Íslendingur - 02.08.1950, Side 1

Islendingar gætu nát meginhluta fisk-
markaðsins í heiminum i sínar hendur
segir ameriskur sérfræðingur.
í byrjun vikunnar barst fslendingi skýrsla sú, sem bandaríska
sérfræðinganefndin, sem ríkisstjórnin hafði kvatt sér til aðstoðar
til rannsókna á íslenskum fiskiðnaði og til þess að gera tillögur til
úrbóta á honum, hefur sent til ríkisstjórnarinnar.
Afkastageta og ábyrgðarverð.
í skýrslu þessari er margan
fróðleik að finna um það, á hvern
hátt megi efla og hagnýta betur
en nú er gert, fiskveiðarnar og
fiskiðnað landsmanna.
Þar er réttilega bennt á það,
að allsstaðar, þar sem fast
ábyrgðarverð er ákveðið, hvort
sem það er á fiskafurðum eða
öðru, þá sé í sjálfu sér verið að
skaða viðkomandi iðngreinar
stórlega, þar eð afköst og gæði
rýrni, »því það sé ekkert sem ýti
undir að auka afköstin og skera
niður framleiðslukostnaðinn, þar
sem ákveðið verð sé tryggt fyrir
framleiðsluna.«
Þá er og bennt á nauðsyn þess
að aulca fjölbreytni í fiskfram-
leiðslunni, því að enda þótt þaö
geti leitt til minni fiskmagns, þá
leiði slíkt þó alls staðar, þar sem
það er gert, til aukinna árlegra
tekna bæði fyrir mannskap á
bátunum og útgerðarmenn.
Markaðsmál.
Þá er því og beint til ríkis-
stjórnarinnar og útgerðarsam-
banda að »ísland geti vel athug-
ab möguleikana á því, að ná und-
ir sig mestum hluta heimsmark-
aðsins, eklci einungis fyrir fros- I
inti fisk, Sem þó var aðallega til
atluigunar í skýrslu þessari, held-
ur einnig fyrir saltaðan, niður-
soðinn, reyktan og öðruvísi fram
leiddan fisk,« og nefndin byggir
þessa skoðun sína á eftirfarandi
atriðum:
— Það er ótakmörkuð fiski-
gengd.
— Það eru til fleiri fiskteg-
undir á miðunum hér, en hjá
þeim jrjóðum, sem keppa við
okkur um markað.
— Fiskimiðin eru nær landi
og fiskiðjuvierum en annars-
saðar þekkist.
— Við veiðurn betri fisk að
gæðum, en hægt er að fá ann-
arsstaðar.
— Sambærileg laun eru
eins lág eða jafnvel lægri held-
ur en í samkeppnislöndunum.«
Fyrir Ameríkumarkað er lagt
mikið upp úr því að pökkun og
allur frágangur sé vandaður sem
bezt og auglýsingaherferð sé haf
in þar í landi til þess að kynna
fiskiðnaðarvöru okkar, og er t.d.
bent á að prýðisgóðar rækjur
sem hér á landi eru framleiddar,
hafi aldrei verið boðnar á ame-
ríiskum markaði.
Þá er og flyðra mjög eftir-
sótt vara í Ameríku, ef hún er
íéttilega nreð farin, og fleira
mætti telja af þessu tagi. Og það
má segja að í Amteríku væri auð-
velt að afla markaða fyrir afurð-
ir úr mörgum þeim fisktegund-
um sem tæpast hefur verið reynt
að selja á erlendum markaði.
Framleiðslan.
Þá er það talið í skýrslunni að
miklu hagkvæmara væri að reka
fiskiðnaðinn í færrj en stærri fisk
iðjuverum heldur en nú er gtert,
myndi það bæði lækka fram-
ieiðslukostnaðinn og auka á gæði
afurðanna, því þá væri hægt að
liafa hvert iðjuver betur búið
allskyns nýtízku tækjum.
Þá er í skýrslunni tekin upp
Biskupinn yfir
sextugur
Á morgunn, 3. ágúst, verður
biskup landsins, séra Sigurgeir
Sigurðsson, sextugur. Hann er
fæddur í Túnprýði á Eyrarbakka
3. ágúst 1890, sonur Sigurðar
Eiríkssonar organista þar, sem
lengi var regluboði. Hann lauk
stúdentsprófi 23 ára gamall og
guðfræðiprófi 4 árum síðaf, árið
1917. Sama ár var liann vígður
aðstoðarprestur til ísafjarðar-
prestakalls, en veitt Eyrarþing
í Skutulsfirði árið eftir.
nokkur ummæli þeirra, sem haft
hafa með hönduin sölu íslenzkra
fiskflaka i Ameríku, og satt að
segja er langur vegur frá, að þau
séu ísl'enzku framleiðslunni hag-
stæð.
Þar er greinilega tekið fram,
að framleiðslan sé á engan hátt
fullnægjandi, það skorti mjög á
vandvirkni við framleiðsluna og
varan sé oft og tíðum skpmmd.
Margskonar fisktegundir eru
síundum í sama pakka, og pökk-
unin er mismunandi frá ýmsum
stöðum. Þetta allt leiðir til þess,
að einn kaupmaðurinn segist þá
aðeins kaupa íslenzk fiskflök,
þegar framboðið sé svo lítið, að
viðskiptavinirnir kaupi hvað sem
er, án þess að kvarta.
Niðurstafian.
Nefndin kemst að þeirri eðli-
legu niðui’stöðu, að eina lausnin
sé: umsetning með fyrsta flokks
vöru, pakkaðri í viðhlítandi um-
búðir og sé fáanleg á samkeppn-
isfæru verði.
