Íslendingur - 27.10.1950, Blaðsíða 4

ISLENDINGUR
Föstudagur 27. október 1950
Skattarnir eru aO^sliga
kaaptélagshótelid
ÞaS verSur ekki betur séS, en að
það hafi ruglað ritstjóra Dags held-
ur betur í ríminu, aS minnst var á
það hér í blaSinu, aS veitingaverS-
lagiS á framsóknar hótelinu hafi
stórhækkaS nú fyrir skemmstu.
Hann veit augsýnilega ekki, hvernig
hann á að snúa sér í því máli. Fyrst
hrópar hann: Illkvitlnisleg 'árás á
nýja hótelstjórann. Svo: Svívirðileg
pólitísk árás á kaupfélagið. Og þá,
sem rita í þetta blaS kallar hann
ýmist illkvittna rógskrifara eSa
skyniskroppna bjána eSa þvílíkum
nöfnum. En fyllist svo auSvitaS
heilagri vandlætingu, þegar honum
var réttilega bent á, að hann hafi
steingleymt bæninni, er sjálfsánægðir
farísear biðja allajafna, og telur að
þá hafi verið hreylt að sér fúkyrS-
um og uppnefnum.
En getur nokkur maður skilið, að
það sé svívirðilegt að benda á verð-
hækkanirnar, sem urðu á KEA, ef
forráðamenn þess hafa ekkert nema
hreint mjöl í poka sínum varðandi
þær, eins og þeir vilja vera láta?
Og er það nokkuð óeðlilegt, að
þeir menn, sem haga sér eins og
farísearnir forðum, séu minntir á,
þegar þeir gleyma?
Hér í blaðinu var ekki minnst á
engilhreina og flekklausa persónu
ritstjóra Dags fyrr en að gefnu til-
efni frá honum, þar eð „vörn" hans
fyrir kaupfélagshótelinu var svo að
segja eingöngu upptalning á alls
kyns löstum og vómmum þeirra, sem
í íslending rita, en um leið lofgjörð
um sjálfan hann og hið hugsjóna-
ríka blað, er hann siýrir.
En rök hans verða litlu haldbetri
nú en í fyrri varnargreininni.
Það haggar ekkert staðreyndun-
um, að hrópað sé: pólitísk árás,
ósannindi, þið eiuð skyni skroppn-
ir, heimskulegar fullyrðingar o. fl.
af slíku tagi. Slíkt verður vart máli
hans til stuðnings.
Ritstjóra Dags þykir augsýnilega
mikið fyrir því að Islendingur skuli
helga svo mikið íúm þessu máli, og
hann þreytisl ekki á að endurtaka
það, hversu lítilsiglt þetta umræðu-
efni er, en ekki virðist honum þó
sjálfum vera rótt, nema hann leitist
við að bera blak af stofnuninni, sem
drottnar yfir hönd hans og hjarta,
og eyðir til þess álitlegu rúmi.
Hann hefur grein sína í síðasta
tbl. á því að segja sakleysislega frá
því, að í Degi hafi verið fyrir
nokkru skýrt frá því að verð á
nokkrum tegundum veitinga hafi
hækkað á Hótel KEA um 5—15%.
Þessu skýrði Dagur ekkí frá af eig-
in hvötum, ekki fyrr en þessu máli
var hreyft hér. Og það eru harla
skrýtin 15%, þegar haffi og köku-
skammtur hækkar úr kr. 7.00 í kr.
9.20. Þar er hækkunin rúmlega 30%.
Þetta verð Jækkaði þó von bráðar
aftur ofan í kr. 8.00.
En menn skyldu athuga þelta:
Kaffi og sama kökuskammt og
kosta skyldi kr. 9.20, ef menn hefðu
írjálst val um hverjar kökur þeir
,'ildu hafa með kaffinu, getur hótel-
ð nú selt fyrir kr. 8.00 með því móti
ið haf a kökuskammtinn ákveðinn!!
'að virðist vart fyllilega Ijóst, hvað
)að sé í hinu frjálsa vali, sem
ileyptir verðinu svona óskaplega
upp.
