Íslendingur - 31.05.1950, Side 1

24. íbl.
50 ára Jeikara afmæ/i
Frú Svava Jónsdóttir
Mér finnst ég sjá í huga mér
15 ára granna og spengnega
blómarós standa á leiksvioi nér
á Akureyri laust fynr síöasil.
aldamót, með hjartslátt af spenn
ingi og þó ákveöna að gera siít
bezta, annað hvort syngja eða
Iieika í skrautsýningu eöa smá-
leik. Og svo, af pví að það heppn-
aðist vel, rjóða af gleði og dans-
andi af kæti, þegar hennar hlut-
\erk var búið. Þetta var nú við-
burður sem sagði sex.'Og ákveö-
in var hún í því, að þetta skyldi
hún gera oftar, eins oft og hún
gæti, helzt allt sitt líf.
Raunar telur frú Svava ekki,
að hún hafi byriað fyrir alvöru
á leiklistarstarfi sínu fyrr en ánð
1900, þegar hún lék hlutverk í
leiknum »Annar hvor veröur að
giftast«. En draumur ungu stúlk-
unnar varð að raunveruleika, og
hún hélt áfram að vinna fyrir
leiklistina og sönglistina, því að
hvorttvteggja var henni í bióð bor |
ið. Hún lék fyrst hér, síðan á
Sauðárkrók, þar sem hún dvaldi
i 7 ár, og svo aftur hér. Vaxandi
þroski og vaxandi smiekkvísi koin
með aldrinum.
Eftir að frú Svava fluttis.
hingað aftur frá Sauðárkrók,
æfði hún Höllu í Fjalla-Eyvindi
1922 fyrir frú Guðrúnu Indriða-
dóttur, sem fengin hafði verið tii
að leika hana sem gestur. Það
tegja mér kunnugir að séðst hafi
strax, hve þroskuð listakona frú
Svava var orðin. Árið eftir ieiic-
ui hún svo Normu í »Vér morð-
ii;gjar«, og það var í fyrsta sinn
sem ég sá hana leika. Ég gleymi
aldrei leik hennar, stórbrotnuin,
sterkum og hrífandi, og ég hugs-
aði með mér, að gaman væri að
mega einhverntíma leika á móti
svona listakonu. Svo hittumst við
á leiksviðinu 1926 í Ambrocíus.
Ég lék tvö smáhlutverk, og vissi
hvorki, hvernig ég átti að standa
eða ganga, en frú Svava lék hina
töfrandi Abigael. Þá sá ég i
fyrsta sinn, hvernig hún gleymdi
sjálfri sér gjörsamlega, og lifði
sig inn í það, sein hún var að
gera. Það var ekkert kák, ekkert
hik, engin uppgerð. Bara sann-
leikur, eintómur sannleikur. Síð-
an hefi ég oft Ieikið á móti frú
Svövu. Hún hefir verið konan
mín og móðir m;n á Ieiksviðinu
og guð má vita nema hún hafi
Svava Jónsdóttir
verið dóttir mín líka. Ég minnist
hennar með ánægju og samstarfs
við hana í mörgum sjónleikjum.
og nefni ég sem dæmi: Á útleið,
Fyrsta fiðla, Eruð þér frímúrari,
I róðá, Dúnunginn, Skrúðsbónd-
inn, Skálholt og marga fleiri, sem
hér er ekki rúm til að telja upp.
Svava Jónsdóttir sern förukona í
„Oskastundin
Alstaðar hjsfir hún verið hinn
sanni, smekkvísi og fágaði leik-
ari, sem leitað hefir eftir kjani-
anum í hverju hlutverki, sem hún
hföfir haft til meðferðar, — og
fundið hann. Og jafnvíg er hún
á, hvort heldur er háalvarlegt
h'.utverk eða sprenghlægilegt. Við
höfum rifist á leiksviðinu, og eng
inn hefir brúkað verri munu við
mig þar, heldur en frú Svav’a —
ég meina í sjónleik, — og við höf
um líka elskast heitt á Ieiksvið-
inu, svo heitt, að ég verð að við-
urkenna, — þó ég liins vegar
vilji ekki að það fari fangt, —
að ég elska frú Svövu Iíka í dag-
legu Iífi. Ég elska list hennar,
sanna og fágaða, og ég elska
hana I.'ka fyrir viðmót hennar í
öllu samstarfi. Ég hefi aldrei
heyrt hana hallmæla nokkurri
manneskju, og ég gfet ekki hugs-
að mér elskulegri samstarfsfélaga
í leiklistinni gagnvart öllum, sem
hún vinnur með.
Nú er frú Svava fyrir löngu
orðin þjóðkunn listakona, og það
ei vel. Ég álít, að við Akureyring
ar hefðum mikils í misst, mienn-
ingarlega séð, ef við hefðum aldr-
eí átt frú Svövu. Ég vona að hún
eigi eftir að leika oft enn, öllum
leikhúsgestum til óblandinnar
gleði og ánægju.
Það er ósk mín og von, og ég
veit að það er bezta óskin sem ég
og aðrir geta fært listakonunni
•í þessum inerku tímamótum ævi
hennar.
Nú um næstu helgi mun Leik-
félag Akurteyrar gangast fyrir
veglegu hófi í tilefni af þessu
merkisafmæli frú Svövu Jónsdóti
ur, og ég er viss um, að þar verð
ui margt um manninn, og mikil
gieði á ferðum, því að frú Svava
er sönn í gleði sinni eins og öllu
öðru.
