi, frá Horni til Langa- ness. Friðunarsvæðið er afmarkað með beinum línum, dregnum milli þessara andnesja: Horns — Iraboða — Drangaskers -— Selskers — Ás- búðarrifs •— Sigluness — Fla'eyjar — Lágeyjar — Rauðanúps — Rifs- tanga — Hraunhafnartanga — Langaness. Skal friðaða svæðið ná 4 sjómílur út frá þessum dregnu lín- um, en auk þess er veiðisvæðið um- hverfis Grímsey friðað á 4 sjómílna svæði. Samkvæmt 1. grein reglugerðar- innar eru allar botnvörpu- og drag- nótaveiðar bannaðar innan hins friðlýsta svæðis, og í annarri grein hennar er tekið fram, að einungis íslenzkir ríkisborgarar megi stunda síldveiðar á svæðinu og megi aðeins nota íslenzk skip til veiðanna. 3. grein reglugerðarinnar er svo- látandi: Útgerðarmenn þeir, er um ræðir í 2. gr., og hafa í hyggju að stunda sumarsíldveiðar fyrir Norðurlandi á tímabilinu frá 1. júní til 1. október, skulu sækja um leyfi til sjávarút- vegsmálaráðuneytisins fyrir 1. júní 1950 og síðan fyrir 15. maí ár hvert og tilgreina í umsókn sinni, hvaða skip þeir ætli að nota til veiðanna og hvers konar veiðarfæri verði not- uð. Nú telur sjávarútvegsmálaráðu- neytið, að um ofveiði verði að ræða, og getur það þá í byrjun veiðitíma- bilsins eða síðar takmarkað fjölda veiðiskipa og hámarksafla hvers ein- staks skips. — Aflaskýrslur skulu sendar Fiskifélagi íslands á þann hátt, sem fyrir er mælt í lögum nr. 55 frá 27. júní 1941 um afla- og út- gerðarskýrslur. AHs er reglugerðin í 7 greinum, og öðlast hún gildi 1. júní n. k. Svohljóðandi greinargerð fylgir frumvarpinu: Eitt aðaláhyggjuefnið í sambandi við nútíma fiskveiðar, er hættan á ofveiði. Á mörgum alþjóðaróðstefn- um, síðast á Haag fundinum í ógúst 1949, hefir vandamál þetta verið ítarlega rætt, án þess þó að sam- komulag hafi náðst um viðeigandi ráðstafanir. Þannig liefir t. d. fiski- stofninn í Norðursjónum stórum dregist saman síðan stríðinu lauk, án þess að nokkur rönd hafi verið við reist. — Það er alkunnugt um suma islenzka fiskistofna (lúða, ýsa og skarkoli), að á þá er lögð meiri veiði en þeir þola. Eins og nú er komið., byggjast fiskveiðar Við ísland að langmestu leyti á þorski og síld, og er afkoma útgerðar á íslandsmiðunum undir því komin, hvernig aflast af þessum tegundum. Það er því óhjákvæmileg nauðsyn, að gerðar verði virkar ráð- stafanir til að hindra það, að þessir dýrmætu stofnar sæti þeim örlögum sem ýmsar aðrar íslenzkar fiskiteg- undir, er minna þola, liaía þegar sætt eða að sagan um Norðursjóinn end- urlaki sig við ísland. Enda lítur ís- lenzka ríkisstj órnin svo á, að henni Framh. á 2. síðu. Sjáltvirka tekur til mánuði liðnui íslendingur náði í gær tali af Gunnari Schram símastjóra og spurði hann, hvað sjálfvirku síma- stöðinni liði. Kvað hann vonir standa til, að hún yrði opnuð 3. júní n. k. Er nú langt komið að setja nýju tækin inn til símanotenda, en varla verður lokið að leggja inn nýja síma, áður en stöðin verður opnuð, þótt stöðugt verði að því unnið. — Nýja stöðin teþur 1000 númer, en sú gamla 660. Nýir símanotendur verða um 300, og er stöðin því inn- an skamms orðin of lítil. Oðrum 1000 númerum er hægt að bæta við, hvenær sem þörf gerist, en vegna gjaldeyrisörðugleika er hætt við, að stækkun hennar dragist nokkur ár. Starfsmenn Landsímans hér í bæ hafa unnið að uppsetningu stöðv- arinnar og innlögn hinna nýju síma- tækja undir stjórn T. Haarde shna- fræðings, er unnið hefir undanfarin 19 ár við Lands.'mann í Reykjavík. Byrjað var að vinna að uppsetn- ingu 1. ágúst 1949, og hefir verkið Bærinn fær jarðýtu. Akureyrarbær hefir nýlega fengið gjaldeyris- og innflutningsleyfi fyrir jarðýtu, 40 hestöfl að stærð, og mun kaupverð hennar vera 120—130 þús. kr. Verður ýtan greidd með Mars- hallfé. sfmstððin starfa að gengið fullkomlega eftir áætlun. Þegar nýja stöðin tekur lil starfa, verða 800 bæjarsímtöl innifalin í órsfjórðungsgjaldi því, er notandi greiðir, en 20 aurar reiknast fyrir hvert samtal, sem umfram er og verð ur innheimt ársfjórðungslega. STÓRKOSTLEG HÆKKUN SÍMAGJALDA Símtö! við Reykjavík hækka yfir 40%. Frá 1. þ. m. hækka öll símagjöld Landssímans að miklum mun, svo sem símtalagjald, skeytagjald, af- notagjald og stofngjald. Verður stofngjaldið 1100 krónur. Afnota- gjald fyrir einkasíma hækkar úr kr. 137.50 í kr. 180.00 á ársfjórðungi en verzlunarsíma úr kr. 206.25 í kr. 290.00. Símtalagjöld hækka sem hér segir (á 0—25 km. verða þau óbreytt): 25—100 km. úr kr. 3.50 í kr. 4.00. 