Þá kemst Dags-rits'jórinn að
%eirri furðulegu niðurstöðu, að
hótelrekstur kaupfélagsins hafi auk
leldur verri aðstöðu en sumir ein-
;takl;nga . . . ." og það sé skattpín-
:n, sem sé að sliga það svona herfi-
3ga! Já, minna mátti ekki gagn gera
vörninni fyrir skattfríðindum kaup
félagsrekstursins. Nú var ekki nóg
að verja skatifríðindi þau, sem kaup
fél. njóta og óllum eru ljós, og kaup-
félagsdýrkendur hafa til þessa við-
urkennt að væru til, þó að þeir hafi
alla jafna þóttst finna þeim einhver
rök. Nei, nú er það einmitt skatta-
byrðin, sem kemur þyngst niður á
kaupfélaginu! Það hefir aldrei ver-
ið dregið i efa, að veitingaskatíur-
inn væri ranglátur, heldur hefir
þvert á móti hér í blaðinu verið
skorað á ríkisstjórnina að fá þann
skatt afnuminn, vegna þess hversu
óréttlátur hann sé. En það er ekki
þetta. sem kaupfélagsklíkunni
gremst, heldur hitt, að sú ósvífni
skuli viðgangast, að jafnvel kaupfé-
lagshótel skuli verða að greiða þenn-
an.skatt rétt eins og aðrir! Því eru
þeir herrár svo óvanir.
Og útsvar Hótel KEA, það verð-
ur ekki betur séð en það sé innifalið
í 140 þús. krónunum, sem marg-
nilljónahringurinn allur greiðir, og
kemur þá líklega harla lítið á hverja
leild, þegar því smáræði er skipt.
Og svo upptekinn verður ritstjór-
nn vegna vizku sinnar um skattbyrðar
hótelsins, að hann tekur það strax í
píslavottatölu, það vinni sem sé svo
þarft menningarstarf með veitinga-
sölu sinni, að það megi alls ekki
gagnrýna það, heldur skyldu allir
lofa það!
Þetta er mergurinn málsins í
„vörninni". kaupfélagsstarfsemi má
ildrei gagnrýna, þá er alltaf komið
Snotalega við kaun þeirra fjölmörgu
nanna, sem sogið hafa sig fasta við
hana.
GuSspekistúkan ..SystJcinabandiS" held-
ir fund á venjulegum sta'ð þriðjudaginn
31. okt. n.k. Erindi: Hin eílífa leit.
Barnastúkan SamúS nr. 102 heldur íund
í Skjaldborg sunnudagínn 29. okt. n.k. kl.
10 f.h. Sraáleikur. Upplestur. Ovænt heim-
sókn.
Hjónaefni. Kolbrún Kristjánsdóttir,
verzlunarmær, Akureyri, og Þorvaldur
Nikulásson, símalagningamaður, Reykja-
vík. — Gufffijörg Malmquist, símamær,
og Sveinn Ólafsson, bifreiðastjóri, Akur-
eyri.
M. F. A.
tekur aftur til starfa
Menningar- og fræðslusamband
alþýðu hefir nú aftur hafið starf-
semi sína, og hafa eftirtaldir menn
verið kjörnir í stjórn: Tómas Guð-
mundsson. skáld, formaður; Gylfi
Þ. Gíslason, prófessor; og Vilhjálm-
ur S. Vilhj álmsson, rithöfundur. —
Útgáfuráð MFA skipa eftirtaldir
menn: Ármann Halldórsson, skóla-
stjóri, Árni Pálsson, prófessor,
djarni Aoalbjarnarson, doktor, Jó-
.íann Sæmundsson, prófessor, Karl
Isfeld, ritstjóri, Kjartan Ólafsson
irá Hafnatfirði, Símon Jóh. Ágústs-
son, prófessor, Sveinbjörn Sigur-
^ónsson, } f irkennari og Þorkell Jó-
nannesson, prófessor.
Sambandið hefir í hyggju að gefa
út 3 bækur á þessu ari, og eru tvær
þeirra þegar komnar á markaðinn.
Bækur þær, sem komnar eru út, eru
/ fjallsslcugganum eftir Guðmund
Daníelsson og Duttlungar örlaganna
eftir John Steinbeck í þýðingu
ikúla Bjarkan. Síðar kemur svo
Ævisaga Shelley's eftir Maurois,
þýdd af Ármanni Halldórssyni,
skólastjóra. Þá er og í ráði að hefja
útgáfu tímarits á vegum MFA, og
verður það sent félagsmönnum
ókeyp:s, en árgjald félagsmanna
fyrir félagsbækurnar verður 60.00
krónur.
Umboðsmaður MFA hér á Akur-
eyri verður f yrst um sinn' Helga
Jónsdóttir, og mun hún sjá um, að
bækurnar verði bornar heim til gam-
alla viðskiptavina.
En til þess að spara umboðsmanni
fyrirhöfn væri æskilegt að gamlir
áskrifendur að bókum útgáfunnar,
sem ekki ætluðu sér að halda áfram,
létu umboðsmanninn vita í síma
1906.
Þeir, sem vildu gerast áskrifend-
ur, geta og pantað í sama síma.
SÍMANÚMER miffr er
1619.
Númerið er ekki í símaskránni.
SVANBERG EINARSSON,
Hafnarstrœti 66.
