Faxi - 01.04.1942, Blaðsíða 5

F A X 1
S
Félagsmál kvenna
endurbætur og breytingar á stöö
og útineti í mjög náinni fram-
tíð, eða að fá hingað taug frá
Sogim*.
Þegar Sogið var virkjað, var
bað látið í veðri vaka, að það
retti að fullnægja rafmagnsþörf
Reykjavíkur og Hafnarfjarðar
og margra nærsveita, þ. á m.
Reykjanessskagans.
Nú kom það brátt í ljós, að
Sogsstöðin gerði ekki betur en
full nægja rafmagnsþörfinn i
í Reykjavík einni eftir að notk-
unin hafði aukist svo mjög sem
raun varð á. Þeir staðir, utan
Reykjavíkur, sem ekki notuðu
tækifærið strax til að fá
taug frá þéssari virkjun, sýnd-
ust því ekki í náinni framtíð
þurfa að hafa fyrir því að fá
taug lagða til sín.
En nú hefur verið ákveðið að
bæta vélum í aflstöðina yfit
Ljósafossi. Mönnum er sagt að
þá fáist mjög aukið afl, sem
ætti að nægja mun fleiri aðil-
■uin, en áður. Má af fyrri reynslu
ráða, að sá sem ekki notar þá
tækifæri til að tengja við Sogs-
leiðsluna, er stöðin er talin nógu
stór, hann verður enn um c>fyr-
irsjáanlegan tíma að sjá allar
framkvæmdii- í þessu máli
stranda á því, að enn sé stöðin
of lítil.
Ef um þetta tvennt er :ió
velja, að auka rafstöðina hér og
endurbæta, eða að fá leiðslu fra
Soginu hingað suður. er sjálf-
sagt að rannsaka síðari mögu-
leikann fyrst tiT h 1 ítai- ,þar sern
telja má vfst að stórfelld foss-
virkjun á horð við virkjun Sogs-
ins, sé framtíðarláusnin á fram-
leiðslu raforkunnar, og að það-
an megi vænta hins næstum
ótakmarkaða afls. En fyrr ei>
orkan er nóg þarf almenning-
ur ekki að búast \’ið ódýru raf-
magni.
Á þessum tímum mundi ral-
leiðsla hingað suður um skag-
ánn verða mjög dýr, og kostu-
aðlirinn svo mikill að jafnvel
þóú öll pláss á Suðurnesjum
•tækju þátt í honum með því að
raflýsa hjá sér, yrði hann þeim
um megn. Þetta er þó órannsak-
að tnál. — En hér eru fleiri a<5-
Bladið hefir í hyegju aó birta á
næstunni þsetti úr félagsmálastarf-
semi kvenna á. Suðurnesjum fyrr og
síðar.
Er þess vænzt, að konui’ í hinum
dreifðu sniilþorpum hér á Reykjanes-
skaganum sendi blaðinu greinar til
birtingar um eitt og annað, er varðar
samtök þeirra og félagsskap.
Sem' upphaf að þessum þáttum, fer
héi á eftir grein frú Ingveldar Ein-
arsdóttur f Grindavík um félagsskan
kvenna.
Afgreiðslumaður Faxa hefir
beðið mig um að skrifa í blað-
ið grein, um félagsmál kvenna,
ineð sérstöku tilliti tii starfs
Kvenfélags Grindavíkur. Að
vfsu get ég ekki gert því máli
viðunandi skil í örstuttri blaða-
grein, en vil þó með eftirfar-
andi orðum, verða að nokkru
við beiðni hans.
★
Á síðustu áratugum hafa orö-
ið mildar breytingar og umbæt-
ur á kjörum kvenna yfirleitt.
Konur hafa öðlazt jafnrétti á
við karlmenn, og þó að því jafn-
rétti sé enn ábótavant í ýmsu
og sé þar af leiðandi að rnargra
dómi ekki í fullu gildi enn þá.
hefir þó mikið áunnizt. Konur
hafa öðlazt rétt til skólanáms
við allar menntastofnanir
ilar. Hið erlenda setulið hlýtur
aö þurfa á raforku að halda hér
syðra. Ef um einhverja notkun
sem uni munar verður að ræða
af þess hálfu, má telja víst að
rafmagn frá Soginu yrði fyrir
valinu. Og þá sýnist ein lausn
hlasa við í þessu máli:
Þegar lokið hefur verið við
stækkun Sogsstöðvarinnar, þarf
tafarlaust að leggja leiðslu suð-
ur um skagann allan, svo að
öll þorpin þar geti fengið afnct
rafmagns til ljósa og eldunar.
Setuliðið fær og orku um þessa
linu, gegn því að taka veruleg-
1 an þátt í kostnaðinum af leiðsl-
unni suður.
★
landins, álveg eftir geðþótta,
og fengið aðgang að flestum
starfsgreinum. Síðast en ekki
sízt, hafa þær svo fengið kosn-
ingarétt og kjörgengi, enda
hafa þær á síðustu árum tekio
drjúgan þátt í félagslífi og op-
inberum málum.
Samfara því að konur hófu
baráttu fyrir hinum sjálfsögð-
ustu réttarbótum, tóku þær
einnig að mynda með sér ýmis
konar félagsslcap. Þær fundu
þörfina á sameiningu og sam-
vinnu, og nú risu kvenfélögin
upp, úti um allt iand. Eru þau
víða orðin styrkur og öflugur
félagsskapur og jafnýel í fá-
mennum útkjálkasveitum, eins
og bér í Grindavík, sannar þessi
félagsskapur, að hann er koiv
um vegur til hinna stærstu
átaka.
Kvenfélag Grnidavíkur er
18 ára gamalt, stofnað af 23
konum, í nóvembermán. 1923,
fyrir forgöngu . Guðrúnar sál.
Þorvarðardóttur í Ási. — Nú
telui' það 70 félaga og má
í dag teljast efnalega vel stætt,
þar.sem það á orðið, skuldlítid
ágætt samkomuhús, byggt 1930
og vígt í nóvember það ár, á 7
ára afmæli félagsins. Allir sjá,
vaxin, að þau þurfa mikinn
undirbúning. Að þeim þarf óef-
að að vinna mjög ötullega el
þau eiga að ná fram að ganga.
Og sennilega verð;i bæði því
erfiðari viðfangs, sem meiri töí'
verður á að eitthvað sé gert.
Ilitt mun engum blandast
hugur um, að ef tekst að leysa
þau á þennan eða svipaðan hátl,
sem getið er hér að framan, svo
að þau verði veruleiki, en ekki
aðeins hugmynd eða tyilivon.
þá hafa Suðúrnesin tryggt sér
— og þjóðinni allri með nokkr-
uin hætti — þann hlut sem ekki
verður af þeim tekinn, enda bótt
spá manna um hrun pening-
j anna rætist undir leikslok.
Valtýr Guðjónssoa.