100—225 km. úr kr. 4.50 í kr. 6.00. 225—350 km. úr kr. 6.00 i kr. 8.00. Yfir 350 km. úr kr. 7.00—8.00 i kr. 10.00. Einfalt símtal við Reykjavík héð- an frá Akureyri hækkar því úr kr. 7.00 í kr. 10.00 og er það yfir 40% hækkun. Þessi hóflausa skattheimta yfir- LEIKHÚSIÐ: Uppstignin Ettir Sigurð Nórdal - Leikstjórl Ágúst Kvaran. Lfsikfélag Akureyrar sýndi í fyrsta sinn s.l. laugardagskvöld sjónleikinn »UPPSTIGNINGU« eítir Sigurð Nordal prófessor. Hefir liann áður verið sýndur af Leikfélagi Reykjavíkur, og þá undir dulnefni höfundarins H. H. En í lok sýninganna þar gaf höf undur sig fram, og kom leikritið síðan út á prenti undir réttu höf undarnafni. Sjónleikur þessi er saminn skömmu efíir Iok siðustu heims styrjaldar, og fer fram í meðal stóru þorpi »einhversstaðar á suðurströnd Islands«. Er hann í fjórum þáttum, en fjórði þáttur- inn í tveim sýninguin, og fer fyrri hluti hans fram uppi á tindi Arnarfells, sem er hatt fjall í grennd við þoipið. Þrír fyrstt; þættirnir gcrast i húsi niðri í þorpinu Knarrareyri, þar sern presturinn býr, ungur og ókvæntur, hjá aldraðr: frænku sinni, frú Skagalín prestsekkju. Bregða þeir upp glöggri mynd af venjum og hugsunarhætti fólks ins í smáþorpunum, siðavendni, hneykslunai’girni og orðsýki eldri kynslóðarinnar en hispurs- leysi og tilfinningahita hinnar yngri. Fyi-ri sýning fjórða þáttar, sem gerist uppi á fjallinu, er aftur á móti nýjung á íslénzku leiksviði. Þar talar hinn ungi prestur öðru hverju til áhoi’fendanna og um þá, og svo gerir einnig »Hæst- virtur höfundur« og Leikhústjór inn, er þar koina fyrst við sögu. í eftirmála er höfundur sjónleiks- ins skrifar með hinni préntuðu útgáfu hans, gefur hann skýringu a þessum óvenjulega viðauka, og eru aðalatriði þeiri’a tekin upp í leikskránni, og því ekki ástæða til að endurtaka-hana hér. Aðalhlutvérkið, Helga prest Þorsteinsson, leikur Guðmundur Gunnarsson. Þetta er hvort- tveggja í senn: stærsta hlutýerk leiksins og erfiðasta. Séra Helga dreymir stóra drauma um að skrifa stórkostlegt skáldverk, en örlögin, eða kannske öllu heldu1 ístöðuleysi hans, hafa kviksett stjórnar siniamálanna er lítt skiljan- leg, og væri ekki til of mikils mælzt, aö hún gerði viðhlítandi grein fyrir henni. Ágúst Kvaran, leikstjóri. hann sem sálusoi’gara i litlu þorpj, þar sem smáborgar tskao- urinn ríkir í almætti sínu. Hann vill reynast trúr í lífsstarfi sínu, er umhyggjusöm frænka hans, frú Skagalín, virðist hafa valið honum, og hún umgengst hann með móðurlegum umvöndunum og vakir yfir því, að enginn blettur eða hrukka falli á álit hans meðal sóknarbai’nanna, Skylduræknin við starfið og hug- sjón hans togast á um hann í sí- fellu og »rugla hann í ríminu« að lokunt. Guðmundur hefir lifað sig inn í þetta erfiða hlutverk, og sýnir þarna betri leik en nokkru sinni áður. Fjölbreytilegar og, ólíkleg- ustu tilfinningar toga hann i milli sín. Hæverskan gagnvart hinum virðulegu frúin í »nefnd- inni«, ákafi hans í frásögninni aí skáldverkinu, er hann dreymir um að ski’ifa, ótti hans og undr- un við skriftamál læknisfrúar- innar, og ofsi hans, er hann miss- ir stjórn á tilfinningum sínum gagnvai’t henni, — allt er þetta með eðlilegur hætti, og raun- hæft. En þó nýtur hann sín bezt í 4. þætti uppi á Arnarfelli, þeg- ar hann fer »út úr rullunnk eða »lifir sig of djúpt inn í hlutverk- ið«, eins og leikhússtjórinn kemst að orði. Læknisfi’úna, frú Herdísi Bald- vinsson, leikur frú Björg Bald- vinsdóttir. Hún hefir áður sýnt góð tilþrif í leik, en hefir þarna fengið hlutverk, sem g(efur ótví- rætt í skyn, að hún sé þegar orð in einn fremsti skapgerðarleik- Framhald á 4. síðu. t

x

Íslendingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.