T I L S Ö L U
ELDHÚSINNRÉTTING
með tækifærisverði. Upplýs-
ingar á Trésmíðaverkslæðinu
GRÓTTU h.f.
SÁUMANÁMSKEIÐ
í kven- og barnafaínaði byrja
ég 1. nóvember.
ODDNÝ JÓNSDÓTTIR,
Ægisgötu 10.
TIL SÖLU
köflóttur swagger úr ensku
ullarefni. Meðalstærð. Gránu-
félagsgötu 43, miðhæS.
Ný
heyþurrkunaraðferð
Ólafur J. Hvanndal, prentmynda-
smíðameistari, boðaði blaðamenn
og útvarpsfréttaritara á Akureyri á
fund sinn nú fyrir skömmu og sýndi
þeim heyþurrkuuarhjall, sem hann
hefir útbúið með það fyrir augum
að þurrka í hey á óþurrkasumrum.
Einnig má þurrka mó og skán að
^orinu, svo og jarðávexti, þegar þes?
barf með. Hvanndal skýrði ítarlega,
tvernig þurrkhj allurinn skyldi not-
iSur. Byggmg hjallsins er einföld,
g öll gerS hans þannig, aS auSvelt
-,r aS setja hann upp og taka niSur
\ sk'ammri s'.undu. Grind hjallsins
;ru tveir gaflar tengdir saman meS
l langböndum, sem falla í gróp.
)nnur langhliS hjallsins er nokkru
Hærri, og er þar komið fyrir renni-
¦kýlu, sem draga má upp og niður
og myndar hallandi þak, er skýlir
'aví, sem þurrka skal, fyrir regni.
Þegar þurrviðri er. er skýlan dregin
upp. Grindur eru í hjallinum, sem
tuðvelt er að taka út og renna inn á
þverlistum, og á þær er heyið látið.
Ein aukagrind fylgir, og þegar snúa
þarf heyinu, er einhver grindin dreg-
in út og aukagrindinni hvolft yfir
heyið, en síðan •jc grindunum snúið
við, og verður þá sú hliðin, er niður
vissi, ofan á, og er henni síðan rennt
inn aftur. Verður þannig fyrri grind-
in laus til að snúa heyinu á hinum
grindunum líka. Nóg telur Hvann-
dal að hafa eina aukagrind til snún-
ings heyi, þó að um marga hjalla
væri að ræða á einum stað. Hvann-
dal gerir ráð fyrir að hjallarnir verði
af mismunandi siærðum. Hjallur sá,
.em smiðaður hefir verið, er þriggja
netra langur og einn og hálfur á
breidd, en þessum hlutföllum má
breyta eftir vild Eins og áður er
-,agt, er auðvelt aS taka hjallana
sundur og raSa efninu svo, að lítið
íari fyrir því. Hægt er að koma 10
—12 hjöllum á einn flutningabíl, ef
þyrfti að flytja þá á milli staða.
Tengja mætti saman þrjá hjalla, og
spara með því tvæi hliSar.
Þessi þurrhj allagerð, sem Hvann-
dal hefir fundið upp, virðist einföld
og vandalaust að fara með. Ef farið
er vel með hjallana, þeir geymdir í
húsi yfir þann tíma, sem þeir eru
ekki notaðir, geta þeir enzt lengi.
Útoeríarmenfi! - Skípstörar!
Getum útvegað hina frægu þýzku
• ELAC Fisksjó
til afgreiðslu beint til leyLshafa. — Afgreiðslutími á einu og einu
tæki aðeins 8 til 10 dagar. Kaupverð fob. Hamborg ásamt vara-
lömpum og tilheyrandi leiðslum DM 6,672,95.
Sams konar tæki heflr þegar verið reynt í M.s. Fanney og gefið
mjög góða raun.
Myndalistar fyrirl!g*gjandi.
Brynjólfur Sveinsson li.f.
Umboðs- & heildverzlun . Pósthólf 125 . Sími 1580.
Eiliheimilið Skjaldarvík
Næstkomandi sunnudag fer fram guðsþjónusta og vígsla á við-
bótarbyggingu elbheimilisins og hefst kl. 2. — Allir velkomnir.
Sætaferðir frá B. S. O.
Aðalfundur
Ræktunarfélags Norðurlands
verður haldinn á Akureyri laugardaginn 11. nóv.
n. k. og hefst kl. 1 eftir hádegi. .
Stjórnin. •
Til sölu með tækifærisverði
3 kolakyntir miðstöðvarkatlar. Stærð: 3, 4 og 5 fermetra.
Allir katlarnir hafa verið notaSir lítilsháttar, og eru í
góðu ásigkomulagi.
KEILIR H. F.
Reykjavík . Símar 6550 & 1981.