Jón Not 'öfjörö.
ÚTSÝNISSKÍFA
FERÐAFÉLAGSINS
MIKIÐ SKOÐUÐ
Ferðafélag Akureyrar hefir nú
fyrir nokkru komið upp útsýnisskífu
á svonefndum Hamarkotsklöppum
milli Brekkugötu og Klapparstígs,
þar sem klappirnar ber hæst. Er skíf-
unni komið fyrir á hæfilega háum
steinstöpli, og eru á hana merkt 48
nöfn á fjöllum, fj allaskörðum, bæj-
um o. fl. er til sézt frá þessum stað.
Auk þess eru eyktamörkin letruð á
hana, en þau eru nú flestum hinurn
yngri með öllu ókunn. Einnig er
hnattstaða Akureyrar mörkuð á
skífuna. Hugmyndina um skífuna
kom Árni heitinn Jóhannsson með
fyrstur hér, en Sigurjón Rist gerði
teikningu af henni og fékk hana
smíðaða í Noregi.
Fjöldi fólks hefir stytt sér stundir
við að skoða skífuna, siðan hún kom
upp, enda veilir hún manni marg-
víslegan fróðleik um héraðið kring-
um Akureyri. Á Ferðafélagið við-
urkenningu skilið fyrir verkið.
••—— ••
Bæjarbúar voru óvenjusnemma á ,
fótum á Hvítasunnumorgun. Um kl.
8.30 fóru þeir að tínast að Torfu-
nefsbryggjunni, og litlu síðar renndi
hinn nýi Gullfoss Eiiiiskipafélags ís-
lands inn fyrir Oddeyrartangann. Er
hann lagð: að bryggjunni um kl. 9,
vár margt bæjarbúa þar samankomið
ti' að fagna skipinu. Meðan það var
að leggja að bryggjunni, lék Lúðra-
sveit Akuteyrar undir stjórn Jakobs
Tryggvasonar íslenzk lög, og Karla-
kórinn Geysir söng undir s'.jórn Ingi-
mundar Árnasonar. Þá flutti Sverrir
Ragnars varaforseti bæjarstjórnar
ávarp, en Lúðrasveitin lék Sjó-
mannasönginn „íslands Hrafnistu-
menn“ og síðan þjóðsönginn, en
Geysir söng með Framkvæmdastjóri
Eimskipafélagsins, Guðmundur Vil-
hjálmsson, þakkaði móttökurnar og
tilkynnti, að bæjarbúum væri boðið
að skoða hið nýja skip milli kl. 1 og
5 síðdegis. Munu þeir hafa skipt þús-
undum, er notfærðu sér boðið.
Um allan bæinn voru fánar dregn-
ir á stöng, og fánar og veifur prýddu
öll skip og báta á höfninni. Veður
var hálf-kalt og þungbúið.
Klukkan 8—10 um kvöldið sátu
um 160 bæjarbúar boð Eimskipafé-
lagsins um borð í skipinu. Ávarpaði
Guðmundur Vilhjálmsson framkv.-
stjóri gestina og bauð þá velkomna,
en Steindór Steindórsson bæjarfull-
trúi flutti ræðu af hálfu bæjarstjórn-
ar. Þá fluttu þeir Friðgeir H. Berg
og Sigurður G. Sigurðsson kvæði.
Síðan fluttu ávörp og ræður: Árni
Eggertsson frá Winnipeg, Mr. Gar-
land, sendiherra Canada á íslandi,
alþingismennirnir Jónas G. Rafnar
og Bernharð Stefánsson, og Björgvin
Guðmundsson tónskáld. Loks ávarp-
aði Guðmundur Vilhjálmsson gest-
ina og þakkaði þeim komuna.
Meðal gesta, sem voru með skip-
inu í för þessari, voru tveir úr stjórn
félagsins, Árni Eggertsson frá
Winnipeg og Jón Árnason banka-
stjóri, Mr. Garland sendiherra og
Jón Guðbrandsson, f ramkv.stj óri
Eimskipafélagsins í Kaupmanna-
höfn. Ennfremur kona og dóttir
Árna Eggertssonar.
Gullfoss fór héðan um hádegi á
annan í hvltasunnu, og var næsti
viðkomustaður hans Húsavík. Hvar
sem skipið kom á för sinni kringum
landið voru móttökur hinar virðu-
legustu.
Skipstjóri á Gullfossi er Pétur
Björnsson.
SIGURJÓN FRIÐJÓNSSON,
skóld,
lézt s.l. föstudagsnótt að heimili sínu,
Litlu-Laugum í Þingeyjarsýslu nál.
83 ára gamall. Sigurjón var þjóð-
kunnur fyrir ljóðagerð, og hafa kom-
ið út eftir hann margar ljóðabækur.
Alþingismaður var hann um 5 ára
skeið og gegndi löngum trúnaðar-
störfum fyrir sveit sína. Var hann al-
bróðir Guðmundar á Sandi.
Stofngjöld nýrra síma
900 krónur.
Eftir því sem símastjórinn hér
tjáði blaðinu í gær, liefir Síma-
inálastjórnin ákveðið, að inn-
Ireimta ekki hærra stofngjald af
nýju símunum hér, siem þegar
hafa verið lagðir inn, en kr. 900,
00. Kemur hún þannig að hálfu
leyti á móti eindregnum tilmæl-
um bæjarstjórnar Akureyrar og
annarra þeirra, er látið hafa sig
málið skipta.