Íslendingur - 10.03.1961, Blaðsíða 4

4
ÍSLENDIN GUR
Föstudagur 10. marz 1961

l•■•a•ll•ll•ll•ll■l•ll■•ll■l■■llll■l•l■lllllll••l■llll••••lllltl■llllllllll■llllll■ll••lll■l•■lllll•l■lll■•»
I ííí Kemur úr hvern föstudag. i
I útgefandi: ÚtgMufélag Is- |
I ábyrgðarmaður: Jakob Ó. Pétursson, Fjólugötu 1, Sími 1375. 1
i Skrifstofa og afgreiðsla í Hafnarstræti 81 (neðsta hæð), sími i
i 1354. Opin kl. 10—12 og 13.30—17.30. Á laugardögum kl. i
10—12. — Prentverk Odds Bjömssonar h.f., Akureyri
Tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiii*
STÓRPÓLITÍSKUR SIGUR

PANKABROT
Hvemig ó að skrifa manna-
nöfn? — Staðfugl en ekki eft-
irlegufugl. — Þjóðaratkvæði,
takk!
í útvarpsumræðunum um þál.
till. um lausn fiskveiðideilunn-
ar við Breta kom ýmislegt fram,
sem mörgum hlustendum hefur
ekki verið kunnugt um áður eða
gert sér að fullu ljóst. Málflutn-
ingur stjómarandstöðunnar var
allur á eina lund, og mátti ekki
á milli sjá, hvor betur barðist
gegn því að deilan yrði leyst:
kommúnistar eða Framsókn.
Það sem mesta undrun hefur
að sjálfsögðu vakið, var afstaða
stjórnarandstöðunnar til út-
færslu grunnlína á þýðingarmikl
um stöðum gegn tímabundnu
leyfi til handa Bretum um veiði
milli 12 og 6 mílna á nokkrum
tilteknum svæðum. Og sú undr-
un er skiljanleg. Þeir sem mest
hömuðust gegn þessum þætti til-
lögunnar vom sumir hinir sömu
menn og sumarið 1958 vildu
kaupa viðurkenningu á 12 milna
fiskveiðilögsögu því verði, að
leyfa öllum þjóðum að veiða á
öllum miðum milli 6 og 12 mílna
næstu 3 árin. Að ekki varð af
þeirri skipan málsins stafaði ein-
faldlega af því, að ekki var þá
gengið að boðinu.
Þá veldur furðu, að kommún-
istar skuli halda því fram, að
samningar um fiskveiðiréttindi
til handa annarri þjóð um tak-
markaðan tíma á takmörkuðum
svæðum, skuli teljast svik við
þjóðina, — jafnvel landráð, þeg-
ar vitað er, að eftir að Rússar
færðu landhelgi sína og fisk-
veiðimörk „einhliða" út í 12 míl-
ur, náðu Bretar við þá samkomu
lagi til fiskveiða í Hvitahafi á til-
teknum svæðum, — ekki aðeins
inn að 6 mílum um 3 ár, heldur
allt inn að 3 mílum í 5 ár, og
skyldi samningur sá framlengj-
ast næstu 5 ár, væri honum ekki
sagt upp á tímabilinu, en svo
hefur ekki orðið. Voru rússnesk
stjómarvöld með þessu að svíkja
þjóð sína og fremja landráð? Og
hvað fengu þau í staðinn? Þeirri
spum hafa kommúnistar enn
ekki svarað.