»Þetta vandamál er alls ekki
óvinnandi, en það verður að ná
því með gætni og á vel skipulagð
an hátt, af því að það er afar
þýðingarmikið að vel takist með
lausn þess fyrir íslenzku þjóðina,
og það verður að gera það með
þcim hcilindum, sem stendur of-
ar öllum persónulcguni hags
munum.«
Islandi verður
á morgun
Hann var prófastur í N-ísa-
íjarðarprófastsdæmi frá árinu
1927 og þar til hann var skipað-
ur biskup yfir íslandi árið 1939.
Auk alls þessa hefur hann
gengt fjölmörgum öðrum trúnað-
arstörfum, bæði á hinu andlega
og veraldlega sviði.
Hann hefur oft dvalið lerlendis,
6 Norðurlöndum, Þýskalandi,
Englandi og í Bandaríkjunum.
íslendingur óskar biskupnum
allra heilla á þessu merkisafmæli.
Mac Arthur
ameríski hershöjðinginn, sem jrœgastur
varö jyrir sigra sína á Japönum á Kyrra-
hafseyjunum í síÖustu styrjöld. Enda þótt
hann liaji í jyrstu orðið aÖ láta undan
síga jyrir ojurejli hins japanska liÖs,vegna
þess hversu ameríski herinn var gjörsam-
lega óviðbúinn liinni tilejnislausu og
fólskulegu árás Japana, þá tilkynnti hann
þó, að hann myndi koma aftur, þegar
hann hejði búið her sinn nauðsynlegustu
tœkjurn. Þetta lojorð sitt efndi hann á
ejtirminnilegan hátt.
Nú stjórnar þessi jrœgi hershöjðingi
aðgerðum hers þess, sem jyrir áskorun
Sameinuðu þjóðanna hefir tekið að sér
að verja S.-Kóreu lýðveldið fyrir inn-
rásarher kommúnista.
Það einstaklega óhapp vildi til
á laugardaginn var, að síldar-
leitarflugvélinni sem hlefur haft
bækistöð á flugvellinum inn á
Melgerðismelum, hlekktist svo
illa á í lendingu, að líklegt má
telja að hún liafi gjöreyðilagst.
Flugmennina, þá Pál Magnús-
son og Valberg Lárusson, sakaði
hvorugan, og má það teljast ein-
stakt lán í þessu óláni.
Blaðið átti tal við Pál Mágn-
ússon um tildrögin að slysinu, og
segist honum svo frá:
»Við vorum að koma úr síld-
arleit i glampandi vieðri, eftir
langvarandi hlé á leitinni vegna
stormatiðar. Á heimleiðinni urð-
um við varir við að nokkurt mis-
vindi var uppi, en þegar við kom
umst í samband við flugstöðina
var okkur tjáð að þar væri ágætis
veður; við lækkuðum því flugið
og vindur fór lægjandi eftir þvi
siem neðar dróg. Viö létum skjóta
upp rakettum tii þess að sjá
hvort um nokkurt misvindi væri
að ræða á vellinum, og reyndist
svo ekki vera.
HÆTTULEGUR
LEIKUR
Síðastliðinn laugardag vildi það
slys til að vörubifreið ók yfir 13
ára gamlan dreng hér í bænum. Var
drengurinn á reiðbjóli og var á leið
upp í sundlaug, en hefir verið orð-
inn þreyttur á að stíga hjólið og
ætlaði að létta undir fyrir sér með
því að hanga aftan í vörubíl, sem
var á leið upp brekkuna. Hann
beygði að bifreiðinni, en svo illa
tókst til, að hjólið lenti inn undir
vörupallinum framan við aflurhjól-
ið svo að drengurinn féll í götuna.
Það má heita Guðs mildi, að
ekki skyldi verða stórslys þarna, því
að aflurhjólið á bifreiðinni fór bæði
yfir fótlegg drengsins um hnéð og
handlegg hans. Var farið með
drenginn strax á sjúkrahúsið til
rannsóknar, en síðan var hann flutt-
ur heim. Mun hann eins og gefur
að skilja hafa marizt illa, en ekki
brotnað.
Það hefir vafalaust oft verið brýnt
fyrir þessum dreng, eins og öðrum
börnum, að gera sér ekki að leik að
hanga aftan í bifreiðum, því að fyrr
en varir getur hent slys sem þetta,
og það er alls ekki víst að sá næsti
sleppi eins vel og þessi drengur
gerði þó. v
Lendingin sjálf gekk alveg
prýðilega, og í alla staði eðlilega,
og við höfðum þegar hægt svo á
vélinni að hún rann hægt eftir
vellinum og áttum ekk'ert eftir að
gera en að stöðva hana alveg,
þegar þessi rokna hvirfilvindur
rýkur aftur undir vélina, rýfur
hana upp með sér og feykir henni
með ofsahraði út af brautinni og
upp á barðið fyrir ofan. En það
sem bjargaði því að við fórum þó
ekki ver en varð, var að með
ósjálfráðu snarræði tókst okkur
að kyppa upp hjólunum, svo að
hún hbntist eftir bakkanum á
maganum, en stakkst ekki koll-
hnýs. Nokkru eftir að svona var
komið, var dottið á dúnalogn aft-
ur.«
Vélin var af Hudson gerð, tví-
hreyfla, og er mjög þung.
Þetta er ekki í fyrsta skipti sem
slys verða á flugvélum á vellinum
inni í firði með sama hætti og
hér varð. Hann er af kunnum,
talinn hættulegur vegna mis-
vindanna.
Síldarleitarflugvélin eyðileggst
í lendingu.