Þótt Bretar hafi sýnt okkur
fáheyrðan yfirgang og ógnanir í
sambandi við útfærslu fiskveiði-
markanna og brugðizt þar öðru
vísi við en áður, er Rússar höfðu
gert hið sama, getum við ekki
einblínt á það eins og sakir
standa. Sá yfirgangur er ekki
gleymdur, — en það er líka ann-
að, sem við megum ekki gleyma,
en það er að halda virðingu okk-
ar meðal annarra þjóða og sam-
hug þeirra í þessu lífshagsmuna-
máli okkar. Þótt við teljum okk-
ur hafa fyllsta rétt til þeirra að-
gerða, er til framkvæmda hafa
komið, vitum við jafnframt, að
fjöldi annarra þjóða lítur það
öðrum augum og hvers konar
óbilgimi af okkar hálfu, svo sem
að neita að ræða málið við aðrar
þjóðir, er til þess eins fallin að
rýja okkur þeirri samúð, sem við
höfum hingað til notið. Það er
því réttmæli, er varaformaður
Framsóknarflokksins og lærðasti
maður þeirra í alþjóðarétti, Ól-
afur Jóhannesson hefur sagt: „að
smáþjóð verður að varast það að
ganga svo langt, að hún geti ekki
alltaf verið við því búin að leggja
mál sín til úrlausnar alþjóða-
dómstóls, því að sannleikurinn
er sá, að smáþjóð á ekki annars
staðar frekar skjóls að vænta
heldur en hjá alþjóðasamtökum
og alþjóðastofnunum, af því að
hún hefur ekki valdið til að
fylgja eftir sínum ákvörðunum
eins og stórveldin."
Það sem nú hefur gerzt, er að
við höfum fengið Breta til að við
urkenna, — ekki aðeins 12 mílna
fiskveiðilögsögu, heldur og frið-
un þýðingarmikilla fiskimiða ut-
an hennar, en stjómarandstaðan
hafði áður borið fram á Alþingi
tillögu um, að 12 mílna lögsagan
yrði lögfest. Þenna ótrúlega góða
árangur af viðræðunum við
Breta líkir Dagur við að „selja“
landhelgina! Hvað vill hann þá
kalla verknað rússneskra stjórn-
arvalda, er þeir gerðu samning-
inn við Breta um veiðar í Hvíta-
hafi?
Hver sem lítur á þetta mál
raunsæjum augum og lætur skyn
samlegt mat ganga fyrir áhrifum
heitra tilfinninga eða þjónkun
við viss, framandi öfl, getur ekki
komizt að nema einni niður-
stöðu: að í máli þessu séu íslend-
ingar að vinna stærri pólitískan
sigur en nokkum gat órað fyrir.
B. Z. B. skrifar:
„ÉG HEF oft verið að velta þvi
fyrir mér, hve nöfn sumra manna
eru misjafnlega skrifuð, og tek ég
hér aðeins til meðferðar nöfnin Jak-
ob, Jósef, Valdimar. í biblíunni eru
fyrrnefndu tvö nöfnin rituð á einn
hátt, og í prentuðum heimildum er
fyrsta nafnið ætíð ritað á einn og
sama hátt, en nafnið Jósef er stund-
um ritað Jósep og ýmist ritað Valde-
mar eða Valdimar. Nægir þar að
fletta upp í ritinu: Hver er maður-
inn. Þar eru nokkrir Jósefar og Jós-
epar og nokkrir Valdemarar og
Valdimarar, en sennilega er þar
fylgt kirkjubókum um rithátt nafna
eða venju þess manns sjálfs, er
nafnið ber. í seinni tið er yfirleitt
ritað Valdimar og Jósef.
UM FYRSTNEFNDA nafnið
Jabob er ekki vitað, að annar rit-
háttur sé til á því en í biblíunni,
eða a. m. k. hef ég ekki séð slíkt á
prenti. Hitt er alkunna, að nafnið
Jakob er oft ritað Jakop, og sagt
hefur mér verið, að í einum skóla
hafi einn Jakobsson verið skrifaður
Jakopsson utan á þriðjung þeirra
korta, er hann fékk á „Litlu jólun-
um" í efsta bekk barnaskólans.
Maður skyldi ætla, að börn á þeim
aldri, sem lesið hafa biblíusögur
árum saman, ættir að kannast við
nafnið af sjónarminni og þá kenn-
arar þeirra eigi síður. En svo virðist
ekki vera. En ekki minnist ég að
hafa séð nafngiftina Jakopína, né
heldur Jósepína, sem ætti að vera
rétt orðmynd af nöfnunum Jakop
og Jósep.
ÞA ER ÞAÐ mjög á reiki, hvort
börn þess manns, sem ber heitið
Björn, skrifa sig Bjarnar-son eða
dóttur eða Björnsson eða dóttur.
Samkvæmt beygingu nafnorðsins
björn er eignarfallið bjarnar, og
þannig skrifaði Þórhallur biskup
föðurnafn sitt og margir fleiri í
seinni tíð, en enn mun algengara
að skrifa Björnsson og Björnsdóttir.
Ekki kynni ég við að tala um Björns
sögu Hítdælakappa eða afkomend-
ur Björns bunu. Eða hver talar um
björnshíði? Nei, vinnið að réttum
beygingum nafna og jafnframt því,
að kennarar æfi nemendur sína í
að skrifa þau nöfn rétt, sem tekin
eru beint úr biblíunni, sem ætlazt
er til að þeim séu nokkuð kunn.“
í SUNNANBLAÐI las ég nýlega
frétt ofan úr Borgarfirði, þar sem
skýrt er frá „óvcnjulegri sjón", þ. e.
skógarþresti, og er talað um, að þar
sé um „ánægjulegan vorboða" að
ræða ellegar „eftirlegukind, sem
ekki hefur fylgt félögum sínum til
hinna heitari landa, er syrta tók í
álinn hér á okkar kalda Fróni". Og
loks er þess getið, að komið hafi áð-
ur fyrir, að skógarþrestir hafi sézt á
þessum tíma árs uppi í Borgarfirði.
SKÓGARÞRÖSTURINN mun nú
orðinn staðfugl hér á landi, a. m. k.
er hann það hér á Akureyri, sem
liggur miðja vegu milli Borgarfjarð-
ar og Norðuríshafsins. — Daglega
flögra skógarþrestirnir undan fót-
um okkar á götunum, svo gæfir, að
við næstum stígum ofan á þá, og
mega þeir teljast nær einu fuglarnir,
er sjást hér í bænum um þessar
mundir. Jafnvel dúfumar láta ekki
á sér kræla líkt því sem áður. Skóg-
(Framhald á bls. 6)
VÍSNABÁLKUR
♦
Út af fyrirspurn um vísuna
„Verður svalt“ í síðasta bálki,
höfum vér fengið þessar upplýs-
ingar og sannprófað þær:
Vísan er eftir Jón Thoroddsen,
prentuð í Ijóðaútgáfum hans
þannig:
Verður svalt, ÞVÍ veðri er breytt,
vina eins er geðið;
þar sem allt var áður heitt
er nú kalt og freðið.
Vísan því ekki kveðin sem
hringhenda.
Þá koma hér nokkrar stökur
eftir Braga frá Hoftúnum:
Kveðið á Blönduósi í júní 1959.
Hlýr er júní blíður blær,
blóm á túnum gróa.
Geislarúnir röðull skær
ritar á Húnaflóa.
Bátar þessir gengu til fiskveiða
frá Ólafsvík veturinn 1959.
Bjargþór, Glaður, Brynjar,
Jökull,
Bjarni, Þórður, Hrönn og Týr,
Mummi, Fróði, veiðivökull
Víkingur og Hannes nýr.
Kveðið að morgni í lasleiká.
Enduð er nóttin, ég illa er sofinn,
aum eru skilningarvit.
Hálsinn er bólginn og hausinn
er dofinn,
hlandið með koníakslit.
Á Þorranum 1959.
Grimm í lund er Gýmis frú,
galdra kveður braginn.
Úti á vöstum yztu nú
oft er svalt á daginn.
Himinglæva hefst á kreik,
hennar glennist muður.
Bylgja og Hrönn sér bregða
á leik,
Blóðughadda og Uður.